ระเบียบวิธีวิจัย

1. ระเบียบวิธีวิจัย การทบทวนวรรณกรรม(Review literature) ดร. ลัดดา ปรีชาวีรกุล ภาควิชาวิทยาการคอมพิวเตอร์ คณะวิทยาศาสตร์

2. สาระที่สำคัญในการทบทวนวรรณกรรมสาระที่สำคัญในการทบทวนวรรณกรรม • ความหมายของวรรณกรรม • จุดมุ่งหมายของการทบทวนวรรณกรรม • ประโยชน์ที่ได้จากการทบทวนวรรณกรรม • แหล่งของวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง • ขั้นตอนการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง • หลักการเขียนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง Research Methodology

3. ความหมายของวรรณกรรม • วรรณกรรม (Literature) หมายถึง สื่อสิ่งพิมพ์ต่างๆ ที่รวบรวมไว้อย่างเป็นระเบียบ เป็นประโยชน์ในการศึกษา โดยสิ่งพิมพ์ต้องเป็นที่น่าเชื่อถือได้ เช่น หนังสือ วารสาร จดหมายเหตุ รายงานการวิจัย วิทยานิพนธ์ Encyclopedia เอกสารที่เกี่ยวกับทฤษฎีที่ใช้ในการวิจัย เป็นต้น Research Methodology

4. การทบทวนวรรณกรรม (Review literature) • เพื่อจะอ้างอิงทฤษฎีผลการวิจัยที่เป็นพื้นฐานในการศึกษาเพื่อการวิจัย • วรรณกรรมที่เกี่ยวข้องเป็นกรอบของคำถามการวิจัยหรือสมมติฐานการวิจัย ซึ่งเกี่ยวข้องกับ 4 เรื่องใหญ่คือ • ทฤษฎี (Theory): ทฤษฎีหลัก (Grand Theory) และทฤษฎีที่ทดสอบกับสภาพจริงแล้ว (Grounded Theory) • รูปแบบ (Model): ถ้าไม่มีทฤษฎีรองรับ อาจหารูปแบบ (Model) มารองรับได้ • การวิจัยเริ่มแรก (Empirical research): นำผลสรุปจากการวิจัยมาเป็นวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง • ความเกี่ยวข้องของทฤษฎีและการวิจัยแบ่งเป็น 2 ประเภท • Theory-then-Research • Research-then-Theory Research Methodology

5. Theory-then-Research • ประกอบด้วยขั้นตอนดังนี้ • มีโครงสร้างทฤษฎีหรือรูปแบบอยู่แล้ว อาจเป็น Grand theory หรือ Grounded theory โดยระบุทฤษฎีให้ชัดเจนว่ามีรายละเอียดอย่างไร • เลือกทดสอบว่าปรากฏการณ์ที่มีอยู่นั้นสอดคล้องกับทฤษฎีหรือไม่ หากไม่สอดคล้องให้ระบุว่าอะไรแตกต่างออกไป (ผู้วิจัยอาจได้ข้อค้นพบใหม่) • การออกแบบการวิจัย เพื่อเก็บรวบรวมข้อมูล วิเคราะห์ข้อมูลและเพื่อสรุปผล • ตรวจสอบว่าจะยอมรับหรือปฏิเสธทฤษฎีนั้น พร้อมทั้งให้เหตุผลประกอบ • ทำการพัฒนาทฤษฎีต่อไปด้วยกระบวนการวิจัย Research Methodology

6. Research-then-Theory • ขั้นตอนมีดังนี้ • ศึกษาปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นตามธรรมชาติ โดยการวิจัยเชิงสำรวจ หรือการสืบค้นเชิงธรรมชาติ • ทำการวัดและประเมินผลปรากฏการณ์ที่เกิดขึ้นโดยอาศัยกระบวนการวิจัยตั้งแต่การกำหนดตัวแปร และออกแบบเครื่องมือชี้วัด • วิเคราะห์ผลที่เกิดขึ้น • นำผลสรุปไปสร้างเป็นทฤษฎีต่อไป ซึ่งอาจเป็น Grounded theory แล้วพัฒนาเป็น Grand theory ในที่สุดก็ได้ Research Methodology

