Download
1 / 146
1.48k likes | 2.9k Vues
Cel nauczania przedmiotu. Przedmiot Kontrola administracji" moze oznaczac dwa zagadnienia:- kontrole nad administracja, oraz - kontrole wykonywana przez sama administracjeZalozeniem nauki tego przedmiotu sa oba ujecia, gdyz omawiajac kontrole przez administracje, nie sposb pominac w rozwazani
E N D
1. Kontrola administracji Dr Adam Strzelecki
2. Cel nauczania przedmiotu Przedmiot Kontrola administracji moze oznaczac dwa zagadnienia:
- kontrole nad administracja, oraz
- kontrole wykonywana przez sama administracje
Zalozeniem nauki tego przedmiotu sa oba ujecia, gdyz omawiajac kontrole przez administracje, nie sposb pominac w rozwazaniach kontroli wewnetrznej.
Celem nauki jest zapoznanie studentw z kontrola administracji poprzez pryzmat obowiazujacego prawa, w tym w szczeglnosci prawa administracyjnego. W procesie nauki istotnym jest rwniez wyrobienie przekonania u sluchaczy o koniecznosci funkcjonowania kontroli prawnej sprawowanej przez administracje i w jej ramach, jako niezbednej instytucji warunkujacej sprawne wypelnianie przez panstwo i samorzady terytorialne planowanych zadan.
W rozwazaniach teoretycznych z uwzglednieniem prakseologii i elementw praktyki przedstawiona zostanie istota kontroli, jej tresc , rodzaje i sposoby realizacji w procesach zorganizowanych instytucjonalnie i funkcjonalnie dzialan
3. Cel e nauczania Cel poznawczy:
Celem wykladu jest :
- zapoznanie z podstawowymi instytucjami kontroli i nadzoru;
- zapoznanie z systemem kontroli administracji publicznej;
- zapoznanie z instytucjami uczestniczacymi w wykonywaniu nadzoru w systemie
administracji publicznej;
- przedstawienie instytucji uczestniczacych w wykonywaniu kontroli wobec administracji
publicznej.
Cel dydaktyczny:
- uksztaltowanie wiedzy na temat podstawowych pojec z zakresu prawa administracyjnego
jakimi sa pojecia kontroli i nadzoru,
- uksztaltowanie wiedzy z zakresu budowy i funkcjonowania systemu prawnej kontroli
administracji publicznej,
- uksztaltowanie wiedzy na temat wybranych organw kontroli administracji publicznej.
4. Literatura Obowiazujaca
Jacek Jagielski, Kontrola administracji publicznej, wydawnictwo prawnicze Lexisnexis, Warszawa 2007, Prezentowana publikacja, laczaca w sobie zarwno cechy podrecznika, jak i opracowania monograficznego, jest jedna z nielicznych, rzadkich na rynku wydawniczym, prac ujmujacych calosciowo zagadnienie kontroli administracji publicznej w Polsce. Obejmuje szeroko charakterystyke aktualnej problematyki kontroli, dokonywana przede wszystkim z perspektywy prawa administracyjnego. Oprcz bogatych tresci teoretycznych i doktrynalnych opracowanie zawiera kompleksowe przedstawienie prawnego systemu kontroli administracji publicznej, a takze wskazanie na miedzynarodowe, zwlaszcza unijne, determinanty tendencji rozwojowych tego systemu. Rozwazania sa prowadzone z wykorzystaniem obszernej literatury przedmiotu oraz regulacji prawnych i orzecznictwa.
Jerzy Hausner, Administracja publiczna, PWN, Warszawa 2008,
Nowe, poprawione i uaktualnione wydanie jednego z nielicznych polskich opracowan o charakterze interdyscyplinarnym, poswieconego administracji publicznej! Ksiazka uwzglednia najnowsze akty prawne, dotyczace m.in. administracji rzadowej, samorzadu terytorialnego, sadw administracyjnych i audytu wewnetrznego w administracji publicznej oraz zmiany zwiazane z wejsciem Polski do Unii Europejskiej. Prezentuje z rznych perspektyw badawczych szerokie spektrum zagadnien kluczowych dla administracji publicznej. Omawiane kwestie przedstawia w ujeciu prawnym, ekonomicznym, politologicznym i historycznym oraz z perspektywy nauki o zarzadzaniu
Znakomity zespl autorski sklada sie z wykladowcw renomowanych uczelni, bioracych czynny udzial w zyciu gospodarczym kraju. Tworza go: Dagmir Dlugosz, Janusz Gaciarz, Jaroslaw Grniak, Miroslaw Grochowski, Marian Grzybowski, Jerzy Hausner, Hubert Izdebski, Jerzy Kornas, Stanislaw Mazur i Marek Zirk-Sadowski.
Eugeniusz Ochendowski , Prawo Administracyjne wydanie VIII - zaktualizowane - czesc oglna, TNOiK Torun 2009. Jest to jedno z nielicznych polskich opracowan o charakterze interdyscyplinarnym, poswieconego czesci oglnej administracji publicznej! Kontrola administracji publicznej omwiona zostala w dziale V, w 5 rozdzialach. Rozwazania poswiecone kontroli przez tego wybitnego prawnika administratywiste zawieraja omwienie wszystkich waznych zagadnien w sposb skondensowany i rzeczowy.
5. Literatura Uzupelniajaca
Jan Zimmermann, Prawo administracyjne, 3 wyd., Oficyna a Wolters Kluwer business, Warszawa 2008.
Renata Lewicka Kontrola prawotwrstwa administracji o charakterze powszechnie obowiazujacym, Wydawnictwo: Sejmowe , Grudzien 2008
Daniel Wacinkiewicz, Kontrola i nadzr w prawie komunalnym , Wydawnictwo: C.H. Beck , 2007,
Stanislaw Jedrzejewski: Kontrola administracji, wyd. TERRA Poznan 2000,
J. Lang: Kontrola administracji publicznej. Warszawa 1999,
J. Letowski, J. Szreniawski: Kontrola administracji w: System prawa administracyjnego, t. 3, Ossolineum Wroclaw 1978.
Sadowa kontrola administracji
podrecznik akademicki Jan Pawel Tarno, Ewa Frankiewicz, Magdalena Sieniuc, Marek Szewczyk Joanna Wyporska-Frankiewicz, Sadowa kontrola administracji, podrecznik akademicki , Wydawnictwo Zrzeszenia Prawnikw Polskich, Warszawa 2009,
tanislaw Jedrzejewski, Henryk Nowicki, Kontrola administracji publicznej, Torun TNOiK 1995
6. Program przedmiotu I. Teoretyczne problemy dotyczace pojec "kontrola" i "nadzr".
2. Znaczenie terminu kontrola.
3. Pojecie instytucji nadzoru.
4. Relacje kontrola a nadzr.
II. Zasady rznicowania zakresu i rodzajw kontroli administracji.
1. Przedmiotowy i podmiotowy zakres kontroli administracji.
2. Kryteria kontroli administracji.
3. Kontrola wstepna, faktyczna i nastepna.
4. Kontrola zewnetrzna i wewnetrzna.
III. Struktura systemu kontroli administracji publicznej.
1. struktura systemu kontroli w ustroju administracji
2. Elementy struktury systemu kontroli administracji publicznej.
3. Uwarunkowania poprawnego funkcjonowania systemu kontroli administracji:
a/ warunki poprawnej struktury systemu kontroli administracji,
b/ warunki poprawnego funkcjonowania systemu kontroli administracji.
IV. Instytucje kontroli i nadzoru wewnatrz aparatu administracji publicznej.
1. Przeslanki funkcjonowania nadzoru i kontroli wewnatrz administracji
2. Prezydent Rzeczypospolitej Polskiej,
3. Kontrola rzadowa i resortowa, instancyjna miedzy resortowa
4. Kontrola prokuratorska,
5 Kontrola w systemie administracji zdecentralizowanej:
V. Kontrola parlamentu.
1. Sejm Rzeczypospolitej Polskiej
2. Senat Rzeczypospolitej Polskiej.
VI. Instytucje kontroli niezawislej.
1. Trybunal Konstytucyjny.
2. Trybunal Stanu.
3. Najwyzsza Izba Kontroli.
4. Rzecznik Praw Obywatelskich.
5. Rzecznik Praw Dziecka.
6. Sadownictwo administracyjne:.
7. Pozostale sady:
a/ Sad Najwyzszy, sady powszechne,
b/ sady pracy i ubezpieczen spolecznych,
d/ Sad Ochrony Konkurencji i Konsumentw,
e/ sady gospodarcze.
8. Panstwowa Inspekcja Pracy.
9. Krajowa Rada Radiofonii i Telewizji.
10. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych.
VII. Instytucje kontroli spolecznej.
1. Kontrola sprawowana przez zwiazki zawodowe.
2. Spoleczna inspekcja pracy.
3. Kontrola wykonywana przez samorzad pracowniczy.
4. Kontrola wykonywana przez instytucje samorzadowe.
5. Kontrola wykonywana w systemie samorzadu terytorialnego.
6. Skarga w systemie kontroli administracji publicznej.
7. Srodki masowego przekazu .
8. Skarga Konstytucyjna.
7. Pojecie i istota kontroli Oglny sens pojecia kontroli nie budzi na ogl watpliwosci w plaszczyznie jezyka codziennego, ale wyjasnienie nie jest juz proste
Kontrole mozna traktowac w dwojakim znaczeniu:
- jako funkcje,
- jako swego rodzaju system organizacyjny (kontrola instytucjonalna)
Kontrola funkcjonalna wywodzi sie z tradycji brytyjskiej i tradycji francuskiej
W tradycji brytyjskiej termin kontrola utozsamiany byl z pojeciem wladzy (sprawowanie wladzy publicznej
We Francji pojecie kontroli wywodzilo sie od francuskiego contre role (przeciwzapisek). Otz urzednik przyjmujacy podatek sporzadzal dokument w dwch jednakowych kolumnach, a po zaplaceniu dzielil dokument na dwie czesci i wreczal jedna z nich podatnikowi jako dowd wypelnienia zobowiazania podatkowego
W jezyku polskim lingwinistycznie rzecz pojmujac termin kontrola odzwierciedla obydwie te tradycje. Mwiac o kontroli mamy na mysli zwykle sprawdzenie, czy tez ocenianie czegos, formulowanie wnioskw. Kontrola jednak wyraza takze oddzialywanie, wplywanie (w tym za pomoca srodkw wladczych), pozostawaniu pod wladza, czy poddanie jakiemus wladztwu
8. c. d. Pojecie i istota kontroli W nauce administracji traktuje sie kontrole jako element zarzadzania i administrowania, jako instytucje umozliwiajaca sprawdzanie i ocene dzialalnosci organizacji i jej skladowych w plaszczyznie organizacyjnej, finansowej, technicznej.
E. Ochendowski: kontrola polega na ustaleniu istniejacego stanu rzeczy oraz stanu pozadanego. Stan pozadany okreslany jest przez odpowiednie wzorce, czy tez normy. Nastepnie porwnuje sie i zaznacza rznice. W koncu formuluje sie zalecenia w celu usunieci nieprawidlowosci.
J. Lang: kontrola to porwnywanie tego, co jest, z tym co byc powinno. Jej celem jest ustalenie, czy przewidziany stan zostal urzeczywistniony
Jacek Jagielski: kategoria kontroli oznacza nastepujace funkcje:
- obserwowanie i rozpoznawanie danej dzialalnosci ( w danym miejscu i czasie),
- dokonywanie oceny tej dzialalnosci,
- stawianie diagnozy przyczyn ewentualnych nieprawidlowosci,
- formulowanie wnioskw, majacych na celu zapobieganie i przeciwdzialanie tym nieprawidlowosciom
Te wymienione funkcje swiadcza, ze urzeczywistnienie ich stanowi pewien proces, co oznacza dynamike funkcji kontroli
9. Fazy w Procesie kontroli Wedlug J. Jagielskiego mozna wyrznic nastepujace fazy w procesie kontroli;
Stadium informacyjno-rozpoznawcze,
Stadium analityczno-oceniajace i diagnostyczne,
Stadium oddzialywania w procesie naprawczym
Faza informacyjno-rozpoznawcza
Przedmiot kontroli powinien byc ujmowany szeroko, w zakresie ustalenia tresci, kierunkw , intencji. Ma to sluzyc przygotowaniu zalozen wyjsciowych pod ocene prawidlowosci
Faza analityczno-oceniajaca i diagnostyczna - kluczowa
Polega na analizie zebranego materialu poprzez porwanie z wymaganiami wynikajacymi z prawa powszechnie obowiazujacego i prawa wewnetrznego danej organizacji, a takze zalozen, wytyczonych celw, norm i standardw. Rezultatem powinno byc ustalenie katalogu nieprawidlowosci. Ponadto rozpatrzenie i wskazanie przyczyn oraz w aspekcie personalnym zidentyfikowanie osb odpowiedzialnych
Faza oddzialywania w procesie naprawczym
Ma charakter wladczy, nadzorczy, majacy na celu doprowadzenie do usuniecia stwierdzonych nieprawidlowosci i zapobiezenie powstawaniu ich w przyszlosci. Dzialania w tej fazie maja charakter naprawczy, polegajacy na wskazaniu srodkw zmierzajacych do likwidacji nieprawidlowosci i przeciwdzialaniu recydywie
10. Kontrola a nadzr J. Starosciak: tam gdzie w gre wchodzi prawo obserwacji, plus prawo wydawania polecen, bedziemy mwili o nadzorze nad organami administracyjnymi
J. Boc i m. Miemiec: nadzr w sferze prawa administracyjnego oznacza badanie dzialalnosci danego podmiotu administrujacego (kontrola) polaczone z mozliwoscia pomocy, wplywu, a takze modyfikacji tej dzialalnosci, dokonywane przez organ zwierzchni organizacyjnie badz funkcjonalnie, w celu zapewnienia zgodnosci tej dzialalnosci z prawem
Wg M. Wierzbowskiego i A Wiktorowskiej ..uprawnienia nadzorcze oznaczaja tyle co prawo do kontroli wraz z mozliwoscia wiazacego wplywania na organy czy instytucje nadzorowane
J. Jagielski: dla funkcji nadzoru wazna jest przede wszystkim mozliwosc wiazacego i wladczego oddzialywania, a nie stale, wylaczne poslugiwanie sie tym oddzialywaniem. W ramach nadzoru miesci sie takze oddzialywanie o charakterze niewladczym, organizatorskim, opiekunczym, wspierajacym
Stosunek nadzoru ma charakter prawnoustrojowy i sluzy realizacji ukladu zwierzchnosci podleglosci a takze poza tym ukladem oznacza inne mozliwosci oddzialywania
11. Nadzr w strukturach zcentralizowanych Zwierzchnosc organu nadrzednego idzie tutaj czasami bardzo daleko, przybierajac postac kierownictwa. Kierownictwo zas utozsamia najscislejsza wiez w ramach danej struktury. W skrajnym przypadku wiez ta moze oznaczac calkowite podporzadkowanie personalne i sluzbowe.
Czy wobec tego jest tutaj miejsce dla nadzoru ?
Odpowiedz jest twierdzaca. Nadzr w strukturach zcentralizowanych moze i powinien wystepowac obok kierownictwa
Tak np. Prezes R.M. w swietle art. 11 ust. 2 ustawy z 5 VI 1998 o administracji rzadowej w wojewdztwie swoje zwierzchnictwo w kategorii kierownictwa i nadzoru
Nadzr w strukturach zcentralizowanych ma jednak charakter szczeglny. Wystepujaca tutaj zwierzchnosc jest limitowana pod wzgledem przeslanek srodkw i kryteriw. Zwierzchno ta jest realziowana tylko w ramach obowiazujacego prawa
Kategoria kierownictwa jest jednak szersza anizeli kategoria nadzoru. Kierownictwo jest bowiem realizowane glwnie za pomoca tzw. Norm kompetencyjnych oraz prz realizowaniu polityki rzadu
12. Nadzr w strukturach zdecentralizowanych Instytucja nadzoru w sferze zdecentralizowanej stanowi wyraz mozliwosci wiazacego oddzialywania prawem wytypowanych podmiotw na inne podmioty. Owe oddzialywanie ma jednak polegac na zapewnieniu zakladany stopien samodzielnosci i niezaleznosci
Stopien ingerencji w zakresie sprawowane nadzoru ogranicza sie zakreslonych prawem granic, poza ktrymi pozostale obszary sa w ramach swobodnej aktywnosci okreslonych podmiotw
Pewnym problem w rozumieniu nadzoru moze jednak byc niejednolita struktura podmiotw nadzorujacego z nadzorowanym, np. brak zwierzchnosci strukturalnej, tak jak to ma miejsce w przypadku stosunku r. i. o. a j. s. t. Chodzi tutaj o brakujacy element nadrzednosci organizacyjnej
Jest to jednak problem pozorny, nie rzutujacy na skutecznosc sprawowania nadzoru, bowiem mozliwosc wladczej ingerencji, chociaz poza strukturami, wyraza zawsze pewien rodzaj zwierzchnosci. Jest jednak zwierzchnosc funkcjonalna a nie organizacyjna. Mimo to ta kategoria nadzoru jest w pelni uprawniona
Nadzr ma wiec wymiar pojecia prawnoustrojowego i jako taki sluzy oznaczeniu prawnych mozliwosci oddzialywania o charakterze wladczym wiazacym rozne ogniwa systemu organizacyjnego panstwa
13. Kontrola samoistna W praktyce i w nauce tzw. czysta kontrola, sprowadzana do obserwowania, sprawdzania, oceniania, stawiania diagnoz i formulowania zalecen, wystepuje stosunkowo rzadko
Praktycznie nie wystepuja dzisiaj instytucje monofunkcyjne, kontrolne. Najblizsza temu chociaz nie do konca jest kontrola wykonywania prze Najwyzsza Izbe Kontroli.
W obszarze pozainstytucjonalnym spotkac mozna kontrole o charakterze spolecznym, obywatelskim, czy tez w postaci opinii publicznej
Kontrola samoistna jest czesto laczona z innym funkcjami, a zwlaszcza z funkcja nadzoru oraz elementem wladczosci.
Kwalifikacja funkcji niewladczej kontroli nie jest jednoznaczna.
Kontrola bowiem jest czescia skladowa procesu oddzialywania. W tym oddzialywaniu widac ingerencje w dzialalnosc kontrolowana. Ingerencja ta przybiera postac wiazania adresata zarzadzeniami wladczymi a co najmniej przybiera obowiazek ustosunkowania sie do formulowanych opinii , zastrzezen, uwag
Tradycyjna formula kontroli wyraza w swojej funkcji koniecznosc zastosowania po kontroli korekty. Odmwienie bowiem kontroli wiazacego wplywania na adresatw byloby zaprzeczeniem jej sensu.
Co wiecej za wzmocnieniem oddzialywania w kontroli przemawia jej skutecznosc
14. Kontrola samoistna w administracji publicznej Kontrole wykonywana w trakcie zarzadzania albo przy zarzadzaniu mozna zaliczyc do administrowania. Inaczej jest jednak w sytuacji gdy te kontrole w stosunku do jednostek administracyjnych wykonuja podmioty zewnetrzne, takie jak np. NIK , sady, Rzecznik Praw Obywatelskich, itp..
Prowadzona kontrola przez podmioty zewnetrzne nie koresponduje z przyjmowanym w doktrynie pojeciem administracji publicznej.
Odrebnym zagadnieniem jest kontrola Najwyzszej Izby Kontroli i jej zaskarzalnosc do sadu administracyjnego
W doktrynie rysuje sie poglad rozdzielajacy administrowanie od kontroli
Akty kontrolne, obejmujace ustalenie stanu faktycznego, wysuwanie wnioskw i zalecen pokontrolnych w orzecznictwie nie stanowia decyzji administracyjnych w swietle kpa.
Postulowane zatem jest odrznienie czynnosci kontrolnych od wladczego administrowania, chociaz zauwazyc trzeba, ze ich zwiazek jest bliski.
Tozsamosc decyzji administracyjnych z dzialaniami kontrolnym, jezeli sie zdarza, jest czyms wyjatkowym
Zasada natomiast jest, ze dzialania wchodzace w sklad kontroli maja charakter czynnosci faktycznych, przynoszacych ustalenia, ktre stanowic moga baze wyjsciowa dla bezposredniej ingerencji administracyjnej w postaci decyzji czy innych aktw administracyjnych
15. Terminologia kontroli Kontrola jako kategoria pojeciowa nie jest oznaczana w przepisach wylacznie jako kontrola. Oprcz tego terminu mozna znalezc w przepisach pojecie czynnosci sprawdzajace, ocena zgodnosci, ocena okreslonej dzialalnosci, urzedowe badanie
Mozna tez spotkac takie terminy jak; urzedowa kontrola, inspekcja, wizytacja, lustracja, rewizja, czy hospitacja Terminy te oznaczaja pewne zabarwienie funkcji kontroli jej okreslony rodzaj, czy pewna forme
Tak np.:
Inspekcja to kontrola realizowana przez bezposrednia obserwacje
Wizytacja, to ocena przebiegu i wynikw wykonywania okreslonej dzialalnosci uslugowej, czy administracyjnej
Lustracja to kontrola o charakterze lustracyjnym wykonywana przez wglad w dzialalnosc kontrolowana i skierowana zazwyczaj nie na ocene zachowania podmiotu, ale na ocene jego rzeczywistego stanu
Rewizja jest to kontrola, ktrej przedmiotem zainteresowania jest dzialalnosc finansowa
Pojecia te w rznych instytucjach beda jednak mialy rzne znaczenia, jak np. inspekcja sanitarna, weterynaryjna, wizytacja pedagogiczna, ktre to terminy moga oznaczac sama kontrole lub nadzr i kontrole, wreszcie sam nadzr.
Wreszcie spotkac mozna pojecie dozoru, ktry obok zwiazku z nadzorem wiaze sie raczej ze sfera techniczna
16. Rodzaje kontroli Wystepuje szeroki wachlarz rznego rodzaju kontroli, z uwagi na ich dziedzine, miejsce, sposb wykonywania, czas, zasieg itp. Mozemy wiec wg. Jagielskiego wyrznic rodzaje kontroli:
1. wg kryterium zasiegu:
a) kontrole nieograniczona (zupelna),
b) kontrole ograniczona (fragmentaryczna),
2. wg kryterium zakresu:
a) kontrole kompleksowa (generalna),
b) kontrole problemowa (odcinkowa)
3. wg kryterium sposobu prowadzenia kontroli:
a) kontrole wykonywana bezposrednio (kontrola na miejscu)
b) kontrole posrednia (analizy, sprawozdania)
4. wg kryterium trybu kontrolowania:
a) kontrola planowa,
b) kontrola dorazna
5. wg etapu wkraczania lub czasu dotyczacego przedmiotu kontroli:
a) kontrola wstepna, b) faktyczna (biezaca) i c) nastepna
17. c.d. Rodzaje kontroli 6. wg kryterium inicjatywy podjecia kontroli:
a) kontrola z urzedu,
b) kontrola na wniosek
7. wg kryterium usytuowania kontrolujacego wg kontrolowanego:
a) kontrola zewnetrzna,
b) kontrola wewnetrzna
8. wg kryterium niezaleznosci kontroli:
a) kontrola niezalezna,
b) kontrola niezawisla
9. wg kryterium umiejscowienia kontroli:
a) kontrola resortowa,
b) kontrola instancyjna
10. wg kryterium organizacyjnego:
a) kontrola instytucjonalna,
b) kontrola funkcjonalna
11. wg kwalifikacji kontrolujacego;
a) kontrola zawodowa
b) kontrola spoleczna, niezawodowa
18. c.d. Rodzaje kontroli , kryteria wykonywania kontroli 12. wg kryterium nazewnictwa:
a) inspekcja, b) wizytacja, c) rewizja, d) lustracja, e) audyt,
13. wg kryterium ocennego:
a) kontrola ewaluacyjna ocenna, szacunkowa, ex post,
b) strategiczna
Kryteria wykonywania kontroli
Kryteria kontroli dotycza jej odniesienia do kontrolowanych zagadnien, ktre wyrazaja sie w slowach:
- z punktu widzenia,
- pod wzgledem ..
Do tak rozumianych kryteriw kontroli nalezy zaliczyc legalnosc celowosc, rzetelnosc, gospodarnosc
Legalnosc, od lacinskiego slowa legalis, oznacza:
- zgodnosc z prawem,
- posiadanie mocy prawnej,
- prawnosc,
- prawowitosc,
- jawnosc,
- zgodnosc z ustawa (lege)
19. Kryterium legalnosci Odgrywa pierwszoplanowa role i oznacza takze kryterium praworzadnosci
Legalnosc wystepuje we wszystkich rodzajach i formach kontroli i ma najdluzsza tradycje
Za tym kryterium przemawia uzasadnienie merytoryczne nawiazujace do podstawowej zasady wynikajacej z art. 2 Konstytucji zasady demokratycznego panstwa prawnego
Art. 7 Konstytucji Organy wladzy publicznej dzialaja na podstawie i w granicach prawa
Oznacza to, ze podmiot kontrolujacy, ktry opiera sie na kryteriach wynikajacych z obowiazujacego prawa nie moze z formalnego punktu widzenia poslugiwac sie innymi kryteriami. Nie mozna tez domniemywac sie innych kryteriw kontroli stojacych poza wyznaczonymi przez prawo. W konsekwencji wszystkie kryteria podporzadkowane sa kryterium legalnosci
Kryterium legalnosci wystepujac z innymi kryteriami jest kryterium w swoisty sposb nadrzedny, bowiem celowosc dzialania administracji moze byc oceniana tylko w kontekscie kryterium legalnosci
20. Kryteria celowosci, rzetelnosci, gospodarnosci Celowosci - wskazuje na ocene w kontekscie stopnia realizacji celw
Cele te moga byc formulowane w sposb ostateczny, jak i tez czastkowy.
Kryterium te, wg Jagielskiego, odwoluje sie do oceny, czy podjete dzialania byly: racjonalne, pozyteczne, czy przyniosly planowane i oczekiwane efekty
Rzetelnosci dotycza oceny w zakresie nalezytej starannosci w wykonywanej pracy w administracji publicznej
W pojeciu tym miesci sie takze dbalosc o uwzglednienie zalecen i sugestii przekazywanych z osrodkw hierachicznie wyzszych anizeli jednostka kontrolowana
Gospodarnosci wskazuje na optymalne dysponowanie srodkami finansowymi i majatkowymi . Dotyczy to rwniez gospodarnosci w toku czynnosci organizacyjnych. Chodzi w tym o uzyskiwanie jak najlepszych efektw przy jak najmniejszym nakladzie sil i srodkw
Zasadniczo sprawa zastosowania kryteriw sprowadza sie do dwch zasadniczych kryteriw: legalnosci i celowosci. W praktyce kryteria te zderzaja sie ze soba bardziej w konfrontacji niz w powiazaniu. Okazuje sie, ze w tym zderzeniu pierwszenstwo daje sie celowosci, bowiem zasade legalnosci postrzega sie czesto jako bledny, niezyciowy, biurokratyczny hamulec dla slusznych i efektywnych zachowan i efektywnych dzialan
21. Stadia wykonywania kontroli I stadium - wstepne
Polega na przygotowaniu kontroli. Ma ono istotne znaczenie, gdyz okresla merytoryczna strone kontroli. Ustalany jest rwniez harmonogram dzialan wykonawczych kontroli. Harmonogram ten okresla: termin rozpoczecia kontroli, czas jej trwania, sposb i miejsce kontroli. Etap ten moze byc ujety w planowaniu lub tez kontroli ad hoc. Brak tego etapu spowodowac moze chaos, dzialania niespjne nieprofesjonalne
II stadium rozpoznawczo-sprawdzajace
Obejmuje ustalenia stanu faktycznego, w zakresie postepowania wyjasniajacego i dowodowego. Ustala sie: dostep do materialw, mozliwosci ich zbadania, wsplprace z pracownikami podmiotu kontrolowanego. W tym stadium kontrolujacy powinien okreslic, czy badanie rzeczywistosci ma dotyczyc prawidlowosci, czy tez nieprawidlowosci
III stadium formulowanie wynikw
Polega na porwnaniu ustalonego stanu faktycznego ze stanem postulowanym i przeprowadzeniu wartosciowania, czyli formulowaniu ocen zarwno dla calosci przedmiotu kontroli, jak i jego elementw. Ten etap konczy sporzadzenie stosownych dokumentw, najczesciej protokolu kontroli. Wymagana jest rwniez prezentacja wynikw kontroli podmiotowi kontrolowanemu jego przedstawicielom
IV stadium oddzialywanie pokontrolne
Zawiera wnioski, zalecenia i wystapienia pokontrolne, zarzadzenia pokontrolne. Czesto niezbedne jest takze wskazanie winnych zaniedban i nieprawidlowosci
22. Procedury kontrolne Dotycza sformalizowania postepowania, czyli uksztaltowania przez regulacje prawne formalne obowiazujacego trybu postepowania przy wykonywaniu kontroli
W procedurze kontrolnej wszystkie organy i osoby powinny postepowac zgodnie z zasada praworzadnosci. W szczeglnosci ma to znaczenie w przypadku kontroli przeprowadzanej przez podmioty nie polaczone wiezami z jednostkami kontrolowanymi, tak jak np. NIK, czy sady administracyjne
Waznym elementem procedury kontrolnej jest koniecznosc zapewnienia ochrony podmiotowi kontrolowanemu i umozliwienie mu ustosunkowaniu sie do ustalen kontroli, a w szczeglnosci odniesieniu sie do wnioskw, zarzutw, zalecen
Podmiot podlegajacy kontroli nie powinien byc zdany, wg Jagielskiego na niekwestionowany, jednostronny osad kontrolujacego i postawiony w roli biernego odbiorcy ustalen kontrolnych i oddzialywania pokontrolnego
Procedura kontrolna powinna sluzyc rwniez stworzeniu formalnych mozliwosci podmiotowi kontrolowanemu dla przedstawienia swojego stanowiska i punktu widzenia w sprawie. Cele kontroli nie maja li tylko polegac na wytykaniu bledw, lecz powinny wyrazac dazenie i powinnosc do uzyskania pelnego i obiektywnego obrazu dzialalnosci.
