400 likes | 1.04k Vues
2. ASETIL SALISILIK ASIT(ASPIRIN). ANTIPIRETIK ANTIENFLAMATUAR ANALJEZIK. 3. Aspirin Barsak duvari , Karaciger ve Kan h
E N D
1. 1 NONNARKOTIK ANALJEZIKLER
DR. DERYA MÜFTÜOGLU
SAGLIK BAKANLIGI
REFIK SAYDAM HIFZISSIHHA MERKEZ BASKANLIGI
ZEHIR ARASTIRMALARI MÜDÜRLÜGÜ
ZEHIR DANISMA MERKEZI
ANKARA
2. 2 ASETIL SALISILIK ASIT(ASPIRIN) ANTIPIRETIK
ANTIENFLAMATUAR
ANALJEZIK
3. 3 Aspirin Barsak duvari , Karaciger ve Kan hücrelerinde Salisilik asite döner, Glisin ile konjuge olarak SUA (Saliküranik Asit) olusturur Majör form ; SUA, Glukuronik asit ile birleserek SAG (Salisilasilglikuronide) olusur ve böbrekten atilirMinör formlar ;Gentisik asit2-3Dihidrobenzoik asit Salisilürik asitFenolikglukuronit formlari ve Salisilik asit olarak da az miktarda atilir
4. 4
5. 5 TOKSIK DOZ ARALIGI Kan Salisilat pik seviyesi :
Normal preperatlarda ; 6 saat
Enterik kapli preperatlarda ; 12 saat
AKUT ALIMDA
Kan Salisilat Seviyesi:
150 mg/kg< sivi takviyesi ile takip
150-300 mg/kg ilk 3 saat içindeki basvuruda dekontaminasyon + takip edilir
300 mg/kg> yogun bakim gerekebilir.
KRONIK ALIMDA :
(100 mg/kg/24h>) + ( 2 günden çok kullanim) toksite olusturabilir, izlenmelidir.
6. 6 SALISILAT YARILANMA SÜRESI
Eriskinde alinan doz ile dogru orantili artarak 2.4-19 saat
Çocuklarda zehirlenmelerde 15-29 saat olarak gösterilmis çalismalar vardir
7. 7 KLINIK Anamnez çok iyi alinmalidir
Çocuklarda zehirlenme bulgulari baska bir hastalik tablosunu taklit edebilir
RISK FAKTÖRLERI
Kronik overdoz
Yaslilik
Tibbi problemler
Infantlar
8. 8 KLINIK VITAL BULGULAR
Hiperventilasyon ve Hiperpne
Tasikardi (hafif dereceli)
Hipertermi (hafif dereceli, ancak 40ºC üzerinde ve Malign Hipertermi vakalari da bildirilmistir)
Hipotermi (çok az rastlanir)
Hipotansiyon (çok yüksek dozlarda)
9. 9 KLINIK HEMATOLOJI
PT, PTT uzamasi
Trombosit agregasyonunda azalma
DIC
Trombositopeni
Hemoliz
10. 10 KLINIK KALP
Tasikardi; siktir
Hipotansiyon; sik degildir, siddetli toksitede izlenir
Aritmi; Asistoli bildirilmektedir.
Supraventriküler tasikardi
Yavas AV Junctional Ritm
Atrial fibrilasyon (düsük ventriküler cevapli)
Bradikardi : infantlarda bildirilmistir (atropin/izoproteronal ile düzelir)
EKG: QT uzamasi / U dalgalari / T dalgasinda düzlesmesi
(Akut zehirlenmede hipokalemi sonucudur)
11. 11 KLINIK Sindirim sistemi
Bulanti ve Kusma siktir (Gastrik irritasyon ve CTZ’nin uyarilmasi sonucudur)
Kronik Overdozda persistan olabilir
GIS kanamasi ; görülebilir, özellikle yaslilarda siktir
Gastrik Perforasyon ; nadirdir
Pankreatit; nadirdir
Intestinal Perforasyon
Karaciger: Reye sendromu ile iliskisi bilinmektedir. Kronik kullanimda overdoz olmadan da hepatit izlenebilir
FDA 1997 yilinda Aspirin’in üst GIS kanamasi ve
KC hasari riskini arttirdigini belirtmistir
12. 12 KLINIK Solunum Sistemi
Hiperpne, hiperventilasyon ve takipne
Pulmoner ödem (nonkardiyojenik)
yaslilarda
sigara içenlerde
Nörolojik bulgulari olanda
Kronik toksitesi olan hastalarda daha siktir
Apne; Aspirasyon, Pulmoner ödem ve Mental durumunda degisiklik olan hastalarda siktir
Aspirasyon; belirgin SSS depresyonu olan hastalarda gelisir.
