Verstandig omgaan met bloed MWB Horsting, Anesthesioloog i.o. UMC Utrecht 16 januari 2010

3. Waarom voorzichtig met bloed? Risico’s van bloedtransfusie Transfusiereacties Overdracht van ziekten Immuun modulerende effecten Signalen en symptomen Behandeling Registratie

4. Bloedproducten Erytrocytenconcentraat Trombocyten Fresh Frozen Plasma

7. Acute hemolytische transfusiereactie  Verschijnselen van hemolyse optredend binnen enkele minuten na aanvang tot 24 uur na een transfusie: koorts/KR, misselijkheid/braken, rugpijn, donkere of rode urine, bloeddrukdaling = 20 mm Hg systolisch en/of diastolisch en tachycardie Bloed: daling Hb/ht, vrij Hb, haptoglobine, bilirubine, creatinine Urine: vrij Hb, urobilinogeen

8. TRALI (transfusion-related acute lung injury)  Dyspnoe en hypoxie door acute longbeschadiging binnen 6 uur na een transfusie met passende uitslag van X-thorax.

9. Post Transfusie Purpura (PTP) Ernstige passagère trombocytopenie mogelijk met bloedingen (huid, neus, gastro-intestinaal, urinewegen, overige slijmvliezen, hersenen) 1 tot 24 dagen na een transfusie van erytrocyten- en/of trombocytenconcentraat.

10. Anafylactische reactie Ernstige allergische reactie in de meeste gevallen optredend binnen enkele seconden tot minuten na de start van transfusie Verschijnselen: luchtwegobstructie in- en expiratoire stridor bloeddrukdaling = 20 mm Hg misselijkheid of braken of diarree, eventueel rugpijn, huiduitslag.

12. Bewaren van bloed Rode bloedcellen worden minder flexibel Verlies 2,3-DPG ? zuurstof bindt sterker aan Hb ? minder makkelijk aan weefsel afgegeven Verhoogde spiegels Na, K, glc, ammoniak, melkzuur Verandering van licht basisch naar licht zuur Kortere overleving en afbraak rode cellen vrij Hb en Fe Debris en afbraakproducten ? microaggregaten Toxiciteit weekmakers

13. Overige complicaties Hypothermie Acidose Coagulopathie door verlies stollingsfactoren, trombocyten Citraatvergiftiging bij FFP en 5DT Circulatoire overvulling Multi-orgaan falen

15. Wat te doen bij transfusiereactie Transfusie staken NaCl 0,9% aanhangen om infuus open te houden ? veneuze toegang kan van levensbelang zijn Arts waarschuwen Regelmatige controle pols, temp, tensie van patiënt Restant bloedproduct naar bloedbank sturen om oorzaak transfusiereactie te achterhalen

16. Actie Bloedbank Controleer de identificatie van patiënt en donor. Bloedafname andere arm (EDTA en 2x stolbloed) bij >2ºC temperatuurstijging bloedkweek. Bepaal in eerst geprod. urine vrij hemoglobine Stuur donoreenheid naar het transfusielab. Vermeld vraagstelling en klinisch relevante gegevens

17. Hemovigilantie Het systematisch monitoren van bijwerkingen en nadelige incidenten in de gehele transfusieketen van donor tot patiënt, en daarnaast alles wat bij kan dragen aan een veiliger en effectiever gebruik van bloedproducten

18. Doel Hemovigilantie Het zichtbaar maken van bijwerkingen en risico’s van de transfusie van kort houdbare bloedproducten zoals erytrocytenconcentraten, trombocyten en plasma ? verbeteren kwaliteit bloedproducten door bloedbanken Bevorderd de bewustwording van de risico’s van bloedtransfusie door middel van scholing en informatievoorziening ? verminderen van transfusierisico’s in ziekenhuizen

21. Dus… Ga verstandig om met bloed! Bedenk de risico’s van een bloedtransfusie! Weet wat je moet doen als het mis gaat!

22. Bedankt voor uw aandacht!