คิดเชิงบวก...กุญแจไขพลังสมอง ( Positive Thinking)

คิดเชิงบวก...กุญแจไขพลังสมอง(Positive Thinking) ดร.นพ. ยุทธนา ภาระนันท์ แพทย์ผู้เชี่ยวชาญด้านจิตวิทยาการให้คำปรึกษา & ครอบครัว 14 กุมภาพันธ์ 2008 ผู้นำการฝึกอบรมด้วยการบริหารจัดการสมัยใหม่

อย่างไหนปิดกั้นการคิดเชิงสร้างสรรค์มากกว่ากัน ระหว่าง ชอบคิดคนเดียว กับ ชอบคิดแง่ลบ จงสร้างนวัตกรรม หรือไม่ก็ถูกทิ้งไว้ข้างหลัง

การบริหารจัดการสมัยใหม่, จิตวิทยาการให้คำปรึกษา, ทุนทางจิตวิทยา, ศาสตร์ด้านการคิด, การฝึกอบรมแบบพัฒนาขีดความสามารถ 3 ขั้นเปลี่ยนแปลงจิตใจ 2 ขั้นเข้าใจ ขีดความสามารถเดิม 1 ขั้นเชื่อมใจ ขีดความสามารถใหม่ ประเมินผล ปัจจัยเอื้อต่อการเปลี่ยนแปลง: การคาดหวัง, การเข้าใจยอมรับ, การเปิดเผยตนเอง, ความพร้อมที่จะเปลี่ยน,การสังเกตเรียนรู้ซึ่งกันและกัน, การฝึกเสมือนจริง, การเข้าส่วนร่วม, การประยุกต์ใช้ความรู้, การช่วยเหลือกันและกัน, สถานการณ์เสมือนจริง กระบวนการฝึกอบรมด้วยการบริหารจัดการสมัยใหม่

พฤติกรรม ความรู้ ทักษะ การ ตระหนักรู้ วิธีคิด ทัศนคติ ค่านิยม แรงจูงใจ ตัวตน/จิตวิญญาณ การฝึกอบรมด้วยการบริหารจัดการสมัยใหม่พัฒนาขีดความสามารถได้อย่างไร

ใครเหมือนฉันบ้าง? • ชอบคิดเลข คิดอย่างเป็นขั้นเป็นตอน • ชอบทักทายทำความรู้จักเพื่อนใหม่ๆ • ชอบแก้ปัญหา เผชิญสิ่งท้าทาย ใช้ชีวิตอย่างมีเป้าหมาย • ชอบสังเกตอารมณ์ของตนเองและผู้อื่น • ชอบงานศิลปะ วาดรูป ออกแบบ ดนตรี วรรณกรรมภาษา • ชอบกีฬา แสดงละคร การเคลื่อนไหว 1ระบุตัวเรา 2แนะนำตัว (5 คน) 3สัมภาษณ์ 4 ขอลายเซ็นต์

มหอัจฉริยภาพ (Mega Intelligence :ASPEAK) Source: Adapted from Albrecht, Karl.(2007:31). Practical Intelligence. CA: Jossey-Bass

มั่นคง 1) ความเชื่อในสมรรถนะของตน 2) ความหวัง เน้นภายใน เน้นภายนอก 4) ความหยุ่นตัว 3) การมองโลกในแง่ดี ยืดหยุ่น คิดเชิงบวกนั้นเป็นไฉน ? เป็นความสามารถในการประสานการทำงานของสมอง 2 ซีกเพื่อรับมือกับสถานการณ์ได้อย่างสร้างสรรค์ ประกอบด้วย 4 ด้าน