13. 13 KLINIK Nöroloji
Letarji Ensefalopati
Irritabilite Ajitasyon
Disoryantasyon Hiperaktivite
Konusma bozukluklari Halusinasyon
Ataksi Koma
Serebral Ödem Serebral Hemoraji
Nöropati
Yaslilarda kronik salisilat toksitesi yanlislikla Senil Demans olarak yorumlanabilir
SSS depresyonu uyku halinden komaya kadar devam edebilir
Serebral hemoraji, Aseptik menenjit, Nöropati izlenen vakalar bildirilmistir
14. 14 KLINIK Reprodüktivite
Kronik Maternal Kullanim ;
Sürmatürasyon
Antepartum ve Postpartum kanama
Uzamis dogum eylemi
Düsük dogum agirligi ile karekterlidir
Metabolizma
Hipoglisemi ; özellikle çocuklarda siktir
15. 15 KLINIK Asit-baz dengesi
Hafif ve Orta dereceli intoksikasyonda Respiratuar Alkalozis (kompansatuar metabolik asidozlu) izlenir
Siddetli intoksikasyonda; metabolik asidoz ve kompansatuar respiratuar alkaloz gelisebilir, ölüm orani yüksektir
Infantlarda metabolik asidoz ve asidemi siktir
16. 16 KLINIK Isitme sistemi
Ototoksite; hem overdozda hem de tedavi dozunda olabilir,
elektrocochleografik degisiklikleri de içerir
TINNITUS; sik rastlanir,
kan salisilat konsantrasyonu 30mg/dl (2,17mmol/L)’yi asinca izlenir
yoklugu salisilat intoksikasyonundan uzaklastirmaz
ISITME KAYBI; reversabledir, kan seviyesi ile uyumlu degildir genelde 20-40 desibel arasidir
17. 17 KLINIK Karaciger
Hepatit (kronik toksititede siktir)
REYE Sendromu (Yagli karaciger dejenerasyonunun eslik ettigi akut ensefalittir.)
Böbrek
Akut Renal Yetmezlik çok yaygin görülmez.
Yaslilarda nefrotoksite riski artmistir.
18. 18 LABORATUVAR Serum Pik Salisilat seviyesi bakilmalidir
Tablet aliminda 6 saat ve enterik kapli veya kontrollü salinimli tablet aliminda 12 saatte Serum Pik Seviysi elde edilir
Serum salisilat seviyesi, elektrolitler ve glukoz seviyesi kan salisilat düzeyi ve asit-baz dengesi düzelene kadar 2 saatte bir tekrar edilmelidir.
Kan gazlari semptomatik hastalarda asit-baz bozuklugu düzelene kadar bakilmalidir
Hemogram, Renal – Hepatik fonksiyon testleri, PT ve PTT orta-siddetli toksikasyon düsünülen vakalarda yapilmalidir
Idrarda salisilat bakilirken (ferrikklorid ile) idrarda asetoasetik asit ve fenilprüvik asit varligi false + sonuç verebilir.
19. 19 TEDAVI Majör bulgularin varliginda (met.asidoz, mental bozukluk, koma, pulmoner ödem) kan salisilati düsene kadar yogun bakima yatirilmali
Minör bulgularin varliginda (ates, bulanti, tinnitus vb) ilkyardim servisinde gerekiyorsa alkalin diürez yapilir ve salisilat düzeyi düsene kadar takip (Primer gastrik dekontaminasyon sonrasinda )
Oral tek doz 150mg/kg < alimda; bulanti kusma olabilir takip yapilir
Oral tek doz 150-300mg/kg aliminda 2-3 saat içinde dekontaminasyon, eger 3 saati geçti ise aktif kömür veya katartik verilir
Oral tek doz 300mg/kg aliminda siddetli toksite vardir yogun takip –tedavide yasam destegi yapilir.
