AĞ TOPOLOJİLERİ

1. AĞ TOPOLOJİLERİ Öğr. Gör. Mustafa SARIÖZ BİLGİSAYAR TEKNOLOJİLERİ VE PROGRAMLAMA BÖLÜMÜ BİLG 121 AĞ TEKNOLOJİLERİNİN TEMELLERİ DERSİ

2. Topoloji nedir? • Bir ağdaki bilgisayarların nasıl yerleşeceğini, nasıl bağlanacağını, veri iletiminin nasıl olacağını belirleyen genel yapıdır. • Topoloji, bilgisayar ağını oluşturan bileşenlerin, uç ve ara düğümlerin birbirlerine bağlanmasını gösteren bir çeşit “ağ haritası” dır.

3. Ağ Topolojisini Seçerken Neler Göz Önünde Bulundurulur? • Kurulum kolaylığı • Yeniden düzenleme kolaylığı • Hata giderme kolaylığı • Ortamdaki bir problemden etkilenen birim sayısı

4. Ağ Topoloji Türleri • Yerel Alan Ağları (LAN) • Doğrusal (Bus Topology) • Halka (Ring Topology) • Yıldız (Star Topology) • Karışık Yerleşim Biçimleri • Yıldız-Halka (Star-Wired Ring Topology) • Yıldız-Doğrusal (Star-Wired Bus) • Geniş Alan Ağları (WAN) • Ağaç (Tree Topology) • Örgüsel (Mesh Topology)

5. Ağ Topoloji Türleri • Yerel Alan Ağları (LAN) • Doğrusal (Bus Topology) • Halka (Ring Topology) • Yıldız (Star Topology) • Karışık Yerleşim Biçimleri • Yıldız-Halka (Star-Wired Ring Topology) • Yıldız-Doğrusal (Star-Wired Bus) • Geniş Alan Ağları (WAN) • Ağaç (Tree Topology) • Örgüsel (Mesh Topology)

6. Doğrusal (Bus) Topoloji • Bir kablo yol olarak düşünülürse, bu yol üzerindeki her bir durak ağda bir düğümü (node-terminal/cihaz) temsil etmektedir. • Bu tek kabloya; bölüm (segment), omurga (backbone), trunk denilebilir.

7. Doğrusal (Bus) Topoloji

8. Doğrusal (BUS) Topoloji • Avantajları: • Ağa bir bilgisayarı bağlamak oldukça kolaydır. • Daha az uzunlukta kablo gerektirir. • Dezavantajları • Omurga kabloda bir bozulma veya kesilme olursa tüm ağ bağlantısı kesilir. • Sinyalin yansımasını durdurmak için kablonun her iki ucuna sinyali emen terminator(sonlandırıcı)’ler yerleştirilir. • Ağda sorun olduğunda sorunun nerden kaynaklandığını bulmak zaman alıcı olabilir. • Tek başına tüm bir binanın ağ çözümü için genellikle kullanılmamaktadır. • Network’e daha fazla bilgisayar bağlandığında network yavaşlar.

9. Halka (Token Ring) Topoloji • IBM tarafından geliştirilmiştir. • Mantıksal olarak bir daire şeklinde tüm düğümlerin birbirine bağlanması. • Token (Jeton) (3 byte’lık) bu düğümler arasında dolaşan bilgidir.

10. Halka (Token Ring) Topoloji • Elektrik sinyali tek yönlüdür. Gelen kablo alıcı giden kablo göndericidir. • Her noktada sinyal kuvvetlendirilir. • Şu anda halka topolojilerde UTP, STP kablo kullanılmaktadır.

11. Halka (Token Ring) Topoloji

12. Halka (Token Ring) Topoloji

13. Halka (Token Ring) Topoloji Avantajları: Verilerin birbirleriyle çarpışma olasılığı düşüktür Herhangi bir sonlandırma işlemi yapılmaz. Dezavantajları: Halka içersindeki bir bilgisayar bozulursa tüm ağ bağlantısı kesilir.

14. Yıldız (Star) Topoloji • Star yerleşim biçiminde bilgisayarlar merkezi biçimde konuşlandırılan bir hub'a bağlı olarak çalışırlar.

15. Yıldız (Star) Topoloji • Bilgisayarlar tarafından üretilen sinyaller önce hub'a ulaşırlar ardından diğer bilgisayarlara ulaştırılırlar. • Star topoloji bugün UTP (genellikle Twisted-Pair kablo) kablo ile birlikte yaygın olarak kullanılmaktadır.