ในเรื่องคิดเชิงบวก...กุญแจไขพลังสมองท่านคาดหวังอะไรในเรื่องคิดเชิงบวก...กุญแจไขพลังสมองท่านคาดหวังอะไร อยากให้ตนเองได้รับการพัฒนาในเรื่องนี้อย่างไร จะนำความรู้ในเรื่องนี้ไปใช้ประโยชน์อย่างไร อยากเห็นบรรยากาศการทำงานเป็นอย่างไรเพื่อเอื้อต่อการพัฒนาในเรื่องนี้

เก่งคิด เก่งบริหารตนเอง คิดเชิงบวก...นั้นเป็นไฉน องค์ประกอบและความหมาย การพัฒนาขีดความสามารถในการคิดเชิงบวก ทักษะคิดมุ่งพัฒนา ทักษะคิดมุ่งทางออก ทักษะมองโลกในแง่ดี ทักษะทบทวนตนเอง ทักษะฉันอยู่นี่ อบรมแล้ว ท่านจะทำอะไรได้บ้าง

ปัจจัยเอื้อต่อการเปลี่ยนแปลงปัจจัยเอื้อต่อการเปลี่ยนแปลง

คิดเชิงบวก: จากใน สู่ นอก (1) ความเชื่อมั่นในสมรรถนะของตน (Self efficacy)เป็นความมั่นใจว่าความสามารถของตนเพียงพอในการรับมือและเอาชนะสิ่งท้าทายที่ต้องเผชิญ ความหยุ่นตัว (Resiliency) เป็นความสามารถด้านบวกในการต้านทานและรับมือกับความเครียดและอุปสรรคปัญหา อีกทั้งสามารถรื้อฟื้นตนเองกลับสู่ปกติได้อย่างรวดเร็วหลังเผชิญกับสถานการณ์ที่ยากลำบาก

คิดเชิงบวก: จากใน สู่ นอก (2) ความหวัง (Hope) เป็นความรู้สึกด้านบวกต่อจุดมุ่งหมาย (Goal) ว่าจะสำเร็จได้ ก่อให้เกิดแรงบันดาลใจ ความมุ่งมั่นพากเพียร (Willpower) ในการค้นหาและทำตามกระบวนวิธี (Waypower) เพื่อมุ่งสู่จุดหมายนั้น การมองโลกในแง่ดี (Optimism) เป็นความสามารถในการคาดหวังผลลัพธ์ที่ดีท่ามกลางอุปสรรคปัญหา เป็นมุมมองที่เชื่อว่าโลก บุคคล และเหตุการณ์นั้นมีความสัมพันธ์เชื่อมโยงที่ดีต่อกัน จึงย่อมเกิดผลอันดีในที่สุด

เราเรียนรู้ทักษะอะไรบ้างวันนี้(1)เราเรียนรู้ทักษะอะไรบ้างวันนี้(1) ระดับขีดความสามารถ: 1= เริ่มฝึกฝน, 2=พอจะทำได้ด้วยตนเอง 3=ชำนาญและสร้างสรรค์, 4=ชำนาญและสอนคนอื่นได้ องค์ฯ หมายถึง องค์ประกอบ4 ด้านของการคิดเชิงบวก S = Self efficacy ค.เชื่อในสมรรถนะของตน H =Hope ความหวัง O =Optimism การมองโลกในแง่ดี R =Resiliency ความหยุ่นตัว

ระดับขีดความสามารถ (Competency level) มาก 4 3 ความสามารถในการสอนคนอื่น 2 1 น้อย น้อย มาก ความเชี่ยวชาญ ระดับขีดความสามารถ: 1=เริ่มฝึกฝน, 2=พอจะทำได้ด้วยตนเอง, 3=ชำนาญและสร้างสรรค์, 4=ชำนาญและสอนคนอื่นได้