Stad tez wlasciwe procedury sa nieodzowne. Rodzi to pytanie, czy dotyczyc one powinny wszystkich stadiw kontroli. W doktrynie istnieje przekonanie, ze wszystkie etapy kontroli powinny miescic sie w prawnie okreslonych procedurach
23. Unormowanie procedur kontrolnych Uwaga wstepna
W obowiazujacych regulacjach prawnych procedury prawne znajdujac raczej ograniczone odzwierciedlenie, w zakresie niewystarczajacym, poza regulacja dotyczaca Najwyzszej Izby Kontroli
Problematyka proceduralna, w obszarze kontroli, regulowana jest nie tylko ustawami, ale takze przepisami wykonawczymi o duzej jednorodnosci
Przepisy reguluja zwykle kwestie organw i osb uprawnionych do dzialalnosci kontrolnej. Natomiast nie jest zbyt szczeglowo ujmowany przebieg kontroli
Przedmiotem regulacji sa niektre czynnosci, jak np. sporzadzanie protoklu, wspldzialanie z podmiotem kontrolowanym (Inspekcja pracy), korzystanie ze srodkw dowodowych (kontrola podatkowa)
Z reguly regulacjami sa obejmowane fazy: zakonczenia kontroli i ustalenia wynikw, kwestia odniesienia sie kontrolowanego do wynikw kontroli. Kwestia ta moze polegac na: zglaszaniu zastrzezen i ich uwzglednianiu lub odrzucaniu, prawie do skladania wyjasnien, czy tez prawie do odmowy podpisania protoklu
24. Model procedury kontrolnej Ocena prawnych regulacji nie upowaznia do stwierdzenia, ze mamy do czynienia z okreslonym modelem , czy tez standardami prawnymi procedury kontrolnej. Wystepuje natomiast konglomerat rznych rozwiazan prawnych
Trudno tez pokusic sie o jakas typologie procedury kontrolnej w oparciu o jednolite kryteria, bo o takie trudno
Wsrd istniejacych procedur wyrznic jednak mozna regulacje dotyczaca uksztaltowania Najwyzszej Izby Kontroli. Jest to procedura najpelniej uksztaltowana i w tym odbiegajaca od pozostalych
Zgodnie z dyrektywa konstytucyjna (art. 207) unormowanie procedury NIK w podstawowych zagadnieniach, znajduje sie w ustawie o NIK, a nastepnie uszczeglowione jest w Zarzadzeniu Prezesa NIK z 1 marca 1995 r. w sprawie postepowania kontrolnego (M.P. nr 17, poz. 211).
Dopuszczenie regulacji szczeglowych w drodze zarzadzenia Prezesa NIK budzi watpliwosci tej regulacji wykonawczej w tej formie w stosunku do konstytucyjnego systemu zrdel prawa. Mimo to regulacja ta stanowi rozbudowana procedure obejmujaca w zasadzie wszystkie elementy postepowania kontrolnego. Ponadto regulacje te maja charakter autonomiczny i zdaniem Jagielskiego moglyby odgrywac role swoistego wzorca .
Wzorzec uregulowania postepowania kontrolnego przez NIK moze miec jednak zastosowanie do kontroli samoistnej i zewnetrznej, zas z ograniczeniem do kontroli wewnetrznej w strukturach zcentralizowanych
25. Odrebnosci procedury kontrolnej i administracyjnej Odrebnosc procedury kontrolnej i administracyjnej wynika z odrebnych rezimw prawnych obu postepowan i ich kolejnosci. Zamkniecie bowiem postepowania kontrolnego daje dopiero podstawe do wladczego wydania aktu administracyjnego, najczesciej decyzji.
Nie moze byc traktowane wydawanie aktw administracyjnych jako element kontroli, czym innym natomiast jest oddzialywanie pokontrolne i uzyte srodki w jego ramach
Przed zastosowaniem procedury administracyjnej w formie dzialan wladczych musza byc wyczerpane wszystkie elementy calego postepowania toku kontrolnego. Podjecie decyzji, przy nieuwzglednieniu np. rozpatrzenia zastrzezen, jezeli przewiduje to procedura, moze zostac zakwalifikowane w kategorii naruszenia prawa i ujemnie rzutowac na podjete wladcze rozstrzygniecia
Procedura kontrolna moze jednak znalezc sie takze w procedurze administracyjnej, jezeli dopuszczaja to przepisy obowiazujacego prawa
Zastosowanie jednak procedury administracyjnej wprost do postepowania kontrolnego w zwiazku z jego specyfika nie jest prostym zabiegiem i moze nastreczyc spore trudnosci. Ponadto postepowanie kontrolne ma rzny ciezar gatunkowy i niejednakowo mozna je zastosowac w wszystkich rodzajw i form kontroli
W sensie merytorycznym, postepowanie kontrolne stanowi glwna podstawe dla podjecia dalszych czynnosci , w tym czynnosci wladczych, ale i niewladczych, gdzie rodzi sie problem kontroli kontrolerw, czyli dopuszczalnosci i celowosci zaskarzalnosci niektrych czynnosci kontrolnych
26. Zaskarzalnosc niektrych czynnosci podmiotw kontrolnych Zaskarzalnosc tych czynnosci moze byc pojmowana jako mozliwosc zaskarzenia niekoniecznie zwiazana z postepowaniem kontrolnym innego podmiotu w danej strukturze, np. podmiotu nadrzednego.
Moze to miec miejsce w ramach prawem przepisanej procedury kontrolnej, jako konkretny etap. Etapem tym jest etap po zakonczeniu czynnosci kontrolnych, sformulowanie wynikw kontroli i dopiero pzniejsze zastosowanie srodkw kwestionujacych wyniki i ustalenia pokontrolne
Obok aspektu wewnetrznego kontroli kontrolujacych dostrzec trzeba tez aspekt zewnetrzny, w postaci kontroli sadowej, wykonywanej przez sad administracyjny
Dopuszczalnosc kontroli sadowej rodzi niejednoznaczna ocene, gdyz na uwadze nalezy miec rzne sytuacje. Tak np. tam gdzie kontrola zwiazana jest z funkcjami administracyjnymi, nadzorczymi, czesto dopuszczalna jest droga sadowa, w postaci zaskarzenia ostatecznych decyzji administracyjnych (podatkowych). Nie dotyczy ona, co prawda samych dzialan kontrolnych, ale obejmuje swoim dzialaniem postepowanie pokontrolne i moze byc traktowana jako swoista kontrola kontrolerw
Inaczej natomiast wyglada spraw kontroli zewnetrznej sprawowanej np. przez NIK i mozliwosci zaskarzanie jej do sadu administracyjnego
27. Jakosc kontroli Pojecie jakosci w odniesieniu do kontroli oznacza pewna ocenna wlasciwosc w generalnej funkcji kontroli, jaka jest wychwytywanie bledw, pomoc w ich usunieciu itp.
Oprcz tego o jakosci kontroli swiadczyc moga jeszcze inne wyznaczniki, jak np. organizacja kontroli, jej sprawnosc, skutecznosc w ustalaniu wynikw i oddzialywania pokontrolnego, zasiegu i poziomu merytorycznego
Standardy okreslajace jakosc kontroli to:
obiektywizm,
bezstronnosc,
kompetentnosc,
sprawnosc,
efektywnosc
Obiektywizm i bezstronnosc
Oznacza kierowanie sie wylacznie przeslankami i kryteriami przewidzianymi do okreslonego typu kontroli.
Jest to rwniez nakaz rzetelnosci, uwzgledniajacy wszystkie aspekty przedmiotu kontroli prowadzonej wnikliwie (a nie powierzchownie)
Bezstronnosc kontroli jest zabezpieczona, gdy kontrolujacy nie jest powiazany z jednostka kontrolowana stosunku nadzoru
Gwarancje bezstronnosci powinny dawac odpowiedni wykwalifikowane, fachowe, merytoryczne i etyczne kadry
28. kompetentnosc kontroli Jako kompetentnosc bedziemy rozumieli, jako zdolnosc i umiejetnosc wlasciwej realizacji kontroli pod wzgledem merytorycznym, organizacyjnym, technicznym, itd.
W tym pojeciu mozemy mwic o fachowosci w tradycyjnym znaczeniu
Kontroler powinien miec merytoryczna wiedze w dziedzinie, ktra kontroluje, a wiec ocenia i analizuje
Waznym elementem fachowosci jest znajomosc prawa i umiejetnosc poslugiwania sie przepisami prawnymi, gdyz kryterium legalnosci tego wymaga
Od kontrolujacego wymaga sie dobrego rzemiosla w zakresie takich zagadnien, jak dobr momentu kontroli, nalezyte jej przygotowanie, rozplanowanie, wybr najskuteczniejszych metod kontroli, sprawne wykonywanie czynnosci kontrolnych
Waznym aspektem jest jej adekwatnosc do sfery objetej oddzialywaniem kontrolnym, zas w odniesieniu do administracji, adekwatnosc do calej zlozonosci tej dziedziny sluzby publicznej, zjawiska korupcji, kwestii usprawnienia zarzadzania, okreslenia priorytetw i kryteriw rozwoju itd.
Kontrola na niskim poziomie znajomosci rzeczy traci swj autorytet i moze byc lekcewazona przez kontrolowanych. Im wiekszy autorytet kontroli tym bardziej jest jej stanowisko akceptowane przez kontrolowanych
Kontrola niefachowa (niekompetentna) nie moze prowadzic do poprawy istniejacego stanu rzeczy, a czesto powoduje jego pogorszenie
29. Sprawnosc i efektywnosc kontroli Pojecie sprawnosci odnosi sie do funkcji sprawdzania i oceniania, rozumianej jako mechanizm realizujacy zadania we wlasciwym czasie, a takze w sposb umozliwiajacy podmiotowi kontrolowanemu bezkolizyjne i bez zaklcen funkcjonowanie
Szybkosc dzialania jako element sprawnej kontroli nie powinna byc sprowadzana li tylko do czynnosci technicznych. Termin bez zbednej zwloki ma tutaj zastosowanie
Sprawnosc dotyczy samej pracy kontrolera, jak i wsplpracy z osobami kontrolowanymi we wszystkich etapach kontroli. W etapie koncowym chodzi o przedstawienie podmiotowi kontrolowanemu wynikw kontroli zraz po ich ustaleniu oraz w miare szybkie wypracowanie i przedstawienie wnioskw (zalecen) i wystapien pokontrolnych
Efektywnosc stawia na pierwszym miejscu realizacje celu i funkcji kontroli
Jezeli zalozymy, ze celem kontroli jest sluzenie naprawie i polepszaniu funkcjonowania podmiotu kontrolowanego, to miara efektywnosci moga byc osiagniete przez ten podmiot rezultaty osiagniete w wyniku uzdrawiania (poprawy) jego dzialalnosci
Wyjasnic jednak trzeba, ze samoistnosc kontroli, jako wyalienowanej dzialalnosci, nie wchodzi w rachube stad jej efektywnosc zalezy od mechanizmw w podmiocie kontrolowanym, ktre uwzglednia wyniki kontroli i doprowadza do naprawy jej dzialalnosci
Dla optymalnej efektywnosci potrzeba wiec odpowiedniego wyposazenia instytucji kontrolnych w srodki oddzialywania, a w konsekwencji wykorzystania wynikw kontroli
W przedmiocie wyposazenia instytucje kontroli w odpowiednie srodki oddzialywania, nie ma tutaj dowolnosci. Reguluja to odpowiednie przepisy prawne
Istotna cecha dobrej kontroli jest jej przejrzystosc, tzn. jasnosc kompetencji i zakresw dzialania oraz procedur. Rozrost kontroli nie jest zjawiskiem korzystnym
30. System prawny kontroli Administracji Obszary kontroli administracji
1) Wykonywanie kontroli przez administracje,
2) Wykonywanie kontroli nad administracja
Kontrola przez administracje
Jest wykonywana na zewnatrz administracji a nie w niej samej. Czesciowo jednak kontrola ta dotyczy jednak samej administracji, bowiem kontroli tej poddane sa rwniez organy administracji, urzedy administracyjne i inne jednostki wchodzace w sklad aparatu administracyjnego
Wykonywanie kontroli nad administracja
Polega na tzw. samokontroli. Wystepuja tutaj rzne instytucje kontroli, formy i mechanizmy kontroli, funkcjonujace w obrebie struktur aparatu administracyjnego. Tak np. dotyczy to kontroli RIO, kontrola ze strony Kancelarii Prezesa Rady Ministrw, czy tez kontrole wewnetrzna dzialajaca w rznych organizmach administracji publicznej
Kontrola administracji w obydwu aspektach ma na celu utrzymywanie administracji publicznej w pewnych ryzach. Ma sluzyc zapobieganiu wynaturzeniom i wszelkim zjawiskom patologicznym, ktre moga sie ujawnic
Kontrola ta ma sluzyc jako zapora dla samowoli administracji i dzialania wedlug swobodnego uznania. Ma ochraniac interesy jednostek i podmiotw gospodarczych i innych przed nadmierna ingerencja administracji i mozliwymi naduzyciami administracji publicznej
31. Kategoria systemu kontroli administracji Pojecie systemu kontroli administracji jest znacznie szersze od tradycyjnego pojecia systemu
Jako system kontroli administracyjne bedziemy traktowac caly zbir podmiotw o rznym charakterze i statusie prawnym wykonujacych funkcje kontroli, ktrej przedmiotem jest administracja publiczna
Wsrd podmiotw kontrolujacych w tym systemie wystepuja:
a) podmioty powolane do sprawowania kontroli,
b) podmioty uprawnione do wykonywania kontroli
Oznacza to zaliczenie do systemu kontroli takze podmiotw reprezentujacych kontrole wykonywana przez administracje publiczna, np. inspekcje specjalne. Wszystkie te podmioty sa objete regulacjami prawnymi, stad mozna mwic o prawnym systemie kontroli administracji publicznej
Liczebnosc i rznorodnosc podmiotw , instytucji i rodzajw kontroli, ktre wystepuja w ramach systemu kontroli administracji publicznej, powoduje potrzebe systematyzacji, koniecznosc dokonania zabiegw porzadkujacych, przybierajac postac klasyfikacji
Klasyfikacje w zakresie kontroli administracji budowane sa wg rznorodnych przeslanek i kryteriw, czesto w zaleznosci od podejscia naukowego autora, czy tez spojrzenia od strony funkcji ktra kontrola ma pelnic
32. Klasyfikacje instytucji kontroli administracji Wg Jacka Jagielskiego
Klasyfikacja instytucji kontroli opiera sie na dwch filarach:
- kontroli zewnetrznej,
- kontroli wewnatrz aparatu administracyjnego
W sklad kontroli zewnetrznej wchodza:
- kontrola parlamentarna
- kontrola Trybunalu Stanu i Trybunalu Konstytucyjnego,
- kontrola Rzecznika Praw Obywatelskich,
- kontrola Najwyzszej Izby Kontroli (inaczej kontroli panstwowej),
- kontrola sadowa,
- kontrola Panstwowej Inspekcji Pracy i Generalnego Inspektora Danych Osobowych,
- kontrola obywatelska (spoleczna)
Kontrola wewnatrz administracyjna
Stanowi bardziej zlozony segment systemu kontroli, trudniej poddajacy sie klasyfikacji
Tresc tej sfery stanowi zespl rznorakich kontroli sprawowanych przez konkretne ogniwa aparatu administracyjnego i skierowanych wobec innych podmiotw znajdujacych sie w strukturze administracji
Kontrola wewnatrz administracyjna jest rozbudowana i realizowana przez rzne kierunki dzialan kontrolnych, stad potrzeba zastosowania rznych kryteriw
Kryteria te sa zarwno natury organizacyjnej, jak i przedmiotowej, czy funkcjonalnej
33. Klasayfikacja Kontroli wewnatrz administracyjnej I Kontrola oglnoadministracyjna
a) kontrola rzadowa,
b) kontrola resortowa,
c) kontrola terenowa w ramach administracji rzadowej
d) kontrola w administracji rzadowej
II Kontrola specjalistyczna
a) kontrola inspekcji specjalnych srodkw nadzoru, dozoru,
b) kontrola sprawowana przez niektre inne wyspecjalizowane organy, sluzby i straze,
c) inne kontrole specjalistyczne
III Kontrola prokuratorska
IV Kontrola wykonywana przez Centralne Biuro Antykorupcyjne
V Kontrola wewnetrzna w jednostkach organizacyjnych administracji publicznej
Kontrole te trzeba potraktowac jako podsystem w ramach kontroli wewnatrzadministracyjnej, stanowiacy osobny komponent calego obrazu systemu kontroli w panstwie
34. Kontrola parlamentarna Kontrola ta ma szeroki aspekt, gdyz laczy sie z podstawowymi zasadami ustrojowymi i mechanizmem sprawowania wladzy w panstwie
W doktrynie traktowana jest ta kontrola w szerszym obszarze, jako parlamentarny proces nadzoru i decydowania i w wezszym zakresie, obejmujacym tylko dzialania parlamentu polegajace na uzyskiwaniu informacji oraz przekazywaniu opinii, pogladw i sugestii
Wg J. Jagielskiego bardziej zasadne wydaje sie wezsze rozumienie kontroli parlamentarnej
W wezszym zakresie
Tresc tej kontroli sprowadza sie do prawa zadania informacji i prawa zadania wysluchania
Oznacza to, ze kontrola ta ma na celu ustalenie stanu faktycznego, dotyczacego funkcjonowania rzadu ministrw i podleglych im organw oraz dokonywanie na tej podstawie ocen i formulowanie rznego rodzaju sugestii i wnioskw wobec podmiotw kopntrolowanych
Kontrola parlamentarna nie obejmuje prawa do zadania wykonania(tak jak byloby w ujeciu szerszym), co oznaczaloby bezposrednia ingerencje
Istotne znaczenie ma okreslenie zakresu instrumentw oraz znaczenie kto realizuje te kontrole
W zakresie wykonywania kontroli podstawowa rola przypada Sejmowi, ktrego funkcja kontrolna sformulowana jest w Konstytucji i przede wszystkim odnosi sie do Rady Ministrw
(Art. 95 Konstytucji Sejm sprawuje kontrole nad dzialalnoscia Rady Ministrw w zakresie okreslonym przepisami Konstytucji i ustaw)
35. Kontrola Sejmu Zgodnie z Konstytucja czlonkowie Rady Ministrw ponosza przed Sejmem solidarna odpowiedzialnosc za dzialalnosc Rady Ministrw (art. 157 ust. 1)
Zasieg tej kontroli ustala Konstytucja i ustawodawstwo zwykle
Wykonywanie tych funkcji kontrolnych odbywa sie bezposrednio i posrednio
Kontrola sejmowa bezposrednia sprawowana jest:
na posiedzeniach plenarnych. Ma miejsce stosunkowo rzadko i tylko w sprawach zasadniczych, glownie w czasie debaty budzetowej i innych planw finansowych, ale i poprze uchwalanie rezolucji, informacji i sprawozdan
przez komisje sejmowe: resortowe, Komisje Finansw publicznych, ktrej rola jest wiodaca, komisje specjalne. Na tym szczeblu realizuje sie prawo zadania informacji, sprawozdan, uczestnictwa poslw w posiedzeniach komisji oraz wysuwania dezyderatw i opinii. Komisje moga podejmowac oddzielne kontrole, wizytacje oraz badac dzialalnosc.
oraz przez poslw, jako indywidualna dzialalnosc, czyli kontrole w scislym tego slowa znaczeniu. Najbardziej charakterystyczne instrumenty kontroli wystepuja w postaci interpelacji i zapytan poselskich zgodnie z art. Waznym instrumentem jest instytucja interwencji oraz prawo do uzyskiwania informacji i materialw oraz wglad w dzialalnosc organw administracji rzadowej i samorzadowej
36. Kontrola Trybunalu Stanu Trybunal Stanu jest konstytucyjnym organem wladzy sadowniczej uprawnionym do pociagniecia do odpowiedzialnosci okreslonych osb zajmujacych najwyzsze stanowiska (art. 198 201 ) Konstytucji)
Sklad Trybunalu: przewodniczacy, 2 zastepcw, 16 czlonkw wybieranych przez Sejm z grona poslw i senatorw na okres kadencji Sejmu. Stad ma charakter sadu sejmowego Przewodniczacym jest Pierwszy Prezes Sadu Najwyzszego
Sedziowie Trybunalu sa w sprawowaniu swoich funkcji niezawisle i podlegaja tylko Konstytucji i ustawom i przysluguje im immunitet i nietykalnosc
Przed Trybunalem Stanu ponosza odpowiedzialnosc takze poslowie i senatorowie, lecz zakres ich odpowiedzialnosci jest ograniczony do postanowien antykorupcyjnych
Przedmiotem postepowania jest:
-czyn polegajacy na naruszeniu konstytucji lub ustawy (nie aktu nizszego rzedu)
- popelnienie czynu zwiazane jest z wykonywaniem urzedu i naruszeniem prawa w ramach swoich kompetencji jak i z nimi zwiazane z racji pelnienia funkcji
Oprcz egzekwowania odpowiedzialnosci konstytucyjnej trybunal wystapic moze w roli sadu karnego, w przypadku popelnienia przestepstwa. Moze ono miec miejsce w rznym zakresie Prezydenta RP oraz osb wchodzacych w sklad Rady Ministrw
37. B. ministrowi grozi 10 lat wiezienia Trybunal Stanu wystapic moze w roli sadu karnego, w przypadku popelnienia przestepstwa
Prokuratura Apelacyjna w Gdansku skierowala w srode do sadu akt oskarzenia ws. udzialu b. ministra skarbu Emila Wasacza w prywatyzacji PZU. Zarzuca mu sie niedopelnienie obowiazkw zwiazanych z ochrona interesu Skarbu Panstwa. Grozi za to do 10 lat wiezienia.
Jak poinformowal rzecznik prasowy gdanskiej Prokuratury Apelacyjnej Krzysztof Trynka, nadzorujac w 1999 roku przebieg prywatyzacji PZU Wasacz akceptowal pewne dzialania w celu osiagniecia korzysci majatkowej przez Eureko oraz BIG Bank Gdanski, przynoszac tym samym szkode interesowi publicznemu. Akt oskarzenia wraz ze 133 tomami akt oraz prawie 400 tomami zalacznikw zostal - specjalnym transportem - wyslany w srode z Gdanska do Sadu Rejonowego Warszawa-Srdmiescie. W listopadzie 1999 r. Ministerstwo Skarbu Panstwa sprzedalo 30 proc. akcji PZU. Kupujacymi byly wwczas: konsorcjum holenderskiej grupy ubezpieczeniowej - Eureko (kupilo 20 proc. akcji) i BIG BG (dzis Bank Millennium, ktre kupilo 10 proc. akcji).
Umowe sprzedazy podpisal minister skarbu Emil Wasacz. We wrzesniu 2006 r. CBS na polecenie prokuratury zatrzymalo Wasacza i przedstawiono mu zarzuty
http://wiadomosci.onet.pl/2123075,11,b_ministrowi_grozi_10_lat_wiezienia,item.html, 03 01 2010
38. Postepowanie przed Trybunalem Stanu Postepowanie przed Trybunalem Stanu przebiega w kilku stadiach:
- najpierw wymagane jest zgloszenie wstepne, jako formalna inicjatywa podmiotw uprawnionych, zobowiazujaca Sejm do rozpatrzenia
- wniosek wstepny zglaszany jest do Komisji Odpowiedzialnosci Konstytucyjnej,
- Komisja na podstawie zebranego materialu uchwala sprawozdanie i formuluje wniosek o postawienie danej osoby w stan oskarzenia lub umorzenie postepowania (art. 9 ust. 3 i art. 11 ust. 1 ustawy o TS),
- postawienie w stan oskarzenia nastepuje przez uchwale Zgromadzenia Narodowego (w przypadku oskarzenia Prezydenta) lub sejmu w przypadku pozostalych osb
Postepowanie przed Trybunalem stanu jest dwuinstancyjne
W I instancji Trybunal orzeka w skladzie piecioosobowym
W II instancji Trybunal orzeka w skladzie siedmioosobowym
W postepowaniu maja zastosowanie przepisy prawa karnego
Poza karami wypelniajacymi znamiona przestepstwa Trybunal wymierza:
- kare utraty biernego i czynnego prawa wyborczego na okres od 2 do 10 lat,
- zakaz zajmowania kierowniczych stanowisk lub pelnienia funkcji zwiazanych ze szczeglna odpowiedzialnoscia w organach panstwowych i spolecznych od 2 lat lub na stale,
- utrata wszystkich badz niektrych orderw i odznaczen oraz utrate zdolnosci do ich uzyskania -2-10 l
W kazdym przypadku, gdy wina oskarzonego zostanie stwierdzona, Trybunal orzeka utrate urzedu lub stanowiska, w przypadku przestepstwa kary przewidziane kodeksem karnym
39. Trybunal Konstytucyjny Ustawa o Trybunale Konstytucyjnym z dnia 1 sierpnia 1997 roku (Dziennik Ustaw Nr 102, poz. 643, z 2000 r. Nr 48, poz. 552 i Nr 53, poz. 638, z 2001 r. Nr 98, poz. 1070, z 2005 r. Nr 169, poz. 1417 oraz z 2009 r. Nr 56, poz. 459)
Trybunal Konstytucyjny, jest organem wladzy sadowniczej, powolanym do badania zgodnosci z Konstytucja aktw normatywnych i umw miedzynarodowych oraz wykonywania innych zadan okreslonych w Konstytucji
Trybunal orzeka w sprawach:
1) zgodnosci ustaw i umw miedzynarodowych z Konstytucja, 2) zgodnosci ustaw z ratyfikowanymi umowami miedzynarodowymi, ktrych ratyfikacja wymagala uprzedniej zgody wyrazonej w ustawie, 3) zgodnosci przepisw prawa, wydawanych przez centralne organy panstwowe, z Konstytucja, ratyfikowanymi umowami miedzynarodowymi i ustawami, 4) skargi konstytucyjnej, 5) sporw kompetencyjnych pomiedzy centralnymi konstytucyjnymi organami panstwa, 6) zgodnosci z Konstytucja celw lub dzialalnosci partii politycznych.
Trybunal na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej stwierdza zgodnosc z Konstytucja ustawy przed jej podpisaniem oraz umowy miedzynarodowej przed jej ratyfikacja.
Trybunal na wniosek Marszalka Sejmu rozstrzyga w sprawie stwierdzenia przeszkody w sprawowaniu urzedu przez Prezydenta Rzeczypospolitej, gdy Prezydent nie jest w stanie zawiadomic Marszalka Sejmu o niemoznosci sprawowania urzedu. W razie uznania przejsciowej niemoznosci sprawowania urzedu przez Prezydenta Trybunal powierza Marszalkowi Sejmu tymczasowe wykonywanie obowiazkw Prezydenta Rzeczypospolitej
40. Trybunal Konstytucyjny Kazdy sad moze przedstawic Trybunalowi pytanie prawne co do zgodnosci aktu normatywnego z Konstytucja, ratyfikowanymi umowami miedzynarodowymi lub ustawa, jezeli od odpowiedzi na pytanie prawne zalezy rozstrzygniecie sprawy toczacej sie przed sadem.
Trybunal informuje Sejm i Senat o istotnych problemach, wynikajacych z dzialalnosci i orzecznictwa Trybunalu. Nad informacja ta nie przeprowadza sie glosowania.
Trybunal przedstawia wlasciwym organom stanowiacym prawo uwagi o stwierdzonych uchybieniach i lukach w prawie, ktrych usuniecie jest niezbedne dla zapewnienia spjnosci systemu prawnego Rzeczypospolitej Polskiej.
W sklad Trybunalu wchodzi pietnastu sedziw Trybunalu.
Sedziego Trybunalu wybiera Sejm na 9 lat. Sedzia Trybunalu moze byc osoba, ktra posiada kwalifikacje wymagane do zajmowania stanowiska sedziego Sadu Najwyzszego lub Naczelnego Sadu Administracyjnego.
Kandydatw na stanowisko sedziego Trybunalu przedstawia co najmniej 50 poslw lub Prezydium Sejmu. Uchwala Sejmu w sprawie wyboru sedziego Trybunalu zapada bezwzgledna wiekszoscia glosw w obecnosci co najmniej polowy oglnej liczby poslw.
Osoba wybrana na stanowisko sedziego Trybunalu sklada wobec Prezydenta Rzeczypospolitej slubowanie nastepujacej tresci: "Slubuje uroczyscie przy wykonywaniu powierzonych mi obowiazkw sedziego Trybunalu Konstytucyjnego sluzyc wiernie Narodowi, stac na strazy Konstytucji, a powierzone mi obowiazki wypelniac bezstronnie i z najwyzsza starannoscia". Slubowanie moze byc zlozone z dodaniem zdania "Tak mi dopomz Bg".
Odmowa zlozenia slubowania jest rwnoznaczna ze zrzeczeniem sie stanowiska sedziego Trybunalu
41. Trybunal Konstytucyjny Organami Trybunalu sa:
Zgromadzenie Oglne, ktre tworza sedziowie Trybunalu
oraz prezes Trybunalu.
Prezes Trybunalu zwoluje co najmniej raz w roku Zgromadzenie Oglne, na ktrym omawia sie dzialalnosc Trybunalu oraz problemy wynikajace z jego orzecznictwa.
W Zgromadzeniu Oglnym maja prawo wziac udzial przewodniczacy zainteresowanych komisji sejmowych, komisji senackich, Prezes Najwyzszej Izby Kontroli, Minister Sprawiedliwosci - Prokurator Generalny, Pierwszy Prezes Sadu Najwyzszego, Prezes Naczelnego Sadu Administracyjnego, Rzecznik Praw Obywatelskich i Rzecznik Praw Dziecka.
Do kompetencji Zgromadzenia Oglnego nalezy:
1) uchwalanie regulaminu Trybunalu, 2) wybr kandydatw na prezesa i wiceprezesa Trybunalu, 3) uchwalanie statutu Biura Trybunalu, 4) uchwalenie projektu dochodw i wydatkw Trybunalu, 5) zatwierdzanie informacji, o ktrej mowa w art. 4 ust. 1, 6) wykonywanie innych czynnosci, przewidzianych dla Zgromadzenia Oglnego w ustawie lub w regulaminie.
Zgromadzeniu Oglnemu przewodniczy prezes lub wiceprezes Trybunalu.
Uchwaly Zgromadzenia Oglnego zapadaja zwykla wiekszoscia glosw, chyba ze ustawa stanowi inaczej. Glosowanie jest jawne, o ile zaden z sedziw Trybunalu nie zazada glosowania tajnego.
Zgodnie z Artykulem 15 ustawy Prezesa i wiceprezesa Trybunalu powoluje Prezydent Rzeczypospolitej sposrd dwch kandydatw przedstawionych na kazde stanowisko przez Zgromadzenie Oglne.
Kandydatw na stanowisko prezesa lub wiceprezesa Trybunalu wybiera Zgromadzenie Oglne sposrd sedziw Trybunalu, ktrzy w glosowaniu tajnym uzyskali kolejno najwieksza liczbe glosw.
42. Postepowanie przed Trybunalem konstytucyjnym Rozprawy Trybunalu sa jawne, jezeli przepis szczeglny nie stanowi inaczej. Przewodniczacy skladu orzekajacego moze wylaczyc jawnosc ze wzgledu na bezpieczenstwo panstwa lub ochrone tajemnicy panstwowej.
Sedziowie Trybunalu sa upowaznieni do dostepu do wiadomosci stanowiacych tajemnice panstwowa, zwiazanych z rozpoznawana przez Trybunal sprawa.
Swiadek lub biegly moze byc przesluchany co do okolicznosci objetych tajemnica panstwowa po zwolnieniu przez uprawniony organ od obowiazku zachowania tej tajemnicy. Odmowa zgody moze byc uzasadniona jedynie waznym interesem panstwa.