7. จุดมุ่งหมายของการทบทวนวรรณกรรมจุดมุ่งหมายของการทบทวนวรรณกรรม • เพื่อให้ทราบว่ามีทฤษฎี แนวคิด Model และงานวิจัยอะไรที่เกี่ยวข้องกับประเด็นปัญหาของการวิจัยบ้าง มีตัวแปรอะไรที่เกี่ยวข้องบ้าง • เป็นแนวทางให้ผู้วิจัยสามารถกำหนดกรอบแนวคิด (Conceptual framework) หรือ กรอบทฤษฎี (Theory framework) ของการวิจัยได้ นำไปสู่การตั้งสมมติฐานต่อไป • เพื่อให้ทราบว่ามีใครทำวิจัยในเรื่องที่จะศึกษาอยู่บ้าง เพื่อป้องกันการทำซ้ำซ้อนกัน ทั้งวิธีการ กลุ่มตัวอย่าง และเครื่องมือ • เพื่อศึกษางานวิจัยของผู้อื่น จะได้ทราบวิธีการศึกษา กลุ่มตัวอย่าง เครื่องมือที่ใช้ วิธีการ รวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูล ซึ่งทำให้ผู้วิจัยได้แนวคิดมาประยุกต์ใช้กับการวิจัยที่จะจัดทำได้ • เพื่อช่วยในการอภิปรายผลได้มากขึ้น Research Methodology

8. จุดมุ่งหมายของการทบทวนวรรณกรรม (ต่อ) • เพื่อให้ทราบปัญหาอุปสรรคของการทำงานวิจัยของผู้อื่นที่ผ่านมา จะได้เพิ่มความระมัดระวังมากขึ้น • เพื่อให้ผู้วิจัยได้ข้อสรุปในการขยายแนวคิดต่าง ๆ ที่ได้อ่านมาไปศึกษาเพิ่มเติม หรือศึกษาในส่วนที่ยังไม่สมบูรณ์ Research Methodology

9. ประโยชน์ของการทบทวนวรรณกรรมประโยชน์ของการทบทวนวรรณกรรม • ได้หัวข้อการวิจัยที่เหมาะสม ไม่ล้าสมัย เป็นเรื่องที่อยู่ในความสนใจของสังคม ของศาสตร์ที่กำลังศึกษา • ทำให้ได้หัวข้อไม่ซ้ำกับผู้วิจัยอื่นๆ • ทำให้ผู้วิจัยเกิดแนวคิดในการทำวิจัยที่มีประโยชน์ต่อศาสตร์ ต่อสังคมโดยรวม มีการเชื่อมโยงความรู้จากทฤษฎี งานวิจัย และจากศาสตร์ต่างๆ เข้าด้วยกัน • ทำให้ผู้วิจัยได้แนวคิดในการพัฒนารูปแบบการวิจัย ตั้งแต่เครื่องมือการวิจัย การเก็บรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูล การแปลผล Research Methodology

10. แหล่งของวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องแหล่งของวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง • เอกสารตำรา (Text book) ที่เกี่ยวข้องกับเรื่องที่กำลังวิจัย • บทความจากวารสารต่างๆ ทั้งในและต่างประเทศ • รายงานการวิจัยจากสถาบันการศึกษา และหน่วยงานต่างๆ • สารานุกรมทางการวิจัย หนังสือรวบรวมบทคัดย่อการวิจัย ทั้งในและต่างประเทศ • วิทยานิพนธ์ • CD-ROM และ Internet Research Methodology

