Kompetencje menedżerskie i interpersonalne polskich studentów

1. Kompetencje menedżerskie i interpersonalne polskich studentów Prezentacja wyników badania Warszawa 2005

2. Główne cele badania: Zebranie informacji na temat samooceny studentów w zakresie posiadania umiejętności menedżerskich, w tym tzw. umiejętności miękkich, a także potencjału w tym zakresie * Zebranie opinii pracodawców na temat przygotowania studentów do funkcjonowania w środowisku pracy * Sprawdzenie w jakim stopniu uczelnie przygotowują studentów do poruszania się na konkurencyjnym rynku pracy. Zestawienie opinii pracodawców i studentów

3. Jak studenci sami oceniają swoje przygotowanie w zakresie umiejętności menedżerskich i tzw. miękkich? • Jak ta samoocena jest związana z typem studiowanej uczelni? • Jak studenci różnych rodzajów uczelni postrzegają swoje mocne i słabe strony? badanie ilościowe – kwestionariusz samooceny • Jak umiejętności menedżerskie i tzw. miękkie oceniają pracodawcy – osoby, które zatrudniają studentów i mogą później obserwować jak sobie radzą na swoich stanowiskach pracy? • Jakie są słabe i mocne strony polskich studentów? badanie jakościowe – 13 wywiadów indywidualnych z pracodawcami różnych branż i pracownikami agencji doradztwa personalnego • Jakim potencjałem dysponują polscy studenci – w jakich obszarach mają wewnętrzną motywację do podejmowania działań wymaganych przez środowisko pracy, a nie związanych bezpośrednio z ich kompetencjami merytorycznymi? • Jakim potencjałem w tym zakresie dysponują studenci różnych typów uczelni? badanie ilościowe – kwestionariusz MAPP Szczegółowe pytania badawcze i metodologia

4. O co pytaliśmy? Umiejętności menedżerskie, w tym tzw. umiejętności miękkie i interpersonalne • Ogólne nastawienie na zarządzanie, zainteresowanie tą dziedziną • Proaktywne podejście do wyzwań i problemów oraz samodzielność działania • Gotowość podejmowania nowych wyzwań • Zarządzanie zmianami, elastyczność podejścia • Wytrwałość, determinacja w osiąganiu celów • Samodzielność decyzji, ryzyka, odpowiedzialności • Przekładanie strategii na konkretne zadania • Styl myślenia • Myślenie całościowe, problemowe, koncepcyjne • Podejście koncepcyjne, twórcze • Komunikacja • Komunikacja, przekaz i odbiór informacji • Umiejętności kierownicze • Wywieranie wpływu na ludzi, perswazja • Nadzór nad pracą innych, przydzielanie, kontrola • Mobilizowanie, organizowanie potencjału ludzi • Przyjmowanie przywództwa, dominacja • Umiejętność pracy w zespole • Bezpośrednie kontakty i interakcje z ludźmi • Nastawienie na działanie zespołowe

5. SAMOOCENA STUDENTÓW

6. Ocena przydatności umiejętności menedżerskich uczelnie biznesowe uniwersytety politechniki odsetek odpowiedzi „5 – zdecydowanie przydatne” (n = 300) kreatywność, twórcze rozwiązywanie problemów 61% 59% 61% 62% umiejętności związane z komunikacją z ludźmi 60% 61% 63% 55% radzenie sobie ze stresem 56% 58% 56% 55% określanie celów 56% 56% 51% 61% umiejętność rozwiązywania konfliktów 55% 54% 57% 55% umiejętności negocjacyjne 54% 54% 49% 58% zarządzanie czasem 53% 55% 45% 59% organizowanie sobie pracy 53% 54% 53% 52% asertywność w kontaktach z ludźmi 49% 47% 61% 38% zarządzanie ludźmi 46% 44% 42% 51% zarządzanie zmianami 39% 38% 39% 39% wywieranie wpływu na innych 36% 35% 43% 31%

7. 4 Samoocena studentów w zakresie umiejętności menedżerskich i tzw. miękkich Większość studentów dość wysoko ocenia swoje umiejętności menedżerskie i tzw. miękkie wszyscy studenci (n=300) studenci uniwersytetów (n=100) studenci uczelni biznesowych (n=100) studenci politechnik (n=100) 1 – zdecydowanie nie posiadam takich umiejętności 2 3 5 – zdecydowanie posiadam takie umiejętności 6 – nie wiem, trudno powiedzieć

