Dr. Yavuz Dogan

3. standartlar ve yasal d�zenlemeler

5. ISO 15189 5.2. temel gereksinimler Her laboratuvarin kapsam ve amacina g�re yapacagi �evresel d�zenlemeler farklilik g�sterecektir. Burada da g�r�ld�g� gibi kavram sadece analitik s�re� ile sinirli kalmayip �ok daha genis bir �er�evede ele alinmaktadir.Her laboratuvarin kapsam ve amacina g�re yapacagi �evresel d�zenlemeler farklilik g�sterecektir. Burada da g�r�ld�g� gibi kavram sadece analitik s�re� ile sinirli kalmayip �ok daha genis bir �er�evede ele alinmaktadir.

6. Bu kapsam i�erisinde yerlesim ve �evresel kosullarin nasil d�zenlenmesi gerekliligini; yapilacak isin niteligi, islenen materyalin ve kullanilacak cihaz ve ekipmanin niteligi, o ortamda �alisan insan sayisi gibi fakt�rler belirlemektedir. Bu kapsam i�erisinde yerlesim ve �evresel kosullarin nasil d�zenlenmesi gerekliligini; yapilacak isin niteligi, islenen materyalin ve kullanilacak cihaz ve ekipmanin niteligi, o ortamda �alisan insan sayisi gibi fakt�rler belirlemektedir.

7. G�venli bir laboratuvar i�in gerekli yapilanmanin nasil olmasi konusunda daha detayli bilgi University for Washington Environmental Health and Safety Laboratuvary Safety Design Guide April 11, 2005 yayinindan elde edilebilir. G�venli bir laboratuvar i�in gerekli yapilanmanin nasil olmasi konusunda daha detayli bilgi University for Washington Environmental Health and Safety Laboratuvary Safety Design Guide April 11, 2005 yayinindan elde edilebilir.

8. ortam fiziksel kosullarinin kontrol� Ortamin fiziksel kosullari denildiginde sadece kullanilan alanlarin yeterliligi ile sinirli degildir, ayrica enerji kaynaklari, isiklandirma, isitma, havalandirma, elektromanyetik etkilesim, toz, nem, voltaj, g�r�lt�, radyasyon, titresim seviyesi gibi t�m fiziksel kosullari kapsar. Her laboratuvar �ncelikli olarak t�m bu kosullari kontrol etmeli ve gerekli d�zenlemeleri yerine getirmeye �alismalidir. Elektrik akiminin voltaj oynamalarindan arindirilmis bir sekilde ve kesintisiz olarak laboratuvara ulastirilmasi gerekir. Ayrica elektrik akiminin kesilmesi durumunda �alismanin kesintisiz devam edebilmesi i�in yedek g�� kaynaklarinin kullanilmasi da yararli olacaktir. Ortamda bulunan y�ksek nem cihazlardaki bazi par�alarin korozyonuna neden olabilir, y�ksek veya d�s�k ortam isisinin gerek cihazlar �zerine gerekse dogrudan test �zerine olumsuz etkileri olabilir. Yine benzer sekilde elektromanyetik etkilesimler cihazlarda mekanik veya degerlendirme sorunlarina yol a�abilir. Ortamin fiziksel kosullari denildiginde sadece kullanilan alanlarin yeterliligi ile sinirli degildir, ayrica enerji kaynaklari, isiklandirma, isitma, havalandirma, elektromanyetik etkilesim, toz, nem, voltaj, g�r�lt�, radyasyon, titresim seviyesi gibi t�m fiziksel kosullari kapsar. Her laboratuvar �ncelikli olarak t�m bu kosullari kontrol etmeli ve gerekli d�zenlemeleri yerine getirmeye �alismalidir. Elektrik akiminin voltaj oynamalarindan arindirilmis bir sekilde ve kesintisiz olarak laboratuvara ulastirilmasi gerekir. Ayrica elektrik akiminin kesilmesi durumunda �alismanin kesintisiz devam edebilmesi i�in yedek g�� kaynaklarinin kullanilmasi da yararli olacaktir. Ortamda bulunan y�ksek nem cihazlardaki bazi par�alarin korozyonuna neden olabilir, y�ksek veya d�s�k ortam isisinin gerek cihazlar �zerine gerekse dogrudan test �zerine olumsuz etkileri olabilir. Yine benzer sekilde elektromanyetik etkilesimler cihazlarda mekanik veya degerlendirme sorunlarina yol a�abilir.

