EKONOMİK COĞRAFYA GİRİŞ

1. EKONOMİK COĞRAFYA GİRİŞ

2. KAYNAKLAR • Tümertekin,Erol, Özgüç Nazmiye, 2009, Ekonomik Coğrafya (küreselleşme ve kalkınma ) Çantay yayınları, İstanbul. • Doğanay,Hayati, Özdemir, Ünal, Şahin, Fevzi, 2003, Coğrafyaya Giriş II, Genel Beşeri ve Ekonomik Coğrafya Aktif Yayınları, Erzurum. • Harvey, David, 2008, Yeni Emperyalizm, Everest yayınları, İstanbul. • Khella, Karam, 2003, Parçalanmış Dünya (Günümüzde Emperyalizm), El yayınevi, İstanbul. • Yılmaz, Demet vd, 2006, Kapitalizm, Küreselleşme, Azgelişmişlik, dipnot Yayınları, Ankara. • Lacoste, Yves, 2008, Büyük Oyunu Anlamak, NTV yayınları, İstanbul. • Gökdere, Ahmet, 2001, Küreselleşmeye genel bir bakış, Ankara Avrupa Çalışmaları dergisi C.1S.1 Ankara.

3. EKONOMİK COĞRAFYA NEDİR

4. Ekonomik coğrafya insanın hayatını devam ettirmek için yürüttüğü faaliyetlerin incelenmesini içerir. • Ekonomik coğrafyada dünya üzerinde çok çeşitli doğal kaynakların dağılışını ve bu kaynakların insan tarafından kullanılışını konu alan bir bilim dalıdır. • Bu nedenle insanın üretim değiştirme ve tüketim etkinliklerinin yeryüzündeki mekansal farklılıklarının incelenmesi ön plandadır.

5. Ayrıca bu mekansal farklılığın ortaya çıkardığı farklı üretim şekillerinin analiz edilmesi, dağılışın incelenmesi, gelecekteki eğilimlerin irdelenmesi tespit edilmesi önem taşımaktadır. • İnsan gruplarının kültürel ve sosyal farklılıklara sahip olması ve bu farklılıkların üretim değiştirme ve tüketim etkinliklerinin yeryüzünde farklı mekanlarda çok değişiklikler göstermesi konunun önemini artıran etkendir.

6. Ekonomi nedir • İnsanların yaşabilmek için üretme ve ürettiklerini bölüşüm biçimlerini ve bu faaliyetlerden doğan ilişkilerin bütününü içine alan bir dal (iktisat) • Diğer anlamıyla aşırı harcamalardan sakınma, işin en uygun şekilde yapılması

7. EKONOMİK FAALİYET NEDİR • Ekonomik faaliyet insanların hayatlarını kazanmak için yaptığı veya yürüttüğü faaliyetlerin tümünü kapsar

8. Ekonomik faaliyet nasıl doğar • Şu 3 unsur etkilidir. • 1. Üretme (geçmişten günümüze) • 2. Bölüşme, (azlık , çokluk) • 3. Ticaret (azlık ve çokluğun yer değiştirmesinden doğan faaliyet)

9. EKONOMİK FAALİYETLER NELERDİR • İnsanların yürüttüğü faaliyetler kabaca 3 grup (Sektör) içinde değerlendirilir. • 1- TARIM ( PRİMER) • 2- SANAYİ (SEKONDER) • 3- HİZMETLER (TERSİYER)(4. Kuaterner)

10. Ekonomik faaliyetlerin etken olduğu alanlar • Yukarıda belirtilen faaliyetler yerleşme tipine göre de farklılık göstermektedir. • Tarım daha çok kırsal yerleşmelerde ön planda • Diğer ikisi ise şehirsel yerleşmelerde ön planda yer alır.

11. Ekonomik faaliyetlerde farklılığı ortaya çıkaran unsurlar • Bu farklılığı yaratan etmenler 2 grupta değerlendirilirler • 1. Doğal etmenler: (yükselti, iklim vb) • 2. Beşeri etmenler : ( Nüfus, kültür, eğitim seviyesi vb) • Bunlar, yerleşmelerin nüfus büyüklüğünü alanların ve yerleşmelerin gelişmelerini, ekonomik yapılarını, pazarı, ticareti, ulaşımı farklı ölçülerde etkilemektedir.

