Mund sit e Hyrjes n Treg Molla

1. Mund�sit� e Hyrjes n� TregMolla 1 New Opportunities for Agriculture - Kosovo

2. SHQIP�RIA 2

3. Vler�simi i tregut Prodhimi vendor �sht� dyfishuar, 50,000 ton/vit (78% e konsumit); Importet kan� r�n� p�r 50% deri 13,000 ton n� vitin 2010, (nga Italia, Greqia dhe Maqedonia); Shqip�ria importon moll�t kryesisht gjat� muajit dhjetor-maj (1,000 � 4,000 ton/muaj); Llojet m� t� preferuara jan� Golden Delicious dhe Star King; Importuesit e m�dhenj dhe tregu me shumic� i Tiran�s dhe Kor��s jan� kanalet kryesore. 3

4. Strategjia e hyrjes n� treg Mund�si t� kufizuara (rritja e prodhimit vendor dhe kapacitetet e depove ftoh�se); Synohet koha nd�rmjet dhjetorit � qershorit; Llojet kryesore t� synuara jan� Golden Delicious dhe Star King; Arka druri dhe kartoni 7 � 10 Kg; Synohen importuesit m� t� m�dhenj. 4

5. Konsumator�t e synuar Shit�sit me shumic� t� m�dhenj dhe t� mes�m (lista e bler�sve t� mundsh�m �sht� siguruar) 5

6. BOSNA DHE HERCEGOVINA 6

7. Vler�simi i tregut BeH importon rreth 25,000 t/vit; �mimet e importit nga 0.18� - 0.23� (shtator-dhjetor) deri 0.26� - 0.40� (prill-korrik); Tregjet m� t� m�dha me shumic� ku importuesit kryesor jan� m� t� koncentruar jan� n� Tuzla dhe Sarajev�; Eksportet n� BeH b�hen p�rmes Malit t� zi p�r shkak t� pengesave tregtare. 7

8. Strategjia e hyrjes n� treg Ekziston mund�sia p�r eksporte n� BeH. Bosnia pranon cil�si m� t� ul�t, por edhe �mimi �sht� i ul�t; Ida Red m� s� shumti importohet, pastaj Golden & Red Delicious; Granny Smith Synohen shit�sit e m�dhenj me shumic� n� Sarajev� dhe Tuz�ll; Paketimi per moll�t e paklasifikuara n� arka 300kg, shit�sit me pakic� preferojn� kuti kartoni 7-10kg me 2 shtresa (rende); �mimet m� t� mira jan� n� prill-korrik. 8

9. Konsumator�t e synuar Frutis, Sarajev� DA 4 Trade, Sarajev� Vinojug, Sarajev� Dzananovic, Zenic� Strijelac, Gradacac AES Trans, Gradacac Medion, Gradacac 9

10. Bullgaria 10

11. Vler�simi i tregut Bullgaria prodhon 43.000t/vit, importon 28.343 ton/vit; Idared m� i k�rkuar (60 � 70%); Importet gjat� dhjetorit-gushtit. �mimi m� i lart� gjat� qershorit - gushtit; Ka 5-10 importues kryesor; Investimet e m�dha n� prodhimin e varieteteve t� reja; �mimi me shumic� n� vitin 2010 - 0.66 �� 1.17/Kg; Detyrimet doganore t� importit nga 0.04-0.08�/kg deri 0.24�/Kg - me p�rjashtim gushtin 2011; Shpenzimet e transportit p�r 20t me kamion frigorifer p�r Kosov� 800 � 1000�. 11

12. Strategjia e hyrjes n� treg Ka pak mund�si p�r t� dep�rtuar n� tregun Bullgar; (a) Eksporte provuese t� me Idared, Golden dhe Red Delicious p�r t� konkuruar me MK, PL, IT dhe GR gjat� periudh�s janar-qershor (g) Eksporti i varieteteve t� reja t� pranishme n� Kosov�, p�r t� konkuruar me prodhuesit Italian dhe vendor� gjat� periudh�s shkurt - qershor; T� paketuara n� kuti kartoni - t� brendura; Ende jan� lloje t� reja n� tregun vendor. 12