9. Bu nedenle laboratuvarin �evresel kosullari, yukarida anlatilan �er�evede kontrol edilmeli, izlenmeli ve kayit altina alinmalidir. Laboratuvardaki yerlesim alanin yeterliligi ve �evresel d�zenlemelerin kontrol� teknik sorumlu olarak g�revlendirilecek bir laboratuvar �alisani tarafindan saglanabilir Bu nedenle laboratuvarin �evresel kosullari, yukarida anlatilan �er�evede kontrol edilmeli, izlenmeli ve kayit altina alinmalidir. Laboratuvardaki yerlesim alanin yeterliligi ve �evresel d�zenlemelerin kontrol� teknik sorumlu olarak g�revlendirilecek bir laboratuvar �alisani tarafindan saglanabilir

10. uyumsuz aktivitelerin ayrilmasi Mikobakteri veya radyasyon gibi �evresel tehlike olusturabilecek �zel �alisma kosullarini gerektiren durumlar �apraz bulasmanin olabilecegi n�kleik asit �ogaltma y�nteminin kullanildigi durumlar �alisma kosullarinin sakin ve kesintiye ugratilamadan yapilmasini gerektiren sitopatoloji incelemelerin yapildigi durumlar B�y�k bilgisayar sistemleri gibi kontroll� ortam gerektiren durumlarda laboratuvarlar arasinda etkin bir ayrimin yapilmasi gerekir.

11. kontroll� girislerin saglanmasi

12. �alisanlar i�in �evresel olanaklar �Laboratuvar, �alisanlarinin rahat ve g�venli ortamda �alismalari i�in gerekli minimum gereksinimleri karsilamalidir. �

14. Depolanmak istenen seyin t�r�ne g�re depo alanlarinin gereksinimleri belirlenmelidir. �zellikle test sonu�lari �zerine dogrudan etkisi olabilen �rnekler ve reaktifler gibi �zellige sahip materyaller i�in kullanilacak depo alanlarinin isi gibi fiziksel kosulari s�rekli ve d�zenli olarak kontrol edilmelidir. Depolama sirasinda bu sartlarda meydana gelecek acil degisiklikler durumunda ne yapilmasi, nasil yapilacagi ve kim tarafindan yapilacagina iliskin acil durum y�nergelerinin olusturulmasi yararli olacaktir. Ayrica depolama alanlarinin neler i�erdigine iliskin tablo veya semalarin olmasi bu alanlarin etkin kullanilmasina saglayabilir. Depolama alanlari sadece bunlarla kisitli degildir. Bu kavram i�erisinde kimyasal maddelerin, laboratuvardaki atiklarin genel atik sistemine ulastirilamadigi durumlarda bekletilmesi gereken ge�ici depolanmalari da dikkate alinmali ve bunlar i�in gerekli fiziksel kosullar hazirlanip gerekli y�nergelerin hazirlanmasi laboratuvar g�venligi a�isindan da yarar saglayacaktir.Depolanmak istenen seyin t�r�ne g�re depo alanlarinin gereksinimleri belirlenmelidir. �zellikle test sonu�lari �zerine dogrudan etkisi olabilen �rnekler ve reaktifler gibi �zellige sahip materyaller i�in kullanilacak depo alanlarinin isi gibi fiziksel kosulari s�rekli ve d�zenli olarak kontrol edilmelidir. Depolama sirasinda bu sartlarda meydana gelecek acil degisiklikler durumunda ne yapilmasi, nasil yapilacagi ve kim tarafindan yapilacagina iliskin acil durum y�nergelerinin olusturulmasi yararli olacaktir. Ayrica depolama alanlarinin neler i�erdigine iliskin tablo veya semalarin olmasi bu alanlarin etkin kullanilmasina saglayabilir. Depolama alanlari sadece bunlarla kisitli degildir. Bu kavram i�erisinde kimyasal maddelerin, laboratuvardaki atiklarin genel atik sistemine ulastirilamadigi durumlarda bekletilmesi gereken ge�ici depolanmalari da dikkate alinmali ve bunlar i�in gerekli fiziksel kosullar hazirlanip gerekli y�nergelerin hazirlanmasi laboratuvar g�venligi a�isindan da yarar saglayacaktir.

19. Bu konuda �lkemizde �ikartilmis olan ve hala y�r�rl�kte bulunan kanun ve y�netmeliklerden yararlanilabilecegi gibi internet �zerinden yurtdisindaki kurumlarin kilavuz ve el kitaplarindan da yaralanilabilir. Bu konuda �lkemizde �ikartilmis olan ve hala y�r�rl�kte bulunan kanun ve y�netmeliklerden yararlanilabilecegi gibi internet �zerinden yurtdisindaki kurumlarin kilavuz ve el kitaplarindan da yaralanilabilir.

22. MERKEZ LABORATUVARI DURUM SAPTAMA ve RISK ANALIZI Yaklasik 2 ay periyodu i�erisinde tamamlayabildigimiz durum saptama ve risk analizi ser�venini size aktaracagim.Yaklasik 2 ay periyodu i�erisinde tamamlayabildigimiz durum saptama ve risk analizi ser�venini size aktaracagim.

27. Tesekk�rler��