16. Yıldız (Star) Topoloji • Avantajları: • Ağı kurmak kolaydır • Bir bilgisayara bağlı kablo bozulduğunda ağın çalışması etkilenmez. • Ağdaki sorunları tespit etmek kolaydır. • Dezavantajları • Doğrusala göre daha fazla uzunlukta kablo gerektirir. • Hub veya Switch bozulduğunda tüm ağ çalışmaz hale gelir. • Hub ve Switch gibi cihazlar nedeniyle doğrusala göre kurulumu daha pahalıdır.

17. Doğrusal(Bus)-Halka(Ring)- Yıldız(Star)

18. Karışık Yerleşim Biçimleri:Star-Ring (Yıldız-Halka) Topoloji • Yerleşim fiziksel olarak yıldız olarak görünür ancak mantıksal olarak jetonlar dairesel olarak ağda ilerler. • Yıldız topolojisindeki Hub yerine burada MAU (Multistation Access Unit) veya MSAU (Multistation Access Unit) kullanılır.

19. Karışık Yerleşim Biçimleri: Star-Ring (Yıldız-Halka) Topoloji • Bu MAU’da veriler dairesel olarak gider. • Hub kendisine gelen bütün sinyalleri tüm düğümlere iletirken MAU gelen sinyali bir halka şeklinde sadece bir yönde iletir. • Böylece ağdaki tüm düğümler jetonu alır.

20. Karışık Yerleşim Biçimleri: Star-Ring (Yıldız-Halka) Topoloji • İki MAU bağlanması için MAU’daki RI (Ring In) ve RO (Ring Out portları kullanılır.

21. Karışık Yerleşim Biçimleri:Star-Bus (Yıldız-Doğrusal) Topoloji

22. Ağ Topoloji Türleri • Yerel Alan Ağları (LAN) • Doğrusal (Bus Topology) • Halka (Ring Topology) • Yıldız (Star Topology) • Karışık Yerleşim Biçimleri • Yıldız-Halka (Star-Wired Ring Topology) • Yıldız-Doğrusal (Star-Wired Bus) • Geniş Alan Ağları (WAN) • Ağaç (Tree Topology) • Örgüsel (Mesh Topology)

23. Ağaç (Tree) Topoloji • Genellikle yıldız topolojisindeki ağları birbirine bağlamak için kullanılır. Böylece ağlar büyütülebilir. • Hiyerarşik topoloji olarak da anılır. • Sistemin sorumluluk seviyesi kökten dallara azalır.

24. Ağaç (Tree) Topoloji • Büyükçe firmalar tarafından omurga yapısını kurmak için veya telekominikasyon firmaları tarafından bölgedeki ağ trafiklerini toparlayıp genel ağa bağlamak için kullanılır.

25. Ağaç (Tree) Topoloji • Avantajları: • Her bir bölüme (segment) ulaşmak kolaydır • Bir çok çalışma grubu bir araya getirilebilir. • Dezavantajları • Her bir bölümün uzunluğu kullanılan kablo ile sınırlıdır. • Omurga kablosu bozulduğunda bölümlerdeki ağ trafiği etkilenir. • Kurulumu ve düzenlenmesi daha zordur.

26. Örgüsel (Mesh) Topoloji • Sistemlerin birbirine bağlanmasında çoğunlukla bir desen veya geometrik düzen göz önüne alınmaz

27. Örgüsel (Mesh) Topoloji • Yeni bir sistem genel olarak kendisine en yakın mesafede olan veya maliyeti en optimum olan düğüme bağlanarak ağa eklenir. • Örnek olarak internet ağ altyapısı örgüsel topolojidedir.

28. Özet

29. IEEE Nedir? • IEEE (Institute of Electrical and Electronics Engineers - Elektrik ve Elektronik Mühendisleri Enstitüsü) • Elektrik, elektronik, bilgisayar, telekominikasyon ve diğer bir çok alanda mühendislik kuram ve uygulamalarının gelişimi için çalışan, standartlar belirleyen, kar amacı gütmeyen, dünyanın en büyük teknik organizasyonudur.

30. IEEE Standartları Elektrik, elektronik ve bilgisayar alanındaki belli başlı bütün standartlar birer IEEE standartıdır. 700’ün üzerinde standart üretme grupları 900 tane aktif, 700 tane de geliştirilmekte olan standartı mevcuttur. 1970'li yıllarda ağ bağlantı teknolojileri standartlaşmaya başlayınca IEEE standart belirlemek üzere 1980 yılında 802 nolu bir komusyon oluşturdu.

31. En çok kullanılan 802 standartları

32. SORULAR?

33. Referanslar http://w3.gazi.edu.tr/~sirin/kaynaklar/bilg_agl.pdf http://pozitron.sdu.edu.tr/dersnotlari/sunular/ag/Hafta2.ppt http://dijitalders.com/icerik-18-1520-Ag-Topolojileribus-Topoloji-Halkaring-Topoloji-.html