13. Kroacia 13

14. Vler�simi i tregut Prodhimi i moll�ve n� Kroaci �sht� shum� i mir�, dhe po rritet, importohen rreth 8,800 t/vit; Kroacia subvencionin prodhimin e moll�ve; Importet po zvoglohen p�r �do vit; Importuesit nga Zagrebi furnizojn� t�r� shtetin; Importet m� t� m�dha mars - qershor; �mimet nga 0.26� - 0.31� (tetor-dhjetor.) deri 0.49� - 0.56� (prill-gusht.) Franko Kosov�. 14

15. Strategjia e hyrjes n� treg Mund�si eksporti p�r Ida Red, varietet dominuese p�r import jan� Golden &Red Delicious, Jonagold, Jonathan, dhe Granny Smith Importohet vet�m klasa e par�, madh�sia 70-75mm ose 75-80mm, t� paketuara n� kuti kartoni ose arka druri n� dy rende t� ndara me nj� flet� kartoni n� mes. Mund�si p�r eksport t� llojit IdaRed t� paklasifikuar n� kuti 300kg, mir�po me nj� �mim t� ul�t. IdaRed importohet me kamion�, nd�rsa llojet e tjera me d�rgesa t� p�rziera (n� secil�n 1-2 paleta). Me hyrje n� BE, konkurrenca do t� rritet dhe pritet q� �mimet e importit t� ulen 15

16. Konsumator�t e Synuar Con-Sors, Zagreb Kiwano, Zagreb Stjema, Zagreb TMR Pasko, Zagreb Gomolava, Zagreb Setovia Voce, Zagreb 16

17. MAQEDONIA 17

18. Vler�simi i tregut Maqedonia prodhon 106,000(t); importon 377 (t); eksporton 44,945(t); Lloji kryesor �sht� Idared, t� tjerat Red dhe Golden Delicious Importon n� janar - maj (Itali, Greqi); qershor - gusht (Amerik�n Latine); 10-20 importuesit m� t� m�dhenj jan� t� p�rfshir� n� importe; �mimi mesatar i shitjes me shumic� janar - prill 0.5�/kg, maj-gusht 0.8 - 1�/kg ; shtator � dhjetor 0.3�/kg Nuk k�rkohet paketim I posaqem 18

19. Strategjia e hyrjes n� treg Mund�sit� p�r t� hyr� n� tregun e moll�ve jan� t� kufizuara p�r shkak t� prodhimit t� lart� vendor; Mund�si t� pakta jasht� sezon�s me llojet e reja dhe ato vendore duke konkurruar me prodhimin vendor; Eksportimi provues i Idared, Golden dhe Red Delicious; dhjetorit; D�rgesat e eksportit provues nga eksportuesit e Kosov�s (importuesit e tanish�m) n� tregjet me shumic� n� Shkup dhe Strumic�; Ri-eksportimi �sht� nj� mund�si tjet�r. 19

20. Mali i zi 20

21. Vler�simi i tregut Mali i zi importon rreth 8,000 mt n� vit dhe prodhon 5,000-8,000 mt n� vit. FOB Itali 0.35�, FOB Maqedoni 0.28�, Tregu m� i madh me shumic� �sht� n� Podgoric� ku gjinden 3-4 importues kryesor. Vendet kryesore importuese jan�: Maqedonia, Serbia dhe Italia Sezona e larte e importit dhjetor �maj (700-1,200 ton). 21

22. Strategjia e hyrjes n� treg Ka mund�si p�r eksport n� Mal t� zi p�rmes importuesve t� m�dhenj. Kosova duhet t� synoj q� t� z�vend�soj mollet me �mim te lart� q� vijn nga Italia, p�r arsye t� p�rpar�sis� n� koston me te ul�t t� transportit dhe taks�s doganore (9% p�r Itali). Ida Red �sht� lloji m� i importuar (Maqedoni), pasohet nga Star King, Golden dhe Red Delicious dhe Granny Smith (Itali dhe Serbi). Kutit� e drurit ose t� kartonit 22

23. Konsumator�t e Synuar Mont Valery, Podgoric� Red Commerce, Podgoric� Pop Fruit, Podgoric� Tregu me shumic� n� Podgoric� 23