8. Umiejętnościami najczęściej przypisywanymi sobie przez studentów (70% i więcej twierdziło, że „raczej” lub „zdecydowanie” posiada te umiejętności), były: • Samodzielność w wyznaczaniu swoich celów, podejmowaniu decyzji i branie za nie odpowiedzialności oraz proaktywne podejście do rozwiązywania problemów • Wytrwałość i konsekwencja w dążeniu do celów • Twórcze myślenie – kreatywność i podchodzenie do problemów z różnych punktów widzenia • Umiejętność organizacji pracy – podziału jej na konkretne etapy i zadania

9. Samoocena studentów w zakresie posiadania umiejętności menedżerskich, w tym tzw. miękkich okazała się bardzo wysoka. Postanowiliśmy zatem sprawdzić, czy jest ona spójna z ich postrzeganiem przez pracodawców

10. OPINIE PRACODAWCÓW

11. Na ile istotne są umiejętności menedżerskie i tzw. miękkie z punktu widzenia pracodawców? • W procesie rekrutacji coraz mniejszą rolę przywiązuje się do wykształcenia kierunkowego kandydatów, a coraz WIĘKSZĄ – predyspozycjom osobowościowym i umiejętnościom pozamerytorycznym. • Za najcenniejszych kandydatów do pracy uważa się tych studentów/absolwentów, którzy są aktywni poza uczelnią - odbywają staże, praktyki, biorą udział w konkursach, projektach, podejmują się działalności w organizacjach studenckich, wolontariackich etc.

12. Jakie umiejętności pozamerytoryczne u absolwentów są najbardziej istotne dla pracodawców? • Myślenie perspektywiczne i planowanie, umiejętność ogarnięcia całości procesu i oceny wagi jego poszczególnych elementów • Elastyczność, umiejętność adaptacji do nowego środowiska i nowych wyzwań • Samodzielność, proaktywność, inicjatywa, umiejętność podejmowania działań bez nieustannego wsparcia ze strony pracodawcy • Kreatywność, odwaga i umiejętności w zakresie proponowania własnych rozwiązań • Umiejętność otwartego komunikowania swoich pomysłów i problemów

13. Czy umiejętności menedżerskie, w tym tzw. miękkie potrzebne są WSZYSTKIMstudentom/absolwentom? • W opinii części respondentów, znaczenie umiejętności menedżerskich i tzw. miękkich jest nieco niższew przypadku absolwentów rekrutowanych na stanowiska specjalistyczne. • Pozostali badani pracodawcy nie podzielali jednak tego poglądu: • Badani ci twierdzili, że w obecnych czasach mają możliwość wyboru spośród bardzo wielu dobrych absolwentów-specjalistów i w tej sytuacji posiadanie umiejętności pozamerytorycznych stanowi znaczącą ,,wartość dodaną” i istotne kryterium selekcji • Podkreślano wagę omawianych umiejętności u specjalistów jako konieczny element dobrego funkcjonowania w środowisku biznesowym

14. ZESTAWIENIE: SAMOOCENA studentów i OPINIA pracodawców w zakresie posiadania umiejętności menedżerskich • Według pracodawców studenci mają tendencję do zawyżania własnej samooceny. W trakcie rozmów kwalifikacyjnych okazuje się, że deklaracje absolwentów są często puste i nie poparte konkretnymi przykładami. • Część badanych twierdzi, że studenci w ograniczonym stopniu posiadają omawiane umiejętności. • Niektórzy pracodawcy wysoko oceniali te umiejętności u studentów. Jednak oceny takie charakterystyczne były dla pracodawców z dużych firm, którzy w długim procesie rekrutacji eliminują osoby o słabszych kompetencjach i którzy bezpośrednio stykają się tylko z najlepszymi.

15. Opinie pracodawców – czy uczelnie pomagają rozwijać umiejętności menedżerskie? • Według opinii pracodawców uczelnie w niewielkim stopniu stwarzają okazję do rozwijania u studentów omawianych umiejętności. • Pracodawcy wskazują na fakt, że najmniej szans na rozwój w tym zakresie podczas studiów mają studenci politechnik • Studenci kierunków politechnicznych uznawani byli przez część respondentów za osoby posiadające: • słabiej rozwinięte umiejętności menedżerskie, w tym tzw. miękkie. Związane jest to z: profilem takich uczelni, koncentrujących się na przedmiotach specjalistycznych oraz naturalnymi skłonnościami osób wybierających kierunki techniczne. • mniejsze umiejętności w zakresie właściwego zaprezentowania się podczas rozmów kwalifikacyjnych

16. 4 Czy zdaniem studentów szkoła pomogła w rozwinięciu tych umiejętności? wszyscy studenci (n=300) studenci uniwersytetów (n=100) studenci uczelni biznesowych (n=100) studenci politechnik (n=100) 5 – zdecydowanie pomogła 6 – nie wiem, trudno powiedzieć 1 – zdecydowanie nie pomogła 2 3 Większość studentów jest zdania, że studia rozwinęły u nich takie umiejętności.