12. Kısaca bir yerin gelişmemesini veya gelişememesini etkiler. başka bir ifade ile • Doğal etmenler nedeniyle (tarım, sanayi, yerleşme vb açılardan ) hiçbir potansiyel oluşmamakta ( dağlık alanlar, çöllük alanlar, bataklık alanlar, çok soğuk veya çok sıcak alanlar gibi ) • Yada doğal etmenlerde olumsuzluk olmamasına rağmen beşeri etmenler nedeniyle var olan potansiyel durumun kullanılamaması (kültürel, sosyal veya teknolojik yapı)

17. Nüfus dağılışı Relief (topograpya) iklim iş Nüfus dağılışını etkileyen faktörler bitki kaynaklar Ulaşım geçit

18. Nüfus dağılışını etkileyen faktörler

19. Geography Population Yoğun nüfuslu alanlar Seyrek nüfuslu alanlar insanların yaşadığı yerler 4.Fakir su kaynağı 2. Hafif topografya Mountain Forest 8. Step alanlar 3.İyi toprak Desert River Valley 9. Az doğal kaynak 5. Bir çok doğal kaynak 10. Yoğun ormanlar orman vadi dağ çöl

20. Sparse population in northern high latitudes Dense population in Western Europe Dense population in India & SE Asia Dense population around edges of continents Sparse population in central & west Australia & Northern Africa

21. Population Distribution • Where people live? • Why they live there (what are the human and physical factors that explain population density and distribution)? • A densely populated area of the world is Europe? • A sparsely populated area of the world is Amazonia.

22. Niçin bazı alanlar düşük nüfuslu • Fiziki – aktif volkan / dağlık alanlar • İklim – çok sıcak& az yağmur( Sahara) yadaçok soğuk & kısa büyüme sezonu (N. Canada) • Bitki – konifer ormanlar ( N.Eurasia) ve yağmur ormanları • Toprak – donmuş toprak– Permafrost (Siberia), ince toprak (Nepal), yıkanmış toprak(Amazon) • Su kaynakları • Hastalık & böcekler –malarya Central Africa. • Kaynaklar • İletişim – Amazon, Sahara. • Politik – brezilya içleri, yatırımlarda başarısızlık

23. Niçin bazı alanlar yoğun nüfuslu • Fiziki – düz alan ve etrafı volkanlarla çevrilmiş alan (Etna). • İklim – fark olmaması( N.Europe) güneşlenme(Costa del Sol) yada kar (Alps). • Bitki – çayırlık alanlar • Toprak – derin, humus toprak( Paris) and akarsu depoları ( Ganges Delta). • Su kaynakları – reliable. • Hastalıklar – • Kaynaklar – Ruhr. • İletişim • Politik idari – decisions may affect distribution EPZs or New Towns. • Ekonomik –tarımın işçi ihtiyacını karşılayan yoğun nüfuslu sahalar

24. Nüfus yoğunluğunu etkileyen faktörler fiziki • Relief (shape of the land) e.g.. Himalayas – düşük nüfuslu; Nile Delta – yoğun nüfuslu • İklim vb merkezi Avustralya – çöl – düşük nüfuslu ; batı Avrupa – yoğun nüfuslu • Bitki vb Amazon – seyrek • Doğal kaynaklar vb . Kömür – Pennsylvania • Su kaynakları • Doğal geçit ve ulaşım imkanları

25. SAHARA; North Africa

26. Location

27. Sahara (Africa) niçin düşük nüfus yoğunluğuna sahip (0-5 insan km2) • İklim ; sıcaklık çok yüksek ortalama 30 C üstünde ; oldukça kurak yıllık ortalama yağış 200 mm altında , yüksek buharlaşma oranı • Tarımsal problemler ; su yetersizliği ; toprağın tuzluluğu , ulaşım sistemlerinin yetersizliği • Yetersiz doğal kaynaklar • Sınırlı ve yetersiz sanayisel gelişme • Doğal ulaşım rotalarına sahip değil, kıtasal= ihracat ve ithalat limanlarından oldukça uzak

28. WESTERN EUROPE

29. Niçin batı Avrupa yüksek nüfus yoğunluğuna sahip(250-500 km2) • İklim ; sıcaklık ; ortalama 5 ile 25 C; yıllık yağış miktarı 600mm üstünde • Tarımsal avantaj ; yeterli su kaynakları; verimli topraklar , iyi bir ulaşım sistemi ve bağlantıları • Zengin doğal kaynaklar (kömür Ruhr vadisi Almanya ) • Sanayi gelişimi için sınırsız imkanlar • Doğal ulaşım hatlarına kolay bağlantı ; okyanusla liman bağlantıları

30. Ekonomik coğrafya çalışmalarının nedeni • Ekonomik coğrafya çalışmalarında iki neden ön plana çıkar • 1.insan grupları arasındaki sosyal ve kültürel farklar • 2.bölgeler ve insanların birbirine bağımlılığı

31. A=İnsan grupları arasındaki kültürel ve sosyal farklar • 1. kültür nedir • Bir toplumun tarihsel süreç içinde ürettiği ve kuşaktan kuşağa aktardığı her türlü maddi ve manevi özelliklerin bütününe kültür denir. • 2.kültürü neler farklılaştırır • Yaşanılan çevre şartları (fiziki yapı) • Din • vb

