Akcigerin Mantar Enfeksiyonlari

1. Akcigerin Mantar Enfeksiyonlari Yard.Do�.Dr. Emel Ceylan AD� Tip Fak. G�g�s Hast.

2. Genel �zellikler Funguslar sporlu, filamentleri bulunan, dogada saprofiter veya paraziter olarak yasayabilen mikroorganizmalardir. Bulunduklari ortamda maya veya mi�el formunda bulunabilir. Maya konak�i dokularda bulunur ve �zel besiyerinde (Saboraud) �rer. Mi�el ise dogada bulunur (toprakta/havada)

3. Insanlarda mantar infeksiyonlari y�zeyel (deri, sa�, tirnak) veya derin (akciger, karaciger, lenf bezleri, sinir sistemi vb) olabilir. Solunum sisteminde astma, hipersensitivite pn�monileri, saprofitik kolonizasyon ve infeksiyon tablolarina neden olurlar.

4. Dokuda kazeifikasyon i�ermeyen gran�lomat�z infeksiyon olusturur. Endemik (histoplazmozis, blastomikozis, koksidioidomikozis, parakoksidioidomikoz), Bazilari ise d�nyada yaygindir (kandidiazis, aspergillozis, kriptokokkozis). Imm�n sistemi baskilanmis kisilerde fatal infeksiyonlara neden olabilirler.

5. Aspergillozis Aspergillus fumigatus A. Terreus A.Terreus olgularin %90�inda akciger tutulumu ve az bir kisminda kemik, sin�sler ya da cilt tutulumu g�zlenir. A.Terreus enf. Amfoterisin B�ye diren�li; ancak Itraconazole ve voriconazole preparatlarina hassas

6. Aspergillusa bagli akciger hastaliklari Havayolu kolonizasyonu ABPA Hipersensitivite pn�monitisi Aspergilloma Akut invaziv pulmoner aspergillozis Kronik invaziv pulmoner aspergillozis Bronkosentrik gran�lomatozis Aspergillus trakeobronsiti

7. Risk gruplari Uzamis n�tropeni Solid organ and hematopoietic stem cell transplant alicilari Kortikosteroid kullanimi invaziv aspergillozis i�in a�ik bir risk fakt�r�d�r.. Ilerlemis HIV enfeksiyonu Kr. Gran�lomat�z hastaligi bulunan �ocuklar

8. Aspergilloma Aspergilloma hifsel yapidaki mantar, fibrin, mukus ve h�cre d�k�nt�lerinden olusan ve daha �nceden var olan akciger kavitesine veya ektatik bir bronsa yerlesmis mantar topudur (fungus ball). Semptomlar: Asemptomatik veya hemoptizi, ates, halsizlik, kilo kaybi. Fizik baki bulgusu yok (altta yatan akciger hastaligi bulgulari saptanir).

13. Akciger grafisinde kavite i�inde �st duvarindan yarim ay seklinde bir hava s�tunu ile ayrilan dansite. Toraks bilgisayarli tomografisi yararli. Serumda antikor varligi �nemli, deri testleri yararsiz. Tedavi: Cerrahi rezeksiyon, intrakaviter amfoterisin-B uygulamasi.

14. Allerjik bronkopulmoner aspergillozis Aspergillus antijenlerine karsi asiri duyarlilik, non-atopik kisilerde g�r�l�r. Tekrarlayan maruziyetlerle gran�lomat�z hastalik ve interstisyel fibrozise yol a�ar. B�y�k hava yollarinda ektazi (genisleme), mukus tika�lari, eosinofilik inflamasyon. Brons duvarinda aspergillus hifleri var ancak doku invazyonu yok.

15. ABPA Tani Kriterleri: Epizodik brons obstr�ksiyonu (astma) Periferik kanda eozinofili(1000/ml�den az) Asp.antijenine Tip I deri reaksiyonu Asp.antijenlerine karsi presipite edici Ak Serumda y�ksek IgE konsantrasyonu Serumda A.fumgatusa �zg� y�ksek IgG ve IgE Ak d�zeyleri Pulmoner infiltrasyon �yk�s� Santral bronsektazi

16. Sik bronkospazm ataklari, �ks�r�k, balgam, g�g�s agrisi, tekrarlayan ates ve pn�moni. Fizik bakida ronk�sler. Akciger grafide �st zonlarda infiltrasyon, eldiven parmagi g�r�n�m�, fibrokistik lezyonlar (balpetegi g�r�n�m�). Balgam ve kanda eozinofili, mukus tikaci mikroskopisinde eozinofiller ve mantar lifleri.

17. Olgularin %60-100��n�n balgam k�lt�r�nde aspergillus �rer (tekrarlanmali). Total IgE artisi ve presipitan antikor varligi (%50-90). Deri erken ve ge� asiri duyarlilik reaksiyonlari (%87-100). Tedavi: Kortikosteroidler (1 mg/kg/g�n prednison, 6-12 ay), antifungal ve bronkodilat�r ila�lar.

18. Invaziv aspergillozis Imm�nsupresyon veya myelosupresyon bulunan kisilerde g�r�l�r. Akciger parankiminde nekroz ve kavite olusumu. Gran�lositopeni, ates, kuru �ks�r�k, g�g�s agrisi. Akciger grafisinde yamali tarzda bronkopn�monik infiltrasyon, kavitasyon.