Trybunal w toku postepowania powinien zbadac wszystkie istotne okolicznosci w celu wszechstronnego wyjasnienia sprawy. Trybunal nie jest zwiazany wnioskami dowodowymi uczestnikw postepowania i moze z urzedu dopuscic dowody, jakie uzna za celowe dla wyjasnienia sprawy
Trybunal orzeka: 1) w pelnym skladzie w sprawach:
a) sporw kompetencyjnych pomiedzy centralnymi konstytucyjnymi organami panstwa,
b) o stwierdzenie przeszkody w sprawowaniu urzedu przez Prezydenta Rzeczypospolitej oraz powierzeniu Marszalkowi Sejmu tymczasowego wykonywania obowiazkw Prezydenta Rzeczypospolitej,
c) zgodnosci z Konstytucja celw lub dzialalnosci partii politycznych,
d) z wniosku Prezydenta Rzeczypospolitej o stwierdzenie zgodnosci ustawy z Konstytucja przed jej podpisaniem lub umowy miedzynarodowej z Konstytucja przed jej ratyfikacja,
e) o szczeglnej zawilosci, z inicjatywy prezesa Trybunalu lub gdy z wnioskiem o rozpoznanie zwrci sie sklad orzekajacy wyznaczony do rozpoznania danej sprawy albo w sprawach, w ktrych szczeglna zawilosc wiaze sie z nakladami finansowymi nie przewidzianymi w ustawie budzetowej, a w szczeglnosci gdy sklad orzekajacy zamierza odstapic od pogladu prawnego wyrazonego w orzeczeniu wydanym w pelnym skladzie,
43. Postepowanie przed Trybunalem konstytucyjnym 2) w skladzie pieciu sedziw Trybunalu w sprawach:
a) zgodnosci ustaw albo ratyfikowanych umw miedzynarodowych z Konstytucja,
b) zgodnosci ustaw z umowami miedzynarodowymi, ktrych ratyfikacja wymagala uprzedniej zgody wyrazonej w ustawie,
3) w skladzie trzech sedziw Trybunalu w sprawach:
a) zgodnosci innych aktw normatywnych z Konstytucja, ratyfikowanymi umowami miedzynarodowymi i ustawami,
b) zazalen na odmowe nadania biegu wnioskom o stwierdzenie zgodnosci aktu normatywnego z Konstytucja, ratyfikowanymi umowami miedzynarodowymi lub ustawami oraz skargom konstytucyjnym,
c) wylaczenia sedziego.
Rozpoznanie sprawy w pelnym skladzie wymaga udzialu co najmniej dziewieciu sedziw Trybunalu. Rozprawie przewodniczy prezes lub wiceprezes Trybunalu, a w razie przeszkd w przewodniczeniu przez te osoby - najstarszy wiekiem sedzia Trybunalu.
Sedzia Trybunalu podlega wylaczeniu od udzialu w rozstrzyganiu w sprawach, w ktrych: a) wydal lub uczestniczyl w wydaniu zakwestionowanego aktu normatywnego, wyroku, decyzji administracyjnej albo innego rozstrzygniecia,
b) byl przedstawicielem, pelnomocnikiem, radca prawnym lub doradca jednego z uczestnikw postepowania,
c) zachodza inne przyczyny uzasadniajace wylaczenie sedziego, okreslone w art. 48 Kodeksu postepowania cywilnego.
Sedziego Trybunalu wylacza sie od udzialu w postepowaniu na jego zadanie lub na zadanie uczestnika postepowania albo z urzedu, jezeli zostanie uprawdopodobnione istnienie okolicznosci, nie wymienionych w ust. 1, mogacych wywolac watpliwosc co do jego bezstronnosci.
O wylaczeniu sedziego z przyczyn wymienionych w ust. 1 postanawia prezes Trybunalu, a z przyczyn wymienionych w ustawie
Do czasu rozstrzygniecia sprawy o wylaczenie, sedzia Trybunalu moze wykonywac tylko czynnosci nie cierpiace zwloki.
44. Podmioty w postepowaniu przed Trybunalem konstytucyjnym Podmiotami uprawnionymi sa;
1) podmiot, ktry zlozyl wniosek lub skarge konstytucyjna, 2) organ, ktry wydal akt objety wnioskiem lub skarga konstytucyjna, albo Prokuratoria Generalna Skarbu Panstwa, jezeli Rada Ministrw wyznaczyla Prokuratorie Generalna Skarbu Panstwa do reprezentowania Rady Ministrw lub ministrw w postepowaniu przed Trybunalem Konstytucyjnym, 2a) sad, ktry przedstawil Trybunalowi Konstytucyjnemu pytanie prawne, o ile zglosil udzial w postepowaniu wszczetym na skutek tego pytania prawnego i wyznaczyl sposrd sedziw tego sadu umocowanego przedstawiciela, 3) organ statutowy partii - w sprawach o stwierdzenie zgodnosci celw lub dzialalnosci partii politycznych z Konstytucja, 4) centralny konstytucyjny organ panstwa, ktrego dotyczy spr kompetencyjny, 5) Prokurator Generalny, 6) przedstawiciele Sejmu, Prezydenta Rzeczypospolitej i Ministra Spraw Zagranicznych - w sprawach o stwierdzenie zgodnosci z Konstytucja umw miedzynarodowych ratyfikowanych w trybie art. 89 ust. 1 Konstytucji, 7) przedstawiciele Prezydenta Rzeczypospolitej i Ministra Spraw Zagranicznych - w sprawach o stwierdzenie zgodnosci z Konstytucja innych ratyfikowanych umw miedzynarodowych, 8) Rzecznik Praw Obywatelskich, jezeli zglosil udzial w postepowaniu dotyczacym skargi konstytucyjnej
Wszczecie postepowania przed Trybunalem nastepuje na podstawie wniosku, pytania prawnego albo skargi konstytucyjnej uprawnionego podmiotu.
Uczestnicy postepowania sa obowiazani do skladania Trybunalowi wszelkich wyjasnien dotyczacych sprawy oraz do zglaszania dowodw, potrzebnych do jej wyczerpujacego wyjasnienia.
Uczestnicy postepowania maja prawo przegladac akta sprawy oraz sporzadzac i otrzymywac odpisy lub wyciagi z tych akt
45. Instytucja Rzecznika Praw Obywatelskich W poszczeglnych krajach Instytucja rzecznika praw obywatelskich nosi rzne nazwy: ombudsman (kraje nordyckie), Rzecznik Sprawiedliwosci (Portugalia), Obronca ludowy (Austria i Hiszpania), Mediator (Francja), a nawet Komisarz Sledczy (Nowa Zelandia) oraz Rzecznik praw obywatelskich (Polska).
W 1989 r. powolanie polskiego RPO bylo sygnalem, ze system komunistyczny w Polsce chyli sie ku upadkowi. Dzis zmienilo sie zrdlo zagrozenia dla praw czlowieka jest nim juz nie tylko wladza, ale takze duze koncerny, z ktrymi wiaza sie prawa konsumentw czy prawo pracy. Mimo ze RPO istnieje w Polsce od 15 lat, malo wiemy o tym, skad wzial sie pomysl utworzenia takiego organu, malo wiemy o jego historii. Obecnie instytucja ombudsmana istnieje w ok. 100 panstwach na swiecie i 40 w Europie. Wywodzi sie ona juz z czasw starozytnych, kiedy to miala na celu kontrole wladzy panstwowej, administracji. Nowozytna instytucja ombudsmana pochodzi ze Szwecji za czasw Karola XII. Jednakze rozwj tego urzedu widoczny jest dopiero po II wojnie swiatowej
Literatura o tematyce prawniczej ukazuje nam 4 podstawowe cechy, ktre charakteryzuja instytucje rzecznika praw obywatelskich:
1) jest to samodzielny organ panstwowy, nie zwiazany z administracja ani z sadownictwem. Jest on zwykle usytuowany na szczeblu centralnym, 2) zwiazany jest najczesciej z parlamentem. Zwykle, bowiem jest przez niego powolywany, a jego zadania scisle wiaza sie z funkcja kontrolna parlamentu; 3) jest rzecznikiem obywateli w sprawach zwiazanych z nieprawidlowym funkcjonowaniem administracji (lub sadownictwa), podejmujac okreslone kroki prawne zmierzajace do usuniecia tych nieprawidlowosci. 4) dziala w sposb niesformalizowany i jest latwo dostepny dla obywatela. Nie zastepuje on jednakze i nie wyrecza organw panstwowych wlasciwych do rozstrzygania o sprawie skarzacego.
46. Rzecznik Praw Obywatelskich USTAWA z dnia 15 lipca 1987 r.o Rzeczniku Praw Obywatelskich.
(Dz.U. z 2001 r. Nr 14, poz. 147 oraz z 2007 r. Nr 25, poz. 162) Rzecznik Praw Obywatelskich stoi na strazy wolnosci i praw czlowieka i obywatela okreslonych w Konstytucji oraz w innych aktach normatywnych.
W sprawach dzieci Rzecznik wsplpracuje z Rzecznikiem Praw Dziecka. W sprawach o ochrone wolnosci i praw czlowieka i obywatela Rzecznik bada, czy wskutek dzialania lub zaniechania organw, organizacji i instytucji, obowiazanych do przestrzegania i realizacji tych wolnosci i praw, nie nastapilo naruszenie prawa, a takze zasad wsplzycia i sprawiedliwosci spolecznej.
Rzecznika powoluje Sejm za zgoda Senatu na wniosek Marszalka Sejmu albo grupy 35 poslw. Szczeglowy tryb zglaszania kandydatw na Rzecznika Praw Obywatelskich okresla uchwala Sejmu. Uchwale Sejmu o powolaniu Rzecznika Marszalek Sejmu przesyla niezwlocznie Marszalkowi Senatu. Senat podejmuje uchwale w sprawie wyrazenia zgody na powolanie Rzecznika w ciagu miesiaca od dnia przekazania Senatowi uchwaly Sejmu, o ktrej mowa w ust. 3. Niepodjecie uchwaly przez Senat w ciagu miesiaca oznacza wyrazenie zgody. Jezeli Senat odmawia wyrazenia zgody na powolanie Rzecznika, Sejm powoluje na stanowisko Rzecznika inna osobe.
Kadencja Rzecznika trwa piec lat, liczac od dnia zlozenia slubowania przed Sejmem. Ta sama osoba nie moze byc Rzecznikiem wiecej niz przez dwie kadencje.
Podjecie czynnosci przez Rzecznika nastepuje: 1) na wniosek obywateli lub ich organizacji, 2) na wniosek organw samorzadw, 2a) na wniosek Rzecznika Praw Dziecka, 3) z wlasnej inicjatywy
47. Postepowanie kontrolne Rzecznika Rzecznik podejmuje czynnosci jezeli powezmie wiadomosc wskazujaca na naruszenie wolnosci i praw czlowieka i obywatela. Podjecie czynnosci przez Rzecznika nastepuje: 1) na wniosek obywateli lub ich organizacji, 2) na wniosek organw samorzadw, 2a) na wniosek Rzecznika Praw Dziecka, 3) z wlasnej inicjatywy. Wniosek kierowany do Rzecznika jest wolny od oplat, nie wymaga zachowania szczeglnej formy, lecz powinien zawierac oznaczenie wnioskodawcy oraz osoby, ktrej wolnosci i praw sprawa dotyczy, a takze okreslac przedmiot sprawy. Rzecznik po zapoznaniu sie z kazdym skierowanym do niego wnioskiem moze: 1) podjac sprawe, 2) poprzestac na wskazaniu wnioskodawcy przyslugujacych mu srodkw dzialania, 3) przekazac sprawe wedlug wlasciwosci, 4) nie podjac sprawy- zawiadamiajac o tym wnioskodawce i osobe, ktrej sprawa dotyczy.
Podejmujac sprawe Rzecznik moze: 1) samodzielnie prowadzic postepowanie wyjasniajace, 2) zwrcic sie o zbadanie sprawy lub jej czesci do wlasciwych organw, w szczeglnosci organw nadzoru, prokuratury, kontroli panstwowej, zawodowej lub spolecznej, 3) zwrcic sie do Sejmu o zlecenie Najwyzszej Izbie Kontroli przeprowadzenia kontroli dla zbadania okreslonej sprawy lub jej czesci.
48. Prowadzenie postepowania . Prowadzac postepowanie, Rzecznik ma prawo:
1) zbadac, nawet bez uprzedzenia, kazda sprawe na miejscu, 2) zadac zlozenia wyjasnien, przedstawienia akt kazdej sprawy prowadzonej przez naczelne i centralne organy administracji panstwowej, organy administracji rzadowej, organy organizacji spldzielczych, spolecznych, zawodowych i spoleczno-zawodowych oraz organy jednostek organizacyjnych posiadajacych osobowosc prawna, a takze organy jednostek samorzadu terytorialnego i samorzadowych jednostek organizacyjnych, 3) zadac przedlozenia informacji o stanie sprawy prowadzonej przez sady, a takze prokurature i inne organy scigania oraz zadac do wgladu w Biurze Rzecznika Praw Obywatelskich akt sadowych i prokuratorskich oraz akt innych organw scigania po zakonczeniu postepowania i zapadnieciu rozstrzygniecia, 4) zlecac sporzadzanie ekspertyz i opinii. 2. W sprawach objetych tajemnica panstwowa udzielanie informacji lub umozliwianie Rzecznikowi wgladu do akt nastepuje na zasadach i w trybie okreslonych w przepisach o ochronie informacji niejawnych.
Rzecznik odmawia ujawnienia nazwiska i innych danych osobowych skarzacego, w tym takze wobec organw wladzy publicznej, jezeli uzna to za niezbedne dla ochrony wolnosci, praw i interesw jednostki.
Po zbadaniu sprawy Rzecznik moze: 1) wyjasnic wnioskodawcy, ze nie stwierdzil naruszenia wolnosci i praw czlowieka i obywatela, 2) skierowac wystapienie do organu, organizacji lub instytucji, w ktrych dzialalnosci stwierdzil naruszenie wolnosci i praw czlowieka i obywatela; wystapienie takie nie moze naruszac niezawislosci sedziowskiej, 3) zwrcic sie do organu nadrzednego nad jednostka, o ktrej mowa w pkt 2, z wnioskiem o zastosowanie srodkw przewidzianych w przepisach prawa,
49. Prowadzenie postepowania i jego rezultat 4) zadac wszczecia postepowania w sprawach cywilnych, jak rwniez wziac udzial w kazdym toczacym sie juz postepowaniu - na prawach przyslugujacych prokuratorowi, 5) zadac wszczecia przez uprawnionego oskarzyciela postepowania przygotowawczego w sprawach o przestepstwa scigane z urzedu, 6) zwrcic sie o wszczecie postepowania administracyjnego, wnosic skargi do sadu administracyjnego, a takze uczestniczyc w tych postepowaniach - na prawach przyslugujacych prokuratorowi, 7) wystapic z wnioskiem o ukaranie, a takze o uchylenie prawomocnego rozstrzygniecia w postepowaniu w sprawach o wykroczenia, na zasadach i w trybie okreslonych w odrebnych przepisach, 8) wniesc kasacje lub rewizje nadzwyczajna od prawomocnego orzeczenia, na zasadach i w trybie okreslonych w odrebnych przepisach.
W wystapieniu,, Rzecznik formuluje opinie i wnioski co do sposobu zalatwiania sprawy, a takze moze zadac wszczecia postepowania dyscyplinarnego lub zastosowania sankcji sluzbowych. Organ, organizacja lub instytucja, do ktrych zostalo skierowane wystapienie, obowiazane sa bez zbednej zwloki, nie pzniej jednak niz w terminie 30 dni, poinformowac Rzecznika o podjetych dzialaniach lub zajetym stanowisku.
W zwiazku z rozpatrywanymi sprawami Rzecznik moze przedstawiac wlasciwym organom, organizacjom i instytucjom oceny i wnioski zmierzajace do zapewnienia skutecznej ochrony wolnosci i praw czlowieka i obywatela i usprawnienia trybu zalatwiania ich spraw
50. Uprawnienia i obowiazki Rzecznika Rzecznik moze rwniez:
1) wystepowac do wlasciwych organw z wnioskami o podjecie inicjatywy ustawodawczej badz o wydanie lub zmiane innych aktw prawnych w sprawach dotyczacych wolnosci i praw czlowieka i obywatela, 2) wystepowac do Trybunalu Konstytucyjnego z wnioskami w sprawach, o ktrych mowa w art. 188 Konstytucji, 3) zglosic udzial w postepowaniu przed Trybunalem Konstytucyjnym w sprawach skarg konstytucyjnych i brac udzial w tym postepowaniu, 4) wystepowac z wnioskami do Sadu Najwyzszego o podjecie uchwaly majacej na celu wyjasnienie przepisw prawnych budzacych watpliwosci w praktyce lub ktrych stosowanie wywolalo rozbieznosci w orzecznictwie. Organ, organizacja lub instytucja, do ktrych zwrci sie Rzecznik, obowiazane sa z nim wspldzialac i udzielac mu pomocy, a w szczeglnosci: 1) zapewniac dostep do akt i dokumentw na zasadach okreslonych w ustawie, 2) udzielac Rzecznikowi zadanych przez niego informacji i wyjasnien, 3) udzielac wyjasnien dotyczacych podstawy faktycznej i prawnej swoich rozstrzygniec, 4) ustosunkowywac sie do oglnych ocen, uwag i opinii Rzecznika. Rzecznik moze okreslic termin, w jakim powinny byc dokonane czynnosci. Rzecznik wspldziala ze stowarzyszeniami, ruchami obywatelskimi, innymi dobrowolnymi zrzeszeniami i fundacjami na rzecz ochrony wolnosci i praw czlowieka i obywatela. Rzecznik corocznie informuje Sejm i Senat o swojej dzialalnosci oraz o stanie przestrzegania wolnosci i praw czlowieka i obywatela. Rzecznik moze przedkladac Sejmowi i Senatowi okreslone sprawy wynikajace z jego dzialalnosci.
51. Najwyzsza Izba Kontroli
Najwyzsza Izba Kontroli dziala na podstawie przepisw: art. 202-207 Konstytucji Rzeczypospolitej Polskiej oraz ustawy z dnia 23 grudnia 1994 r. o Najwyzszej Izbie Kontroli.
Zgodnie z Konstytucja, Najwyzsza Izba Kontroli jest naczelnym organem kontroli panstwowej podleglym Sejmowi. Przepisy konstytucyjne reguluja zakres uprawnien kontrolnych NIK w odniesieniu do rznego rodzaju podmiotw, obowiazki Izby wobec Sejmu, a takze pozycje oraz ochrone prawna Prezesa NIK. Ustawa o Najwyzszej Izbie Kontroli okresla zadania i zakres dzialania NIK, organizacje Izby, a takze zawiera regulacje dotyczace postepowania kontrolnego. Odrebny rozdzial poswiecony jest pracownikom NIK.
W wydanym na podstawie upowaznienia ustawowego zarzadzeniu Prezesa Najwyzszej Izby Kontroli z dnia 1 marca 1995 r. w sprawie postepowania kontrolnego, uregulowane zostaly zadania pracownikw NIK nadzorujacych i wykonujacych czynnosci kontrolne w postepowaniu kontrolnym oraz szczeglowe zasady przygotowywania kontroli, dokumentowania poszczeglnych czynnosci kontrolnych, sporzadzania protokolu kontroli, wystapienia pokontrolnego i informacji o wynikach przeprowadzonych kontroli, a takze prowadzenia postepowania w sprawie rozpatrywania zastrzezen.
Statut Najwyzszej Izby Kontroli, nadany Zarzadzeniem Nr 3 Marszalka Sejmu Rzeczpospolitej Polskiej z dnia 12 wrzesnia 2001 r., okresla wewnetrzna organizacje Izby. Jest ona jednostopniowa, a wchodzace w jej sklad departamenty i delegatury sa rwnorzednymi jednostkami organizacyjnymi
52. Najwyzsza Izba Kontroli Najwyzsza Izba Kontroli jest naczelnym organem kontroli panstwowej.
Najwyzsza Izba Kontroli podlega Sejmowi i dziala na zasadach kolegialnosci.
Najwyzsza Izba Kontroli kontroluje dzialalnosc organw administracji rzadowej, Narodowego Banku Polskiego, panstwowych osb prawnych i innych panstwowych jednostek organizacyjnych i moze kontrolowac dzialalnosc organw samorzadu terytorialnego, samorzadowych osb prawnych i innych samorzadowych jednostek organizacyjnych
Najwyzsza Izba Kontroli moze rwniez kontrolowac dzialalnosc innych jednostek organizacyjnych i podmiotw gospodarczych (przedsiebiorcw) w zakresie, w jakim wykorzystuja one majatek lub srodki panstwowe lub komunalne oraz wywiazuja sie z zobowiazan finansowych na rzecz panstwa, w szczeglnosci: 1) wykonuja zadania zlecone lub powierzone przez panstwo lub samorzad terytorialny; 2) wykonuja zamwienia publiczne na rzecz panstwa lub samorzadu terytorialnego; 3) organizuja lub wykonuja prace interwencyjne albo roboty publiczne; 4) dzialaja z udzialem panstwa lub samorzadu terytorialnego, korzystaja z mienia panstwowego lub samorzadowego, w tym takze ze srodkw przyznanych na podstawie umw miedzynarodowych; 5) korzystaja z indywidualnie przyznanej pomocy, poreczenia lub gwarancji udzielonych przez panstwo, samorzad terytorialny lub podmioty okreslone w ustawie z dnia 8 maja 1997 r. o poreczeniach i gwarancjach udzielanych przez Skarb Panstwa oraz niektre osoby prawne (Dz. U. z 2003 r. Nr 174, poz. 1689, z pzn. zm.); 5a) udzielaja lub korzystaja z pomocy publicznej podlegajacej monitorowaniu w rozumieniu odrebnych przepisw; 6) wykonuja zadania z zakresu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego; 7) wywiazuja sie z zobowiazan, do ktrych stosuje sie przepisy ustawy z dnia 29 sierpnia 1997 r. - Ordynacja podatkowa
Najwyzsza Izba Kontroli moze kontrolowac pod wzgledem legalnosci i gospodarnosci dzialalnosc jednostek organizacyjnych i podmiotw innych niz wymienione , wykonujacych zadania z zakresu powszechnego ubezpieczenia zdrowotnego
53. Zakres przedmiotowy kontroli NIK Najwyzsza Izba Kontroli kontroluje wykonanie budzetu, gospodarke finansowa i majatkowa
Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Trybunalu Konstytucyjnego, Rzecznika Praw Obywatelskich, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Instytutu Pamieci Narodowej - Komisji Scigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu, Krajowego Biura Wyborczego, Sadu Najwyzszego, Naczelnego Sadu Administracyjnego oraz Panstwowej Inspekcji Pracy.
Na zlecenie Sejmu Najwyzsza Izba Kontroli przeprowadza kontrole dzialalnosci Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Kancelarii Sejmu, Kancelarii Senatu, Krajowej Rady Radiofonii i Telewizji, Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych, Instytutu Pamieci Narodowej - Komisji Scigania Zbrodni przeciwko Narodowi Polskiemu oraz Panstwowej Inspekcji Pracy, tak jak dzialalnosci organw i jednostek.
Kontrole dzialalnosci Kancelarii Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, tak jak dzialalnosci organw i jednostek, o ktrych mowa w art. 2 ust. 1, Najwyzsza Izba Kontroli przeprowadza rwniez na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, a Kancelarii Senatu na wniosek Senatu.
Najwyzsza Izba Kontroli podejmuje kontrole na zlecenie Sejmu lub jego organw, na wniosek Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej, Prezesa Rady Ministrw oraz z wlasnej inicjatywy.
Najwyzsza Izba Kontroli wykonuje swoje zadania na podstawie okresowych planw pracy, ktre przedklada Sejmowi; moze tez przeprowadzac kontrole dorazne.
54. Postepowanie kontrolne NIK Sejm znowelizowal ustawe o NIK. Wszystkie rozwiazania, ktre zagrazaly niezaleznosci i samodzielnosci Izby zostaly odrzucone. Teraz ustawa trafi do Prezydenta.
22 stycznia 2010 roku Sejm uchwalil nowelizacje ustawy o NIK.
Ustawa z 1994 roku dostosowana zostala do przepisw konstytucyjnych. Calkowitej zmianie ulegla procedura kontrolna.
Dotychczas kontrolerzy ustalenia dotyczace stanu faktycznego w kontrolowanym urzedzie zapisywali w protokole, a oceny i wnioski w wystapieniu. Teraz to wszystko ma zostac ujete w jednym dokumencie pokontrolnym.
Najwiecej kontrowersji w trakcie prac nad nowelizacja budzily pomysly dotyczace sposobu powolywania wiceprezesw bez udzialu Prezesa, konkursw na dyrektorw z udzialem politykw w komisjach konkursowych oraz audytu zewnetrznego NIK.
W trakcie prac sejmowych wprowadzono dodatkowe zapisy, doprecyzowujace zakres audytu, ograniczajac go do spraw zwiazanych z gospodarowaniem finansami Izby. Senat dodatkowo zaproponowal poprawke, mwiaca wprost, ze audyt nie moze dotyczyc dzialalnosci kontrolnej Izby. W trakcie debaty nad poprawkami Senatu, Marek Cebula (PO) podkreslil, ze przepisy nowelizacji precyzuja w sposb wystarczajacy, ze audyt Najwyzszej Izby Kontroli ma dotyczyc jedynie gospodarowania budzetem. Zaznaczyl, ze dalsze doprecyzowywanie przepisw dotyczacych audytu jest niezasadne. W podobny sposb wypowiadala sie w trakcie prac nad ustawa Julia Pitera (PO).
Ostatecznie Sejm odrzucil poprawke Senatu do nowelizacji ustawy o Najwyzszej Izbie Kontroli, doprecyzowujaca, ze audyt nie moze dotyczyc dzialalnosci kontrolnej NIK. Pozostale poprawki senackie, dotyczace m.in. wykreslenia z ustawy kadencyjnosci wiceprezesw i wprowadzenia kontradyktoryjnosci audytu (mozliwosc ustosunkowania sie do wynikw przez Prezesa), zostaly przez Sejm uwzglednione.
55. Rodzaje i kryteria kontroli NIK NIK przeprowadza kontrole (planowe idorazne) z prawidlowosci oraz wykonania zadan, jak rwniez kontrole kompleksowe obejmujace zarwno zagadnienia prawidlowosci, jak iwykonania zadan.
Kontrole planowe NIK koncentruja sie na wezlowych problemach funkcjonowania panstwa, dotyczacych zarwno gospodarowania srodkami publicznymi, jak iwykonywania zadan publicznych.
NIK przeprowadza corocznie kontrole wykonania budzetu panstwa przez dysponentw ibeneficjentw srodkw publicznych, ktrej celem jest wydanie poswiadczenia rozliczenia budzetowego tych jednostek oraz poswiadczenie rozliczenia budzetowego administracji panstwowej jako calosci. Obejmuje to wszczeglnosci dokonanie oceny:
przestrzegania przepisw, zasad iprocedur realizacji dochodw iwydatkw budzetowych, wtym szczeglnie przestrzegania dyscypliny finansw publicznych,
prawidlowosci i rzetelnosci prowadzenia dokumentacji finansowoksiegowej w kontrolowanych jednostkach,
udzialu systemu kontroli wewnetrznej wzapewnieniu prawidlowego wykonania budzetu,
wybranych zagadnien zwiazanych zwykonaniem budzetu panstwa dotyczacych obszarw podwyzszonego ryzyka lub obszarw oszczeglnym znaczeniu dla panstwa ispoleczenstwa.
56. c.d. - Rodzaje i kryteria kontroli NIK NIK przeprowadza kontrole dorazne, ktrych zakres obejmuje wszczeglnosci: wstepne badanie okreslonych zagadnien dla opracowania projektu programu (kontrola rozpoznawcza), badanie sposobu wykorzystania uwag iwnioskw przez adresatw wystapien pokontrolnych (kontrola sprawdzajaca), rozpatrywanie skarg iwnioskw naplywajacych do Izby (kontrola skargowa).
Kontrole prowadzone sa pod wzgledem
legalnosci, gospodarnosci, celowosci irzetelnosci.
Legalnosc obejmuje badanie zgodnosci dzialania zprzepisami prawa powszechnie obowiazujacego aktami stanowienia prawa ocharakterze wewnetrznym, wiazacymi jedyne podporzadkowane organy ijednostki organizacyjne oraz ksztaltujacymi ich sytuacje prawna, atakze okreslajacymi zadania ikompetencje zatrudnionych pracownikw, jak rwniez umowami, decyzjami wydanymi wsprawach indywidualnych oraz innymi rozstrzygnieciami (np. postanowieniami, wyrokami, uchwalami)
Gospodarnosc obejmuje badanie oszczednego iwydajnego wykorzystania srodkw; uzyskania wlasciwej relacji nakladw do efektw); wykorzystania mozliwosci zapobiezenia lub ograniczenia wysokosci zaistnialych szkd
Celowosc obejmuje badanie zapewnienia zgodnosci zcelami okreslonymi dla kontrolowanej jednostki lub dzialalnosci; zapewnienia optymalizacji zastosowanych metod isrodkw, ich odpowiedniosci dla osiagniecia celw
Rzetelnosc obejmuje badanie wypelniania obowiazkw znalezyta starannoscia, sumiennie iwe wlasciwym czasie; wypelniania zobowiazan zgodnie zich trescia; przestrzegania wewnetrznych regul funkcjonowania danej jednostki; dokumentowania okreslonych dzialan lub stanw faktycznych zgodnie zrzeczywistoscia, we wlasciwej formie iwymaganych terminach
57. Postepowanie kontrolne NIK Postepowanie kontrolne ma na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie dzialalnosci jednostek poddanych kontroli, rzetelne jego udokumentowanie i dokonanie oceny kontrolowanej dzialalnosci. Dla realizacji tego celu:
1) kierownicy jednostek podlegajacych kontroli maja obowiazek przedkladac na zadanie Najwyzszej Izby Kontroli wszelkie dokumenty i materialy niezbedne do przygotowania i przeprowadzenia kontroli, z zachowaniem przepisw o tajemnicy ustawowo chronionej;
2) upowaznieni przedstawiciele Najwyzszej Izby Kontroli maja prawo do:
a) swobodnego wstepu do obiektw i pomieszczen jednostek kontrolowanych,
b) wgladu do wszelkich dokumentw zwiazanych z dzialalnoscia jednostek kontrolowanych, pobierania oraz zabezpieczania dokumentw i innych materialw dowodowych, z zachowaniem przepisw o tajemnicy ustawowo chronionej,
c) przeprowadzania ogledzin obiektw, skladnikw majatkowych i przebiegu okreslonych czynnosci,
d) wzywania i przesluchiwania swiadkw,
e) zadania od pracownikw jednostek kontrolowanych udzielania ustnych i pisemnych wyjasnien,
f) zasiegania w zwiazku z przeprowadzana kontrola informacji w jednostkach niekontrolowanych oraz zadania wyjasnien od pracownikw tych jednostek,
g) korzystania z pomocy bieglych i specjalistw,
h) zwolywania narad z pracownikami jednostek kontrolowanych, w zwiazku z przeprowadzana kontrola, a takze uczestniczenia w posiedzeniach kierownictwa i kolegiw oraz naradach organw administracji rzadowej i samorzadu terytorialnego
58. c.d. Postepowanie kontrolne NIK Kontrole przeprowadzaja pracownicy Najwyzszej Izby Kontroli, zwani dalej "kontrolerami", na podstawie legitymacji sluzbowej i imiennego upowaznienia okreslajacego jednostke kontrolowana i podstawe prawna do podjecia kontroli. Kontrole spraw lub dokumentw zakwalifikowanych jako tajne specjalnego znaczenia (4) przeprowadza sie na podstawie legitymacji sluzbowej i odrebnego upowaznienia wydanego przez Prezesa Najwyzszej Izby Kontroli.
