MEDIA, MULTIMEDIA

MEDIA, MULTIMEDIA SZANSE I ZAGROŻENIA Danuta Budzoń

Media (TŚD) • Przedmioty,materiały i urządzenia techniczne przekazujące odbiorcy określone informacje za pomocą słów, obrazów, dźwięków, a także umożliwiającemu wykonywanie określonych czynności intelektualnych i manualnych.

Multimedia • Połączenie różnych, wzajemnie się przenikających, środków przekazu (tekst, obraz statyczny, animowany,muzyka itp.), umożliwiające interaktywny kontakt użytkownika z prezentowanym materiałem.

Ważniejsze obszary zastosowań multimediów • Specjalizowane bazy danych (np..historyczne,geograficzne, przyrodnicze)http://www.bn.org.pl/ • Ilustracja omawianych tematów (architektura, dzieła sztuki itp.)http://www.ireland.travel.ie/seeireland/videoclips.asp • Modelowanie i symulacja różnych procesów (np. reakcja jądrowa, migracje ludności itp..) • Ukazanie funkcjonowania różnych układów i systemów (np. układu krwionośnego, silnika, rynku towarowego)http://wiem.onet.pl/wiem/00a35a.html • Multimedialne encyklopedie, słowniki i atlasyhttp://www.wiw.pl/geografia/miasta • Programy nauczająco-ćwiczeniowe i testujące • Multimedialne bajki i opowiadania

Cechy kształcenia multimedialnego: • Atywizacja uczącego się (interakcyjność materiałów) • Współwystępowanie różnych języków przekazu (język ikoniczny, symboliczny, język działań) • Usprawnienie procesów komunikowania i przetwarzania informacji • Duża indywidualizacja procesu kształcenia • Zapewnienie pozytywnego nastawienia do procesu kształcenia, związane z dostępem do atrakcyjniejszych źródeł wiedzy

Zalety multimediów w edukacji: • Wzrost skuteczności nauczania (56%) • Zwiększenie aktywności uczącego się (40-80%) • Lepsze zrozumienie tematu (50-60%) • Rzadsze nieporozumienia przy przekazywaniu wiedzy(20-40%) • Oszczędność czasu (38-70%) • Szybsze tempo uczenia się (60%) • Wyższy zakres przyswojonej wiedzy (25-50%)

Korzyści z wykorzystania multimediów w edukacji (1) • Możliwość poznania rzeczywistości, niedostępnej bezpośredniej obserwacji • Możliwość dynamicznego przedstawienia statycznych treści kształcenia za pomocą animacji • Uruchomienie wielorakich rodzajów aktywności uczącego się:spostrzeżeniowej, manualnej, intelektualnej i emocjonalnej • Możliwość tworzenia własnych programów multimedialnych • Komputery i oprogramowanie stanowią szansę odejścia od encyklopedyzmu, wyrobienia umiejętności ciągłego kształcenia się

Korzyści z wykorzystania multimediów w edukacji (2) • Duża indywidualizacja procesu kształcenia – programy i gry edukacyjne umożliwiają wybór poziomu trudności i różnicują tempo pracy, uczą znajdować błędy i je poprawiać • Komputer posiada wiele zalet: cierpliwość, obiektywizm, doskonała pamięć, szybkość działania, nie popełnianie błędów • Dzięki Internetowi powszechny stał się dostęp do informacji ze wszystkich dziedzin wiedzy. Możliwa jest aktualizacja wiadomości z podręczników • Dostęp do atrakcyjniejszych źródeł wiedzy zapewnia pozytywne nastawienie do procesu kształcenia

Potencjalne zagrożenia ze strony komputera i technologii informacyjnych • Dotyczące sfery fizycznej • Dotyczące sfery intelektualnej • Dotyczące sfery psychicznej • Dotyczące sfery moralnej • Dotyczące sfery społecznej • Zagrożenia w edukacji