20. 20 TEDAVI GASTRIK LAVAJ
Alimi takiben mümkün ise ilk saat içerisinde yapilmalidir.
150-200 mlt 37 C sicaklikta su ile yapilmali
Verilen mayi, sivi-elektrolit dengesini bozmamak için geri alinmali
Trendelenburg ve sol lateral dekübit pozisyonunda hava yolu korunarak veya endotrakeal tüp takilarak uygulanir
TÜM BARSAK IRRIGASYONU
Enterik kapli veya Yavas salinimli tabletler ile olan zehirlenmede faydalanimi yüksektir.polietilen glikol solüsyonuyle yapilir.20ml/kg/st çocukta,2lt/kg/st eriskinde rectal berrak su gelene kadar uygulanir.
21. 21 TEDAVI IPEKA/KUSTURMA
Erken dönemde hava yollari refleksi saglam ise yapilir
Ipeka kullanilirken hastada oral-faringeal ülser varligi, SSS irritasyonu depresyonu, ayni zamanda koroziv veya aspirasyon riski yüksek madde alimi var ise (hidrokarbon alimi), debilize veya yasli hastalarda kontrendike
DOZ : Eriskin-Adölesan: 15-30mlt
Çocuk (1-12yas) : 15mlt
(6-12ay) : 5-10mlt sol yan dekübitüs
(6 ay <) : prehospital kullanimi önerilmez
Eriskinde sivi miktari 240mlt, adölesanda 120-240 mlt kullanilir
20-30 dk içinde kusma olmaz ise Ipeka Dozu tekrarlanir
22. 22 TEDAVI AKTIF KÖMÜR
Ilk 1 saat içinde verilirse çok etkindir,
Aktif kömür+alkalinizasyon
Aktif kömür+ gastrik lavaj uygulanimlari faydalidir
Katartik+Aktif kömür tavsiye edilmez
(Aktif Kömür etkinligini azaltir)
23. 23 TEDAVI DOZ :
Infantlarda ; 1 gr/kg
Çocuklarda (1-12 yas); 25-50 gr
Adelösan / Eriskinde; 25-100 gr kullanilir
Eriyik halinde 240 mlt su+30gr kömür olarak uygulanir
TEKRARLAYAN DOZLARDA AKTIF KÖMÜR:
Tekrarlayan dozlarda çok etkindir, özellikle 4 saat ara ile 3 doz 50 mg uygulanmasi çok etkindir.
Aktif Kömürün barsak lümeninde bulunmasi ayni zamanda da mezenterik damarlardan lümene salisilik asit çeker (Internal Peritonal Dializ )
24. 24 TEDAVI Temel parametreler moniterize edilmeli.
Idrar çikisi ve pH’sina saatlik bakilmalidir.
Rehidratasyon : Sivi-Elektrolit: % 0.9’luk NaCl 10-20mlt/kg/saat olarak 1-2 saat boyunca verilerek idrar miktari arttirilir.
Idrarin alkalizasyonu için 88-132 mEq HCO3 eklenebilir. Zorlu Diürez /Alkalin Diürez ile Idrar Alkalizasyonu idrar salisilat atilimini artirir.
Hipertermi için eksternal sogutma yapilmalidir.
Potasyum: Zorunlu alkaline diürez yapilan hastada idrar kaybi nedeniyle gerekebilir. EKG takiple kullanilabilir. Anüride K uygulanmamalidir.
25. 25 DAGILIM
Plazmada % 50-80’nü proteine (özellikle albumine salisilik asit daha siki baglanir)
NSA’da Kan-Beyin bariyerini yavas geçer çünkü iyonize (nonabsorble) yapidadir. Ancak asidozisde geçis çok artar. SSS seviyesi kan seviyesinin % 36-50’si oranindadir (3 saat sonra)
Plasentaya ve anne sütüne geçer.
Aspirin hizla salisilik asite esteraz ile hidrolize olur. (Karaciger daha az oranda, GIS mukozasi, plazma, eritrosit, snovyada)
Atilim böbrekten olup, eliminasyon hastanin aldigi doza bagli olup yeni doganlarda daha yavastir.
26. 26 TEDAVI Asidozis : 1-2 mEq/kg NaHCO3 IV bolus olarak yapilir, Kan gazlarina bakilir, dirençli hastalarda hemodializ önerilmelidir.