Postepowanie kontrolne prowadzone jest w siedzibie jednostki kontrolowanej oraz w miejscach i czasie wykonywania jej zadan, a jezeli tego wymaga dobro kontroli - rwniez w dniach wolnych od pracy i poza godzinami pracy. Postepowanie kontrolne lub poszczeglne jego czynnosci przeprowadza sie w miare potrzeby rwniez w siedzibie jednostki organizacyjnej Najwyzszej Izby Kontroli.
Kontroler ustala stan faktyczny na podstawie zebranych w toku postepowania dowodw. Dowodami sa w szczeglnosci dokumenty, zabezpieczone rzeczy, wyniki ogledzin, zeznania swiadkw, opinie bieglych oraz pisemne wyjasnienia i oswiadczenia.
Zebrane w toku postepowania kontrolnego materialy dowodowe kontroler odpowiednio zabezpiecza, w miare potrzeby przez: 1) oddanie na przechowanie kierownikowi lub innemu pracownikowi jednostki kontrolowanej za pokwitowaniem; 2) przechowanie w jednostce kontrolowanej w oddzielnym, zamknietym i opieczetowanym pomieszczeniu; 3) zabranie z jednostki kontrolowanej za pokwitowaniem.
59. Obowiazki i uprawnienia kontrolera NIK Kontroler moze sporzadzac, a w razie potrzeby moze zazadac od kierownika jednostki kontrolowanej sporzadzenia niezbednych dla kontroli odpisw lub wyciagw z dokumentw, jak rwniez zestawien i obliczen na podstawie dokumentw. Zgodnosc odpisw i wyciagw oraz zestawien i obliczen z oryginalnymi dokumentami potwierdza kierownik komrki organizacyjnej, w ktrej dokumenty sie znajduja, lub osoba do tego upowazniona.
Kontroler dokonuje pobrania rzeczy w obecnosci kierownika komrki organizacyjnej, w ktrej rzecz sie znajduje, a w razie jego nieobecnosci - pracownika wyznaczonego przez kierownika jednostki kontrolowanej. Pobrana rzecz powinna byc zaopatrzona przez uczestnikw pobrania w trwale cechy lub znaki uniemozliwiajace zastapienie jej inna. Z pobrania rzeczy sporzadza sie protokl, ktry podpisuje kontroler i osoba uczestniczaca w pobraniu.
W razie potrzeby ustalenia stanu faktycznego obiektw lub innych skladnikw majatkowych albo przebiegu okreslonych czynnosci, kontroler moze przeprowadzic ogledziny. Ogledziny przeprowadza sie w obecnosci kierownika komrki organizacyjnej, odpowiedzialnego za przedmiot lub czynnosci poddane ogledzinom, a w razie jego nieobecnosci - pracownika wyznaczonego przez kierownika jednostki kontrolowanej przebiegu i wyniku ogledzin sporzadza sie niezwlocznie protokl.
Przebieg i wyniki ogledzin moga byc ponadto utrwalone: 1) przez sporzadzenie stenogramu; stenogram przeklada sie na pismo zwykle z zaznaczeniem zastosowanego systemu stenografii, dolaczajac pierwopis stenogramu do protokolu; 2) za pomoca aparatury i srodkw technicznych sluzacych do utrwalania obrazu lub dzwieku; utrwalony obraz lub dzwiek stanowi zalacznik do protokolu
60. c. d. Obowiazki i uprawnienia kontrolera NIK Kontroler moze zadac od pracownikw jednostki kontrolowanej udzielenia mu, w terminie przez niego wyznaczonym, ustnych i pisemnych wyjasnien w sprawach dotyczacych przedmiotu kontroli.
Odmowa udzielenia wyjasnien moze nastapic jedynie w przypadkach, gdy wyjasnienia maja dotyczyc:
1) tajemnicy ustawowo chronionej innej niz tajemnica sluzbowa, a kontroler nie posiada wlasciwego upowaznienia; 2) faktw i okolicznosci, ktrych ujawnienie mogloby narazic na odpowiedzialnosc karna lub majatkowa wezwanego do zlozenia wyjasnien, a takze jego malzonka albo osoby pozostajacej z nim faktycznie we wsplnym pozyciu, krewnych i powinowatych do drugiego stopnia badz osb zwiazanych z nim z tytulu przysposobienia, opieki lub kurateli. 3. Prawo odmowy udzielenia wyjasnien w przypadkach, o ktrych mowa w ust. 2 pkt 2, trwa mimo ustania malzenstwa lub przysposobienia. 4. Udzielajacy wyjasnien moze uchylic sie od odpowiedzi na pytania, jezeli zachodza okolicznosci, o ktrych mowa w ust. 2
Kazdy moze zlozyc kontrolerowi ustne lub pisemne oswiadczenie dotyczace przedmiotu kontroli. 2. Kontroler nie moze odmwic przyjecia oswiadczenia, jezeli ma ono zwiazek z przedmiotem kontroli.
61. c. d. Obowiazki i uprawnienia kontrolera NIK Kontroler moze wzywac pracownikw jednostki kontrolowanej do stawienia sie w celu ich przesluchania w charakterze swiadkw. Nie wolno przesluchiwac jako swiadkw: 1) obroncy co do faktw, o ktrych dowiedzial sie udzielajac porady prawnej lub prowadzac sprawe; 2) duchownego co do faktw, o ktrych dowiedzial sie przy spowiedzi.
Z zeznan swiadka niezwlocznie sporzadza sie protokl, ktry przed podpisaniem daje sie swiadkowi do odczytania lub na jego zadanie odczytuje sie mu czyniac o tym wzmianke.
Protokl oraz kazda jego strone podpisuja przesluchujacy i swiadek. Skreslenia, poprawki i uzupelnienia wymagaja omwienia na koncu protokolu i podpisania przez osoby podpisujace protokl. W protokolach przesluchania swiadka, ktry zlozyl zeznanie w jezyku obcym, podaje sie w przekladzie na jezyk polski tresc zlozonego zeznania oraz wskazuje tlumacza. Tlumacz podpisuje protokl przesluchania. Odmowe lub niemoznosc podpisania protokolu przez swiadka omawia sie na koncu protokolu
Na osobe wezwana w charakterze swiadka, ktra mimo prawidlowego wezwania nie stawila sie bez uzasadnionej przyczyny we wskazanym czasie i miejscu, kontroler moze nalozyc kare pieniezna w wysokosci do 100 zl , a w razie ponownego niezastosowania sie do wezwania, kare pieniezna do 200 zl
62. Wyniki przeprowadzonej kontroli Wyniki przeprowadzonej kontroli kontroler przedstawia w protokole kontroli.
Protokl kontroli zawiera opis stanu faktycznego stwierdzonego w toku kontroli dzialalnosci jednostki kontrolowanej, w tym ustalonych nieprawidlowosci, z uwzglednieniem przyczyn powstania, zakresu i skutkw tych nieprawidlowosci oraz osb za nie odpowiedzialnych. Protokl kontroli podpisuja kontroler i kierownik jednostki kontrolowanej, a w razie jego nieobecnosci osoba pelniaca jego obowiazki. Kierownikowi jednostki kontrolowanej lub osobie pelniacej jego obowiazki przysluguje prawo zgloszenia, przed podpisaniem protokolu kontroli, umotywowanych zastrzezen co do ustalen zawartych w protokole. Zastrzezenia nalezy zglosic na pismie w terminie 14 dni od dnia otrzymania protokolu kontroli. W szczeglnych przypadkach dyrektor wlasciwej jednostki organizacyjnej Najwyzszej Izby Kontroli moze przedluzyc ten termin.
W razie zgloszenia zastrzezen, o ktrych mowa w ust. 1, kontroler jest obowiazany dokonac ich analizy i w miare potrzeby podjac dodatkowe czynnosci kontrolne, a w przypadku stwierdzenia zasadnosci zastrzezen zmienic lub uzupelnic odpowiednia czesc protokolu kontroli. W razie nieuwzglednienia zastrzezen w calosci lub w czesci kontroler przekazuje na pismie swoje stanowisko zglaszajacemu zastrzezenia. Kierownik jednostki kontrolowanej lub osoba pelniaca jego obowiazki moze w terminie 7 dni od dnia otrzymania stanowiska, o ktrym mowa w art. 55 ust. 4, zglosic na pismie umotywowane zastrzezenia do dyrektora wlasciwej jednostki organizacyjnej Najwyzszej Izby Kontroli, ktry przekazuje je, w celu rozpatrzenia, komisji odwolawczej
Kierownik jednostki kontrolowanej lub osoba pelniaca jego obowiazki moze odmwic podpisania protokolu kontroli, skladajac w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania pisemne wyjasnienie tej odmowy.
63. Wystapienie pokontrolne Na wniosek kontrolera kierownik jednostki kontrolowanej lub jednostki nadrzednej zwoluje narade pokontrolna, z udzialem zainteresowanych pracownikw, w celu omwienia stwierdzonych nieprawidlowosci i wnioskw, jakie wynikaja z ustalen kontroli. Kierownik jednostki, o ktrej mowa w ust. 1, uzgadnia z kontrolerem czas i miejsce odbycia narady, a takze zapewnia protokolowanie jej przebiegu. Jeden egzemplarz protokolu dorecza sie kontrolerowi w terminie z nim uzgodnionym.
Przed sporzadzeniem przez Najwyzsza Izbe Kontroli wystapienia pokontrolnego kontroler moze zwrcic sie do kierownika jednostki kontrolowanej lub osoby pelniacej jego obowiazki o zlozenie w wyznaczonym terminie dodatkowych wyjasnien na pismie dotyczacych przyczyn i okolicznosci powstania nieprawidlowosci przedstawionych w protokole kontroli.
Kierownik jednostki kontrolowanej lub osoba pelniaca jego obowiazki moze z wlasnej inicjatywy zlo naprawic
Najwyzsza Izba Kontroli przekazuje kierownikowi jednostki kontrolowanej, a w razie potrzeby takze kierownikowi jednostki nadrzednej oraz wlasciwym organom panstwowym lub samorzadowym, wystapienia pokontrolne. Wystapienie pokontrolne zawiera oceny kontrolowanej dzialalnosci, wynikajace z ustalen opisanych w protokole kontroli, a w razie stwierdzenia nieprawidlowosci - takze uwagi i wnioski w sprawie ich usuniecia.
W wystapieniu pokontrolnym moze byc takze zawarta ocena wskazujaca na niezasadnosc zajmowania stanowiska lub pelnienia funkcji przez osobe odpowiedzialna za stwierdzone nieprawidlowosci w jednostkach Ocena, moze stanowic podstawe do wszczecia postepowania dyscyplinarnego, rozwiazania stosunku pracy z winy pracownika bez wypowiedzenia albo odwolania go z zajmowanego stanowiska lub pelnionej funkcji
64. umotywowane zastrzezenia kierownika Kierownik jednostki kontrolowanej lub organ, ktremu przekazano wystapienie pokontrolne, moze w terminie 7 dni od dnia jego otrzymania zglosic umotywowane zastrzezenia w sprawie zawartych w nim ocen, uwag i wnioskw do dyrektora wlasciwej jednostki organizacyjnej Najwyzszej Izby Kontroli
W przypadku wystapien pokontrolnych przekazywanych przez Prezesa lub wiceprezesw Najwyzszej Izby Kontroli zastrzezenia zglasza sie, do Kolegium Najwyzszej Izby Kontroli.
Kierownik jednostki kontrolowanej lub organ, ktremu przekazano wystapienie pokontrolne, jest obowiazany, w terminie okreslonym w wystapieniu, nie krtszym niz 14 dni, poinformowac Najwyzsza Izbe Kontroli o sposobie wykorzystania uwag i wykonania wnioskw oraz o podjetych dzialaniach lub przyczynach niepodjecia tych dzialan.
W razie uzasadnionego podejrzenia popelnienia przestepstwa lub wykroczenia Najwyzsza Izba Kontroli zawiadamia organ powolany do scigania przestepstw lub wykroczen oraz informuje o tym kierownika jednostki kontrolowanej lub kierownika jednostki nadrzednej i wlasciwy organ panstwowy lub samorzadowy
Protokoly kontroli i wystapienia pokontrolne stanowia podstawe do opracowywania przez Najwyzsza Izbe Kontroli informacji o wynikach przeprowadzonych kontroli.
65. Kontrola Sadowa Pojecie i istota kontroli sadowej
Nalezy do podstawowych kanonw demokratycznego panstwa i stanowi fundament ochrony praw jednostki
Jej istota polega na rozstrzyganiu w sprawach indywidualnych, zwiazanych z dochodzeniem przez jednostke jej prawa podmiotowego i interesw. Nie tylko wiec sprowadza sie do sprawdzania i oceniania lecz takze do orzekania w konkretnych sprawach
Jest to kazda dzialalnosc kontrolna w szerokim rozumieniu, ktrej przedmiotem jest administracja publiczna. W tym znaczeniu rwniez kontrola prowadzona przez sad i przez inne organy i instytucje administracyjne prowadzona wedlug regul postepowania sadowego
Wg W. L. Jaworskiego w sadownictwie administracyjnym kontrole wykonuje jednostka nad panstwem, podczas gdy w pozostalym wymiarze sprawiedliwosci panstwo wykonuje kontrole nad obywatelem
W wezszym zakresie sadowa kontrola administracji, to kontrola przez specjalnie powolany do tego sad, ustanowiony do sprawdzania i oceniania administracji publicznej
Wydzielone sadownictwo administracyjne nie wyczerpuje podmiotowego zakresu kontroli sadowej, gdyz moze ono wsplistniec z innym organami kontrolnymi
Sadownictwo administracyjne moze byc wydzielone jako odrebny rodzaj sadownictwa lub tez wlaczone do sadownictwa powszechnego
W trzecim rozwiazaniu kontrole administracyjna wykonuja i sady powszechne i wydzielone sady administracyjne
66. Pozycja ustrojowa sadw administracyjnych Pozycja ustrojowa sadw administracyjnych zostala wyznaczona przez ustrojodawce wart. 175 i 184 Konstytucji RP.
Stosownie do tych przepisw sady administracyjne, na czele z Naczelnym Sadem Administracyjnym, sprawuja wymiar sprawiedliwosci w Rzeczypospolitej Polskiej, obok Sadu Najwyzszego, sadw powszechnych i sadw wojskowych, poprzez kontrole dzialalnosci administracji publicznej oraz rozstrzyganie sporw kompetencyjnych miedzy organami jednostek samorzadu terytorialnego
Szczeglowe zadania i organizacja sadownictwa administracyjnego zostaly okreslone w przepisach ustawy z dnia 25 lipca 2002 r. Prawo o ustroju sadw administracyjnych (Dz. U. Nr 153 poz. 1269 ze zm.).
Wprowadzono nimi, poczawszy od dnia 1 stycznia 2004 r., dwa szczeble sadownictwa administracyjnego: sady administracyjne I instancji, ktrymi sa wojewdzkie sady administracyjne (art. 3 1 ustawy) oraz sad II instancji, ktrym jest Naczelny Sad Administracyjny (art. 3 2 ustawy). W ten sposb zrealizowana zostala na gruncie sadownictwa administracyjnego zasada dwuinstancyjnosci, wynikajaca z art. 176 ust. 1 Konstytucji RP.
Sprawujac kontrole dzialalnosci administracji publicznej sady administracyjne dokonuja oceny, na skutek zaskarzenia, dzialalnosci (dzialania badz zaniechania) organu administracji publicznej. Wobec tego nie zastepuja organw administracji publicznej inie przejmuja ich kompetencji do koncowego zalatwienia sprawy i wydania rozstrzygniecia.
67. Historia sadownictwa administracyjnego 25 lat dzialalnosci Naczelnego Sadu Administracyjnego
. Kamieniem milowym w rozwoju sadowej kontroli administracji publicznej byl rok 1807, kiedy po raz pierwszy utworzono oddzielny, nawiazujacy do francuskich koncepcji sad administracyjny- Rade Stanu Ksiestwa Warszawskiego.
W bardziej uksztaltowanej formie sadownictwo administracyjne pojawilo sie dopiero w oparciu w wzory francuskie w czasach Ksiestwa Warszawskiego. Wprowadzono wwczas dwuinstancyjna strukture w postaci rad prefekturalnych, dzialajacych na szczeblu departamentw w charakterze organw I instancji oraz Rade Stanu, ktra jako organ centralny o szerokich kompetencjach w dziedzinie administracji i sadownictwa stanowila zarazem II instancje
25 lat NSA to wiek godny respektu i nalezytego uczczenia, zwlaszcza gdy sie uwzgledni jego szacownego poprzednika - Najwyzszy Trybunal Administracyjny II RP, ktremu zmienne koleje europejskich dziejw politycznych pozwolily w pelni funkcjonowac niecale 17 lat.
Najwyzszy Trybunal Administracyjny, powolany do zycia ustawa z 3 sierpnia 1922 r., zainaugurowal uroczyscie swa dzialalnosc w dniu 25 pazdziernika 1922 r.
W warszawskiej Katedrze w godzinach porannych kardynal Aleksander Kakowski odprawil uroczysta msze w intencji Trybunalu. Po poludniu, o godzinie 17, w gmachu Sadu Najwyzszego odbylo sie uroczyste posiedzenie z udzialem m.in. premiera J. Nowaka, marszalka Sejmu Ustawodawczego W. Trapczynskiego, kardynala Kakowskiego, czlonkw Komisji Kodyfikacyjnej RP oraz prezesw Sadu Najwyzszego (W. Seyda), Naczelnej Rady Adwokackiej (A. Ponikowski) i swiezo mianowanych sedziw NTA . Wkrtce pzniej Trybunal uzyskal stala siedzibe przy ul. Miodowej i rozpoczal merytoryczna prace, trwajaca do wybuchu II wojny swiatowej.
68. Sadownictwo administracyjne na pozostalych ziemiach polskich Na pozostalych ziemiach polskich w XIX w. pojawily sie organy sadowej kontroli aktw wydawanych przez organy administracyjne, wprowadzane w okresie reform w monarchii Habsburgw i Prusach.
Na terenie Galicji od 1875 r. kontrole legalnosci sprawowal jednoinstancyjny Trybunal Administracyjny w Wiedniu, w ktrym zasiadalo wielu Polakw.
Na terenie zaboru pruskiego od 1889 r. dzialalo wprowadzone w okresie reform z lat 1872-1883 sadownictwo administracyjne, na ktre skladaly sie wydzialy powiatowe, bedace zarazem organami wykonawczymi samorzadu powiatowego, wydzialy obwodowe na szczeblu rejencji oraz Wyzszy Trybunal Administracyjny w Berlinie, utworzony w 1875 r. Ich istnienie nie pozostalo bez wplywu na prace nad projektem utworzenia sadw administracyjnych w Drugiej Rzeczypospolitej, a takze na praktyczna realizacje zasad przyjetego rozwiazania
Potrzeba stworzenia sadownictwa administracyjnego nie budzila najmniejszych watpliwosci w powstajacym w 1918 od podstaw po okresie zaborw panstwie polskim. Sadownictwo administracyjne traktowane bylo przez wczesna doktryne prawna za najwazniejszy element skladowy panstwa prawa, a zarazem jedna z najwazniejszych instytucji administracji
Dostrzegal jego wage ustawodawca, ktry jeszcze przed wprowadzeniem rozwiazan stalych, dokonal w latach 1918-1920 tymczasowych korekt w odziedziczonym po okresie zaborw, zrznicowanym systemie sadowej kontroli administracji i przekazal uprawnienia dawnych zaborczych centralnych organw sadowych odpowiednim sadom polskim
69. pierwsze projekty organizacji sadownictwa administracyjnego Zaczely powstawac pierwsze projekty organizacji sadownictwa administracyjnego, tworzone przez instytucje i organizacje prawnicze, uczonych i osoby prywatne. Proponowano w nich zrznicowane rozwiazania organizacyjne, strukturalne i kompetencyjne.
Dominowaly poglady o potrzebie stworzenia co najmniej dwuinstancyjnego sadownictwa, wyodrebnionego zarwno od pionu organw administracji, jak i sadownictwa powszechnego, nawiazywano przy tym do modyfikowanych niekiedy znacznie rozwiazan modelowych francuskich i pruskich. Niekiedy uzasadniano wzgledami ekonomicznymi projekty oddania sadowej kontroli administracji w rece sadownictwa powszechnego.
Przepisy przewidujace powolanie sadw administracyjnych pojawily sie we wszystkich projektach konstytucji, a sama Konstytucja Marcowa z 1921 r. zapowiedziala, w art. 73 w zgodzie z przewazajacymi pogladami, jednak bez przesadzania szczeglw organizacyjnych utworzenie w drodze osobnej ustawy sadownictwa administracyjnego do orzekania o legalnosci aktw administracji rzadowej i samorzadowej, dzialajacego z udzialem czynnika obywatelskiego i sedziowskiego, z NTA na czele.
Wybr modelu co najmniej dwuszczeblowego wydawal sie zatem przesadzony, tym bardziej, ze zwolennikw wzorca jednoinstancyjnego, o kompetencjach okreslonych klauzula generalna i uprawnieniach ograniczonych do kasacji, wzorowanego na austriackim nie bylo wielu. Za przyjeciem takiego rozwiazania opowiadal sie zdecydowanie tylko Jan Sawicki.
Paradoksalnie, to jego projekt uchwalony zostal przez Sejm Ustawodawczy 6 sierpnia 1922 r. jako ustawa o Najwyzszym Trybunale Administracyjnym, a jemu samemu powierzono funkcje pierwszego prezesa. Wybr wzorca austriackiego (a wrecz jego skopiowanie) uzasadniano nizszymi kosztami organizacyjnymi i brakiem odpowiednio licznej kadry sadowej, ktra moglaby zasilic ewentualne nizsze instancje
70. rwnolegle funkcjonowanie dwch systemw sadownictwa Ustawa o NTA traktowana byla jako rozwiazanie przejsciowe, do czasu powolania - juz calkowicie zgodnie z konstytucja - sadw administracyjnych nizszego szczebla.
Utrzymano wobec tego dotychczasowa organizacje sadownictwa administracyjnego na ziemiach dawnego zaboru pruskiego (art.35 ustawy o NTA). Skladaly sie na nia ostatecznie wydzialy powiatowe, a w miastach wydzielonych z powiatu wydzialy miejskie oraz Wojewdzkie Sady Administracyjne w Toruniu, Poznaniu i Katowicach.
Doprowadzilo to w praktyce do rwnoleglego funkcjonowania w Polsce okresu miedzywojennego 2 odmiennych systemw sadownictwa administracyjnego, powiazanych ze soba tylko na szczeblu NTA:
1) modelu jednoinstancyjnego (NTA), o wylacznie kasacyjnych uprawnieniach okreslonych klauzula generalna dla ziem dawnej dzielnicy rosyjskiej (wojewdztwa warszawskie, kieleckie, ldzkie, bialostockie, lubelskie, nowogrodzkie, poleskie, wolynskie) i austriackiej (wojewdztwa krakowskie, lwowskie, stanislawowskie i tarnopolskie).
2)systemu drugiego, trjszczeblowego i trjinstancyjnego, ktory obowiazywal na terenach dawnego zaboru pruskiego (wojewdztwa poznanskie, pomorskie, slaskie). W sprawach z tych wojewdztw NTA jako najwyzszy szczebel sadownictwa administracyjnego mgl orzekac takze reformatoryjnie, w niektrych wypadkach w II lub I instancji
71. Konstytucja Kwietniowa z 1935 r. wyraznie przesadzala w art. 70, ze jedynym organem powolanym do orzekania o legalnosci aktw administracyjnych jest NTA W 1934 r. NTA zostal niemal sparalizowany zalewem skarg na decyzje w sprawach rentowych, wplywajacych w zwiazku z nowelizacja ustawy o zaopatrzeniu inwalidzkim inwalidw wojennych i wojskowych, wprowadzajaca rewizje wszystkich dotychczas przyznanych rent.
Stalo sie to bezposrednia przyczyna utworzenia w 1935 r. u boku NTA Inwalidzkiego Sadu Administracyjnego. W ocenie Najwyzszego Trybunalu Administracyjnego dominowaly opinie krytyczne. Byly one nie tylko rezultatem rozczarowania spowodowanego odsuwajaca sie reforma sadownictwa administracyjnego i poczuciem tymczasowosci obowiazujacych rozwiazan, a nastepnie rezygnacja ze zmian.
Na negatywna ocene skladaly sie przede wszystkim coraz wieksze zaleglosci w orzekaniu i wydluzajacy sie okres oczekiwania na wyrok
W 1932 r., w chwili wejscia w zycie nowego prawa o NTA zaleglosci wynosily juz ponad 16.000 spraw W tym stanie rzeczy na wyrok oczekiwalo sie przecietnie 2 lata, a niekiedy okres ten jeszcze sie wydluzal, nawet do 4 lat
Konstytucja Kwietniowa z 1935 r. wyraznie przesadzala w art. 70, ze jedynym organem powolanym do orzekania o legalnosci aktw administracyjnych jest NTA. Przepis ten zamieszczono w rozdziale IX, dotyczacym wymiaru sprawiedliwosci, co oceniac nalezy jako wazna zmiane w porwnaniu z przepisami poprzedniej konstytucji, lokujacej przepis o NTA w rozdziale o wladzy wykonawczej. Choc nowa ustawa zasadnicza nie zmieniala w bezposredni sposb podstaw dzialania sadu, to jasne byly oczekiwania najwazniejszych czynnikw w panstwie, ze jej zasady stanowic beda dla orzecznictwa Trybunalu nowe zasady interpretacyjne
W latach 1932-1939 prawo o NTA ulegalo jeszcze kilkakrotnie zmianom, jednak nowelizacje te nie mialy znaczenia dla ustroju sadu i zasad jego dzialania. Najpowazniejsza z nich bylo wspomniane juz utworzenie Inwalidzkiego Sadu Administracyjnego, dzialajacego u boku NTA i korzystajacego z jego obslugi kancelaryjnej.
72. dzialalnosc NTA w czasie II wojny swiatowej Wybuch II wojny swiatowej przerwal dzialalnosc NTA. W siedzibie Trybunalu przy ulicy Miodowej w Warszawie umieszczono we wrzesniu 1939 r. mieszkancw okolicznych domw, zniszczonych podczas nalotw, a nastepnie budynek zajely na stale oddzialy wojsk niemieckich.
Juz wwczas akta i materialy NTA ulegly pewnemu, ocenianemu na 5% calosci zasobw zniszczeniu. W latach 1940-1942 calosc istniejacych akt NTA przewieziona zostala na polecenie wladz niemieckich do Archiwum Akt Nowych. Przewiezione archiwalia obejmowaly ok. 100.000 teczek, wraz z aktami ISA polaczonych w 1520 paczek.
W latach 1942-1944 trwalo porzadkowanie akt NTA oraz ISA. Material procesowy, na ktry skladaly sie opatrzone sygnaturami teczki zawierajace skarge, dotyczace jej pisma procesowe i rozstrzygniecia Trybunalu ulozono chronologicznie, wedlug rocznika wplywu, a w jego obrebie wedlug kolejnosci sygnatur.
Sporzadzono takze inwentarz calosci zbioru oraz uporzadkowano wedlug lat rejestry wplywu skarg, akta Sekretariatu Prawniczego, zawierajace akta osobowe pracownikw Trybunalu i dotyczace jego spraw wlasnych.
Caly ten niemal kompletny material dokumentujacy 17 lat dzialania NTA ulegl zniszczeniu wraz ze spaleniem przez Niemcw
73. Po II wojnie swiatowej Po II wojnie swiatowej nastapil dlugi okres przerwy w funkcjonowaniu w Polsce sadownictwa administracyjnego. Mimo wielokrotnie podejmowanych prb jego reaktywowania, znaczonych projektami powstalymi z reguly podczas krtkotrwalych okresw "odwilzy" politycznych
Dopiero w 1980 r. doszlo do utworzenia Naczelnego Sadu Administracyjnego, poczatkowo w kadlubowej formie, bardzo ograniczonego co do zakresu sprawowanej kontroli i poddanego nadzorowi judykacyjnemu Sadu Najwyzszego Miedzy Naczelnym Sadem Administracyjnym z 1980 r., a poprzedzajacym go w okresie dwudziestolecia miedzywojennego Najwyzszym Trybunalem Administracyjnym nie bylo bezposredniego zwiazku, oba organy rznily sie nie tylko zakresem dzialania, struktura wewnetrzna ale takze celami, ktre ustawodawca chcial zrealizowac, powolujac je do zycia w calkowicie rznych okresach ustrojowo-politycznych.
Mozna jednak stwierdzic, ze utworzenie NSA jako jedynego w skali kraju, odrebnego organu sadowego o charakterze sadu szczeglnego bylo wyrazem przywiazania do dawnej, przedwojennej tradycji polskiego sadownictwa administracyjnego i odrznialo wyraznie system sadowej kontroli administracji w Polsce od innych panstw wczesnego bloku socjalistycznego, w ktrych dominowal model kontroli sprawowanej przez sady powszechne.
Swiadomosc kontynuacji - choc w zmienionej postaci i warunkach - zaznaczala sie takze w orzecznictwie NSA z pierwszych lat po jego utworzeniu . Byloby przesada i naukowa nierzetelnoscia dopatrywanie sie podobienstw i prostych analogii do rozwiazan przedwojennych w zmianach dokonanych w 1990 r. i poszerzonej wwczas wlasciwosci NSA poprzez okreslenie jej klauzula generalna i dodanie nowych podstaw.
Jeszcze mniej zwiazkw dostrzec mozna w nowym systemie sadownictwa administracyjnego w Polsce, stworzonym ustawami Prawo o ustroju sadw administracyjnych
74. Regulacje prawne Ustawy
Prawo o ustroju sadw administracyjnych
Dz.U.02.153.1269
USTAWA z dnia 25 lipca 2002 r.
Prawo o ustroju sadw administracyjnych.
czytaj wiecej
Prawo o postepowaniu przed sadami administracyjnymi
Dz.U.02.153.1270
USTAWA z dnia 30 sierpnia 2002 r.
Prawo o postepowaniu przed sadami administracyjnymi.
czytaj wiecej
Przepisy wprowadzajace ustawe
Dz.U.02.153.1271
USTAWA z dnia 30 sierpnia 2002 r.
Przepisy wprowadzajace ustawe - Prawo o ustroju sadw administracyjnych i ustawe - Prawo o postepowaniu przed sadami administracyjnymi. (Dz. U. z dnia 20 wrzesnia 2002 r.)
czytaj wiecej
Zmiany w ustawach
USTAWA z dnia 18 grudnia 2003 r. o zmianie ustawy - Przepisy wprowadzajace ustawe - Prawo o ustroju sadw administracyjnych i ustawe - Prawo o postepowaniu przed sadami administracyjnymi (Dz. U. z dnia 30 grudnia 2003 r.)