Sfera fizyczna • Ograniczona aktywność ruchowa: otyłość, wady postawy, bóle kręgosłupa i stawów, nadwerężenie nadgarstka, zaburzenia pracy układu oddechowego oraz krążenia, bóle głowy • Narząd wzroku ; zmęczenie, pieczenie, łzawienie, wady wzroku

Sfera intelektualna • Odciąganie od nauki innych przedmiotów i innych zainteresowań • Nadmierne zaufanie do komputera wyłącza samokontrolę, uwagę, samokrytycyzm i niepokój naukowy

Sfera psychiczna • Zaburzenia poznania zmysłowego otaczającego świata – bezpośredni kontakt zastąpiony przez klawiaturę i ekran • Rozkojarzenie i zaburzenia pamięci • Postępująca izolacja osobowości – zatracenie potrzeby kontaktu z rówieśnikami, zaburzenia emocjonalne • Uzależnienia – internetoholizm • Komputerofobia – lęk przed komputerem

Sfera moralna • Transfer celów i zachowań z gier komputerowych • Uczenie się nieodpowiedzialności (odwracalność sytuacji, brak materialnych konsekwencji działań) • Zanik zdolności do ludzkiego reagowania na otaczający świat – znieczulenie na zło i agresję,wzrost agresywnych zachowań • Kradzieże przez Internet • Zaśmiecanie sieci pornografią, scenami gwałtu i grozy,itp..

Sfera społeczna • Brak czasu na kontakty z innymi ludźmi, na wypoczynek, relaks, naukę, korzystanie z dóbr kultury • Internet umożliwia dowolne kreowanie siebie i swoich poglądów • Gry i programy komputerowe stwarzają możliwość manipulowania ludźmi

Zagrożenia w edukacji • Wpływ mediów na strukturę percepcji współczesnego pokolenia, które ma skrócony zakres skupienia uwagi • Wzrost kosztów kształcenia • Wpływ komputerów na dysgrafię i dysortografię • Pozory twórczego wpływu, np. komputerowej nauki malowania i rysowania • Wątpliwa jakość oprogramowania, nie poddanego rzetelnej ocenie pod względem przydatności w procesie kształcenia

Warunki skutecznego i pozytywnego wpływu dorosłych na dzieci i młodzież • Poznanie możliwości i ograniczeń wykorzystania komputera jako narzędzia • Kontrolowanie korzystania z komputera • Odpowiednie ustosunkowanie do treści przekazywanych przez komputer • Dbałość o zachowanie intelektualnej i emocjonalnej tożsamości

Nowa rola nauczyciela • Utrata monopolu na przekazywanie wiedzy • Przewodnik po coraz bardziej skomplikowanych strukturach informacyjnych • Inspirator, naukowy i duchowy opiekun ucznia • Nauczyciel uwiarygodnia anonimową informację internetową i pozytywnie motywuje do poszukiwania informacji ważnych • Pomoc w procesie zamiany informacji w wiedzę • Racjonalna i dyskretna ochrona ucznia przed zagrożeniami ze strony mediów – rola nauczyciela będzie wzrastać

Bibliografia • MorbitzerJ.: Internet a kształcenie ku mądrości. W:Techniki komputerowe w przekazie edukacyjnym. Materiały X jubileuszowego sympozjum naukowego. Pod red. Naukową J. Morbitzera. Wyd. Naukowe Akademii Pedagogicznej, Kraków 2000 • Morbitzer J.: Pedagogiczne aspekty multimediów. W: „Nauczanie ku przyszłości” w szkolnym centrum informacji. Praca zbiorowa pod red. Haliny Kosętki, Hanny Batorowskiej, Barbary Kamińskiej-Czubały. Wyd. Zakonu Pijarów, Kraków 2002 • Stoll C.: Krzemowe remedium. Dom Wydawniczy REBIS, Poznań 2000 • Szkudlarek T.: Media. Szkic z filozofii i pedagogiki dystansu. Oficyna Wydawnicza IMPULS, Kraków 1999

MEDIA, MULTIMEDIA