Asetazelamid ve tromethamine idrar alkalinizasyonu için direkt önerilmez (asidozu daha da kötülestirir) Asetazolamid+IV Bikarbonat kullanimi idrar salisilat atilimi üzerinde daha etkindir.
Pulmoner ödemli hastalarda hemodializ, yeterli ventilasyon ve oksijenizasyon saglanmali.
Beyin ödemi ; Bas elevasyonu, hiperventilasyon ve diüretik (özellikle mannitol) tedavi gerektirir.
27. 27 TEDAVI HEMODIALIZ ENDIKASYONLARI
Yüksek Kan Salisilat Seviyesi
Akut Overdoz; 80-100mg/dl
Kronik Overdoz; 50-60mg/dl
Refrakter Asidoz
Kontrole Alinamayan Resp. Alkaloz
Asidemi
SSS toksitesi (Mental Statü degisiklikleri, dirençli konfüzyon, koma)
Pulmoner Ödem
Böbrek Yetmezligi
Ilerleyici Klinik Agirlasma (Tedaviye Ragmen)
28. 28
29. 29 ASETAMINOFEN Analjezik
Antipiretik
Tablet / Likit / Uzun etkili formlari vardir.
30. 30 Metabolizma Majör metabolizma yolu; Karacigerde Glukuronid konjugasyonu ile inaktif glukuronid ve inaktif sülfatlara çevrilerek böbrekten atilir
Minör yol ise p450 oksidasyon yoludur
Kanda proteinlere % 5-20 baglanir. Karaciger ve renal medullaya yüksek konsantrasyonda dagilir
Metaboliti olan NAPQI (N-Asetil-p-Benzoquinoneimine) hepatositlerde hizla glutatyonu tüketir, glututayon depolari %70 oraninda azalinca NAPQI hepatositlerde protein makromoleküllerine kovalent bag ile baglanarak hücre ölümü yapar ve karacigerde zon 3 hasarina neden olur .nontoxik metaboliti merkaptürik asittir,glutatyonla rx a girer.
31. 31 Metabolizma Terapatik yari ömrü 1-3 saat
- Neonatal
- Yasli
- Siroz’da uzundur
Akut Overdozda : yari ömür 12- 19 saate kadar uzayabilir
TOKSIK DOZ
150 mg/kg veya 7.5 gr KC hasarina yol açabilir
32. 32
KLINIK
Geçici Hipotermi: terapatik ve overdozlarda bildirilmistir
Myokard Hasari bulgulari:
CPK-MB yükselmesi
EKG degisiklileri; - ST depresyonu
- T dalgasinda düzlesme ve çökme
Subendokardial hemoraji, fokal nekrozlar ve yagli dejenerasyon
33. 33 KLINIK Nonkardiyojenik Pulmoner Ödem
Koma : 75-100 gr/eriskinde ve 10 gr/1 yas çocukta tanimlanmistir. (Vaka örnegi)
Metabolik Asidoz
Gastrointestinal degisiklikler ;
Bulanti-Kusma; hemen veya 12-24 saat sonra hepatotoksite ile beraber baslayabilir.
Kusma GIS irritasyonu ile olusur.
Özafagus Varis Kanamasi
Pankreatit
34. 34 KLINIK
HEPATOTOKSITITE
Hepatotoksite: 24-36 saat içinde çikabilir oral alimi takiben 4. güne kadar gecikebilir
Hepatosellüler hasar transaminazlarda belirgin yükselme ile beraber (SGOT/ALT, SGPT/AST) olup 24 saatte baslayip 2-3 güne kadar uzayabilir
Çocuklarda 150mgr/kg/gün kullanim hepatotoksite yapabilir
Overdoz ; çocuklarda % 5.5
eriskinlerde % 29 hepatotoksite yapar
Hepatonekroz 2-4 gün içinde izlenebilir
4. saat kan seviyesi 200-400mcg/mlt olan hastalarin % 26.4 de tedavi 16. saate kadar gecikir ise SGOT seviyesi 1000 Ünite/L ye kadar artabilir
35. 35 KLINIK Nefrotoksite
Akut Tübüler Nekroz
Hematüri-Proteinüri
ADH benzeri etkiler
Asit-Baz dengesi
Metabolik Asidoz
Eriskin : 75-100 gr (Örnek vaka bildirilmistir)
1 yas < : 10 gr alimlarda ortaya çikabilir
Laktat seviyesinde yükseklik
Hematolojik
Trombositopeni / PT, PTT uzamasi
Hemoliz (G6PD Eksikliginde bildirilmistir)
Pansitopeni /Belirgin lökositoz/Hemolotik Anemi
36. 36 KLINIK Toksik Epidermal Nekrolizis (Vaka örnegi vardir)
Hiperglisemi (nadir),Hipoglisemi (siklikla görülür)
Allerjik reaksiyonlar/Bronkospazm/Urtiker
Plasentaya geçer, annedeki asetaminofen seviyesine ulasabilir
Kronik alkol kullaniminda hepatotoksitite riski artar
37. 37 LABORATUVAR 4. saat kan asetaminofen seviyesi belirlenir, Rumack-Matthew Nomogramina göre toksitite araligi ve NAC ihtiyaci saptanir.