75. Wazniejsze rozporzadzenia Dz.U.03.72.652 ze zm.
ROZPORZADZENIE PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 25 kwietnia 2003 r.
w sprawie utworzenia wojewdzkich sadw administracyjnych oraz ustalenia ich siedzib i obszarw wlasciwosci
(Dz. U. z dnia 29 kwietnia 2003 r.)
czytaj wiecej
Wysokosc i zasady pobierania wpisu
Dz.U.03.221.2193 ze zm.
ROZPORZADZENIE RADY MINISTRW z dnia 16 grudnia 2003 r.
w sprawie wysokosci oraz szczeglowych zasad pobierania wpisu w postepowaniu przed sadami administracyjnymi (Dz. U. z dnia 24 grudnia 2003 r.)
czytaj wiecej
Wysokosc oplat kancelaryjnych
Dz.U.03.221.2192
ROZPORZADZENIE RADY MINISTRW z dnia 16 grudnia 2003 r.
w sprawie wysokosci oplat kancelaryjnych pobieranych w sprawach sadowoadministracyjnych (Dz. U. z dnia 24 grudnia 2003 r.)
czytaj wiecej
Tryb umarzania nieuiszczonych naleznosci
ROZPORZADZENIE RADY MINISTRW z dnia 16 grudnia 2003 r. w sprawie szczeglowych zasad i trybu umarzania, odraczania i rozkladania na raty oraz cofania odroczenia lub rozlozenia na raty nieuiszczonych naleznosci sadowych orzeczonych w postepowaniu przed sadem administracyjnym (Dz. U. z dnia 24 grudnia 2003 r.)
czytaj wiecej
Regulamin wewnetrznego urzedowania WSA
Dz.U.03.169.1646
ROZPORZADZENIE PREZYDENTA RZECZYPOSPOLITEJ POLSKIEJ z dnia 18 wrzesnia 2003 r.
Regulamin wewnetrznego urzedowania wojewdzkich sadw administracyjnych (Dz. U. z dnia 29 wrzesnia 2003 r.)
76. Wlasciwosc NSA Do zakresu wlasciwosci rzeczowej Naczelnego Sadu Administracyjnego w mysl art. 15 1 ustawy - Prawo o postepowaniu przed sadami administracyjnymi,, naleza:
1. rozpoznawanie sporw o wlasciwosc miedzy organami jednostek samorzadu terytorialnego, miedzy samorzadowymi kolegiami odwolawczymi, jezeli odrebna ustawa nie stanowi inaczej, oraz sporw kompetencyjnych miedzy organami jednostek samorzadu terytorialnego a organami administracji rzadowej;
2. podejmowanie uchwal majacych na celu wyjasnienie przepisw prawnych, ktrych stosowanie wywolalo rozbieznosci w orzecznictwie sadw administracyjnych;
3. podejmowanie uchwal zawierajacych rozstrzygniecia zagadnien prawnych budzacych powazne watpliwosci w konkretnej sprawie sadowoadministracyjnej;
4. rozpoznawanie innych spraw nalezacych do wlasciwosci Naczelnego Sadu Administracyjnego na mocy odrebnych ustaw, w tym skarg na przewleklosc postepowan sadowoadministracyjnych, w rozumieniu ustawy z dnia 17 czerwca 2004 r. o skardze na naruszenie prawa strony do rozpoznania sprawy w postepowaniu sadowym bez nieuzasadnionej zwloki, Dz. U. Nr 179, poz. 1843.
5. W tym zakresie NSA przysluguja kompetencje sadu I instancji. NSA jest takze sadem dyscyplinarnym w stosunku do sedziw sadw administracyjnych, zas rzecznikiem dyscyplinarnym w tych sprawach jest Rzecznik Dyscyplinarny Naczelnego Sadu Administracyjnego.
77. Organizacja NSA Naczelny Sad Administracyjny ma siedzibe w Warszawie. W jego sklad wchodza: Prezes NSA, wiceprezesi oraz sedziowie. Organami Naczelnego Sadu Administracyjnego sa: Prezes NSA Zgromadzenie Oglne Sedziw NSA, Kolegium NSA.
Naczelny Sad Administracyjny dzieli sie na izby - Izbe Finansowa, Izbe Gospodarcza i Izbe Oglnoadministracyjna. W sklad Izb wchodza sedziowie Sadu, ktrych przydziela do Izb Kolegium Sadu na wniosek Prezesa NSA. Pracami kazdej z Izb kieruje wiceprezes NSA wyznaczony do pelnienia tej funkcji przez Prezesa NSA.
Izba Gospodarcza sprawuje nadzr nad orzecznictwem wojewdzkich sadw administracyjnych w sprawach dzialalnosci gospodarczej, ochrony wlasnosci przemyslowej, budzetu, dewizowych, papierw wartosciowych, bankowosci, ubezpieczeniowych, cel, cen, stawek taryfowych oraz oplat.
Izba Finansowa sprawuje nadzr nad orzecznictwem wojewdzkich sadw administracyjnych w sprawach zobowiazan podatkowych i innych swiadczen pienieznych, do ktrych stosuja sie przepisy podatkowe, oraz o egzekucji swiadczen pienieznych.
Izba Oglnoadministracyjna sprawuje nadzr nad orzecznictwem wojewdzkich sadw administracyjnych w pozostalych sprawach administracyjnych, a w szczeglnosci w sprawach z zakresu budownictwa i nadzoru budowlanego, zagospodarowania przestrzennego, gospodarki wodnej, ochrony srodowiska, rolnictwa, lecznictwa, zatrudnienia, ustroju samorzadu terytorialnego, gospodarki nieruchomosciami, prywatyzacji mienia, powszechnego obowiazku wojskowego, spraw wewnetrznych, a takze cen, oplat i stawek taryfowych - zwiazanych ze sprawami nalezacymi do wlasciwosci tej Izby.
Pracami Naczelnego Sadu Administracyjnego kieruje Prezes, ktry reprezentuje Sad na zewnatrz oraz wykonuje czynnosci administracji sadowej w stosunku do NSA.
Prezes NSA tworzy i znosi wydzialy w Izbach, w Kancelarii Prezesa i w Biurze Orzecznictwa oraz powoluje i odwoluje przewodniczacych wydzialw, Szefa Kancelarii Prezesa i dyrektora Biura Orzecznictwa. Wydaje zbir urzedowy orzeczen sadw administracyjnych.
78. Organizacja NSA Zgromadzenie Oglne Sedziw NSA tworza sedziowie NSA. Jego przewodniczacym jest Prezes NSA. Zgromadzenie Oglne rozpatruje informacje Prezesa NSA o rocznej dzialalnosci tego sadu, przedstawia Krajowej Radzie Sadownictwa kandydatw na stanowiska sedziw, wybiera kandydatw na stanowisko Prezesa NSA, wyraza zgode w sprawie powolania i odwolania wiceprezesw NSA, ustala sklad liczbowy Kolegium NSA oraz wybiera jego czlonkw i dokonuje zmian w jego skladzie, rozpatruje i opiniuje inne sprawy przedlozone przez Prezesa NSA lub zgloszone przez sedziw NSA. Zgromadzenie jest zwolywane przez Prezesa NSA co najmniej raz w roku. Uchwaly Zgromadzenia Oglnego zapadaja bezwzgledna wiekszoscia glosw w obecnosci co najmniej polowy liczby jego czlonkw.
Kolegium NSA ustala podzial czynnosci w NSA i okresla szczeglowe zasady przydzialu spraw poszczeglnym sedziom, przedstawia Zgromadzeniu Oglnemu opinie o kandydatach na stanowiska sedziw, wyraza zgode w sprawie tworzenia i znoszenia wydzialw oraz powolywania i odwolywania przewodniczacych wydzialw,
Do zakresu dzialania Kancelarii Prezesa NSA nalezy wykonywanie zadan zwiazanych z pelnieniem przez Prezesa NSA jego czynnosci (w sprawach finansowych, kadrowych i administracyjno-gospodarczych).
Do zakresu dzialania Biura Orzecznictwa nalezy wykonywanie zadan zwiazanych z pelnieniem przez Prezesa NSA czynnosci nadzorczych dotyczacych sprawnosci postepowania sadowego oraz analizowania orzecznictwa sadw administracyjnych.
Wydzial Informacji Sadowej wykonuje natomiast zadania w zakresie informowania stron i osb zainteresowanych o wlasciwosci sadw administracyjnych i stanie spraw zalatwianych w Sadzie oraz udostepniania do wgladu akt spraw, udostepniania informacji publicznej o dzialalnosci Sadu, prowadzenia spraw petycji, skarg i wnioskw
79. Kontrola sadw administracyjnych Jest kontrola legalnosci jej dzialania i dziala na zasadzie skargowosci a wzgledy celowosciowe nie sa rozpatrywane
Azeby uruchomic dzialanie sadu administracyjnego niezbedna jest inicjatywa podmiotu uprawnionego, ktry wnosi skarge
Obowiazuje tutaj dwuinstancyjnosc:
Wojewdzkie sady administracyjne,
i Naczelny Sad Administracyjny
Wojewdzkie sady administracyjne sa tworzone dla jednego nwojewdztwa lub wiekszej liczby wojewdztw
W sklad wchodzi Prezes, wiceprezes lub wiceprezesi, sedziowie. Jego organami sa: zgromadzenie oglne sedziw oraz kolegium. W jego sklad wchodza wydzialy
Sfera kontroli administracji obejmuje:
- decyzje administracyjne,
- postanowienia wydane w postepowaniu administracyjnym,
- postanowienia wydane w postepowaniu egzekucyjnym i zabezpieczajacym,
- akty prawa miejscowego jednostek samorzadu terytorialnego i terenowych organw administracji rzadowej,
- akty nadzoru nad dzialalnoscia jednostek samorzadu terytorialnego
- bezczynnosc organw
80. Kontrola sprawowana przez inne sady Wykonuja te kontrole sady powszechne
Zaangazowanie tych sadw moze miec wklad posredni lub bezposredni
Bezposrednia kontrola dotyczy:
- sfery ubezpieczen spolecznych,
- sfery ochrony konkurencji i konsumentw,
- sfery odwolan od decyzji Prezesa Urzedu Regulacji Energetyki,
- sfery odwolan od decyzji Prezesa Urzedu Komunikacji Elektronicznej,
- sfery odwolan od decyzji Prezesa Urzedu Transportu kolejowego,
- skargi skreslenia z listy wyborcw,
- niektrych spraw o aktach stanu cywilnego,
- zwolnienia spod egzekucji komorniczej
Posrednia kontrola dotyczy
ocen w stosunku do dzialan administracji i wydawanych przez nich aktw, np. kwestionowanie ich legalnosci, czy tez w sprawach o przestepstwa urzednicze
81. Kontrola Panstwowej Inspekcji pracy (PIP) Jako kontrola zewnetrzna cechuje sie swoistoscia, gdyz moglaby stanowic kontrole wewnatrz aparatu administracyjnego, nie jest jednak wlaczona w te strukture, lecz poza nia usytuowana
Podporzadkowana jest bowiem Sejmowi
Ponadto swoistosc tej kontroli polega na tym ze jest to kontrola nad administracja i wewnatrz administracji
Rodowd tej inspekcji siega okresu miedzywojennego
Nowa ustawa z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Panstwowej Inspekcji Pracy (Dziennik Ustaw z dnia 21 maja 2007 roku, nr 89, pozycja 589), w zycie z dniem 1 lipca 2007 r.
Poprzednio obowiazywala ustawa z 6 marca 1981 o Panstwowej Inspekcji Pracy (tekst jednolity Dz. U. Z 2001 r. nr 124., poz. 1362 ze zm.)
Panstwowa Inspekcja Pracy jest organem powolanym do sprawowania nadzoru i
kontroli przestrzegania prawa pracy, w szczeglnosci przepisw i zasad bezpieczenstwa i higieny pracy, a takze przepisw dotyczacych legalnosci zatrudnienia i innej pracy zarobkowej w zakresie okreslonym w ustawie.
Nadzr nad Panstwowa Inspekcja Pracy w zakresie okreslonym w ustawie sprawuje Rada Ochrony Pracy.
Jednostkami organizacyjnymi Panstwowej Inspekcji Pracy sa: Glwny Inspektorat
Pracy oraz okregowe inspektoraty pracy..
Panstwowa Inspekcja Pracy kieruje Glwny Inspektor Pracy przy pomocy zastepcw.
Glwnego Inspektora Pracy powoluje i odwoluje Marszalek Sejmu po zasiegnieciu
opinii Rady Ochrony Pracy.
82. Zadania Panstwowej Inspekcji pracy Do zadan Panstwowej Inspekcji Pracy nalezy:
1) nadzr i kontrola przestrzegania przepisw prawa pracy, w szczeglnosci przepisw i zasad bezpieczenstwa i higieny pracy, przepisw dotyczacych stosunku pracy, wynagrodzenia za prace i innych swiadczen
2) kontrola przestrzegania przepisw bezpieczenstwa i higieny pracy przy projektowaniu budowy, przebudowy i modernizacji zakladw pracy oraz stanowiacych ich wyposazenie maszyn iinnych urzadzen technicznych
3) kontrola legalnosci zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, wykonywania dzialalnosci :
a) informowania powiatowych urzedw pracy o zatrudnieniu bezrobotnego
b) informowania powiatowych urzedw pracy przez bezrobotnych o podjeciu zatrudnienia,
c) oplacania skladek na Fundusz Pracy;
d) dokonania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia dzialalnosci
e) prowadzenia agencji zatrudnienia zgodnie z warunkami okreslonymi w przepisach
;
4) kontrola legalnosci zatrudnienia, innej pracy zarobkowej oraz wykonywania pracy przez cudzoziemcw;
5) uczestnictwo w przejmowaniu do eksploatacji wybudowanych lub przebudowanych obiektw budowlanych
;
6) kontrola wyrobw wprowadzanych do obrotu pod wzgledem spelniania przez nie wymagan dotyczacych bhp,
6a) nadzr nad spelnianiem przez pracodawcw obowiazkw okreslonych w art. 35 oraz art.37 ust. 5 i 6 rozporzadzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwolen i stosowanych ograniczen w zakresie chemikaliw (REACH),;
6b) nadzr nad przestrzeganiem warunkw stosowania substancji okreslonych przez Europejska Agencje Chemikaliw
7) podejmowanie dzialan polegajacych na zapobieganiu i eliminowaniu zagrozen w srodowisku pracy, a w szczeglnosci:
a) badanie i analizowanie okolicznosci i przyczyn wypadkw przy pracy oraz ich kontrola,
b) analizowanie przyczyn chorb zawodowych oraz kontrola stosowania srodkw zapobiegajacych tym chorobom,
c) inicjowanie prac badawczych w dziedzinie przestrzegania prawa pracy,
d) inicjowanie przedsiewziec w sprawach ochrony pracy w rolnictwie indywidualnym,
e) udzielanie porad i informacji technicznych sluzacych eliminowaniu zagrozen dla zycia i zdrowia pracownikw,
8) wspldzialanie z organami ochrony srodowiska w zakresie kontroli przestrzegania przez pracodawcw
83. Zadania Panstwowej Inspekcji pracy 9) kontrola przestrzegania wymagan bezpieczenstwa i higieny pracy, okreslonych w ustawie z
dnia 22 czerwca 2001 r. o organizmach genetycznie zmodyfikowanych (Dz. U. z 2007 r. Nr 36,
poz. 233);
9a) kontrola ewidencji pracownikw wykonujacych prace w szczeglnych warunkach lub o
szczeglnym charakterze, o ktrej mowa w art. 41 ust. 4 pkt 2 ustawy z dnia 19 grudnia 2008 r. o
emeryturach pomostowych (Dz. U. Nr 237, poz. 1656),
10) opiniowanie projektw aktw prawnych z zakresu prawa pracy;
11) prawo wnoszenia powdztw, a za zgoda osoby zainteresowanej - uczestnictwo w
postepowaniu przed sadem pracy, w sprawach o ustalenie istnienia stosunku pracy;
12) wydawanie i cofanie zezwolen w przypadkach, o ktrych mowa w art. 304 5 ustawy z dnia
26 czerwca 1974 r. - Kodeks pracy (Dz. U. z 1998 r. Nr 21, poz. 94, z pzn. zm.);
13) udzielanie na pisemny wniosek osoby zainteresowanej informacji o minimalnych
warunkach zatrudnienia pracownikw, okreslonych w dziale drugim rozdziale IIa ustawy z dnia 26
czerwca 1974 r. - Kodeks pracy;
14) wsplpraca z urzedami panstw czlonkowskich Unii Europejskiej odpowiedzialnymi za
nadzr nad warunkami pracy i zatrudnienia pracownikw, polegajaca na:
a) udzielaniu informacji o warunkach zatrudnienia pracownikw skierowanych do
wykonywania pracy na terytorium panstwa czlonkowskiego Unii Europejskiej na okreslony czas,
przez pracodawce majacego siedzibe na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej,
b) informowaniu o stwierdzonych wykroczeniach przeciwko prawom pracownikw
skierowanych do wykonywania pracy na terytorium Rzeczypospolitej Polskiej na okreslony czas
przez pracodawce majacego siedzibe w panstwie bedacym czlonkiem Unii Europejskiej,
c) wskazywaniu organu nadzoru nad rynkiem pracy, wlasciwego do udzielania zadanej
informacji ze wzgledu na zakres jego dzialania;
84. Zadania Panstwowej Inspekcji pracy 15) sciganie wykroczen przeciwko prawom pracownika okreslonych w Kodeksie pracy,
wykroczen, o ktrych mowa w art. 119-123 ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji
zatrudnienia i instytucjach rynku pracy (Dz. U. Nr 99, poz. 1001, z pzn. zm.), a takze innych
wykroczen,
16) wykonywanie innych zadan okreslonych w ustawie i przepisach szczeglnych.
2. Do zadan Panstwowej Inspekcji Pracy nalezy ponadto nadzr i kontrola zapewnienia
bezpiecznych i higienicznych warunkw pracy:
1) osobom fizycznym wykonujacym prace na innej podstawie niz stosunek pracy oraz
osobom wykonujacym na wlasny rachunek dzialalnosc gospodarcza w miejscu wyznaczonym
przez pracodawce lub przedsiebiorce, niebedacego pracodawca,
2) przez podmioty organizujace prace wykonywana przez osoby fizyczne na innej podstawie
niz stosunek pracy, w ramach prac spolecznie uzytecznych;
3) osobom przebywajacym w zakladach karnych i zakladach poprawczych, wykonujacym
prace, a takze zolnierzom w sluzbie czynnej, wykonujacym powierzone im prace.
3. Panstwowa Inspekcja Pracy sprawuje takze nadzr i kontrole zapewnienia przez
pracodawce bezpiecznych i higienicznych warunkw zajec odbywanych na jego terenie przez
studentw i uczniw niebedacych pracownikami.
4. Panstwowa Inspekcja Pracy moze podejmowac dzialania w zakresie prowadzenia badan
oraz analizowania czynnikw szkodliwych i uciazliwych w srodowisku pracy.
85. Postepowanie kontrolne PIP Postepowanie kontrolne ma na celu ustalenie stanu faktycznego w zakresie
przestrzegania prawa pracy, w szczeglnosci przepisw i zasad bezpieczenstwa i higieny pracy, a takze przepisw dotyczacych legalnosci zatrudnienia oraz udokumentowanie dokonanych ustalen.
Kontrole przeprowadzaja inspektorzy pracy, dzialajacy w ramach wlasciwosci
terytorialnej okregowych inspektoratw pracy.
Glwny Inspektor Pracy moze wyznaczyc inspektora pracy do wykonywania okreslonych
czynnosci kontrolnych i stosowania srodkw prawnych na obszarze dzialania innego okregowego
inspektoratu pracy, a takze poza terytorium Rzeczypospolitej Polskiej, gdzie stosunek pracy
podlega przepisom polskiego prawa pracy.
Kontrole, o ktrych mowa wyzej, wsplnie z wlasciwymi inspektorami pracy, moga
rwniez przeprowadzac pracownicy nadzorujacy czynnosci kontrolne oraz podinspektorzy pracy,
na podstawie imiennego upowaznienia, wydanego odpowiednio przez Glwnego Inspektora Pracy
lub okregowego inspektora pracy.
Inspektorzy pracy sa uprawnieni do przeprowadzania, bez uprzedzenia i o kazdej
porze dnia i nocy, kontroli przestrzegania przepisw prawa pracy, w szczeglnosci stanu
bezpieczenstwa i higieny pracy oraz kontroli przestrzegania przepisw dotyczacych legalnosci
zatrudnienia w zakresie,
86. W toku postepowania kontrolnego inspektor pracy ma prawo :
1) swobodnego wstepu na teren oraz do obiektw i pomieszczen podmiotu kontrolowanego;
2) przeprowadzania ogledzin obiektw, pomieszczen, stanowisk pracy, maszyn i urzadzen
oraz przebiegu procesw technologicznych i pracy;
3) zadania od podmiotu kontrolowanego oraz od wszystkich pracownikw lub osb, ktre sa
lub byly zatrudnione, pisemnych i ustnych informacji w sprawach objetych kontrola oraz wzywania i przesluchiwania tych osb w zwiazku z przeprowadzana kontrola;
4) zadania okazania dokumentw dotyczacych budowy, przebudowy lub modernizacji oraz
uruchomienia zakladu pracy, planw i rysunkw technicznych, dokumentacji technicznej i
technologicznej, wynikw ekspertyz, badan i pomiarw dotyczacych produkcji, gdy maja one zwiazek z przeprowadzana kontrola;
5) zadania przedlozenia akt osobowych i wszelkich dokumentw zwiazanych z
wykonywaniem pracy przez pracownikw;
6) zapoznania sie z decyzjami wydanymi przez inne organy kontroli i nadzoru nad warunkami
pracy oraz ich realizacja;i wynikw ogledzin, o ktrych mowa w pkt 2, za pomoca aparatury
i srodkw technicznych sluzacych do utrwalania obrazu lub dzwieku;
8) wykonywania niezbednych dla celw kontroli odpisw lub wyciagw z dokumentw, jak
rwniez zestawien i obliczen sporzadzanych na podstawie dokumentw, a w razie potrzeby
zadania ich od podmiotu kontrolowanego;
9) sprawdzania tozsamosci osb wykonujacych prace lub przebywajacych na terenie
podmiotu kontrolowanego, ich przesluchiwania i zadania oswiadczen w sprawie legalnosci
zatrudnienia lub prowadzenia innej dzialalnosci zarobkowej;
10) korzystania z pomocy bieglych i specjalistw oraz akredytowanych laboratoriw.
87. Ustalenia kontroli Pip . Ustalenia kontroli dokumentowane sa, z w formie protokolu.
Protokl podpisuje inspektor pracy prowadzacy kontrole oraz osoba lub organ
reprezentujacy podmiot kontrolowany.
Podmiotowi kontrolowanemu przysluguje prawo zgloszenia, przed podpisaniem protokolu
kontroli, umotywowanych zastrzezen do ustalen zawartych w protokole.
Zastrzezenia nalezy zglosic na pismie w terminie 7 dni od dnia przedstawienia protokolu. W razie zgloszenia zastrzezen, inspektor pracy przeprowadzajacy kontrole zobowiazany jest je zbadac, a w przypadku stwierdzenia zasadnosci zastrzezen - zmienicub uzupelnic odpowiednia czesc protokolu.
W wyniku ustalen dokonanych w toku kontroli wlasciwy inspektor pracy:
1) wydaje decyzje,
2) kieruje wystapienia,
3) wnosi powdztwa oraz wstepuje do postepowania w sprawach,
4) podejmuje inne dzialania, jezeli prawo lub obowiazek ich podjecia wynika z odrebnych
przepisw.
Decyzje, wydawane sa w formie:
1) pisemnej;
2) stanowiacej wpis do dziennika budowy;
3) ustnej.
Decyzja, oprcz tresci, powinna zawierac okreslenie
podstawy prawnej, termin usuniecia stwierdzonych uchybien oraz pouczenie o przyslugujacych
podmiotowi kontrolowanemu srodkach odwolawczych.
Od decyzji inspektora pracy wydanej w formie pisemnej lub stanowiacej wpis do dziennika
budowy, podmiotowi kontrolowanemu przysluguje odwolanie do okregowego inspektora pracy.
Odwolanie wnosi sie w terminie 7 dni od daty otrzymania decyzji.
88. Postepowanie PIP w zwiazku z naruszeniem prawa
Podmiot kontrolowany lub organ sprawujacy nad nim nadzr, do ktrego skierowano wystapienie, jest obowiazany w terminie okreslonym w wystapieniu, nie dluzszym niz 30 dni, zawiadomic odpowiedni organ Panstwowej Inspekcji Pracy o terminie i sposobie realizacji wnioskw pokontrolnych.
Wlasciwy inspektor pracy zawiadamia o naruszeniu przepisw prawa wlasciwe organy, a w
szczeglnosci:
1) Zaklad Ubezpieczen Spolecznych - o naruszeniu przepisw w zakresie ubezpieczen
spolecznych;
2) urzad kontroli skarbowej - o naruszeniu przepisw prawa podatkowego;
3) Policje lub Straz Graniczna - o naruszeniu przepisw o cudzoziemcach.
3. Okregowy inspektor pracy niezwlocznie powiadamia marszalka wlasciwego wojewdztwa
W razie stwierdzenia w toku kontroli wykroczenia polegajacego na naruszeniu
przepisw ustawy z dnia 20 kwietnia 2004 r. o promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy w
zakresie okreslonym w art. 10 ust. 1 pkt 3 i 4, wlasciwy inspektor pracy wystepuje z wnioskiem do wlasciwego sadu o ukaranie osb odpowiedzialnych za stwierdzone nieprawidlowosci.
89. Generalny Inspektor Ochrony Danych Osobowych Obowiazujacy tekst ustawy:
Ustawa z dnia 29 sierpnia 1997 r. o ochronie danych osobowych. (tekst jednolity: Dz. U. 2002 r. Nr 101 poz. 926, ze zm.)
akty wykonawcze do ustawy o ochronie danych osobowych
Rozporzadzenie Ministra Spraw Wewnetrznych i Administracji z dnia 11 grudnia 2008 r. w sprawie wzoru zgloszenia zbioru do rejestracji Generalnemu Inspektorowi Ochrony Danych Osobowych (Dziennik Ustaw z 2008 r. Nr 229 poz. 1536)
Rozporzadzenie Prezydenta Rzeczypospolitej Polskiej z dnia 3 listopada 2006r. w sprawie nadania statutu Biuru Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.
Rozporzadzenie ministra spraw wewnetrznych i administracji z dnia 29 kwietnia 2004 r. w sprawie dokumentacji przetwarzania danych osobowych oraz warunkw technicznych i organizacyjnych, jakim powinny odpowiadac urzadzenia i systemy informatyczne sluzace do przetwarzania danych osobowych.
Rozporzadzenie ministra spraw wewnetrznych i administracji z dnia 22 kwietnia 2004 r. w sprawie wzorw imiennego upowaznienia i legitymacji sluzbowej inspektora Biura Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych.
90. Istota i organizacja kontroli o ochronie danych osobowych Postep gospodarczy, rozwj nowych technologii zwlaszcza informatycznych
spotegowaly zagrozenie tej sfery prywatnosci czlowieka, jaka stanowia jego dane osobowe. Poszerzenie zakresu danych gromadzonych o obywatelach przez rzne instytucje, publiczne i prywatne, spowodowalo, iz sprawowanie przez jednostke kontroli nad obiegiem i trescia dotyczacych jej informacji stalo sie utrudnione. Dostrzezono wiec koniecznosc objecia tej sfery prywatnosci ochrona panstwa.
Pierwszym aktem prawnym o zasiegu miedzynarodowym, kompleksowo regulujacym zagadnienia ochrony danych osobowych byla
Konwencja nr 108 Rady Europy z dnia 28 stycznia 1981 r. o ochronie osb w zwiazku z automatycznym przetwarzaniem danych osobowych.
Uchwalenie w 1997 r. ustawy o ochronie danych osobowych bylo przejawem postepujacej demokratyzacji zycia publicznego w Polsce i troski o ochrone prywatnosci kazdego obywatela.
Ustawa o ochronie danych osobowych skonkretyzowala konstytucyjnie zagwarantowane kazdemu prawo do decydowania o tym, komu, w jakim zakresie i w jakim celu przekazywane sa jego dane osobowe. Wyposazyla osoby, ktrych dane sa wykorzystywane, w srodki sluzace realizacji tego prawa, jak rwniez powolala organ Generalnego Inspektora Ochrony Danych Osobowych ktry stoi na strazy przyslugujacego kazdemu prawa do ochrony danych osobowych.
Generalny Inspektor:
1) kontroluje, czy dane wykorzystywane sa zgodnie z przepisami
o ochronie danych osobowych,
2) rozpatruje skargi i wydaje decyzje w sprawach dotyczacych ochrony danych osobowych,
3) prowadzi oglnokrajowy, jawny rejestr zbiorw danych osobowych,
4) opiniuje projekty ustaw i rozporzadzen dotyczacych ochrony danych,
5) inicjuje i podejmuje przedsiewziecia w zakresie doskonalenia ochrony danych osobowych,
6) uczestniczy w pracach miedzynarodowych organizacji i instytucji zajmujacych sie ochrona danych osobowych.
91. Kontrola spoleczna - obywatelska Pojecie kontroli spolecznej odnosi sie do rozmaitych srodkw uzywanych przez spoleczenstwo w celu przywolania jego niesubordynowanych czlonkw do porzadku.
Kontrola spoleczna jest rodzajem wladzy i zwierzchnictwa. Wymusza zachowanie zgodne z oglnie przyjetymi zasadami, ma wplyw na stabilnosc ukladu spolecznego.
Procesem kontroli spolecznej jest oddzielenie od siebie potencjalnie sprzecznych zachowan- takich, w ktrych wykorzystuje sie odmienne symbole kulturowe, style i rytualy. Czesto robia to za nas wieksze struktury spoleczne, jest to, wiec proces kontroli pochodzacy z zewnatrz. Zdajemy sobie sprawe z jego znaczenia zwlaszcza wtedy, kiedy zmieniamy plaszczyzne naszej dzialalnosci. Na przyklad w spoleczenstwach rozwinietych sfere spraw rodzinnych oddzielamy od spraw zawodowych, poniewaz oczekiwania, ktre spoczywaja n czlonkach rodziny, sa calkowicie odmienne od tych, ktre wiaza sie z pracownikami.
Piotr Sztompka http://socjoszpieg.blox.pl/2007/02/Pod-nadzorem-kontroli-spolecznej.html 08 02 2010
podal taka definicje tego pojecia: Kontrola spoleczna to zespl czynnikw ksztaltujacych zachowanie jednostki w sposb spolecznie pozadany. Czynniki te wystepuja w dwch aspektach statycznym i dynamicznym.
Aspekt statyczny to spoleczny system normatywny przedstawiajacy wzorzec zachowan wymaganych.
Aspekt dynamiczny to spoleczne oddzialywanie represyjne i prewencyjne, podjete w wyniku stwierdzenia rozbieznosci pomiedzy aktualnym lub prawdopodobnym zachowaniem jednostki a wymaganiami systemu normatywnego, oddzialywania zmierzajace do usuniecia lub zmniejszenia tej rozbieznosci.
kontrola spoleczna to wszystko, co sprawia, ze zachowujemy sie w okreslony sposb, akceptowany przez innych.