20. Balgam k�lt�r�nde �reme n�tropenik olgularda anlamli. Kesin tani dokuda g�sterilmesi ile konur. Fiberoptik bronkoskopi veya a�ik biyopsi ile alinan �rnek g�m�s boyama ile boyanir. Serumda ELISA y�ntemi ile Galaktomannan antijeninin aranmasi da tanida yararlidir. Galaktomannan aspergillusun dokuda b�y�mesi sirasinda dolasima salinan aspergillusun polisakkarit h�cre duvar komponentidir. 1-3,b-D-glucan birtakim patojenik maya ve filament�z funguslarin h�cre duvarinin �nemli bir komponentidir.

21. Tedavi Amphotericin-B (1mg/kg, IV inf�zyon) Vorikonazol Kaspofungin itraconazole (oral). Kaspofungin+Vorikonazol kombinasyonu

23. Kandidiazis Candida albicans saglikli insanlarin %30-50�sinde agiz, �SY, GIS�te bulunur. Imm�nsupresyon, DM, gebelik, maln�trisyon gibi durumlarda firsat�i enfeksiyon yapar. Akciger tutulumu nadirdir, yaygin invaziv kandidiazisteki hematojen yayimin sonucudur.

27. Akcigerde bronsit, pn�moni, nadiren mi�etoma olusturabilir. Pn�moni tablosu, ates, �ks�r�k, hemoptizi, abse, pl�rezi. Radyoloji: Bilateral daginik, yama tarzinda infiltrasyonlar, kavite. Kesin tani doku biyopsisi ve k�lt�r� ile konur. Tedavi: Amfoterisin-B, azoller (Flukonazol).

28. Histoplazmozis Etken Histoplasma capsulatum toprakta bulunur, bulasma yolu inhalasyondur. Konidia solunum ile alinarak alveollere ulasir. 2 hafta i�inde lokal vask�lit, akciger ve lenf bezlerinde gran�lasyon, nekroz. Genellikle asemptomatik, lezyonlar fibrozis ve kalsifikasyonla iyilesir. Akut, dissemine ve kronik pulmoner histoplazmozis gelisebilir.

31. Dissemine H: Imm�n sistemi baskilanmis kisilerde, tedavi edilmezse fatal. Kronik H: Altta yatan akciger hastaligi olanlarda g�r�l�r, t�berk�lozla karisabilir. Tani: Serolojik testler, dissemine hastalikta doku biyopsisinde g�sterilmeli. Tedavi: Amfoterisin-B, azoller.

32. Kriptokokkozis Etkeni Cryptococcus neoformans, inhalasyonla akcigere, oradan hematojen yayimla meninkslere ulasarak menenjit olusturur. Genellikle solunum sistemi yakinmasi yok. Radyolojik olarak solid lezyonlar veya abse g�r�n�m�. Tani: BOS veya balgamda antijenin g�sterilmesi.

37. Blastomikozis Etken Blastomyces dermatitidis ve brasiliensis, Amerika�da endemik. Inhalasyon sonrasi hematojen yayilim yapar. Akut hastalikta pn�moni tablosu, lober veya segmenter konsolidasyon. Kronik hastalikta t�berk�loz benzeri klinik ve radyolojik bulgular g�r�l�r. Tani serolojik testler, balgam veya dokuda g�sterilmesi veya k�lt�r ile.

38. Koksidioidomikozis Etkeni Coccidioides immitis. Inhalasyon sonrasi primer infeksiyon, %40 olguda ge�ici pn�moni, cilt d�k�nt�s�. Immunsupresif olgularda ise hematojen yayim, progresif pn�moni. Segmenter pn�moni, hiler-mediastinal LAP, pl�rezi, nod�ller, kavite, milier g�r�n�m. Tani: �rneklerde g�sterilmesi, k�lt�r�, serolojik testler.

41. Aktinomikozis Etken Actinomyces israelii, Gr(+) fak�ltatif anaerob bakteri. Agizda saprofit olarak bulunur, aspirasyonla akcigere ulasir, pn�moni klinigi olusturur. Konsolidasyon ve abseler olusturur, diger organlara ve cilde fist�llesme egilimi vardir. Servikofasiyal, abdominal ve pulmoner infeksiyon g�r�lebilir.

42. Tani: Doku biyopsisi veya steril alinan materyalde g�sterilmesiyle. S�lf�r gran�lleri g�r�n�m�nde p� materyali atilir. Tipiktir. Nokardiadan ayrimi i�in anaerobik kosullarda doku ya da sekresyondan biyopsi yapilmalidir. Tedavi: Penisilin 3-6 ay.

46. Nokardiozis Etkeni Nocardia asteroides, aerobik Gr(+) bakteri, aside zayif diren�li, toprakta bulunur. Daha �ok imm�nsupresif olgularda, bakteri sporlarinin inhalasyonu ile hastalik yapar. Akcigerde mikroabseler, infiltrasyon, gran�lasyon dokusu, kavite ve nekroz olusturur.

49. Akcigerde akut ve kronik hastalik yapabilir, hematojen yolla diger organlara da yayilir. Tani �rneklerde g�sterilmesi ve k�lt�r� ile. Tedavi: Trimetoprim-sulfametoksazol, 3 ay.