Download
1 / 34
700 likes | 2.78k Vues
Nervni sistem. Funkcionalna organizacija. ( n.opticus ). (n. okolomotoricus ). (n. trochlearis ). ( n.olphactorius ). (n. abducens ). ( n.trigeminus ). ( n.facialis ). (n. vestibulocochlearis ). ( n.vagus ). ( n.glosopharingeus ). ( n.hipoglosus ). (n. accesorius ).
E N D
Nervni sistem Funkcionalna organizacija
(n.opticus) (n. okolomotoricus) (n. trochlearis) (n.olphactorius) (n. abducens) (n.trigeminus) (n.facialis) (n. vestibulocochlearis) (n.vagus) (n.glosopharingeus) (n.hipoglosus) (n. accesorius)
Svih 31 par spinalnih živaca su mješoviti živci. Senzorna vlakna svakog od njh ulaze u zadnje rogove kičmene moždine, a motorna izlaze iz prednjih.
Tijelo motornih neurona nalazi se u sivoj masi, a senzornih u dva niza ganglija simpatičkog stabla.
Moždana kontrola motornih i senzornih funkcija odvija se u strogo odfređenim oblastema kore velikog mozga. • Ove oblasti u kori velikog mozga zovu se projekcione oblasti.
Osim ove dvije vrste projekcionih oblasti u kori postoje i asocijativne oblasti. • Ove oblasti se formiraju postupno nakon rođenja i u njima su smješteni centri za govor, pamćenje, učenje i dr • Projekcione oblasti kore velikog mozga se dijele na: • motorne – oblasti iz kojih polaze motorni neuroni. • Senzorne - oblasti u koje završavaju senzorni neuroni.
Senzorne projekcione oblasti označavaju se i kao analizatori čula.
Raspored pojedinih projekcionih i asocijativnih oblasti u kori velikog mozga je obrnut, pa ispada da je čovjek u mozgu projeciran naopačke.
Refleksi su najednostavnije integrativne funkcije CNS, a obuhvataju preko 90% ukupnih aktivnosti nervnog sistema.
Pokretačka vlakna Osjećajna vlakna KIČMENA MOŽDINA podražaj pokret
Kičmena moždina (medulla spinalis) • Zaštićena kičmom • Debljina: kao palac ruke • Dužina: oko 43cm • Veza između mozga i ostatka Sistema
Mješovita vlakna • Motorna vlakna • Senzorna vlakna
Kičmena moždina (medulla spinalis) • Građena je od sive i bijele mase. • Sivu masu čine tijela neurona i manji dio amijelinskih nervnih vlakana. • Bijelu masu grade mijelinska nervna vlakna. • Siva masa je u sredini i ima izgled slova H. • U njoj se razlikuju trbušni i leđni rogovi i centralni dio.
Produžena moždina (medullaoblongata) • Ispod velikog i malog mozga • Regulacija vegetativnih funkcija: rad srca, promet materija, širenje i sužavanje krvnih sudova, plakanje (beba), kašljanje, kihanje, žvakanje, gutanje itd. • reakcije na podražaje • Oštećenje = SMRT
Srednji mozak (mesencephalon) • On ima posebnu ulogu kao regulator motornih aktivnosti u održavanju položaja tijela. • U njemu su i centri regulacije složenih automatskih pokreta i onih koji prate voljne pokrete tijela.
Mali mozak • cerebellum • Stražnji dio lubanje • Motorika, preciznost, ravnoteža,orijentacija u prostoru
Međumozak (diencephalon) • Ispred srednjeg mozga je i sastoji se od: • Talamusa, Vidnih brežuljaka ili kvržica • Hipotalamusa i • Epifize. • Talamus je centar senzornih informacija koje prosljeđuje prema kori velikog mozga. • Epifiza luči hormone koji su značajni za klimatsko prilagođavanje organizma. • Hipotalamus je glavni centar vegetativnih funkcija. • Hipotalamus djeluje i na seksualno ponašanje.
Jedan od najsavršenijih i najzagonetnijih organa • Šupljina lubanjskih kostiju • Koristi: 25% kisika,20% kalorija (2/3 glukoze) • Mozak= 85% voda • 2000 km kapilara, 1,5 tona krvi/24h, 75 LITARA O2 3 ovojnice • Likvor • Udarci • trešnja
Organ koji se najmanje upotrebljava • Mozak= ogromne mogućnosti • 30% koristimo • 70% ne koristimo • “vježbanje”mozga
Veliki mozak (telencephalon) • POLUKUGLA • Udubljene brazde • Izbočene vijuge; površina 2200 cm2 • SIVA KORA=12 milijardi stanica i još toliko glija stanica • BIJELA TVAR=živčana vlakna
Veliki mozak (telencephalon) • Veličina i građa mu variraju unutar klasa kičmenjaka. • Kod čovjeka hemisfere su mu tolike da prekriva sve dijelove mozga. • Na površini ima puno brazda i grbica, čime mu se povećava površina. • U kori su smještene senzorne, motorne i asocijativne oblasti. • U njima su centri osjetljivosti, pokretačkih aktivnosti i interpretacijski centri.
Vegetativni nervni sistem • Autonomni (vegetativni) nervni sistem kontrolira rad organa čija funkcija ne ovisi o volji (svijesti) čovjeka. • Kod kičmenjaka dijeli se na: • Simpatički • Parasimpatički • Oni djeluju antagonistički.
Pitanja: • Opiši građu i funkciju nervne ćelije! • Kako nastaje i kako se rasprostire nervni impuls? • Kako se nervni podražaj prenosi na naredni neuron? • Koje su sličnosti i razlike između amijelinskih i mijelinskih nervnih vlakana? • Kji su osnovni tipovi organizacije nervnog sistema? • Kako funkcionira difuzni nervni sitem? • Koje su osobenosti građe i funkcije vrpčastog i ganglijskog nervnog sitema? • Kako je organiziran cjevasti nervni sistem? • Koje funkcije imaju moždano – moždinske opne? • Koje su najbitnije razlike u funkcioniranju somatskog i autonomnog nervnog sistema? • U kakvom su funkcionalnom odnosu simpatički i parasimpatički nervi? • Kako je ustrojen osjećajni i pokretački sistem prijema i provođenja nervnih impulsa? • Šta su projekcione oblasti i gdje se nalaze? • Kako se ispoljavaju integrativne nervne funkcije i kakav im je fiziološki značaj? • Kakva je uloga asocijativnih nervnih funkcija? • Koja su osnovna svojstva građe i funkcije kičmene moždine? • Koje dijelove sadrži ljudski mozak i koje su njihove osnovne funkcije?
