Download
1 / 15
150 likes | 318 Vues
ÖMER BÖLÜKMEŞE. SÖZCÜK TÜRLERİ: EDATLAR – ÜNLEMLER. BAĞLAÇLAR. Eş görevli ya da birbiriyle ilgili sözcükleri, sözcük öbeklerini, özellikle tümceleri bağlamaya yarayan, bunlar arasında anlam ve kimi zaman biçim açısından bağlantı sağlayan öğelere bağlaç adı verilir.
E N D
ÖMER BÖLÜKMEŞE SÖZCÜK TÜRLERİ: EDATLAR – ÜNLEMLER
BAĞLAÇLAR Eş görevli ya da birbiriyle ilgili sözcükleri, sözcük öbeklerini, özellikle tümceleri bağlamaya yarayan, bunlar arasında anlam ve kimi zaman biçim açısından bağlantı sağlayan öğelere bağlaç adı verilir.
Türkçe‘nin yapı özelliklerini yansıtan bağlaçlarda görüleceği gibi, tümceler arasındaki konu ve anlatım bütünlüğü, sürekliliği sağlanmaktadır.
Bağlaçlar diğer sözcük türleri yerine görev yapamazlar ancak belirteçler ve ilgeçlerin kimi zaman bağlaç görevlerinde bulundukları görülür.
Büyük bir çoğunlukla yabancı kökenli olan bu bağlaçlar dilimize Arapça ve Farsça'nın etkisiyle giren sözcüklerdir. Bağlaçların cümlede herhangi bir öğe olma gibi bir durumu yoktur. Her tür sözcük ve tümce arasında bağlama görevi yapabilirler.
Türkçe kökenli, bağlaçlar ikilemeler arasında da anlamı pekiştirmek için kullanılır. Kimi zaman bağlaçların düştüğü de görülür. Okur yazar, okur ve yazar gibi.
örnekler • De (da): Tümceleri, sözcük öbeklerini, aynı türden ve görevdeş sözcükleri bağlar. Türkçe bilir, sohbeti de güzeldir. • Ne....ne: Görevleri aynı olan öğeleri birbirine bağlar ve tümceye olumsuzluk verir. Bu adam ne ana bilir, ne baba bilir. • İle: Görevdeş sözcükleri birbirine bağlayan bu bağlaç ilgeç olarak da kullanılır. Denizle (ile) kumu çok özledik.
ÜNLEMLER • Kimi zaman sevinme, kızma, korku, acıma, şaşma gibi ansızın beliren duyguları, kimi zaman da birtakım doğa seslerini yansıtmaya yarayan sözcüklerdir.
Ünlemler her dilde olan sözcüklerdir. Kimi ünlemler, kimi dillerde ortaktır. Ayrıca ünlemlerin bazı dilcilerce ilgeç (edat) olarak tanımlandığı da görülmektedir.
Ünlem sözcüğünün tek başına anlamını vermeye çalışırsak, ünlem eyleminden kurulduğunu ve sözcüğün kendinde de bu seslenme, çağırma kavramlarının bulunduğunu görürüz
örnekler • Ah! (aah!): Özlem, istek, acıma, ya da üzüntüyü belirtmede kullanılır. Ah bu kalp kimler için çarptı... • Eh! (eeh! Ehh!): Genellikle onaylama anlamı taşır. Eh, hayırlısı neyse o olsun!
Vah! Vaah!: Derin bir üzüntü ve acıma belirtir. • Oh! Oooh! : Sevinç, beğenme anlatır. • Oha!: Kaba ünlemdir.
BAĞLAÇ: Sözcükleri birbirine bağlamaya yarayan öğelere bağlaç adı verilir. • ÜNLEM: Herhangi bir duyguyu belirtmeye yarayan öğelere ünlem denir.
Kaynakça: http://www.turkceciler.com/indir/sozcuk_turleri.html http://www.cokbilgi.com/yazi/sozcuk-turleri/