92. Kontrola spoleczna Kontrola spoleczna to system nakazw, zakazw i sankcji, ktre sluza grupie lub spolecznosci do utrzymania konformizmu ich czlonkw wobec przyjetych norm i wartosci.
Rodzaje kontroli:
formalna - spisana w regulaminach poszczeglnych organizacji, stowarzyszen, a tym bardziej w panstwowych kodeksach prawnych,
nieformalna - wszelkie wzory zachowan przekazywane w stosunkach osobistych i wszystke reakcje i sankcje stosowane spontanicznie i na zasadach zwyczaju,
Instytucjonalna prawna i poza instytucjonalna pozaprawna
bezposrednia i posrednia
zewnetrzna - polega ona na przymusie stosowanym przez grupy spoleczne, ktre przy uzyciu systemu sankcji spolecznych, a czasami rwniez manipulacji, podtrzymuja konformizm jednostek odczuwajacych swoje posluszenstwo jako wymuszone i czesto niechciane.
wewnetrzna - polega na internalizacji przez jednostke norm, wartosci i wzorw zachowan tak, iz ona odczuwa wewnetrzny nakaz postepowanie zgodnie z nimi, nie ma poczucia bezposreniego zewnetrznego przymusu (jedna z najskuteczniejszych odmian kontroli spolecznych)
Mechanizmy kontroli spolecznej.
psychospoleczny wskazujacy na posluszenstwo wobec przyjetych norm i wartosci (nakaz moralny)
materialnospoleczny przymus zewnetrzny stosowany przez otoczenie, srodowisko, instytucje.
Na pograniczu mechanizmw kontroli spolecznej funkcjonuja zwyczaje i obyczaje
Kontrola spoleczna jest jedna z plaszczyzn kontrolowania administracji, czy szerzej wladzy publicznej, chociaz nie jest definiowana w przepisach prawnych, lecz jest pojeciem doktrynalnym
93. Narzedzia Kontroli spolecznej Petycje ,
skargi
i wnioski obywatelskie
Tworza one tzw. actio popularis do wyrazania przez obywateli negatywnych ocen i dezaprobaty wobec administracji oraz zglaszania pod jej adresem postulatw naprawczych
Art. 63 Konstytucji
Kazdy ma prawo skladac petycje, wnioski i skargi w interesie publicznym, wlasnym lub innej osoby za jej zgoda do organw wladzy publicznej oraz do organizacji i instytucji spolecznych w zwiazku z wykonywanymi przez nie zadaniami zleconymi z zakresu administracji publicznej
Tryb rozpatrywania petycji, wnioskw i skarg okresla ustawa
Ta ustawa jest ustawa z 14 czerwca 1950 r. kodeks postepowania administracyjnego ( Tekst jednolity Dz. U. z 2000 r. nr 98, poz. 1071) dzial VIII
Ponadto Rozporzadzenie Rady Ministrw z 8 stycznia 2002 r. w sprawie organizacji przyjmowania i rozpatrywania skarg i wnioskw (Dz. U. nr 5, poz. 46)
Obowiazujacy kodeks naklada na wszystkich zobowiazanych do jego stosowania obowiazek przeciwdzialania jakimkolwiek przejawom hamowania krytyki i innym dzialaniom ograniczajacym prawo obywateli do skladania skarg, wnioskw, badz informacji o takich znamionach
94. Skarga obywatelska Kodeks nie definiuje skargi i wniosku okresla natomiast ich przedmiot
Przedmiot skargi
Jest nim zaniedbanie lub nienalezyte wykonanie zadan przez wlasciwe organy albo przez ich pracownikw, naruszenie praworzadnosci lub slusznych interesw obywateli skarzacych, a takze przewlekle lyb birokratyczne zalatwianie spraw
Skargi i wnioski sa jednoczesnie wlaczone w procedure administracyjna zalatwiania spraw indywidualnych
Istotnym instrumentem bezposredniej kontroli obywatelskiej jest skarga konstytucyjna przewidziana w art. 79 ust. 1 Konstytucji RP
Kazdy czyje konstytucyjne wolnosci lub prawa zostaly naruszone, ma parwo na zasadach okreslonych w ustawie, wniesc skarge do Trybunalu Konstytucyjnego
Skarga powszechna jest takze instrumentem kontroli obywatelskiej
Mozna ja skierowac do sadu administracyjnego wtedy gdy interes prawny lub uprawnienia zostaly naruszone uchwala lub zarzadzeniem organu gminy, uchwala lub zarzadzeniem organu powiatu, czy tez przepisami prawa miejscowego w sferze administracji publicznej
95. Kontrola obywatelska instytucjonalna i pozainstytucjonalna Jest to kontrola wykonywana nie wprost przez samych obywateli, lecz przez trwale, sformalizowane ich zrzeszenia lub tez za posrednictwem innych wyspecjalizowanych podmiotw, np. prasa radio, telewizja
Duze znacznie maja tutaj nosniki przekazu (radio, prasa, telewizja)
Te srodki masowego przekazu realizuja kontrole w dwch plaszczyznach:
1) przekazujac, (posredniczac) uwagi, oceny spostrzezenia, roszczenia,
2) wyrazajac swoje przekonania, spostrzezenia, uwagi oceny
Umozliwia uczestniczenie obywateli w zyciu publicznym ustawa o 20 grudnia 1992 r. o radiofonii i telewizji (Tekst jednolity Dz. U. z 2004 r. nr 253, poz. 2531 ze zm.)
Kontrola pozainstytucjonalna to w zasadzie opinia publiczna
Opinia publiczna ma duze znaczenie w panstwie demokratycznym
Moze byc formulowana i przekazywana w rzny sposb:
- przeprowadzanie badan,
- publikowanie wynikw ankiet,
- inne sposoby w formie programw publicystycznych, itp..
96. Kontrola wewnatrzadministracyjna
Kontrole te stanowi zespl rznorakich kontroli sprawowanych przez okreslone podmioty usytuowane organizacyjnie w ramach aparatu administracyjnego i skierowanych wobec innych podmiotw znajdujacych sie w strukturze administracji
Jest to swoistego rodzaju mechanizm samokontroli, bowiem laczy w sobie mechanizm samokontroli z kontrola wykraczajacy poza jej ramy
Zadania i kompetencje kontrolne w administracji wystepuja w rznych ukladach organizacyjnych, co przeklada sie na sposb i forme kontroli
Mozna wiec inaczej traktowac mechanizmy kontrolne w administracji zcentralizowanej, a inaczej w administracji zdecentralizowanej
Od kontroli wykonywanej niejako na zewnatrz, lecz w obrebie administracji trzeba oddzielic kontrole wewnetrzna w scislym tego slowa znaczeniu, tj. w obrebie danej jednostki organizacyjnej
Kontrole te mozna podzielic na:
Oglnoadministracyjna
kontrole specjalistyczna,
kontrole prokuratorska,
kontrole Centralnego Biura Antykorupcyjnego,
kontrole wewnetrzna w administracji
97. Kontrola Oglnoadministracyjna kontrola rzadowa Kontrola Oglnoadministracyjna
Realizuje sie w trakcie biezacej powtarzalnej dzialalnosci i laczy sie z innym kierowniczymi i nadzorczymi czynnosciami w administracji publicznej
Ma charakter wieloaspektowy, czasami wycinkowy, czasami kompleksowy,
Nie jest usytuowana w okreslonym ukladzie organizacyjnym, lecz wystepuje w rznych segmentach dzialalnosci administracyjnej
Kontrola rzadowa
W ramach kierowania RM przypadaja obowiazki kontrolne. Istotnym ogniwem w tym zakresie jest Prezes RM, ktry z racji swej silnej pozycji jest szczeglnie wyposazony w mozliwosci kontroli
Kontrolne funkcje Prezesa RM dotycza nie tylko ministrw ale i innych centralnych organw administracji publicznej oraz podleglych im urzedw
Funkcje Prezesa RM obejmuja takze szeroki zakres aparatu terenowego zespolonej administracji rzadowej, w tym wojewody
Uprawnienia Premiera obejmuja takze wypelnianie sluzby cywilnej
Wazna role odgrywa takze kontrola sprawowana przez Kancelarie Prezesa RM
Charakterystycznym dla tej kontroli jest jej sformalizowanie i wyodrebnienie przez przepisy prawne.
Kontrola wykonywana przez Kancelarie stanowi centrum kontroli rzadowej
98. Kancelaria Premiera skontrolowala GUS Podwjne zarobki w GUS
http://biznes.onet.pl/podwojne-zarobki-w-gus,18554,4159303,1,prasa-detal, 31 01 2011
Kancelaria Premiera skontrolowala Glwny Urzad Statystyczny. Efekt? Miazdzacy raport i doniesienie do Centralnego Biura Antykorupcyjnego - ustalila "Rzeczpospolita".
Kontrola wykazala m.in., ze 131 tys. zl na umowie-zleceniu za nadzr nad przygotowaniem do dwch spisw powszechnych otrzymal Janusz Dygaszewicz, dyrektor Departamentu Programowania i Koordynacji Badan GUS oraz szef Centralnego Biura Spisowego. Oprcz tego bral normalna pensje.
"Rz" dotarla do szokujacych wynikw kontroli w GUS. Okazuje sie, ze podwjne oplacanie etatowych pracownikw poprzez umowy-zlecenia to nie jedyne naduzycie finansowe.
Niektrzy pracownicy GUS-u dostawali jeszcze specjalny dodatek spisowy: od 1,6 do 12 tys. zl.
Wiecej szczeglw w dzisiejszej publikacji "Rzeczpospolitej".
99. Kontrola Rzadowa W mysl rozporzadzenia Rady ministrw z 29 lipca 2003 r w sprawie szczeglowych zasad i trybu przeprowadzania kontroli przez kancelarie Prezes R.M. istota kontroli polega na ustaleniu zgodnosci wykonywanych zadan z obowiazujacym prawem i wskazaniami Rady Ministrw i Prezesa Rady Ministrw
Zakres kontroli dotyczy:
- legalnosci,
- gospodarnosci,
- celowosci,
i rzetelnosci
Kontrola prowadzona jest jako kontrola planowa lub jako kontrola pozaplanowa
W kontroli obowiazuje program kontroli zatwierdzony przez Decydenta kontroli
Tak jak w przypadku kontroli NIK, tak i w tej kontroli wystepuja wszystkie jej niezbedne elementy:
- kazdy z kontrolowanej jednostki moze zlozyc kontrolujacemu ustne lub pisemne oswiadczenie,
- wyniki sa przedstawiane w protokle,
- po zakonczeniu obowiazuje wystapienie pokontrolne,
- z kontroli w przypadku trybu uproszczonego sporzadza sie sprawozdanie
100. Kontrola resortowa Jest to kontrola tradycyjnie realizowana w ramach resortw (dzialw gospodarki narodowej)
Jest identyfikowana za sprawa miejsca i realizacji, a wiec w dzialach
Charakteryzuje sie ta kontrola szerokim zasiegiem i wszechstronnoscia kryteriw
Zasadnicza rola w sprawowaniu kontroli resortowej przypada organom stojacym na czele wyodrebnionych dzialw administracji i kierujacych tymi dzialami
Podstawy dla prowadzenia kontroli resortowej okresla ustawa o Radzie Ministrw, zgodnie z ktra minister kieruje nadzoruje i kontroluje dzialalnosc podporzadkowanych organw, urzedw instytucji
Oznacza to, ze minister jest obowiazany zorganizowac kontrole
Kontrola ta powinna dotyczyc:
sprawnosci dzialania
efektywnosci gospodarowania
przestrzegania prawa
Kontrola resortowa to jednoczesnie kontrola instancyjna uwazana jako swoistego rodzaju odmiana tej kontroli
Kontrola instancyjna polega na kontroli stanowienia aktw administracyjnych, polaczona z prawem do uchylenia i zmiany tych aktw
Jest to kontrola w sferze orzecznictwa administracyjnego wg okreslonych procedur w ramach wystepujacych instancji
101. Kontrola terenowa w ramach administracji rzadowej Okreslenie kontrola terenowa ma charakter umowny poniewaz dokonywana jest w obrebie administracji rzadowej i samorzadowej
Kontrola ta przebiega w ramach struktury administracyjnej w trzech glwnych obszarach:
Pierwszym z nich jest sfera kontroli w obrebie administracji rzadowej i przedstawiciela Rady Ministrw sprawowana przez wojewode, Podstawa - art. 50 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rzadowej w wojewdztwie (Dz. U. Nr 31, poz. 206)
Drugim obszarem jest kontrola administracji niezespolonej
Trzecim obszarem sa terenowe ogniwa administracji niezespolonej i jednostek podporzadkowanych zwierzchnictwu wojewody
Zostalo wydane ROZPORZADZENIE PREZESA RADY MINISTRW z dnia 26 czerwca 2009 r.
w sprawie kontroli prowadzonej przez wojewode (Dz. U. z dnia 3 lipca 2009 r.)
Rozporzadzenie okreslilo:
1)szczeglowy tryb i sposb prowadzenia przez wojewode kontroli:
a)wykonywania przez organy rzadowej administracji zespolonej w wojewdztwie zadan wynikajacych z ustaw i innych aktw prawnych wydanych na podstawie upowaznien w nich zawartych, ustalen Rady Ministrw oraz wytycznych i polecen Prezesa Rady Ministrw,
b)wykonywania przez organy samorzadu terytorialnego i inne podmioty zadan z zakresu administracji rzadowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rzadowej,
c)sposobu wykonywania przez organy niezespolonej administracji rzadowej dzialajace w wojewdztwie zadan wynikajacych z ustaw i innych aktw prawnych wydanych na podstawie upowaznien w nich zawartych;
2)sposb dokumentowania kontroli;
3)sposb prowadzenia przez wojewode kontroli w trybie uproszczonym;
4)wzr upowaznienia do kontroli
102. Kontrola wojewody
Ustawa z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rzadowej wojewodzie wojewdztwie wskazuje, ze wojewoda jako przedstawiciel Rady Ministrw w wojewdztwie kontroluje wykonywanie przez organy rzadowej administracji zespolonej zadan wynikajacych z ustaw i innych aktw prawnych wydanych na podstawie upowaznien w nich zawartych, ustalen Rady Ministrw oraz wytycznych i polecen Prezesa Rady Ministrw, a takze kontroluje wykonywanie przez organy samorzadu terytorialnego i inne podmioty zadan z zakresu administracji rzadowej, realizowanych przez nie na podstawie ustawy lub porozumienia z organami administracji rzadowej.
Dodatkowo na mocy powolanej ustawy wojewoda uzyskal prawo do kontrolowania w szczeglnie uzasadnionych przypadkach sposobu wykonywania przez organy administracji niezespolonej dzialajace w wojewdztwie zadan wynikajacych z ustaw i innych aktw prawnych wydanych na podstawie upowaznien w nich zawartych.
Jednoczesnie w art. 50 ustawy o wojewodzie i administracji rzadowej w wojewdztwie zawarto delegacje dla Prezesa Rady Ministrw do okreslenia w drodze rozporzadzenia:
1) szczeglowego tryb i sposobu prowadzenia przez wojewode kontroli, o ktrej mowa w
art. 28 ustawy,
2) sposobu dokumentowania kontroli,
3) sposobu prowadzenia przez wojewode kontroli w trybie uproszczonym,
4) wzoru upowaznienia do kontroli.
103. Tryb kontroli realizowanej przez wojewode .Zarzadzajacy kontrole, nie pzniej niz w terminie 7 dni przed terminem przystapienia do czynnosci kontrolnych, zawiadamia kierownika podmiotu kontrolowanego o:
1)przedmiocie kontroli;
2)zakresie kontroli;
3)terminie rozpoczecia kontroli;
4)przewidywanym czasie trwania kontroli.
W przypadku kontroli organu rzadowej administracji zespolonej w wojewdztwie lub organu niezespolonej administracji rzadowej w wojewdztwie zarzadzajacy kontrole, nie pzniej niz w terminie, o ktrym mowa w ust. 1 pkt 3, zawiadamia o kontroli organ nadzorujacy podmiot kontrolowany lub wlasciwy organ wyzszego stopnia w rozumieniu przepisw ustawy z dnia 14 czerwca 1960 r. - Kodeks postepowania administracyjnego (Dz. U. z 2000 r. Nr 98, poz. 1071, z pzn. zm.), przekazujac informacje, o ktrych mowa w ust. 1.
W przypadku kontroli doraznej mozna odstapic od czynnosci, o ktrych mowa
W szczeglnie uzasadnionych przypadkach na uzasadniony wniosek kierownika podmiotu kontrolowanego, zlozony nie pzniej niz w terminie 3 dni przed terminem przystapienia do czynnosci kontrolnych, zarzadzajacy kontrole moze zmienic termin rozpoczecia kontroli. Z wnioskiem w tej sprawie mozna wystapic tylko raz w odniesieniu do danej kontroli.
W przypadku, o ktrym mowa , zarzadzajacy kontrole informuje kierownika podmiotu kontrolowanego o nowym terminie kontroli.
104. Czynnosci kontrolne w kontroli wojewody Kontrolujacy dokonuje ustalen stanu faktycznego na podstawie dowodw zebranych w toku kontroli. Jako dowd nalezy dopuscic wszystko, co moze przyczynic sie do wyjasnienia sprawy, a nie jest sprzeczne z prawem.
Dowodami, o ktrych mowa w ust. 1, sa w szczeglnosci: dokumenty, rzeczy, ogledziny oraz wyjasnienia i oswiadczenia udzielone przez pracownikw podmiotu kontrolowanego.
Kontrolujacy dokumentuje przebieg i wyniki czynnosci kontrolnych w zalozonych aktach kontroli, ktre obejmuja:
1)wykaz ich zawartosci, z wymienieniem nazw dokumentw i wskazaniem odpowiednich stron;
2)dowody, o ktrych mowa w 4 ust. 2;
3)inne dokumenty zwiazane z przedmiotem kontroli.
Akta kontroli prowadzi sie zgodnie z tokiem dokonywanych czynnosci, numerujac kolejno strony akt.
Akta kontroli sporzadza sie w jednym egzemplarzu i przechowuje w komrce organizacyjnej wlasciwej do spraw kontroli urzedu wojewdzkiego.
Kontrolujacy niezwlocznie informuje, na pismie lub ustnie, osoby, o ktrych mowa w art. 43 ust. 3 ustawy z dnia 23 stycznia 2009 r. o wojewodzie i administracji rzadowej w wojewdztwie, o stwierdzeniu bezposredniego niebezpieczenstwa dla zycia lub zdrowia ludzkiego albo niepowetowanej szkody w mieniu.
Kontrolujacy sporzadza notatke sluzbowa z innych podjetych czynnosci lub zdarzen zaistnialych w toku kontroli, ktre maja istotne znaczenie dla ustalen kontroli.
Z czynnosci przyjecia ustnych oswiadczen sporzadza sie protokl, ktry podpisuja kontrolujacy i osoba skladajaca oswiadczenie
105. Protokl kontroli Ustalenia dokonane w postepowaniu kontrolnym kontrolujacy opisuje w protokole kontroli w sposb uporzadkowany, zwiezly i przejrzysty.
Protokl kontroli powinien zawierac:
1)oznaczenie podmiotu kontrolowanego, jego siedzibe i adres, imie i nazwisko kierownika podmiotu kontrolowanego, z uwzglednieniem zmian zaistnialych w okresie objetym kontrola, a w miare potrzeby - imiona i nazwiska kierownikw kontrolowanych komrek organizacyjnych oraz daty objecia przez nich stanowisk sluzbowych;
2)imiona i nazwiska, stanowiska sluzbowe kontrolujacych oraz numery i daty imiennych upowaznien do kontroli;
3)okreslenie miejsca oraz daty rozpoczecia i zakonczenia czynnosci kontrolnych w podmiocie kontrolowanym, z wymienieniem dni przerw w kontroli;
4)okreslenie przedmiotu kontroli i okresu objetego kontrola;
5)opis stwierdzonego w wyniku kontroli stanu faktycznego, w tym opis ustalonych nieprawidlowosci lub naruszen prawa, z uwzglednieniem przyczyn powstania zakresu i skutkw tych nieprawidlowosci lub naruszen, oraz wskazanie osb za nie odpowiedzialnych;
6)wskazanie podstaw dokonanych ustalen, z powolaniem odpowiednich stron akt kontroli;
7)pouczenie o prawie, sposobie i terminie zgloszenia zastrzezen do ustalen zawartych w protokole kontroli oraz o prawie do odmowy podpisania protokolu;
8)wzmianke o odmowie udzielenia wyjasnien przez pracownikw podmiotu kontrolowanego;
9)wzmianke o zgloszeniu zastrzezen oraz o stanowisku zajetym wobec nich przez kontrolujacego;
10)omwienie dokonanych w protokole kontroli poprawek, skreslen i uzupelnien;
11)wzmianke o doreczeniu protokolu kontroli kierownikowi podmiotu kontrolowanego;
12)adnotacje o wpisie do rejestru kontroli prowadzonego w podmiocie kontrolowanym, o ile taki rejestr jest prowadzony;
13)parafy kontrolujacych i kierownika podmiotu kontrolowanego albo upowaznionego pracownika podmiotu kontrolowanego, na kazdej stronie protokolu;
14)podpisy kontrolujacych i kierownika podmiotu kontrolowanego albo upowaznionego pracownika podmiotu kontrolowanego oraz miejsce i date podpisania protokolu kontroli, a w przypadku odmowy podpisania protokolu kontroli - wzmianke o tym fakcie
106. Zakonczenie kontroli wojewody Protokolowi kontroli lub jego fragmentowi zawierajacemu informacje niejawne nadaje sie odpowiednia klauzule tajnosci.
Protokl kontroli sporzadza sie w dwch jednobrzmiacych egzemplarzach, nie pzniej niz 15 dni roboczych od dnia zakonczenia kontroli.
Jeden egzemplarz protokolu kontroli przekazuje sie, za potwierdzeniem odbioru, kierownikowi podmiotu kontrolowanego, a drugi wlacza sie do akt kontroli po uprzednim podpisaniu i parafowaniu przez kierownika podmiotu kontrolowanego.
Protokl z kontroli, za zgoda kierownika podmiotu kontrolowanego, moze byc przekazany przez zastosowanie systemw teleinformatycznych, pod warunkiem ze bedzie on opatrzony bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu przepisw ustawy z dnia 18 wrzesnia 2001 r. o podpisie elektronicznym (Dz. U. Nr 130, poz. 1450, z pzn. zm.3)).
Z ustalen kontroli przeprowadzanej w trybie uproszczonym sporzadza sie sprawozdanie, ktre podpisuje i parafuje na kazdej stronie kontrolujacy. Kopie sprawozdania przekazuje sie kierownikowi podmiotu kontrolowanego. Kopia sprawozdania, za zgoda kierownika podmiotu kontrolowanego, moze byc przekazana przez zastosowanie systemw teleinformatycznych, pod warunkiem ze bedzie ona opatrzona bezpiecznym podpisem elektronicznym w rozumieniu przepisw ustawy z dnia 18 wrzesnia 2001 r. o podpisie elektronicznym.
Sprawozdanie z kontroli przeprowadzonej w trybie uproszczonym zawiera opis stwierdzonego w wyniku kontroli stanu faktycznego, w tym opis ustalonych nieprawidlowosci lub naruszen prawa, z uwzglednieniem przyczyn powstania, zakresu i skutkw tych nieprawidlowosci lub naruszen oraz wskazanie osb za nie odpowiedzialnych z przywolaniem dowodw, na ktrych oparto ustalenia, oraz uwagi i wnioski wynikajace z ustalen kontroli.
107. Kontrola samorzadowa Realizowana jest w ramach administracji samorzadowej
Nadzr nad samorzadem sprawuje Prezes Rady Ministrw i wojewoda, a w zakresie spraw finansowych Regionalna Izba Obrachunkowa
Dzialalnosc jednostek samorzadu terytorialnego poddawana jest rznorodnym kontrolom. Przeprowadzac moga je nie tylko wewnetrzne komisje, radni czy tez sami mieszkancy oceniajacy lokalne wladze w wyborach i referendach. Uprawnienia kontrolne w stosunku do gmin, powiatw i samorzadw wojewdztw posiadaja rwniez wojewodowie, regionalne izby obrachunkowe oraz Najwyzsza Izba Kontroli.
Zlozony proces decyzyjny, koniecznosc wlasciwego wydatkowania srodkw publicznych oraz wlasciwy rozwj gminy, powiatu i wojewdztwa wymagaja od samorzadowcw racjonalnego podejscia do wykonywanych obowiazkw. Samorzady powinny wykonywac powierzone im obowiazki zgodnie z ustalonymi procedurami
Aby zadania publiczne byly wykonywane najlepiej, przewidziano rznorakie tryby kontroli w jednostkach samorzadu terytorialnego.
Wystepuje tu kontrola:
- zewnetrzna wykonywana przez Prezesa Rady Ministrw i wojewode, a w zakresie spraw finansowych Regionalna Izbe Obrachunkowa i
- wewnetrzna, wykonywana przez:
- rady i sejmik,
- komisje rewizyjne,
- stale i dorazne komisje w radach i sejmiku
108. Kontrola gospodarki finansowej jednostek samorzadu terytorialnego Celem kontroli jest zapewnienie zgodnosci miedzy przebiegiem a wynikiem okreslonego dzialania. Jest ona procesem, w ktrym dokonujemy porwnan wykonan z wyznaczeniami.
W pojeciu kontroli miesci sie:
- ustalenie stanu faktycznego, tj. poszczeglnych faz dzialania oraz jego wynikw,
- porwnanie stanu rzeczywistego z obowiazujacymi w danym dzialaniu wzorcami, w celu wyjasnienia mogacych pojawic sie niezgodnosci,
- wykrywanie przyczyn niezgodnosci zachodzacych miedzy rzeczywistym dzialaniem a wyznaczeniami i sygnalizowanie jednostkom kompetentnym o dokonanych spostrzezeniach.
Przez gospodarke finansowa jednostek samorzadu terytorialnego nalezy rozumiec wykonywanie czynnosci faktycznych, prawnych i organizacyjnych, ktrych konsekwencja jest pobieranie dochodw i dokonywanie wydatkw.
Kontrola ta ma sluzyc jej racjonalizacji poprzez doprowadzanie do zgodnosci dzialan z wyznaczeniami.
Kontrola gospodarki finansowej wsplnot samorzadowych powinna miec na uwadze wypelnienie funkcji weryfikujacej, instruktazowej oraz profilaktycznej. Istota tej pierwszej jest wskazywanie podmiotowi kontrolowanemu na nieprawidlowosci wystepujace w jego gospodarce. Z kolei funkcja instruktazowa wynika wprost z charakteru prowadzonych kontroli.
Kontrolujacy, interpretujac w toku kontroli przepisy prawne, powinien bezposrednio wskazywac kontrolowanemu, jak powinno wygladac jego prawidlowe dzialanie. Funkcja profilaktyczna zwiazana jest natomiast z samym faktem wystepowania organw kontroli samorzadu terytorialnego
109. Kontrola specjalistyczna
Do najbardziej charakterystycznych, istotnych rodzajw kontroli specjalistycznych naleza inspekcje specjalne
W znaczeniu instytucjonalnym mozna mwic o tego rodzaju kontroli jako o wyodrebnionej kategorii prawnej
Pozostaja one jednak w gruncie rzeczy inspekcjami resortowymi lub miedzyresortowymi
Podstawami prawnymi dla tego typu inspekcji sa rznej rangi akty prawne: ustawy, rozporzadzenia, zarzadzenia
Centralnymi organami inspekcji, kierujacymi ich dzialalnoscia sa z reguly glwni inspektorzy, wyposazeni w urzedniczy aparat centralnych inspektoratw
W przepisach prawa wspomniane inspektoraty okreslane sa jako centralne organy administracji rzadowej
Glwni Inspektorzy podporzadkowani sa wlasciwym ministrom . Podporzadkowanie to wg nauki ma charakter nadzorczy
Powolywanie osb na stanowiska Glwnych Inspektorw odbywa sie przez Prezesa RM w ramach Panstwowego Zasobu Kadrowego
Struktura inspekcji w terenie ma charakter niejednolity, albo w ramach administracji zespolonej lub tez w ramach administracji nezespolonej
110. Inspekcja handlowa Zgodnie z art. 1 ustawy z dnia 10 lipca 2008 r. o zniesieniu Glwnego Inspektora Inspekcji Handlowej, o zmianie ustawy o Inspekcji Handlowej oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. z 2008 r. Nr 157, poz. 976) z dniem 31 grudnia 2008 r. zostal zniesiony Glwny Inspektor Inspekcji Handlowej, bedacy organem Inspekcji Handlowej oraz ulegl likwidacji Glwny Inspektorat Inspekcji Handlowej.
Likwidacja GIIH wiazala sie takze ze zmianami organizacyjnymi UOKiK, z ktrych podstawowabylo utworzenie Departamentu Inspekcji Handlowej.
Przejal on zadania realizowane do tej pory przez GIIH, polegajace m.in. na przygotowywaniu planw kontroli dla wojewdzkich inspektorw IH, analiz z przeprowadzonych kontroli artykulw i uslug, koordynacji dzialan wojewdzkich inspektorw IH, bezposrednim kontaktowaniu sie z nimi oraz systematycznym prowadzeniu audytw w wojewdzkich inspektoratach. przejal Prezes Urzedu Ochrony Konkurencji i Konsumentw
31 grudnia 2008 roku Urzad przejal rwniez dziewiec laboratoriw kontrolno-analitycznych w: Bydgoszczy, Katowicach, Kielcach, Lublinie, Lodzi, Olsztynie, Poznaniu, Warszawie oraz Wroclawiu, ktre dotychczas wchodzily w sklad GIIH.
111. Panstwowa Inspekcja sanitarna Glwny Inspektorat Sanitarny
Glwny Inspektorat Sanitarny zostal powolany do zycia art. 7 ust. 3 ustawy z dnia 14 marca 1985 r. o Panstwowej Inspekcji Sanitarnej (Dz. U. z 2006 r. Nr 122, poz. 851, z pzn. zm.), wprowadzonym do w/w ustawy art. 3 pkt 1c ustawy z dnia 26 sierpnia 1999 r. o zmianie ustawy o dzialach administracji rzadowej oraz niektrych innych ustaw (Dz. U. z 1999 r. Nr 70, poz. 778).
Glwny Inspektorat Sanitarny dziala od dnia 1 stycznia 2000 r. tzn. z dniem wejscia w zycie rozporzadzenia Ministra Zdrowia z dnia 30 grudnia 1999r. w sprawie nadania statutu Glwnemu Inspektoratowi Sanitarnemu (Dz. U. z 1999 r. Nr 111, poz. 1315).
Rozporzadzenie powyzsze zostalo zastapione aktualnie obowiazujacym rozporzadzeniem Ministra Zdrowia z dnia 18 grudnia 2006 r. w sprawie nadania statutu Glwnemu Inspektoratowi Sanitarnemu
W sklad Glwnego Inspektoratu wchodza nastepujace komrki organizacyjne:
Departamenty : Zdrowia Publicznego i Promocji Zdrowia (ZP); Bezpieczenstwa Zywnosci i Zywienia (BZ);Przeciwepidemiczny (EP); Higieny Srodowiska (HS); Prawny (PR); Ekonomiczno-Administracyjny (EA); Nadzoru i Kontroli (NK); oraz Biuro Glwnego Inspektora (BI); Biuro Dyrektora Generalnego (BG) i Wydzial Informatyzacji (WI).