Plazma Asetaminofen seviyesinin 4-16 saatler arasinda saptanmasi önemlidir.
SGOT/SGPT 24 saatte yükselir ve 48-72 saatte pik yapar.
Bilüribin/albümin/glukoz/amilaz takibi gereklidir
Glutatyon S Transferaz (GST) hepatotoksitenin göstergesi olarak kullanilabilir.
38. 38 TEDAVI Anamnezde miktar belirsiz ise ve 150 mg/kg üstü alimlarda dekontaminasyon+NAC Terapisine alinir
150 mg/kg alti alimlarda dekontaminasyon ve takip yapilir
IPEKA/KUSTURMA
AKTIF KÖMÜR
Ilk 1 saat kullanimda etkindir
GASTRIK LAVAJ
Ilk 1 saat içinde maksimum etkinliktedir
TÜM BARSAK IRRIGASYONU
39. 39 TEDAVI ASETAMINOFEN ELIMINASYONU
Hemodializ
Olgürik böbrek yetmezligi
Refrakter asidoz
Sivi-elektrolit bozuklugunda
Hiperamonemili hepatik ensefalopatide
Serum aseton seviyesi yüksekliginde endikedir
Zorlu diürez
Hemoperfüzyon
Overdozlarda yararlanimi daha düsüktür
40. 40 TEDAVI NAC
4. Saat Asetaminofen kan seviyesi ölçülür (4-12 saat) arasi anlamlidir
4 saat alti-24 saat üstü kan asetaminofen seviyesi ölçümü, gerçek NAC ihtiyacini göstermeyebilir
Alimi takiben 8. saat içinde kan seviyesi ölçülememis veya yüksek ise NAC verilmeli,
8. Saatte kan seviyesi düsük ise baslanmis NAC tedavisi kesilir
NAC tedavisine 10 saat içinde baslanirsa korunma basarilidir
24 saat veya daha geç saptanabilen yüksek kan asetaminofen varliginda da NAC tedavisine baslanabilir
41. 41 ORAL NAC TEDAVISI ENDIKASYONLARI
Anamnez süpheli, alimi takiben 8-10. saatte plazma
seviyesi ölçülememis ise
150 mg/kg ile 7.5 gr/gün veya üzeri alimlar
Akut alimi takiben 24 saat veya daha sonra ölçülebilir
asetaminofen varligi veya KC hasarinin biyokimyasal bulgularinin varligi
NAC BASLAMA ZAMANI
Mümkün ise 8 saat içinde baslanmali
NAC yararlanimi, alimi takiben 8-16 saatten sonra hizla azalir
DOZ(ORAL)
140 mg/kg baslangiç dozu takiben 70 mg/kg idame doz 4 saat aralikla 72 saat içerisinde (toplam 17 doz) tekrarlanir
42. 42 NAC YARARLANIM
Asetaminofen Kan seviyesi
200 mcg/ml (4.saat)
50 mcg/mlt (12.saat) üzerinde ise NAC gereksinimi yüksektir
NAC tedavisi 10 saat içinde yapilanda % 6.1
6-24 saat içinde yapilanda % 26
10-24 saat üzerinde baslananda % 41 hepatotoksitite gelisir. NAC in en fazla etkinligi Asetaminofen alimini takiben ilk 16 saat içinde verilmesiyle mümkün olur.