17. Czy studenci posiadają naturalne skłonności w kierunku rozwijania danych typów umiejętności menedżerskich, w tym tzw. miękkich? Aby odpowiedzieć na to pytanie posłużyliśmy się specjalistycznym kwestionariuszem MAPP

18. Co to jest MAPP? • MAPP to narzędzie badającego wewnętrzne motywacje w danych obszarach, pozwalające stwierdzić, czy badani studenci posiadają naturalną skłonność do podejmowania określonych działań i rozwijania swoich umiejętności

19. Wyniki MAPP • Osoby o wysokim natężeniu motywacji w danym obszarze będą miały tendencję do aktywnego poszukiwania możliwości podejmowania działań i kształcenia się w nim. Odsetek osób wśród badanych studentów, które przejawiają silną motywację do poszczególnych zachowań według MAPP – wyniki powyżej 64 punktów na skali 0 – 100 (n = 300) Przekładanie strategii na konkretne zadania Gotowość podejmowania nowych wyzwań Zarządzanie pracą ludzi Podejście kreatywne, twórcze Konsekwencja, wytrwałość w osiąganiu celów Komunikacja, przekaz i odbiór informacji Myślenie całościowe, problemowe, koncepcyjne Bezpośrednie kontakty i interakcje z ludźmi Zarządzanie zmianami, elastyczność podejścia Nastawienie na pracę zespołową Gotowość podejmowania decyzji, ryzyka, odpowiedzialności Zarządzanie potencjałem ludzi Wywieranie wpływu na ludzi, perswazja Tendencja do przejmowania przywództwa

20. Wyniki MAPP • Różnice między studentami różnych kierunków

21. Wyniki MAPP • Różnice między studentami różnych kierunków W zakresie natężenia motywacji w poszczególnych obszarach wystąpiły pewne różnice między studentami różnych typów uczelni. Największe różnice w stosunku do ogółu respondentów wystąpiły w następujących obszarach: • Studenci uniwersytetów mieli wyraźnie silniejszą motywację w obszarach: • myślenie całościowe, problemowe i koncepcyjne - 55% (33% studentów uczelni/kierunków biznesowych, 17% studentów politechnik) • bezpośrednie kontakty i interakcje z ludźmi – 48% (34% studentów uczelni/kierunków biznesowych, 15% politechnik) • nastawienie na pracę zespołową – 47% (31% studentów uczelni/kierunków biznesowych, 12% studentów politechnik) • Studenci uczelni/kierunków biznesowych mieli silniejszą motywację w obszarach: • przekładanie strategii na konkretne zadania – 57% (39% studentów uniwersytetów, 33% studentów politechnik) • Studenci politechnik mieli generalnie słabszą od ogółu respondentów motywację we wszystkich obszarach, oprócz: • konsekwencja, wytrwałość w osiąganiu celów – 41% (23% studentów uniwersytetów, 44 % studentów uczelni/kierunków biznesowych)

22. Wyniki MAPP • Warto jednak zwrócić uwagę, że około 60% badanych studentów posiada przeciętną lub niską motywację do podejmowania działań istotnych z punktu widzenia pracodawców. Osoby te stoją zatem przed podwójnym wyzwaniem: • Muszą zdać sobie sprawę ze swoich naturalnych ograniczeń w tym zakresie • Jeśli chcą u siebie wykształcić dane umiejętności, na przykład z powodu zapotrzebowania na nie przez pracodawcę, muszą włożyć więcej wysiłku i starań w ich rozwijanie

23. WNIOSKI

24. WNIOSKI • Umiejętności menedżerskie, w tym tzw. miękkie oraz interpersonalne są bardzo istotne dla pracodawców i coraz częściej stanowią istotne kryterium selekcji w procesie rekrutacji. • Wielu studentów przecenia swoje umiejętności w omawianym zakresie, co może być związane z dużymi oczekiwaniami środowiska w tym zakresie oraz mylnym i ogólnikowym rozumieniem tych oczekiwań. • Na większości wymiarów ok. 30-40% studentów posiada silne motywacje w kierunku rozwijania umiejętności menedżerskich. Według opinii pracodawców większość uczelni nie oferuje możliwości ich rozwijania.