Celem powolania inspekcji jest sprawowanie nadzoru nad warunkami higieny srodowiska i higieny pracy, w zakladach pracy, higieny w szkolach i innych placwkach oswiatowo-wychowaczych, szkolach wyzszych oraz osrodkach wypoczynku, jak rwniez nad warunkami zdrowotnymi zywnosci i zywienia
112. Inspekcja Ochrony Srodowiska - geneza Poczatki dzialania Inspekcji Ochrony Srodowiska siegaja wrzesnia 1980 r., kiedy to na mocy nowej ustawy o ochronie i ksztaltowaniu srodowiska Rada Ministrw wydala rozporzadzenie w sprawie Panstwowej Inspekcji Ochrony Srodowiska.
Ustawa o ochronie i ksztaltowaniu srodowiska" z 1980 r. powolala jednoinstancyjna panstwowa inspekcje, ktra podlegala ministrowi ochrony srodowiska. Stojacy na czele PIOS Glwny Inspektor Ochrony Srodowiska kierowal dziewiecioma Zespolami Terenowymi: w Katowicach, Kielcach, Koszalinie, Krakowie, Lublinie, Olsztynie, Poznaniu, Warszawie i Wroclawiu oraz dwoma zespolami o zasiegu oglnokrajowym; Zespolem Przeciwdzialania Nadzwyczajnym Zagrozeniom Srodowiska w Gdansku i Zespolem Kontroli i Ocen Srodowiska w Warszawie. PIOS nie posiadala zaplecza laboratoryjnego
Przed powolaniem Panstwowej Inspekcji Ochrony Srodowiska kontrola przestrzegania ekologicznego prawa w Polsce zajmowaly sie: Wydzialy ds. Ochrony Srodowiska Urzedw Wojewdzkich, Osrodki Badania i Kontroli Srodowiska oraz Pracownie Badan i Kontroli Srodowiska
Po wejsciu w zycie "Ustawy o Panstwowej Inspekcji Ochrony Srodowiska" - w 1991 r. - nastapilo polaczenie kadr, mienia i zaplecza technicznego jednostek organizacyjnych PIOS i Osrodkw Badan i Kontroli Srodowiska. Powstala jednolita, dwuinstancyjna instytucja ds. kontroli i badania stanu srodowiska, podlegla ministrowi wlasciwemu ds. srodowiska. Realizacja ustawowych zadan inspekcji nalezala do Glwnego
W lipcu 1998 roku Sejm RP, w ramach reformy ustrojowej panstwa, znowelizowal ustawe o Panstwowej Inspekcji Ochrony Srodowiska, zmieniajac miedzy innymi jej nazwe na: Inspekcja Ochrony Srodowiska. Jednoczesnie wojewdzkie inspektoraty ochrony srodowiska weszly w sklad wojewdzkiej administracji zespolonej. W 34 (w 33 bylych miastach wojewdzkich oraz w Gizycku) miastach powstaly delegatury wojewdzkich inspektoratw ochrony srodowiska podporzadkowane 16 nowym wojewdzkim inspektoratom.
113. Inspekcja Ochrony Srodowiska Podstawowe zadania Inspekcji Ochrony Srodowiska to kontrola przestrzegania przepisw prawa o ochronie srodowiska, badanie stanu srodowiska, w ramach programu Panstwowego Monitoringu Srodowiska oraz przeciwdzialanie powaznym awariom. Ich realizacja odbywa sie, miedzy innymi, poprzez;
kontrole przestrzegania przepisw o ochronie srodowiska i racjonalnym uzytkowaniu zasobw przyrody i przestrzegania decyzji ustalajacych warunki uzytkowania srodowiska,
udzial w postepowaniu dotyczacym lokalizacji inwestycji,
udzial w przekazywaniu do eksploatacji obiektw, ktre moga pogorszyc stan srodowiska, oraz urzadzen chroniacych srodowisko przed zanieczyszczeniem i kontrole eksploatacji urzadzen chroniacych srodowisko przed zanieczyszczeniem,
podejmowanie decyzji wstrzymujacych dzialalnosc prowadzona z naruszeniem wymagan zwiazanych z ochrona srodowiska, lub naruszaniem warunkw korzystania ze srodowiska,
wspldzialanie w zakresie ochrony srodowiska z innymi organami kontrolnymi, organami scigania i wymiaru sprawiedliwosci oraz organami administracji publicznej, obrony cywilnej, a takze organizacjami spolecznymi,
organizowanie i koordynowanie Panstwowego Monitoringu Srodowiska, prowadzenie badan jakosci srodowiska, obserwacji i oceny jego stanu oraz zachodzacych w nim zmian,
opracowywanie i wdrazanie metod analityczno-badawczych i kontrolno-pomiarowych,
inicjowanie dzialan tworzacych warunki zapobiegania powaznym awariom oraz usuwania ich skutkw i przywracania srodowiska do stanu wlasciwego,
uzgadnianie decyzji o warunkach zabudowy i zagospodarowania terenu dla inwestycji szczeglnie szkodliwych dla srodowiska i zdrowia ludzi.
114. Inspekcja Transportu Drogowego Inspekcja Transportu Drogowego - wyspecjalizowana sluzba umundurowana i uzbrojona. Powolana zostala ustawa o transporcie drogowym z dnia 6 wrzesnia 2001 r. (Dz. U. z dnia 30 pazdziernika 2001 r.).
Zostala ona utworzona w celu kontroli przestrzegania przepisw w zakresie transportu drogowego i niezarobkowego krajowego i miedzynarodowego przewozu drogowego wykonywanego pojazdami samochodowymi
Powolanie jej bylo rwniez jednym z wymogw akcesyjnych Unii Europejskiej. W tworzeniu struktur ITD uczestniczyli eksperci-przedstawiciele z Francji i Niemiec w ramach projektu PHARE PL 9908.01.Pierwsi inspektorzy rozpoczeli prace 1 pazdziernika 2002 r. (80 osb pelniacych sluzbe na drogach calej Polski).
W pazdzierniku 2004 r. ITD podjela wsplprace miedzynarodowa w ramach Europejskiej Kontroli Drogowej. Jest to organizacja zrzeszajaca 10 panstw Unii Europejskiej.
Inspekcja nie moze dzialac w odniesieniu do pojazdw: przeznaczonych konstrukcyjnie do przewozu nie wiecej niz 9 osb lacznie z kierowca w niezarobkowym krajowym i miedzynarodowym przewozie drogowym osb,
o dopuszczalnej masie calkowitej nieprzekraczajacej 3,5 t
Cel dzialalnosci Inspekcji
poprawa bezpieczenstwa w ruchu drogowym
przeciwdzialanie degradacji drg
oddzialywanie na przedsiebiorcw w celu przestrzegania przez nich prawa
przeciwdzialanie nieuczciwej konkurencji w transporcie drogowym
eliminowanie patologicznych zjawisk w transporcie drogowym
115. Inspekcja Weterynaryjna Inspekcja Weterynaryjna (IW) jest panstwowa instytucja kontrolno-nadzorcza. Na jej czele stoi Glwny Lekarz Weterynarii bedacy centralnym organem administracji rzadowej.
Inspekcja wykonuje swoje zadania w szczeglnosci przez zwalczanie:
chorb zakaznych zwierzat, w tym zapobieganie wystapieniu, wykrywanie i likwidowanie ognisk tych chorb,
chorb zwierzat, ktre moga byc przenoszone na czlowieka ze zwierzecia lub przez produkty pochodzenia zwierzecego, zwanych dalej "zoonozami", lub biologicznych czynnikw chorobotwrczych wywolujacych te choroby;
monitorowanie zakazen zwierzat;
badanie zwierzat rzeznych i produktw pochodzenia zwierzecego;
przeprowadzanie:
weterynaryjnej kontroli granicznej,
kontroli weterynaryjnej w handlu i wywozie zwierzat oraz produktw w rozumieniu przepisw o kontroli weterynaryjnej w handlu;
Glwne dzialanie Inspekcji Weterynaryjnej skupia sie na szczeblu powiatowym, a na czele Powiatowego Inspektoratu Weterynarii stoi Powiatowy Lekarz Weterynarii. Szczeblem posrednim jest Wojewdzki Lekarz Weterynarii stojacy na czele Wojewdzkiego Inspektoratu Weterynarii
W ciagu dziewiecdziesieciu lat swojej dzialalnosci sluzba weterynaryjna sprawowala nadzr nad realizacja przepisw wielu aktw prawa administracyjnego, wsrd ktrych tylko tytulem
przykladu wymienic mozna rozporzadzenia Prezydenta Rzeczypospolitej: z dnia 22 marca 1928 r.
o ochronie zwierzat, bedace jednym z pierwszych tego typu aktw w Europie, z dnia 22 sierpnia
1927 r. o zwalczaniu zarazliwych chorb zwierzecych, czy z 22 marca 1928 r. o badaniu zwierzat
rzeznych i miesa.
Aktualnie podstawa jest ustawa z 29 stycznia 2004 r. o Inspekcji weterynaryjnej (Dz. U. nr 33 poz. 287)
116. Panstwowa Inspekcja Farmaceutyczna Rok powstania 1992 Organem jest GLWNY INSPEKTOR FARMACEUTYCZNY, ktry jest centralnym organem administracji rzadowej wykonujacym zadania przy pomocy Glwnego Inspektoratu Farmaceutycznego
Podstawa prawna jest Ustawa z dnia 6 wrzesnia 2001r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2008 r. Nr 45, poz. 271)
GLWNY INSPEKTOR FARMACEUTYCZNY kieruje Inspekcja Farmaceutyczna,
- podlega nadzorowi ministra wlasciwego do spraw zdrowia, jest powolywany i odwolywany przez Prezesa Rady Ministrw na wniosek ministra wlasciwego do spraw zdrowia,
- sprawuje funkcje organu administracji I instancji w sprawach okreslonych w ustawie,
sprawuje funkcje organu administracji II instancji w stosunku do decyzji wydawanych w imieniu wojewody przez wojewdzkich inspektorw farmaceutycznych
Najwazniejsze zadania panstwowej inspekcji farmaceutycznej wynikaja z: 1. Ustawy z dnia 6 wrzesnia 2001r. Prawo farmaceutyczne (Dz. U. z 2004r. Nr 53, poz. 533, Nr 69, poz. 625, Nr 91, poz. 877, Nr 92, poz. 882 i Nr 93, poz. 896), w szczeglnosci z rozdzialu 8 - Inspekcja Farmaceutyczna, 2. Ustawy z dnia 24 kwietnia 1997 roku o przeciwdzialaniu narkomanii (t.j. Dz. U. Nr 24 poz. 198 z dnia 13.02.2003 r.).
Zgodnie z art. 108 ust. 1 ustawy Prawo farmaceutyczne Inspekcja Farmaceutyczna sprawuje nadzr nad warunkami wytwarzania produktw leczniczych, jak rwniez nad jakoscia i obrotem produktami leczniczymi oraz wyrobami medycznymi, w celu zabezpieczenia interesu spolecznego w zakresie bezpieczenstwa zdrowia i zycia obywateli przy stosowaniu produktw leczniczych i wyrobw medycznych, znajdujacych sie w hurtowniach farmaceutycznych, aptekach, punktach aptecznych i placwkach obrotu pozaaptecznego
117. zadania Inspekcji Farmaceutycznej 1) kontrolowanie warunkw wytwarzania produktw leczniczych oraz warunkw transportu, przeladunku i przechowywania produktw leczniczych i wyrobw medycznych,
2) sprawowanie nadzoru nad jakoscia produktw leczniczych i wyrobw medycznych, bedacych przedmiotem obrotu,
3) kontrolowanie aptek i innych jednostek prowadzacych obrt detaliczny i hurtowy produktami leczniczymi i wyrobami medycznymi,
4) kontrolowanie jakosci lekw recepturowych i aptecznych sporzadzonych w aptekach,
5) kontrolowanie wlasciwego oznakowania i reklamy produktw leczniczych oraz wlasciwego oznakowania wyrobw medycznych,
6) kontrolowanie obrotu srodkami odurzajacymi, substancjami psychotropowymi i prekursorami grupy I-R,
7) wsplpraca ze specjalistycznym zespolem konsultantw do spraw farmacji, 8) opiniowanie przydatnosci lokalu przeznaczonego na apteke lub hurtownie oraz placwke obrotu pozaaptecznego,
9) wsplpraca z samorzadem aptekarskim i innymi samorzadami,
10) prowadzenie rejestru aptek oglnodostepnych i szpitalnych oraz punktw aptecznych,
11) prowadzenie Rejestru Hurtowni Farmaceutycznych oraz Wytwrni Farmaceutycznych,
12) wydawanie opinii dotyczacej aptek, w ktrych moze byc odbywany staz
118. Panstwowa Inspekcja Pracy Podstawe prawna stanowi USTAWA z dnia 13 kwietnia 2007 r. o Panstwowej Inspekcji Pracy
Art. 10. 1. Do zadan Panstwowej Inspekcji Pracy nalezy:
1) nadzr i kontrola przestrzegania przepisw prawa pracy, w szczeglnosci przepisw i
zasad bezpieczenstwa i higieny pracy, przepisw dotyczacych stosunku pracy, wynagrodzenia za
prace i innych swiadczen wynikajacych ze stosunku pracy, czasu pracy, urlopw, uprawnien
pracownikw zwiazanych z rodzicielstwem, zatrudniania mlodocianych i osb niepelnosprawnych;
2) kontrola przestrzegania przepisw bezpieczenstwa i higieny pracy przy projektowaniu
budowy, przebudowy i modernizacji zakladw pracy oraz stanowiacych ich wyposazenie maszyn i
innych urzadzen technicznych oraz technologii;
3) kontrola legalnosci zatrudnienia, innej pracy zarobkowej, wykonywania dzialalnosci oraz
kontrola przestrzegania obowiazku:
a) informowania powiatowych urzedw pracy o zatrudnieniu bezrobotnego lub powierzeniu
mu wykonywania innej pracy zarobkowej,
b) informowania powiatowych urzedw pracy przez bezrobotnych o podjeciu zatrudnienia,
innej pracy zarobkowej lub dzialalnosci,
c) oplacania skladek na Fundusz Pracy;
d) dokonania wpisu do rejestru agencji zatrudnienia dzialalnosci, ktrej prowadzenie jest
uzaleznione od uzyskania wpisu do tego rejestru,
e) prowadzenia agencji zatrudnienia zgodnie z warunkami okreslonymi w przepisach o
promocji zatrudnienia i instytucjach rynku pracy;
4) kontrola legalnosci zatrudnienia, innej pracy zarobkowej oraz wykonywania pracy przez
119. Do zadan Panstwowej Inspekcji Pracy nalezy 4) kontrola legalnosci zatrudnienia, innej pracy zarobkowej oraz wykonywania pracy przez
cudzoziemcw;
5) uczestnictwo w przejmowaniu do eksploatacji wybudowanych lub przebudowanych
obiektw budowlanych albo ich czesci w zakresie ustalonym w odrebnych przepisach;
6) kontrola wyrobw wprowadzanych do obrotu pod wzgledem spelniania przez nie wymagan
dotyczacych bezpieczenstwa i higieny pracy, okreslonych w odrebnych przepisach;
6a) nadzr nad spelnianiem przez pracodawcw obowiazkw okreslonych w art. 35 oraz art.
37 ust. 5 i 6 rozporzadzenia (WE) nr 1907/2006 Parlamentu Europejskiego i Rady z dnia 18
grudnia 2006 r. w sprawie rejestracji, oceny, udzielania zezwolen i stosowanych ograniczen w
zakresie chemikaliw (REACH), utworzenia Europejskiej Agencji Chemikaliw, zmieniajacego
dyrektywe 1999/45/WE oraz uchylajacego rozporzadzenie Rady (EWG) nr 793/93 i rozporzadzenie
Komisji (WE) nr 1488/94, jak rwniez dyrektywe Rady 76/769/EWG i dyrektywy Komisji
91/155/EWG, 93/67/EWG, 93/105/WE i 2000/21/WE (Dz. Urz. UE L 396 z 30.12.2006, str. 1, z
pzn. zm.), zwanego dalej rozporzadzeniem nr 1907/2006, zgodnie z odrebnymi przepisami
dotyczacymi ochrony pracy, w zakresie swoich kompetencji;
6b) nadzr nad przestrzeganiem warunkw stosowania substancji okreslonych przez
Europejska Agencje Chemikaliw na podstawie art. 9 ust. 4 rozporzadzenia nr 1907/2006, w
zakresie swoich kompetencji;
7) podejmowanie dzialan polegajacych na zapobieganiu i eliminowaniu zagrozen
w srodowisku pracy,
8) wspldzialanie z organami ochrony srodowiska w zakresie kontroli przestrzegania przez
pracodawcw przepisw o przeciwdzialaniu zagrozeniom dla srodowiska;
120. Kontrole Panstwowej Inspekcji Pracy Kontrole w 2008 r.
W roku sprawozdawczym inspektorzy PIP przeprowadzili kontrole u prawie 59,4 tys. Pracodawcw (przedsiebiorcw), na rzecz ktrych swiadczylo prace lacznie 3,8 mln osb.
Czesc podmiotw gospodarczych zostala objeta ponownymi kontrolami, w szczeglnosci w celu sprawdzenia realizacji wczesniej zastosowanych srodkw prawnych i wyegzekwowania
poprawy stanu przestrzegania prawa pracy.
Oglna liczba kontroli wyniosla 80,5 tys. (w 2007 r. rwniez 80,5 tys.).
Sposrd nich, 86% zakonczylo sie wydaniem decyzji lub skierowaniem wystapienia; co trzecia kontrola skutkowala nalozeniem grzywny w drodze mandatu lub skierowaniem do sadu wniosku o ukaranie winnych popelnienia wykroczen.
Wsrd wydanych decyzji, 11,3 tys. Nakazywalo natychmiastowe wstrzymanie prac w zwiazku ze stwierdzeniem bezposredniego zagrozenia zycia badz zdrowia pracujacych.
4,1 tys. decyzji nakazywalo wstrzymanie eksploatacji maszyn i urzadzen w sytuacji, gdy ich eksploatacja powodowala bezposrednie zagrozenie dla zycia lub zdrowia ludzi.
Natomiast 466 decyzji zakazywalo wykonywania pracy lub prowadzenia dzialalnosci w miejscach, w ktrych stan warunkw pracy stanowil bezposrednie zagrozenie dla zycia lub zdrowia
ludzi.
Wydano takze decyzje nakazujace skierowanie do innych prac 13 tys. osb zatrudnionych wbrew obowiazujacym przepisom przy pracach wzbronionych, szkodliwych lub niebezpiecznych.
http://www.pip.gov.pl/html/pl/sprawozd/08/pdf/r02/s_08_02_1.pdf, 13 02 2009
121. Zaostrzenie inspekcji pracy 9 marca 2010
"Dziennik Gazeta Prawna" pisze, ze jeszcze w tym roku inspekcja pracy moze uzyskac nowe uprawnienia kontrolne. Dzieki temu ma sie zmniejszyc zatrudnienie w szarej strefie - ale czesc osb pracujacych na czarno moze stracic prace.
Rzad i partnerzy spoleczni zaczynaja bowiem prace nad przepisami, ktre ulatwia Panstwowej Inspekcji Pracy sprawdzenie, czy firma lamie lub omija prawa pracownicze. Kluczowa jest zmiana dotyczaca umw o prace. Inspekcja Pracy chce, aby pracodawcy potwierdzali ja na pismie jeszcze zanim pracownik rozpocznie prace.
Gazeta przytacza jednak wypowiedz przedstawicieli Business Center Clubu, ktrzy przestrzegaja, ze te zmiany moga uderzyc nie tylko w pracodawcw zatrudniajacych na czarno, ale i w uczciwych przedsiebiorcw. Im latwiej bowiem przeprowadza sie kontrole, tym trudniej prowadzi sie dzialalnosc gospodarcza - konkluduje "Dziennik Gazeta Prawna".
http://biznes.onet.pl/zaostrzenie-inspekcji-pracy,18563,3188649,1,prasa-detal, 9 marca 2010
122. Kontrola innych organw sluzb i strazy Urzad Patentowy Rzeczypospolitej Polskiej powstal 28 grudnia 1918 r.
Juz 10 listopada 1919 r. Polska przystapila do Konwencji Paryskiej o ochronie wlasnosci przemyslowej, wlaczajac sie do wsplpracy miedzynarodowej w tej dziedzinie. 11 kwietnia 1924 r. dokonano pierwszej rejestracji znaku towarowego, a 24 kwietnia tego roku udzielony zostal pierwszy patent.
Urzad Patentowy RP realizujeswoje podstawowe zadania w zakresie:
udzielania ochrony prawnej na przedmioty wlasnosci przemyslowej,
gromadzenia i udostepniania dokumentacji i literatury patentowej
oraz
wspltworzy i popularyzuje zasady ochrony wlasnosci przemyslowej.
Podstawowe zadania Urzedu dotyczace udzielania i utrzymywania ochrony prawnej sa realizowane w oparciu o:
ustawodawstwo krajowe Ustawa z dnia 30 czerwca 2000 r. Prawo wlasnosci przemyslowej ( Dz. U. z 2003 r. Nr 119, poz. 1117)
123. Prezes Glwnego Urzedu Miar Prezes Urzedu, powolywany przez Prezesa Rady Ministrw, jest centralnym organem administracji rzadowej.
Organizacje Glwnego Urzedu Miar okresla statut nadany przez ministra wlasciwego do spraw gospodarki w drodze zarzadzenia z dnia 5 kwietnia 2007 r. w sprawie nadania statutu Glwnego Urzedu Miar (M.P. Nr 29, poz. 324)
W zakresie kompetencji Glwnego Urzedu Miar znajduja sie zagadnienia zwiazane z metrologia naukowa, prawna i przemyslowa. Istnieje scisla wsplpraca w tych trzech dziedzinach, co ulatwia koordynacje wykonywania zadan powierzonych administracji miar.
Glwny Urzad Miar jest urzedem administracji rzadowej, wlasciwym w sprawach miar i probiernictwa. Prezes Glwnego Urzedu Miar zgodnie z ustawa z dnia 11 maja 2001 r. - Prawo o miarach jest centralnym organem administracji rzadowej nadzorowanym przez ministra wlasciwego do spraw gospodarki.
Organizacje Glwnego Urzedu Miar okresla statut nadany przez ministra wlasciwego do spraw gospodarki w drodze zarzadzenia z dnia 5 kwietnia 2007 r. w sprawie nadania statutu Glwnego Urzedu Miar (M.P. Nr 29, poz. 324).
Dziala na podstawie Ustawy z dnia 11 maja 2001 r. Prawo o miarach (Dz. U. z 2004 r. Nr 243, poz. 2441, z 2005 r. Nr 163, poz. 1362, Nr 180, poz. 1494, z 2006 r. Nr 170, poz. 1217, Nr 249, poz. 1834, 2007 r. Nr 176, poz. 1238, z 2008 r. Nr 227, poz. 1505 oraz 2009 r. Nr 18, poz. 97 i Nr 91, poz. 740)
124. Prezes Urzedu Ochrony Konkurencji i Konsumentw Ustawa z dnia 16 lutego 2007 r. o ochronie konkurencji i konsumentw (Dz. U. 2007 r. Nr 50, poz. 331 ze zm.)
Ustawa z dnia 10 lipca 2008 r. o zniesieniu Glwnego Inspektora Inspekcji Handlowej, o zmianie ustawy o Inspekcji Handlowej oraz niektrych innych ustaw
Ustawa z dnia 15 grudnia 2000 r. o Inspekcji Handlowej (Dz. U. Nr 4, poz. 25)
Podstawowym zadaniem Prezesa Urzedu Ochrony Konkurencji i Konsumentw jest dbalosc o wlasciwe funkcjonowanie konkurencji, jako dobra publicznie pozadanego.
Podstawowym narzedziem Prezesa UOKiK sa postepowania administracyjne (antymonopolowe) przeciw przedsiebiorcom lamiacym zakaz praktyk ograniczajacych konkurencje. W ich wyniku Prezes Urzedu moze wydac decyzje nakazujaca zaniechanie dzialan sprzecznych z prawem oraz nalozyc kare w wysokosci do 10 proc. ubieglorocznego przychodu.
W celu zachowania efektywnej konkurencji Prezes UOKiK dokonuje rwniez kontroli koncentracji przedsiebiorcw.
Uprawnienie to ma na celu unikniecie sytuacji, w ktrej w wyniku fuzji powstanie podmiot majacy na danym rynku silna (dominujaca) pozycje, pozwalajaca mu dzialac w oderwaniu od konkurentw, kontrahentw i konsumentw.
125. UOKiK: bank i gminy ukarane za praktyki niezgodne z prawem UOKiK: bank i gminy ukarane za praktyki niezgodne z prawem
Tagi: banki, UOKiK, gmina
Praktyki niezgodne z prawem stosowane przez Raiffeisen Bank, wykorzystywanie swojej sily rynkowej przez gminy Tryncza i Jablonka - to najnowsze decyzje Prezes UOKiK wydane dzieki wsplpracy z Delegatura w Krakowie.
Zobacz takze
UOKiK: dwa miesiace na rozpatrzenie wniosku Santandera
Urzad Ochrony Konkurencji i Konsumentw bedzie mial dwa miesiace na rozpatrzenie wniosku Santandera ws. przejecia banku BZ WBK- powiedziala w poniedzialek prezes UOKiK...
Delegatura w Krakowie - najstarsza z dziewieciu regionalnych jednostek Urzedu Ochrony Konkurencji i Konsumentw - bada i eliminuje nieprawidlowosci rynku na terenie wojewdztw malopolskiego i podkarpackiego. Pod lupa delegatury znajduja sie nie tylko splki i osoby fizyczne prowadzace dzialalnosc gospodarcza, ale takze izby gospodarcze, szkoly, hotele, gminy. W ciagu dziesieciu lat delegatura wydala 444 decyzje chroniac konsumentw i wolny rynek. Oprcz spraw o zasiegu lokalnym delegatury UOKiK moga wydawac decyzje majace znaczenie dla przedsiebiorcw i konsumentw w calym kraju.
Najnowsza decyzja przygotowana przez Delegature w Krakowie kwestionuje niektre postanowienia zawarte w regulaminie kart kredytowych stosowanych przez Raiffeisen Bank. Przedsiebiorca zastrzegal sobie prawo wielokrotnego obciazania kosztami swoich klientw. Praktyka polegala na mozliwosci pobierania oplat za blizej nieokreslone czynnosci bankowe w odgrnie ustalonej kwocie (oplata za obsluge nieterminowej splaty). Rwnolegle bank zastrzegal sobie prawo pobierania naleznosci za wysylanie monitw i pism windykacyjnych - sa to rwniez czynnosci bankowe. Urzad ustalil, ze w ten sposb bank zapewnil sobie mozliwosc wielokrotnego obciazania konsumenta zalegajacego ze splata zadluzenia - poprzez pobieranie kilku oplat za identyczne czynnosci. Zgodnie z prawem konsument nie powinien byc obciazany za to samo kilkukrotnie. Zakwestionowana przez Urzad klauzula znajduje sie juz w Rejestrze postanowien niedozwolonych. Prezes UOKiK uznala, ze Raiffeisen Bank naruszyl zbiorowe interesy konsumentw i nalozyla na przedsiebiorce kare w wysokosci 2 431 334 zl. Bank juz zmienil regulamin, usuwajac zakwestionowane postanowienia
http://biznes.onet.pl/uokik-bank-i-gminy-ukarane-za-praktyki-niezgodne-z,18543,3659226,1,news-detal, 13 09 10.
126. UOKiK akceptuje kolejne koncentracje 13.10.2010, 10:57
PGNiG i Tauron beda mogly zbudowac w Stalowej Woli nowy blok energetyczny. Prezes UOKiK zgodzila sie rwniez na przejecie przez KGHM kontroli nad Zakladem Uzdrowisk Klodzkich oraz koncentracje na rynku sprzedazy i produkcji betonu towarowego i kruszyw, a takze funduszy inwestycyjnych.
PGNiG prowadzi dzialalnosc w zakresie poszukiwania i wydobycia ropy naftowej i gazu ziemnego, a takze importu, magazynowania oraz sprzedazy paliw gazowych. Tauron zajmuje sie handlem energia elektryczna i sprawuje kontrole m.in. nad Elektrownia Stalowa Wola. Planowana koncentracja polega na utworzeniu przez PGNiG i Tauron wsplnego przedsiebiorcy pod nazwa Elektrocieplownia Stalowa Wola. Splka zajmie sie budowa i eksploatacja nowego bloku gazowo-parowego wytwarzajacego energie elektryczna i cieplna w oparciu o paliwo gazowe dostarczane przez PGNiG. Zaakceptowana zostala rwniez koncentracja z udzialem KGHM I Funduszu Inwestycyjnego Zamknietego Aktyww Niepublicznych (Fundusz Inwestycyjny KGHM) i Zakladu Uzdrowisk Klodzkich. Fundusz Inwestycyjny KGHM nalezy do konglomeratu KGHM Polska Miedz. Zaklad Uzdrowisk Klodzkich prowadzi szpitale i sanatoria, a takze produkuje i sprzedaje m.in. wody lecznicze. Transakcja ma polegac na nabyciu przez Fundusz Inwestycyjny KGHM akcji stanowiacych 90 proc. kapitalu Zakladu Uzdrowisk Klodzkich. http://www.firma.egospodarka.pl/57930,UOKiK-akceptuje-kolejne-koncentracje,1,11,1.html, 13 10 2010
127. Rzecznicy UOKiK walcza o prawa konsumentw 25.10.2010, 13:33
Coraz chetniej korzystamy z bezplatnej pomocy powiatowych i miejskich rzecznikw konsumentw.
Z najnowszego raportu UOKiK wynika, ze owocem pracy rzecznikw jest blisko 350 tys. porad i 45 tys. interwencji u przedsiebiorcw w obronie konsumentw.
Rzecznicy konsumentw dbaja o nasze prawa w kazdym miescie i powiecie. Organizuja akcje edukacyjne, opiniuja uchwaly samorzadw, udzielaja porad konsumentom w sprawach indywidualnych, a gdy trzeba interweniuja w ich obronie zwracajac sie do przedsiebiorcy lub wystepujac do sadu.
Za udzielana pomoc konsumenci nie placa. Na podstawie danych nadeslanych przez 369 rzecznikw z calej Polski UOKiK przygotowal roczne sprawozdanie dotyczace ich dzialalnosci. Udzielone porady W ubieglym roku miejscy i powiatowi rzecznicy konsumentw udzielili okolo 350 tys. porad - kilkanascie tysiecy wiecej niz rok wczesniej. Jak wynika z raportu UOKiK, porady odnosily sie najczesciej do sprzedazy obuwia ponad 38 tys., sprzetu RTV i AGD ponad 28 tys., wyposazenia wnetrz ponad 23 tys. oraz umw sprzedazy telefonw komrkowych ponad 16 tys. Nie brakowalo tez porad dotyczacych uslug, zwlaszcza telekomunikacyjnych blisko 27 tys., remontowo-budowlanych niemal 18 tys. czy bankowych ponad 14,5 tys.
