Geluid

1. Geluid

2. Rollen van geluid • Signaal: om elkaar iets duidelijk te maken Communicatiemiddel: om iets te zeggen Ontspanning: waar je graag naar luistert Bijverschijnsel: iets wat je niet wilt horen, maar wat er nou eenmaal bij zit

3. Blokschema Bron Ontvanger Medium • Geluidsbron: alles wat geluid maakt • Medium: tussenstof • Ontvanger: alles wat geluid opvangt

4. Verschil tussen licht en geluid • Vacuüm: een luchtledige ruimte (er zit niets in) • In vacuüm is geen tussenstof. Er is dus niets wat de trillingen door kan geven, dus geen geluid.

5. Donder en bliksem De snelheid van het licht: 300.000.000 m/s De snelheid van het geluid: 343 m/s * Het licht van de bliksem bereikt jou eerder dan het geluid van de donder *Zie ook volgende slide!

6. Eenheid: meter per seconde (m/s) Kilometer per uur (km/h) Symbool: v Geluidssnelheid De afstand die per tijdseenheid afgelegd wordt 1,0 m/s = 3,6 km/h v = 343 m/s als het standaardlucht bij 20oC is

7. Echo • Gereflecteerd geluid • Kan gebruikt worden om een afstand te bepalen (Sonar) • Geluid gaat heen en terug • Hoe langer het geluid wegblijft, hoe verder het voorwerp weg is

8. Sonar in lucht Stel dat je de opdracht krijgt om de afstand van de bron tot het blok te bepalen. Hoe doe je dat? Blok Bron Geg: v = 343 m/s t = 4 s (heen en terug) t = 2 s (enkele reis) 00:00 00:01 00:04 00:03 00:02 Gevr: s = ? (enkele reis) s = v ∙ t = 343 ∙ 2 = 686 m = 6,9 ∙ 102 m Opl:

9. Geluid in andere media Lucht Water De geluidssnelheid in vloeistoffen en vaste stoffen is vaak groter dan in lucht

10. Symbool: L decibel (dB) Geluidsniveau Hoe hard een geluid is Als de geluidssterkte 2 x zo groot wordt, komt er 3 dB bij

11. Versterken Microfoon Versterker Luidspreker Klankkast Zacht geluid Kleine elektrische trilling Zacht geluid Grote elektrische trilling Hard geluid Hard geluid • Geluidssterkte kun je vergroten door: • Klankkasten • Elektrische versterking

12. Geluidsniveau (1) … dan zullen twee mensen samen, twee keer zoveel “herrie” maken, dus het geluidsniveau verdubbelt. Dit wordt dus 90 + 3 = 93 dB Vier mensen is weer twee keer zoveel als twee mensen, dus wordt het geluidsniveau weer twee keer zo veel, dus weer 3 dB erbij. 93 + 3 = 96 dB Stel dat je 90 dB produceert als je schreeuwt, …

13. Geluidsniveau (2) … dan zullen twee mensen samen, de helft aan geluidsniveau overhouden. Dit wordt dus 87 - 3 = 84 dB. In zijn eentje produceert deze schreeuwlelijk slechts de helft: 84 - 3 = 81 dB. Andersom kan ook: stel dat ze samen schreeuwen en daardoor 87 dB produceren, …

14. Symbool: T seconde (s) Trillingstijd De tijd van één trilling

15. Symbool: f Hertz (Hz) Frequentie Het aantal trillingen per tijdseenheid

16. Grootheden en SI-eenheden

17. Trillingstijd en frequentie (1) Trillingstijd (T): de tijd van 1 trilling Frequentie (f): het aantal trillingen in 1 seconde

18. Trillingstijd en frequentie (2) Geg: Aantal trillingen = 10 t = 4 s Gevr: T = ? Opl: Klik hier voor het antwoord op de vraag. Voorbeeld: 10 trillingen duren 4 seconden. Hoe lang duurt één trilling?

19. Trillingstijd en frequentie (3) Geg: Aantal trillingen = 10 t = 4 s Gevr: f = ? Opl: Klik hier voor het antwoord op de vraag. Voorbeeld: 10 trillingen duren 4 seconden. Hoeveel trillingen zijn er per seconde?

20. Trillingstijd en frequentie (4) Geg: T = 2 ms = 0,002 s Gevr: f = ? Opl: Klik hier voor het antwoord op de vraag. Voorbeeld: De trillingstijd is 2 milliseconde. Wat is de frequentie?

21. Trillingstijd en frequentie (5) Geg: f = 2 kHz = 2000 Hz Gevr: T = ? Opl: Klik hier voor het antwoord op de vraag. Voorbeeld: De frequentie is 2 kHz. Wat is de trillingstijd?

22. Elektrische trillingen (1) Eén trilling Anderhalve trilling Twee trillingen

23. Elektrische trillingen (2) 1 2 2,5 Klik hier voor het antwoord op de vraag. Hoeveel trillingen zijn op het plaatje te zien?

24. Elektrische trillingen (3) Of hier Bijvoorbeeld hier Of hier Als je een trilling wilt aanwijzen, maakt het niet uit waar je begint, zolang je hem maar helemaal afmaakt.

25. Elektrische trillingen (4) Geg: Aantal trillingen = 2,5 t = 5 s Gevr: T = ? Opl: Het aantal trillingen is 2,5 t = 5 s Hoe kun je de trillingstijd nog meer vinden? Je moet dan onder andere weten hoeveel tijd het hele scherm voorstelt. Hier nemen we even een voorbeeld, we doen alsof de tijd 5 seconden is.

26. Gehoorgrenzen 20000 Hz is de bovengehoorgrens: de hoogste frequentie die je nog hoort 0 Hz 30000 Hz frequentiegebied 20 Hz is de benedengehoorgrens: de laagste frequentie die je nog hoort

27. Grenzen van geluidsniveau Het geluidsniveau dat zo groot is dat het pijn doet is 140 dB 140 dB is de pijngrens 0 dB is de gehoordrempel Het geluidsniveau dat zo klein is dat je het nét niet kan horen is 0 dB

28. Horen en oud worden 0 Hz 30000 Hz frequentiegebied Het frequentiegebied wordt kleiner; de benedengehoorgrens ligt hoger en de bovengehoorgrens ligt lager. De gehoordrempel wordt meer dan 0 dB, de pijngrens minder dan 140 dB.

29. Beschadiging en hinder Beschadiging: als het geluid te hard is geweest waardoor je oren beschadigd raken Hinder: als het geluid irritant is Let op: een te hard geluid kan ook hinderlijk zijn

30. Maatregelen tegen geluid Zorg dat je isolatiemateriaal gebruikt Zorg dat je gehoorbescherming draagt Oordopjes maken minder geluid dan een luidspreker De geluidswand houdt het geluid tegen De oorkappen houden het geluid tegen Zorg dat de bron minder geluid produceert