11. ขั้นตอนการทบทวนวรรณกรรมขั้นตอนการทบทวนวรรณกรรม • กำหนดขอบเขตของการทบทวนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง ให้กระชับเฉพาะหัวข้อที่ต้องการศึกษา โดยพิจารณาคำสำคัญ (Key word) • ค้นหาจากเอกสารที่ต้องการ ทั้งหนังสือ วารสาร พจนานุกรม Encyclopedia จากห้องสมุด CD-ROM Internet • หลักเกณฑ์การเลือกเอกสารดังนี้ • พิจารณาจากเนื้อหาที่เกี่ยวข้องเท่านั้น • พิจารณาความทันสมัย ต้องเป็นความรู้ใหม่ สาระใหม่ๆ ทฤษฎีที่เป็นที่ยอมรับแพร่หลาย มีความเป็นปัจจุบัน • ประวัติผู้เขียนหรือผู้วิจัย Research Methodology

12. ขั้นตอนการทบทวนวรรณกรรมขั้นตอนการทบทวนวรรณกรรม • สำนักพิมพ์ต้องเป็นสำนักพิมพ์ที่เชื่อถือได้ มีการคัดผลงานที่จะพิมพ์ • ความน่าเชื่อถือของข้อมูล • การจดบันทึกรายละเอียดเพื่อป้องกันการลืม • กรณีเป็นหนังสือ: ชื่อ-สกุลผู้แต่ง ชื่อหนังสือ วารสาร บทความ สถานที่พิมพ์ ปีที่พิมพ์ เล่มที่ เลขหน้า เลขหมู่หนังสือ/สถานที่ค้นหนังสือ • กรณีเป็นผลงานวิจัย: ชื่อหัวข้อการวิจัย วัตถุประสงค์ของการวิจัย สมมติฐาน ระเบียบวิธีวิจัยที่ใช้ สรุปผลการวิจัย Research Methodology

13. หลักการเขียนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้องหลักการเขียนวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง • การนำเสนอสาระในวรรณกรรมที่เกี่ยวข้อง มักนิยมจัดเป็นหมวดๆ ดังนี้ • ความหมายของคำสำคัญที่ปรากฏ โดยสรุปว่าใครกล่าวให้ความหมายไว้อย่างไรบ้าง ซึ่งอาจจะเหมือนกัน คล้ายคลึงกัน แล้วผู้วิจัยสรุปว่าในงานวิจัยนี้จะหมายความว่าอย่างไร • แนวคิดในเรื่องที่ทำการวิจัย เช่น กรอบแนวคิดอะไรบ้าง • ทฤษฏีที่เกี่ยวข้องกับเรื่องที่ศึกษามีอะไรบ้าง มีการยืนยันทฤษฎีหรือไม่ ถ้าใช่จะยืนยันทฤษฎีอะไร หากมีหลายทฤษฎี ต้องสรุปว่าจะนำทฤษฎีอะไรมาสนับสนุนบ้าง ถ้าไม่มี ต้องมี Modelหรืองานวิจัยมาสนับสนุน • งานวิจัยที่เกี่ยวข้อง ทั้งงานวิจัยในและต่างประเทศ เพื่อให้ได้ทราบว่ามีงานวิจัยใดบ้างที่เกี่ยวข้องกับเรื่องที่จะวิจัย ข้อค้นพบของงานวิจัยแต่ละเรื่อง ต้องสรุปให้เป็นหมวดหมู่ชัดเจน Research Methodology

14. สรุปการทบทวนวรรณกรรม • เพื่อให้ได้หัวข้อการวิจัยที่เหมาะสม ไม่ซ้ำกับการวิจัยของผู้อื่น และทำให้เกิดแนวคิดที่เป็นกรอบสำหรับการวิจัย • ช่วยในการออกแบบการวิจัย สร้างเครื่องมือสำหรับการเก็บรวบรวมข้อมูล การวิเคราะห์ข้อมูลและการสรุปผลของการวิจัย Research Methodology

15. อ้างอิง • ลัดดาวัลย์ เพชรโรจน์ และอัจฉรา ชำนิประศาสน์“ระเบียบวิธีการวิจัย” พิมพ์ดีการพิมพ์จำกัด, 2547. Research Methodology