YAN ETKI
Kusma ve diare
Yaygin urtiker (nadiren)
43. 43 IV NAC TEDAVISI IV AVRUPA PRESCOTT PROTOKOLU
(20 saatlik)
NAC 150 mg/kg,200mlt % 5 Dekstroz içinde 15 dk verilir
Sonra 50mg/kg 500mlt % 5 Dekstroz içinde 4 saat infüze edilir
Sonra 100 mg/kg ,1000 mlt % 5 dekstroz içinde 16 saat verilir
IV NAC 48 SAAT PROTOKOLU
NAC(0.2gr/ml) % 5 dekstroz içinde 1/5 seklinde dilüe edilir ve IV olarak 1 saat içinde infüze edilir
Baslangiç dozu 140 mg/kg olup takiben 4 saat ara ile70 mg/kg 12 doz verilir. Total 48 saat içinde 980 mg/kg verilir
KISA I.V NAC PROTOKOLU (36 SAATLIK)
140 mg/kg yükleme dozunu takiben 70 mg/kg olarak 4 saatte bir 36 saat boyunca tekrarlanir
44. 44 52 SAATLIK IV NAC PROTOKOLU
140 mg/kg (% 3’lük solüsyon) yükleme dozunu takiben 70 mg/kg olarak 4 saatte bir idame dozu olarak verilir.
Verilecek doz 1 saat üzerinde infüze edilir
PROTOKOLLARIN KIYASLANIMI
Tedavi asetaminofenin alimini takiben ilk 10 saat içinde baslar ise 20, 48, 72 saatlik protokollerin etkinligi benzerdir; Ilk 10 saat sonrasinda baslarsa;
72 saatlik oral veya 48 saatlik IV NAC protokolü, 20 saatlik IV NAC protokolüne göre daha etkindir
45. 45
46. 46 NONSTEROIDAL ANTIENFLAMATUAR ILAÇLAR
47. 47 ANALJEZIKANTIPIRETIKANTIENFLAMATUAR NSAID’lar primer olarak karacigerde metabolize olur ve glukronik asit ile konjüge olarak böbrekten atilir. Serum proteinlerine
% 99 oraninda baglanir.
48. 48
49. 49 KLINIK AKUT TOKSITITE
- Letarji ve GIS rahatsizligi bulgulari
Siddetli overdozlarda hipotansiyon, koma, solunum depresyonu, GIS kanamasi ve Akut Böbrek Yetmezligi
KRONIK TOKSITITE
Görme degisiklikleri
Nistagmus, diplopi ve bulanik görme
Kusma,diare
50. 50 KLINIK Ates,kan basinci ve nabiz degisiklikleri
Tinnitus ve isitme kaybi
Nistagmus, diplopi ve bulanik görme
Hipotansiyon, bradikardi, tasikardi
Apne,bronkospazm, solunum arresti, pulmoner fibrozis
Bas agrisi (frontal,%3-9),uyku hali, diskinezi, aseptik menenjit, koma
51. 51 KLINIK GIS
Akut Toksite: Bulanti, kusma, epigastrik agri, hematemez
Kronik Toksite: Kanama, eroziv özafajit, ülser perforasyonu
Gastrik Ülser, pankreatit, intestinal stenoz, kolit
Hepatotoksite
Akut Toksite: hepatotoksite orta derecelidir
Kronik Toksite: Hepatosellüler hasar, nekroz, kolestatik sarilik
Böbrek: Hematüri-proteinüri, kreatin artmasi, akut renal yetmezlik, azotemi ve nefrotik sendrom
Metabolik asidoz; nadiren izlenir
Sivi-elektrolit bozuklugu; (çocuklarda piroksikam kullaniminda)
52. 52 KLINIK NSAID’lar Maternal kullanimda
Prostoglandin Sentetaz inhibisyonu
ile Fetal Duktus Arteriozisin Konstrüksiyonuna sebep olarak yenidoganda primer pulmoner hipertansiyona neden olur
53. 53 TOKSITE SINIRLARI Yeterli Insan Çalismasi yoktur
Vaka örnekleri vardir;
2 yas çocukta 100 mg piroksikam aliminda ciddi multisistem toksitesi gelismistir