Sprzedaz na odleglosc Ponad 18 tys. porad dotyczylo przedsiebiorcw, z ktrymi konsumenci zawarli umowy na odleglosc i poza lokalem przedsiebiorstwa, np. kupujac towary i uslugi za posrednictwem Internetu. W przypadku takich transakcji konsumenci maja wiecej praw niz podczas standardowych zakupw przede wszystkim moga zrezygnowac z zakupu w ciagu 10 dni od momentu dostarczenia produktu lub zawarcia umowy. W przypadku uslug finansowych termin ten wynosi 14 dni
128. Kary UOKiK: niedozwolone klauzule telekomunikacyjne 02.11.2010, 11:22
Operator telekomunikacyjny nie moze rozwiazac umowy z konsumentem bez wczesniejszego powiadomienia - to jeden z efektw wpisania do Rejestru klauzul niedozwolonych dziewieciu postanowien stosowanych przez splke PTK Centertel. Pozew do sadu w tej sprawie wniosla Prezes UOKiK.
W kwietniu 2009 roku Prezes UOKiK zlozyla pozew w sprawie uznania za niedozwolone klauzul stosowanych przez PTK Centertel (operatora sieci komrkowej Orange). Zakwestionowanych zostalo dziewiec postanowien stosowanych przez splke znajdujacych sie w regulaminie swiadczenia uslug oraz cenniku. Czesc z nich dotyczyla mozliwosci rozwiazania umowy z konsumentem ze skutkiem natychmiastowym bez wczesniejszego powiadomienia, np. w przypadku zalegania z oplatami. Urzad nie negowal prawa operatora do rozwiazania umowy z dluznikiem jednak wczesniej powinien on poinformowac konsumenta o zaleglosciach i wyznaczyc mu dodatkowy termin na dokonanie wplaty
http://poczta.onet.pl/folder_d.html#1288772012758, 03 11 2010
129. Komisja Nadzoru Finansowego Zadania
Komisja Nadzoru Finansowegosprawuje nadzr nadsektorem bankowym, rynkiem kapitalowym, ubezpieczeniowym i emerytalnym oraz nad instytucjami pieniadza elektronicznego.Do zadan Komisji nalezy ponadto:
a. podejmowanie dzialan sluzacych prawidlowemu funkcjonowaniu rynku finansowego; b. podejmowanie dzialan majacych na celu rozwj rynku finansowego i jego konkurencyjnosci; c. podejmowanie dzialan edukacyjnych i informacyjnych w zakresie funkcjonowania rynku finansowego; d. udzial w przygotowywaniu projektw aktw prawnych w zakresie nadzoru nad rynkiem finansowym; e. stwarzanie mozliwosci polubownego i pojednawczego rozstrzygania sporw miedzy uczestnikami rynku finansowego, w szczeglnosci sporw wynikajacych ze stosunkw umownych miedzy podmiotami podlegajacymi nadzorowi Komisji a odbiorcami uslug swiadczonych przez te podmioty; f. wykonywanie innych zadan okreslonych ustawami.
Celem nadzoru nad rynkiem finansowym jest zapewnienie prawidlowego funkcjonowania tego rynku, jego stabilnosci, bezpieczenstwa oraz przejrzystosci, zaufania do rynku finansowego, a takze zapewnienie ochrony interesw uczestnikw tego rynku. Nadzr nad dzialalnoscia KNF sprawuje Prezes RM.
Aktw prawne zamieszczone w serwisie KNF.
Ustawa z dnia 21 lipca 2006 r. o nadzorze nad rynkiem finansowym
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o nadzorze nad rynkiem kapitalowym
Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o obrocie instrumentami finansowymi Ustawa z dnia 29 lipca 2005 r. o ofercie publicznej i warunkach wprowadzania instrumentw finansowych do zorganizowanego systemu obrotu o splkach
Ustawa z dnia 27 maja 2004 r. o funduszach inwestycyjnych
Ustawa z dnia 29 czerwca 1995 r. o obligacjach
Ustawa z dnia 26 pazdziernika 2000 r. o gieldach towarowych
130. sluzby i straze Komendant Glwny Policji i Policja
Komendant Glwny Strazy Pozarnej i podlegle mu jednostki organizacyjne
Komendant Glwny Strazy Granicznej i organy terenowe Strazy
Zaklad ubezpieczen Spolecznych
Prezes Urzedu Regulacji Energetyki,
Prezes Urzedu komunikacji elektronicznej
Straze i sluzby miejskie,
Sluzba Parku Narodowego
Sluzba Parku Krajobrazowego
Sluzba Lesna,
Panstwowa straz Lowiecka
Inne kontrole
Kontrola finansowa,
Kontrola budzetowa,
Kontrola podatkowa,
Kontrola skarbowa
Kontrola wykonywania zadan obronnych,
Kontrola ochrony informacji niejawnych,
Kontrola prokuratorska
Kontrola CBA
131. Kontrola wewnetrzna w administracji publicznej Kontrola wewnetrzna jest utozsamiana z kontrola wewnatrz danej jednostki organizacyjnej jest to zawezone rozumienie tego pojecia
Kontrola ta jest realizowana za pomoca pewnego mechanizmu kontrolnego w danej jednostce
Mechanizm tej kontroli wiaze sie scisle z funkcjami kierowania i zarzadzania i w rezultacie jest to tzw. kontrola kierownicza
Mozna tu wyodrebnic dwie plaszczyzny:
Kontrole funkcjonalna kontrole instytucjonalna
Obie te formy kontroli uzupelniaja sie
Celami w tej kontroli sa:
- promowanie prawidlowych, oszczednych, wydajnych i skutecznych dzialan oraz produktw i uslug wysokiej jakosci, zgodnych z zalozeniami organizacji,
- zabezpieczenie zasobw przed ich utrata w wyniku marnotrawstwa, naduzyc, zlego zarzadzania, bledw defraudacji itp.,
- przestrzegania prawa, zarzadzen i wytycznych kierownictwa,
- gromadzenie i utrzymywanie zbioru wiarygodnych danych finansowych i administracyjnych oraz rzetelne sporzadzanie sprawozdan
Od kontroli wymaga sie nie tylko wykrycia, usuwania bledw, lecz przede wszystkim nieupuszczanie do ich powstawania
132. Kategoria kontroli zarzadczej i audytu Kategorie ta wystepuje w teorii i praktyce wielu krajw
Stanowi ona niezbedny element zarzadzania i kierowania (managment control)
Kontrola zarzadcza jest tego rodzaju kontrola, ktra zawiera wszystkiego rodzaju kontrole i obejmuje dzialalnosc calej instytucji pod kazdym wzgledem tzn. formalnym, prawnym i faktycznym
Z uwagi na scisly zwiazek tej kontroli z kierowaniem uwaza sie te kontrole za kierownicza
Kontrola audytu wewnetrznego jest bardziej skomplikowana niz kontrola zarzadcza, gdyz audyt oprcz badania obejmuje takze dzialania zabezpieczajace i doradcze
Do jego glwnych elementw zaliczyc mozna:
- dokonywanie okresowych przegladw prewencyjnych w stosunku do planowanych i podejmowanych dzialan
- oraz procedur i metod funkcjonowania w celu rozpoznania zagrozen i uzyskiwania informacji o nich
- a nastepnie wypracowywania strategii i konkretnych sposobw przeciwdzialania tym zagrozeniom
133. Kontrola finansowa 24 wrzesnia 2009 r. zostaly ogloszone dwie ustawy reformujace finanse publiczne, tj. ustawa z dnia 27 sierpnia 2009 r. o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157 poz. 1240) oraz ustawa z dnia 27 sierpnia Przepisy wprowadzajace ustawe o finansach publicznych (Dz. U. Nr 157 poz. 1241).
Publiczna Wewnetrzna Kontrola Finansowa (PWKF), w sklad ktrej wchodza kontrola finansowa iaudyt wewnetrzny, wbudowane w struktury poszczeglnych jednostek sektora finansw publicznych oraz mechanizmy centralnej koordynacji systemu, zawarte w strukturze Ministerstwa Finansw, stanowi zintegrowany system zapewniania prawidlowego funkcjonowania jednostek sektora finansw publicznych (JSFP), stwarzajacy mozliwosc poprawy efektywnosci gospodarowania srodkami publicznymi na poziomie poszczeglnych jednostek.
System PWKF jest nowoczesnym narzedziem zarzadzania w jednostkach sektora finansw publicznych oraz wymiernym efektem procesu dostosowania prawa polskiego do wymogw Unii Europejskiej, aponadto, jako integralny element systemu kontroli funduszy unijnych, zabezpiecza mozliwosc wlasciwego wykorzystywania srodkw pochodzacych z budzetu Unii Europejskiej
134. Geneza Publicznej Wewnetrznej Kontroli Finansowej Kontrola finansowa stanowila przedmiot negocjacji akcesyjnych w ramach rozdzialu 28 Kontrola finansowa. Komisja Europejska uwazala za niezbedne prawne uregulowanie kwestii wewnetrznej kontroli finansowej i audytu wewnetrznego, co zostalo m.in. stwierdzone w Okresowym Raporcie Komisji Europejskiej. Nieprzyjecie przez Polske przedmiotowej ustawy w przewidzianym okresie oznaczalo zlamanie zobowiazan negocjacyjnych.
Aquis communautaire w ramach rozdzialu 28 nakladaly na strone polska nieliczne obowiazki dotyczace audytu zewnetrznego, stawialy natomiast liczne i okreslone wymogi zwiazane zwewnetrzna kontrola finansowa, zwlaszcza w sektorze finansw publicznych.
Wymogi te dotyczyly m.in.: opracowania i wdrozenia wlasciwych systemw zarzadzania finansowego i kontroli wjednostkach sektora finansw publicznych, koniecznosci wprowadzenia do administracji publicznej audytu wewnetrznego jako narzedzia oceny i doradztwa dla kierownikw tych jednostek, metodologii wytyczania sciezek audytu, koniecznosci przyjecia i wdrozenia miedzynarodowych standardw kontroli finansowej i audytu wewnetrznego.
Polska zobowiazana zatem zostala w szczeglnosci do przyjecia odpowiedniej legislacji.
Powyzsze zobowiazanie zostalo zrealizowane z dniem wejscia w zycie ustawy z dnia 27 lipca 2001 r. o zmianie ustawy o finansach publicznych o organizacji i trybie pracy Rady Ministrw oraz o zakresie dzialania ministrw, ustawy o dzialach administracji rzadowej oraz ustawy o sluzbie cywilnej (Dz.U. Nr 102, poz. 1116), ktra wprowadzila instytucje kontroli finansowej i audytu wewnetrznego.
W 2003 r. rozpoczeto prace nad projektem nowej ustawy o finansach publicznych, ktre zakonczyly sie w dniu 30 czerwca 2005 r. uchwaleniem przez Sejm RP ustawy o finansach publicznych.
Ustawa z 2009 r przejela wypracowane regulacje
135. Publiczna Wewnetrzna Kontrola Finansowa W polskim systemie finansw publicznych odpowiedzialnosc za calosc gospodarki finansowej jednostek sektora finansw publicznych, w tym za wykonywanie okreslonych ustawa obowiazkw w zakresie kontroli finansowej, spoczywa na kierowniku jednostki.
System kontroli finansowej zostal oparty na uznanych miedzynarodowych standardach oraz na zasadzie odpowiedzialnosci zdecentralizowanej, stwarzajac tym samym warunki do poprawy efektywnosci gospodarowania srodkami publicznymi na poziomie poszczeglnych jednostek, w szczeglnosci w zakresie zwiekszenia skutecznosci realizacji zadan, na ktre zostaly przeznaczone srodki publiczne.
Obowiazkiem wprowadzenia systemu kontroli finansowej zostaly objete wszystkie jednostki sektora finansw publicznych. Ustawowym obowiazkiem kierownika kazdej jednostki jest okreslenie, w formie pisemnej, procedur kontroli finansowej z uwzglednieniem standardw okreslonych przez Ministra Finansw.
Standardy kontroli finansowej okreslaja podstawowe wymagania odnoszace sie do systemw kontroli finansowej w JSFP. Celem Standardw jest zapewnienie spjnego i jednolitego modelu kontroli finansowej w sektorze publicznym
Kierownicy jednostek, odpowiednio do ponoszonej odpowiedzialnosci za gospodarke finansowa, dysponuja wiec duza swoboda w ksztaltowaniu systemu kontroli finansowej.
Wykonujac zadania w zakresie koordynacji systemu kontroli finansowej i audytu wewnetrznego Glwny Inspektor Audytu Wewnetrznego przeslal do kierownikw wszystkich jednostek zobowiazanych do prowadzenia audytu wewnetrznego "Kwestionariusz kontroli finansowej wjednostkach sektora finansw publicznych" dotyczacy kontroli finansowej i funkcjonowania komrki audytu wewnetrznego w kierowanych przez nich jednostkach
136. Standardy kontroli finansowej w jednostkach sektora finansw publicznych "Kwestionariusz kontroli finansowej wjednostkach sektora finansw publicznych" Zawarte w kwestionariuszu pytania usystematyzowano wedlug ukladu "Standardw kontroli finansowej w jednostkach sektora finansw publicznych" - Komunikat Nr 1 Ministra Finansw zdnia 30 stycznia 2003 r. (Dz. Urz. Min. Fin. Nr 3, poz. 13).
Kwestionariusz zostal skierowany lacznie do 1446 jednostek sektora finansw publicznych, w tym do:
68 jednostek zobowiazanych do prowadzenia audytu wewnetrznego na podstawie art. 35d ust. 1 pkt 1 ustawy o finansach publicznych (jednostki wymienione w art. 83 ust. 2 - m.in. Kancelaria Sejmu, Senatu Prezydenta RP, trybunaly, sady) - odpowiedzi przeslalo 54 (82%) jednostek;
686 jednostek (w tym do wybranych jednostek, w ktrych audyt wewnetrzny prowadzi audytor zatrudniony w jednostce nadzorujacej) zobowiazanych do prowadzenia audytu wewnetrznego na podstawie art. 35d ust. 1 pkt 2-16 ustawy o finansach publicznych iutworzenia komrki audytu wewnetrznego, w trybie art. 35e ust. 2 - 2e ww. ustawy - odpowiedzi przeslalo 654 (95%) jednostek;
692 jednostek zobowiazanych do prowadzenia audytu wewnetrznego na podstawie art. 35d ust. 2 ustawy o finansach publicznych, w tym do:
475 jednostek samorzadowych,
217 jednostek rzadowych
w tej grupie odpowiedzi przeslalo lacznie 377 (54%) jednostek, w tym 248 (52%) jednostek samorzadowych i 129 (59%) jednostek rzadowych
137. Przedmiot kontroli finansowej Kontrola finansowa dotyczyla:
Wstepnej oceny celowosci zaciagania zobowiazan finansowych i dokonywania wydatkw.
Pobierania i gromadzenia srodkw publicznych.
Trybu postepowania w zakresie zamwien publicznych.
Zwrotu srodkw publicznych.
Przeprowadzania kontroli, o ktrej mowa w art. 28b ustawy o finansach publicznych.
Dokonywania ocen, o ktrych mowa w art. 91 ust. 3 ustawy o finansach publicznych.
Zarzadzania i kontroli srodkw z UE.
Obowiazywania zasad etycznych.
Pisemnego zestawienia zadan wrazliwych.
Okreslenia w formie pisemnej zadan, uprawnien i odpowiedzialnosci.
Okreslenia w formie pisemnej zadan wykonywanych na kazdym stanowisku pracy.
Powierzenia uprawnien lub obowiazkw w zakresie gospodarki finansowej lub majatkowej wformie pisemnej i za potwierdzeniem ich przyjecia.
Spelnienia wymagan ustawowych przez glwnego ksiegowego.
Tworzenia rocznych badz okresowych planw szkolen.
138. Audyt wewnetrzny Audyt wewnetrzny - wedlug definicji podanej przez The Institute of Internal Auditors (IIA) - jest niezalezna dzialalnoscia doradcza i weryfikujaca (assurance activity), ktrej celem jest usprawnienie operacyjne organizacji i wniesienie do niej wartosci dodanej.
Audyt wewnetrzny pomaga organizacji w osiaganiu jej celw poprzez systematyczne i metodyczne podejscie do oceny i doskonalenia skutecznosci procesw zarzadzania ryzykiem, kontroli i zarzadzania organizacja ( governance).
Nowoczesny audyt wewnetrzny powstal w XX wieku. Najwieksza obecnie miedzynarodowa organizacja zrzeszajaca audytorw wewnetrznych, Instytut Audytorw Wewnetrznych (The Institute of Internal Auditors), zalozono w 1941 roku.
Audytorzy wewnetrzni poczatkowo byli odpowiedzialni glwnie za sprawdzanie poprawnosci danych finansowych organizacji. Autorzy Sawyer's Internal Auditing, L. B. Sawyer i M. A. Dittenhofer, uwazaja, ze audyty praktykowane byly juz 3500 lat przed nasza era w Mezopotamii. Odkryto bowiem dokumenty finansowe z tego okresu noszace oznaki sprawdzania i weryfikacji danych zawartych w tych dokumentach. Podobne oznaki wykryto w dokumentach egipskich, chinskich, perskich i zydowskich.
W ciagu XX wieku orientacja audytu wyewoluowala z rachunkowo-ksiegowej w kierunku biznesowo-zarzadczej. Wiaze sie to z rosnacym poziomem zlozonosci dzialalnosci gospodarczej organizacji oraz coraz bardziej ograniczona mozliwoscia bezposredniego kierowania ich dzialalnoscia.
139. Audyt W jednostkach sektora finansw publicznych Audyt wewnetrzny a procesy zarzadzania ryzykiem
Dzialalnosc audytu jest skoncentrowana na obszarach w ktrych wystepuja najbardziej istotne ryzyka dla organizacji. Ma za zadanie ocene efektywnosci procesw zarzadzania ryzykiem. Jest to szczeglnie istotne dla dzialalnosci gospodarczej organizacji.
Audyt wewnetrzny a lad korporacyjny
Dobre praktyki ladu korporacyjnego opracowane na przelomie XX i XXI wieku duze znaczenie przywiazuja do audytu wewnetrznego. Zalecaja podporzadkowanie prac audytu wewnetrznego Komitetowi ds. Audytu, w ktrego sklad wchodza czlonkowie Rady Nadzorczej organizacji.
Regulacje amerykanskiej Ustawy Sarbanes-Oxley (tzw. SOX) sa bardziej radykalne co do podzialu obowiazkw i odpowiedzialnosci w organizacji.
W jednostkach sektora finansw publicznych
Audyt wewnetrzny to ogl dzialan, poprzez ktre kierownictwo jednostki uzyskuje ocene funkcjonowania jednostki w zakresie gospodarki finansowej pod wzgledem:
gospodarnosci,
legalnosci,
celowosci,
rzetelnosci,
przejrzystosci,
jawnosci.
Podstawowe zasady funkcjonowania audytu wewnetrznego w polskiej administracji publicznej okresla ustawa o finansach publicznych oraz rozporzadzenie Ministra Finansw w sprawie szczeglowego sposobu i trybu przeprowadzania audytu wewnetrznego.
140. Audyt wewnetrzny oraz koordynacja audytu wewnetrznego w jednostkach sektora finansw publicznych Art. 272. USTAWY z dnia 16 lipca 2009 r. o finansach publicznych
1. Audyt wewnetrzny jest dzialalnoscia niezalezna i obiektywna, ktrej celem jest
wspieranie ministra kierujacego dzialem lub kierownika jednostki w realizacji celw
i zadan przez systematyczna ocene kontroli zarzadczej oraz czynnosci doradcze.
2. Ocena, o ktrej mowa w ust. 1, dotyczy w szczeglnosci adekwatnosci, skutecznosci
i efektywnosci kontroli zarzadczej w dziale administracji rzadowej lub jednostce.
Art. 273. USTAWY z dnia 16 lipca 2009 r. o finansach publicznych
1. Minister Finansw okresli, w formie komunikatu, i oglosi w Dzienniku Urzedowym
Ministra Finansw standardy audytu wewnetrznego dla jednostek sektora finansw
publicznych, zgodne z powszechnie uznawanymi standardami audytu wewnetrznego.
2. Audytor wewnetrzny, prowadzac audyt wewnetrzny, kieruje sie wskazwkami zawartymi
w standardach audytu wewnetrznego, o ktrych mowa w ust. 1.
Art. 274. USTAWY z dnia 16 lipca 2009 r. o finansach publicznych
1. Audyt wewnetrzny prowadzi sie w:
1) Kancelarii Prezesa Rady Ministrw;
2) ministerstwach;
3) urzedach wojewdzkich;
4) izbach celnych;
5) izbach skarbowych;
6) Zakladzie Ubezpieczen Spolecznych, w tym w zarzadzanych przez niego funduszach;
7) Kasie Rolniczego Ubezpieczenia Spolecznego, w tym w funduszach zarzadzanych
przez Prezesa Kasy Rolniczego Ubezpieczenia Spolecznego;
8) Narodowym Funduszu Zdrowia.
141. Audyt wewnetrzny prowadzi sie takze w: 1) panstwowych jednostkach budzetowych, jezeli kwota ujetych w planie finansowym
jednostki budzetowej dochodw lub kwota wydatkw przekroczyla wysokosc
40.000 tys. zl;
2) uczelniach publicznych, jezeli kwota ujetych w planie rzeczowo-finansowym
przychodw lub kosztw przekroczyla wysokosc 40.000 tys. zl;
3) samodzielnych publicznych zakladach opieki zdrowotnej, ktre nie zostaly utworzone
przez jednostki samorzadu terytorialnego, jezeli kwota ujetych w planie
finansowym przychodw lub kosztw przekroczyla wysokosc 40.000 tys. zl;
4) agencjach wykonawczych, jezeli kwota ujetych w planie finansowym przychodw
lub kosztw przekroczyla wysokosc 40.000 tys. zl;
5) panstwowych funduszach celowych, jezeli kwota ujetych w planie finansowym
przychodw lub kosztw przekroczyla wysokosc 40.000 tys. zl.
3. Audyt wewnetrzny prowadzi sie w jednostkach samorzadu terytorialnego, jezeli ujeta
w uchwale budzetowej jednostki samorzadu terytorialnego kwota dochodw i
przychodw lub kwota wydatkw i rozchodw przekroczyla wysokosc 40.000 tys.
zl.
4. Audyt wewnetrzny prowadzi sie rwniez w jednostkach sektora finansw publicznych,
ktrych kierownicy podejma decyzje o prowadzeniu audytu wewnetrznego.
5. Audyt wewnetrzny prowadzi sie rwniez w jednostkach w dziale wskazanych przez
wlasciwego ministra kierujacego dzialem. Wskazujac jednostke zobowiazana minister
okresla termin rozpoczecia prowadzenia audytu wewnetrznego.
142. Audyt wewnetrzny prowadzi 1) audytor wewnetrzny zatrudniony w jednostce albo
2) uslugodawca niezatrudniony w jednostce, zwany dalej uslugodawca.
W jednostce samorzadu terytorialnego zadania przypisane kierownikowi jednostki zwiazane z audytem wewnetrznym wykonuja odpowiednio: wjt, burmistrz, prezydent miasta,
przewodniczacy zarzadu jednostki samorzadu terytorialnego.
Art. 277.ustawy o finansach publicznych
1. W jednostkach, o ktrych mowa w art. 274 ust. 1-6, tworzy sie wieloosobowe lub
jednoosobowe komrki audytu wewnetrznego, z zastrzezeniem ust. 2 oraz art. 278.
W przypadku jednostek samorzadu terytorialnego komrke audytu wewnetrznego
tworzy sie w urzedzie tej jednostki.
2. W przypadku panstwowych funduszy celowych komrki audytu wewnetrznego tworzysie w jednostkach budzetowych obslugujacych te fundusze.
3. Dzialalnoscia wieloosobowej komrki audytu wewnetrznego kieruje audytor wewnetrzny,
zwany dalej kierownikiem komrki audytu wewnetrznego.
4. Do audytora wewnetrznego zatrudnionego w jednoosobowej komrce audytu wewnetrznego
przepisy ustawy dotyczace kierownika komrki audytu wewnetrznego
stosuje sie odpowiednio.
143. . Audytorem wewnetrznym moze byc osoba, ktra: 1) ma obywatelstwo panstwa czlonkowskiego Unii Europejskiej lub innego panstwa,
ktrego obywatelom, na podstawie umw miedzynarodowych lub przepisw
prawa wsplnotowego, przysluguje prawo podjecia zatrudnienia na terytorium
Rzeczypospolitej Polskiej;
2) ma pelna zdolnosc do czynnosci prawnych oraz korzysta z pelni praw publicznych;
3) nie byla karana za umyslne przestepstwo lub umyslne przestepstwo skarbowe;
4) posiada wyzsze wyksztalcenie;
5) posiada nastepujace kwalifikacje do przeprowadzania audytu wewnetrznego:
a) jeden z certyfikatw: Certified Internal Auditor (CIA), Certified Government
Auditing Professional (CGAP), Certified Information Systems Auditor
(CISA), Association of Chartered Certified Accountants (ACCA), Certified
Fraud Examiner (CFE), Certification in Control Self Assessment
(CCSA), Certified Financial Services Auditor (CFSA) lub Chartered Financial
Analyst (CFA), lub
b) zlozyla, w latach 2003-2006, z wynikiem pozytywnym egzamin na audytora
wewnetrznego przed Komisja Egzaminacyjna powolana przez Ministra Finansw,
lub
c) uprawnienia bieglego rewidenta, lub
d) dwuletnia praktyke w zakresie audytu wewnetrznego i legitymuje sie dyplomem
ukonczenia studiw podyplomowych w zakresie audytu wewnetrznego,
wydanym przez jednostke organizacyjna, ktra w dniu wydania
dyplomu byla uprawniona, zgodnie z odrebnymi ustawami, do nadawania
stopnia naukowego doktora nauk ekonomicznych lub prawnych.
144. przeprowadzanie audytu wewnetrznego w jednostce samorzadu terytorialnego,
W tym w jej jednostkach organizacyjnych, audytora wewnetrznego zatrudnionego w
urzedzie jednostki samorzadu terytorialnego upowaznia odpowiednio: wjt, burmistrz,
prezydent miasta, przewodniczacy zarzadu jednostki samorzadu terytorialnego.
W przypadku gdy do przeprowadzenia audytu wewnetrznego konieczne jest dokonanie
czynnosci w innych jednostkach w dziale, minister kierujacy dzialem moze
upowaznic audytora wewnetrznego zatrudnionego w ministerstwie do ich dokonania.
W przypadku gdy do przeprowadzenia audytu wewnetrznego konieczne jest dokonanie
czynnosci w jednostce podleglej lub nadzorowanej, kierownik jednostki nadrzednej
lub nadzorujacej moze upowaznic audytora wewnetrznego zatrudnionego w
tej jednostce do ich dokonania.
W przypadku gdy do przeprowadzenia audytu wewnetrznego konieczne jest dokonanie
czynnosci w jednostkach organizacyjnych stanowiacych aparat pomocniczy
kierownikw zespolonych sluzb, inspekcji i strazy wojewdzkich, wojewoda moze
upowazniac audytora wewnetrznego zatrudnionego w urzedzie wojewdzkim do ich
dokonania.
Minister kierujacy dzialem powoluje, w drodze zarzadzenia, komitet audytu.
Dla dzialw administracji rzadowej kierowanych przez jednego ministra mozna utworzyc
wsplny komitet audytu.
Celem komitetu audytu jest doradztwo swiadczone na rzecz ministra kierujacego
dzialem w zakresie zapewnienia funkcjonowania adekwatnej, skutecznej i efektywnej
kontroli zarzadczej oraz skutecznego audytu wewnetrznego.
145. Do zadan komitetu audytu nalezy w szczeglnosci 1) sygnalizowanie istotnych ryzyk;
2) sygnalizowanie istotnych slabosci kontroli zarzadczej oraz proponowanie jej
usprawnien;
3) wyznaczanie priorytetw do rocznych i strategicznych planw audytu wewnetrznego;
4) przeglad istotnych wynikw audytu wewnetrznego oraz monitorowanie ich
wdrozenia;
124
5) przeglad sprawozdan z wykonania planu audytu wewnetrznego oraz z oceny
kontroli zarzadczej;
6) monitorowanie efektywnosci pracy audytu wewnetrznego, w tym przegladanie
wynikw wewnetrznych i zewnetrznych ocen pracy audytu wewnetrznego;
7) wyrazenie zgody na rozwiazanie stosunku pracy oraz zmiane warunkw placy i
pracy kierownikw komrek audytu wewnetrznego.
2. Do konca lutego kazdego roku komitet audytu sklada sprawozdanie z realizacji zadan
w roku poprzednim, w tym w szczeglnosci zadan, o ktrych mowa w ust. 1,
ministrowi kierujacemu dzialem oraz Ministrowi Finansw. Sprawozdanie
146. Inne kontrole Kontrolerzy sprawdza abonament
Nieplacacy abonamentu radiowego wlasciciele firm moga sie spodziewac, ze do ich drzwi zapukaja kontrolerzy z Poczty Polskiej. Pracownicy Poczty juz odwiedzaja te firmy, ktre nie zarejestrowaly odbiornikw, a istnieje przypuszczenie, ze moga je posiadac.
Mariola Laskowska z Poczty Polskiej wyjasnia, ze kontrolerzy przychodza do siedziby firmy bez uprzedzenia i jesli znajda niezarejestrowane odbiorniki, nakladaja kary. Wysokosc kary to 30-krotnosc oplaty abonamentowej.
Prezes Poczty Polskiej Andrzej Polakowski wyjasnia, ze takie dzialania sa konieczne, bo wplywy z abonamentu drastycznie spadly.
Od kilku miesiecy odbiorcy indywidualni, ktrzy uchylaja sie od obowiazku placenia abonamentu znajduja w skrzynkach pocztowych ponaglenia. Poczta Polska posiada dokladne informacje o tym kto placi abonament, a kto sie z tego obowiazku nie wywiazuje.
147. Miliardy czekaja na podpis Centralny system zakupw dla calej administracji, ktry moze przyniesc miliardowe oszczednosci, mglby zaczac dzialac w ciagu kilku dni. Wszystko zalezy od premiera. - pisze "Puls Biznesu".
Gazeta wyjasnia, ze reforma, ktra scentralizuje wszystkie zakupy administracji, jest juz gotowa do wprowadzenia.
Od kilkunastu miesiecy nad takim rozwiazaniem pracowali urzednicy z Centrum Obslugi w ramach Kancelarii Premiera, jednak zarzadzenie, ktre by tworzylo ramy prawne dla reformy, trafilo do zamrazarki i dopiero niedawno zostalo skierowane do uzgodnien miedzyresortowych.
"Puls Biznesu" pisze, ze jesli na najwyzszych stanowiskach rzadowych bedzie wola polityczna, centrum zakupowe powstanie za kilka, kilkanascie dni - wystarczy przyjecie zarzadzenia z rozsadnymi sugestiami resortw, a nastepnie podpis premiera.
http://biznes.onet.pl/miliardy-czekaja-na-podpis,18554,4159310,1,prasa-detal, 31 01 2011