24. SERBIA 24

25. Vler�simi i tregut Serbia importon 29,346 (t) moll� dhe eksporton 107,007(t); Muajt kulminant p�r importe jan� tetori-dhjetori; �mimi m� i mir� n� periudh�n qershor - gusht; Ka disa shp�rndar�s n�p�r supermakete; Investime t� m�dha n� pemishtet e reja t� moll�ve; �mimi i shitjes me shumic� Ida red 0,22-0,9(maj); Golden Delicious 1.15 korrik; Ida red �sht� lloji m� i popullarizuar; Nuk k�rkohet paketim, etiketimi �sht� i obliguesh�m 25

26. Strategjia e hyrjes n� treg Eksportet aktuale n� Rusi i japin hap�sir� tregut t� Serbis�; Mund�si eksporti p�r llojet q� kan� b�r� em�r t� tilla si (Idared, Golden dhe Red Delicious); Krijimi i partneritetit me shp�rndar�sit n�p�r supermarkete n� Serbi; Nuk ka k�rkesa t� ve�anta p�r paketim. 26

27. Sllovenia 27

28. Vler�simi i tregut Importon rreth 18,000 ton n� vit (20% e konsumit total). Importon vet�m moll�t e cil�sis� s� lart�. Importet m� t� m�dha n� shtator-tetor (2,400-3,000 t/muaj) dhe prill - qershor (1,700-2,600 t/muaj). �mimi FOB Lubljan� �sht� nga 0.23�/Kg (tetor) deri n� 0.50 �/Kg(janar). Prodhuesit kryesor vendor importojn� n� shtator -tetor. Pjesa tjet�r kanalizohet p�rmes zinxhirit t� shit�sve me pakic� dhe ka 5-10 importues ky� n� Lubljan�. Detyrime p�r importimin e moll�s (12% prej 1 gusht � 31 gusht) 28

29. Strategjia e hyrjes n� treg Mund�si e kufizuar, prodhim i larte vendor, dogana e BE-s� mund t�i b�j importet e Kosov�s t� pakonkurrueshme. Importohen llojet e reja: Golden Delicious, Jonagold,Fuji, Braeburn, Topaz, Jonathan, Granny Smith. Ida Red ende i pranishem Synohen prodhuesit kryesor dhe shit�sit e m�dhenj me shumic� qe gjinden n� Lubljan�. Prodhuesit preferojn� kuti 300kg. Importuesit duan klas�n e par�, t� madh�sis� 70-75 ose 75-80mm, n� paketim t� duhur (kuti kartoni, 2 renda; IVCO e palueshme). 29

30. Konsumator�t e Synuar Prodhuesit: Stajerc, Eurosad, Mirosan Importuesit: Geaprodukt, Lubljan�; DG69, Vrhnika; Bulc, Lubljan�; Bokat, Lubljan�; Frutis, Lubljan�; Dallas, Lubljan�; AL.KO Trade, Lubljan� Importuesi/Eksportuesi: Agro AUER, Maribor 30

31. Rekomandimet p�r llojet e moll�s Nj� eksportues/importues me p�rvoj� rekomandon 1 lloj t� hersh�m: GALA, mutant Sniga ose Brukfield. ka madh�si dhe ngjyr� t� mir� dhe vilet diku rreth 20-25 gushtit. Rekomandimi i 2-t� Golden Delicious, green mutants sikur Rainders, Rekomandimi i 3-t� edhe m� tej do t� jet� Ida Red. Rekomandimi i 4-t� �sht� Fuji, por �sht� shum� v�shtir� t� prodhohet sepse k�rkon ekspertiz� t� lart�, mutanti �sht� Kiku 8 Elstar nuk rekomandohet (n�se nuk �sht� ne dispozicion teknologjia e duhur, vjelja mund t� jet� e mir� nj� vit dhe n� vitin tjet�r mund t� mos ket� asgj�). Fuji ose Braeburn jan� poashtu lloje shume t� vonshme, q� vilen n� pjes�n e 2-t� t� tetorit 31

32. Fotot nga Shqip�ria 32

33. 33

34. 34

35. 35

36. 36

37. Fotot nga Bullgaria 37

38. 38

39. 39

40. 40

41. 41

42. 42

43. FOTOT nga Bosnia 43

50. Fotot nga KROACIA 50

51. 51

52. 52

53. 53

54. 54

55. Fotot nga Sllovenia 55

56. 56

57. 57

58. 58

59. 59

60. 60

61. 61 Macedonia pictures

62. 62 Presence of apples in Macedonian market

63. 63

64. Honey Crisp 64