SOCJOLOGIA WYKŁAD III STRUKTURA SPOŁECZNA

1. SOCJOLOGIA WYKŁAD III STRUKTURA SPOŁECZNA

2. CO TO JEST STRUKTURA? • Socjologia jako nauka o grupach społecznych • Socjologia jako nauka o instytucjach • Socjologia jako nauka o strukturze społecznej • Abstrakcja koncentrująca się na sieci relacji, bez uwzględniania jednostek ludzkich, ról czy pozycji społecznych • „W sensie naukowym powiadamy najczęściej, że jakiś obiekt posiada, ma określoną strukturę” - P. Sztompki rozumienie atrybutywne

3. ABSTRAKCYJNOŚĆ STRUKTURY • W rzeczywistości nie ma czegoś takiego, jak struktura społeczna • Jest to tylko sposób opisu relacji pomiędzy całościami społecznymi (które też przecież są abstrakcjami) • Jest formą, schematem, idealnym typem – podobnie jak linia czy punkt czy inne formy geometryczne • Pozwala dokładnie scharakteryzować zakładany kształt rzeczywistości społecznej

4. RODZAJE STRUKTURY SPOŁECZNEJ • Mikrostruktury - „sieć powiązań między elementarnymi składnikami życia społecznego, czyli takimi, które z punktu widzenia socjologii są traktowane jako ostateczne i dalej nierozkładalne (np. struktura grupowa – relacje pomiędzy jednostkami; struktura organizacji – sieć powiązań między pozycjami czy rolami społecznymi)” P. Sztompka, Socjologia, s. 137 • Makrostruktury - „sieć powiązań między złożonymi obiektami społecznymi, a więc takimi, które same są wyposażone w strukturę (np. struktura polityczna jako sieć powiązań między partiami politycznymi, parlamentem, rządem, grupami nacisku” tamże, s. 138

5. STRUKTURALNY PUNKT WIDZENIA • Struktury pokrewieństwa: • Patrylinearne • Matrylinearne • Bilateralne • Struktury komunikacyjne: • Okrąg • Łańcuch • Igrek • Koło • Struktury socjometryczne

6. GDZIE TU DYNAMIKA? • Pojęcie struktury umożliwia opis społecznych ram ludzkich działań • Ramy te ulegają ciągłej transformacji, choć jest to proces może niezauważalny z perspektywy życia jednostki (pojęcie strukturacji A. Giddensa) • Tak jak w historii architektury zmieniały się style, które z perspektywy czasu można opisać, poklasyfikować, wskazać ich cechy charakterystyczne – podobnie ma się rzecz ze strukturami społecznymi

7. RAMY DZIAŁANIA • „Struktura interakcyjna zamyka pewne kanały komunikacyjne, uniemożliwiając kontakt między niektórymi osobami lub niektórymi pozycjami społecznymi, (…) otwiera natomiast inne kanały, stymulując lub ułatwiając interakcje”Sztompka, s. 145 • „Struktura interesów ogranicza środki niezbędne do pewnych działań, (…) ale może również sprzyjać określonym działaniom dostarczając niezbędnych środków”Sztompka, s. 146 • „Struktura normatywna zakazuje pewnych działań lub stara się do nich zniechęcić (…), ale także nakazuje określone działania lub skłania do ich podejmowania”Sztompka, s. 146 • „Struktura idealna sugeruje odrzucenie pewnych przekonań (…), ale zarazem wymaga uznania innych” Sztompka, s. 146