32. Kültür neyi etkiler • Üretim • Tüketim • Alanları arası ilişkileri • Sosyal ve ekonomik yapıyı

33. Kültür üretim ilişkileri • Kültürün üretimi etkilemesi bazı potansiyellerin kullanılmamasına neden olurmu • Hindistan vb

34. Kültür tüketim ilişkileri • Alman patates • Çin pirinç • Türkler ekmek • ege zeytinyağı • vb

35. Kültürel farklılık yeryüzünde farklı üretim ve tüketime neden olur mu • Ürünsel farklılık ( pirinç , Buğday, Patates vb) • Evsel farklılık (ahşap, taş, buz, toprak) • Üretim farklılığı ( Taze, Konserve, Kavurma sucuk vb) • Üretim tekniğindeki farklılık • (Salça = pişirme, kurutma (güneş)) • (et = dondurma, kavurma (soğuk alan), • Pastırma (sıcak alan) vb

36. Kültürel farklılık • üretimde kullanılan araç, gereç, metot konusunda farklılığa neden olur mu. • Ekip, dikme, herhangi bir üretim ölçeğinde farklı malzeme ve teknik kullanımı • Tarlanın biçilmesi • Saman yapılması vb

37. Kültürel farklılık • Üretim miktarını ve oranını etkiler mi

38. sonuçta • Farklı üretim alanları, teknikleri, ve üretim oranları oluşacak • İhtiyaçlar farklılaşacak ve başka yerlerden karşılanacaktır (mal çeşitliliği) • Diğer bir ifade ile bir tarafta az olan bir nesne diğer yandan bolluk bulunan başka bir alandan karşılanacak ve denge sağlanacaktır.

39. Alanların çoğalması alternatifleri daha da artıracak sonuçta ihtiyaçların temininde başka faktörler devreye girecektir

40. Yukarıdaki durum sosyal yapı farklılıkları doğuracaktır • Çeşitli konulardaki anlayış ve yapı farklılaşacak (arkadaşlık, aile, bazı olaylara bakış tarzı vb ( flört , tüketim miktarı giyim vb) • Ekonomik yapı değişecek (zengin- fakir bölge, alan ve kişiler oluşacak) • Tüketim yapısı, alışkanlıkları, oranları nı değiştirecek farklılaştıracaktır

41. B= bölgeler ve insanların birbirleriyle olan bağımlılığı • Yukarıda saydığımız etmenlerden dolayı bölge ve insanlar birbirine bağımlı ve birbirlerini tamamlamaktadırlar. (üretim ve tüketim açısından birbirlerine bağımlı durumdadırlar)

42. Üretim ve tüketim ilişkisini etkileyen faktörler • 1.Uzaklık • 2.Mali güç (parasal yapı-ekonomik yapı) • 3.Nüfus • 4.Maliyet • 5.Temin alanlarının Farklılaşması

43. Uzaklık • Mesafe maliyeti etkiler

44. Parasal yapı mali güç • 1.Alım gücü ile mal çeşitliliği • 2. Alım gücü mal miktarı • 3. Alım gücü mal kalitesi • 4. Alım gücü Pazar ilişkisi • 5. Alım gücü Pazar kalitesi • 6. Alım gücü tüketim ilişkisi

45. Nüfus • Tüketim ve üretim açısından önemi • 1Nüfus miktarı tüketim ilişkisi • 2.Nüfus miktarı tüketim oranı • 3. Nüfus miktarı eğitim seviyesi tüketim ilişkisi • 4. Nüfus miktarı gelir tüketim ilişkisi • 5. yaş grubu tüketim ilişkisi • 6. Nüfus miktarı üretim ilişkisi

46. Maliyet • 1. Maliyet mesafe ilişkisi • 2. maliyet ulaştırma sektörü ilişkisi • 3. maliyet zaman ilişkisi • 4. maliyet imkanlar • 5. bilgi ve tecrübe

47. Temin alanlarının farklılaşması • Temin alanlarının seçiminde etkili olan faktörler • 1. fiyat • 2. mesafe • 3. Ulaşılabilirlik • 4.ulaşım sektör çeşitliliği • 5. dini ve kültürel bağlar

48. Ekonomik coğrafya çalışmasında hangi yönlerden bakılır • Üç yönden değerlendirme yapılır • 1. üretim araç ve metotlarının analizi • 2. ekonomik faaliyetlerin dağılışının analizi • 3.Faaliyetlerin ve kullanılan tekniklerin gelecekteki analizi

49. 1. üretim araç ve metotlarının analizi • Çeşitli ekonomik faaliyetleri detaylı olarak incelemek için bu işlemin yapılması gerekmektedir. • Ormandan ağaç çıkartılması • Madenlerin işletilmesi • Vb • Faaliyetler her yerde değişik araç ve metotlar kullanılmaktadır.

50. 1.üretim araç ve metotlarının analizi • Bütün bu değişimde • 1. fiziki faktörler • 2. beşeri faktörler • Önemli rol oynamaktadır.