Benoksaprofen alan eriskin hastada 12 gr ile minimal klinik bulgular
Fenoprofen ile eriskin bir vakada 60-72 gr da hipotansiyon, tasikarda, renal yetmezlik, hiperpreksi meydana gelmistir
54. 54 LABORATUVAR Klinik olarak yararlanilabilecek plazma NSAID seviyesi saptanmasi zordur ve çalismalar az sayidadir
Sivi-elektrolit, asit-baz durumu ölçülmeli
KC enzimleri (özellikle Bromfenac kullaniliminda) ölçülmeli
Yasli hastalarda NSAID tedavisi öncesi bazal kreatinin ve elektrolitleri saptanmali
55. 55 Terapatik dozlarda Pik Plazma Konsantrasyonu ILAÇ PIK KAN KONSANTRASYONU(mcg/ml)
Diclofenac 0.28
Etodoloc 2.6
Flurbiprofen 4.4
Nabumetone 20
Tenoksikam 1.82
Tiprofenik asit 5.3(200mg/tb)
7.7(300mg/tb)
Tolmetin 5.6
56. 56 Pik Plazma Seviyeleri
1. KETOROLAC – 44 dk
2. LOXOPROFEN – 1 saat
3. OXAPROZIN – 3-5 saat
4. PIROXICAM – 3-5 saat
5. SULINDAC – 2-4 saat
6. TOLMENTIN -30-60dk
7. ETODOLAC - 80dk
57. 57 TEDAVI Solunum ve Dolasim sistemi desteklenmelidir
ABSORBSIYONUN ÖNLENMESI
EMEZIS / IPEKA
Orta derece riski olan hastalarda 1 saat içinde (özellikle 30dk) yararlidir
Overdozlar için daha çok çalismaya ihtiyaç vardir
DOZ: Eriskin-Adölesan: 15-30mlt
Çocuk (1-12yas): 15mlt
(6-12ay) : 5-10mlt sol yan dekübitüs
(6 ay <) : prehospital kullanilimi önerilmez
Eriskinde sivi miktari 240mlt, adölesanda 120-240 mlt kullanilir
20-30 dk içinde kusma olmaz ise Ipeka Dozu tekrarlanir, kusma
yine olmaz ise baska bir dekontaminasyon yolu denenir.
58. 58 TEDAVI AKTIF KÖMÜR
Bir saat içinde uygulanirsa çok etkindir.
Bilinç degisiklikleri var ise dikkat ile uygulanilmasi önerilir.
DOZ : Infantlarda ; 1 gr/kg
Çocuklarda(1-12 yas) ; 25-50 gr
Adelösan/Eriskinde ; 25-100 gr kullanilir
Eriyik halinde 240 mlt su+30 gr kömür olarak uygulanir
Katartik+Aktif Kömür alimi tavsiye edilmez
59. 59 TEDAVI GASTRIK LAVAJ
Ilkyardim servisinde 1 saat içinde ise önerilir, yavas veya kontrollü salinimli tabletlerde 1 saat üzeri tartismalidir
Trandelenburg veya sol yan pozisyonda hava yollari korunarak uygulanir
5 yas üzeri : 150-200 mlt 37 C su veya % 0.9 NaCl ile yapilir
Daha küçüklerde : 10 mlt/kg uygulanir
Verilen sivi Sivi-elektrolit dengesini korumak için geri alinmalidir
Hava yollari refleksi azalmis, koroziv veya hidrokarbon aliminda, kanama riski olan hastalarda kontrendike
60. 60 TEDAVI NÖBET KONTROLÜ
DIZEPAM
Eriskin 5-10 mg baslangiç, 5-10 dk sonra tekrarlanir
30 mg uygulanimda sonra düzelme olmaz ise 2. bir ajan denenir
Çocuklarda 0.2-0.5mg/kg
5 yas < 5mg
5 yas > 10mg verilmis ise 2. bir ajan denenir
MIDAZOLOM
LORAZEPAM
FENOBARBITOL
FENITOIN/FOSFENITOIN
HIPOTANSIYON
DOPAMIN
NOREPINEFRIN
61. 61 TEDAVI ATILIMIN ARTTIRILMASI
MULTIPLE DOZ AKTIF KÖMÜR
KOLESTIRAMIN
HEMODIALIZ
HEMOPERFÜZYON
IDRAR ALKALINIZASYONU