ในช่วงที่ผ่านมา ท่านส่งเสริมให้เกิดความคิดดีๆ ในองค์กรเป็นอย่างไรบ้าง • กรุณา√ หน้าข้อที่เห็นว่าตรงกับตัวท่าน • ไม่ว่าจะเป็นความคิดเล็กหรือใหญ่ หากจะเกิดประโยชน์ต่องานและองค์กร ฉันรับฟังเสมอ • ฉันมีวิธีกระตุ้น ส่งเสริม รวบรวมและพัฒนาความคิดใหม่ๆจากทีมงานอย่างเป็นรูปธรรมชัดเจน • ฉันได้รับความคิดใหม่ๆจากพนักงานทุกสัปดาห์ หากท่านไม่ได้ √ ข้อใดข้อหนึ่ง อาจใช้ ”ทักษะคิดมุ่งพัฒนา” ช่วยได้

เพื่อปรับปรุงพัฒนางานและองค์กร ท่านจะเลือกปรึกษาใคร ระหว่าง นักวิชาการเจ้าทฤษฎี กับ ผู้ปฏิบัติงานจริง แผนงานของดวงความคิด เป็นของนักคิด แต่คำตอบของลิ้น มาจากนักปฏิบัติ

ทักษะคิดมุ่งพัฒนา (Development-focused thinking)

ถามเชิงบวกสำหรับบุคลากรทุกระดับถามเชิงบวกสำหรับบุคลากรทุกระดับ • ถ้าเปลี่ยนได้ อยากให้การทำงานเป็นอย่างไรในวันนี้ • หากย้อนเวลากลับไปได้ จะทำอะไรเพิ่มเพื่องานจะออกมาดียิ่งขึ้น • วันนี้มีอะไรที่รู้สึกไม่ได้ดังใจ อยากให้เป็นอย่างไร • ฉันจะสนุกและมีความสุขในการทำงานมากขึ้น หาก... • ฉันอยากให้งานที่ทำ สร้างคุณประโยชน์ต่อสังคมมากยิ่งขึ้น โดยการ...

ถามเชิงบวกสำหรับแต่ละระดับถามเชิงบวกสำหรับแต่ละระดับ คำถามสำหรับผู้บริหาร • ทำอย่างไรให้ทีมงานทำงานได้อย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น • ทำอย่างไรให้ผลผลิตที่ออกมา ลดค่าใช้จ่ายลงได้อีก ปริมาณสูงขึ้น คุณภาพได้มาตรฐาน คำถามสำหรับผู้ปฏิบัติงาน • วันนี้เกิดข้อผิดพลาดอะไรขึ้น ทำให้ได้เรียนรู้อะไร จะป้องกันอย่างไร • ทำอย่างไรให้งานเสร็จออกมา รวดเร็วขึ้น ประหยัดขึ้น สะอาดขึ้น เป็นระเบียบขึ้น • ฉันและเพื่อนจะทำงานเป็นทีมอย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น หาก...

นึกถึงการทำงานช่วงที่ผ่านมาแล้วจับคู่ปรึกษากันนึกถึงการทำงานช่วงที่ผ่านมาแล้วจับคู่ปรึกษากัน • ถ้าเปลี่ยนได้ อยากให้การทำงานเป็นอย่างไรในวันนี้ • หากย้อนเวลากลับไปได้ จะทำอะไรเพิ่มเพื่องานจะออกมาดียิ่งขึ้น • วันนี้มีอะไรที่รู้สึกไม่ได้ดังใจ อยากให้เป็นอย่างไร • ทำอย่างไรให้งานเสร็จออกมา รวดเร็วขึ้น ประหยัดขึ้น สะอาดขึ้น เป็นระเบียบขึ้น • ฉันและเพื่อนจะทำงานเป็นทีมอย่างมีประสิทธิภาพยิ่งขึ้น หาก...

1 คาดหวังค.คิดใหม่ๆทุกวัน 2 ถามเชิงบวก 3 พัฒนา&ทดลองใช้ ทำงานอย่างมีสติ&กระตือรือร้นคิดบวก ได้ค.คิดใหม่ๆเพื่อปรับปรุงตนเอง&องค์กร องค์กรสำเร็จ&พนักงานผูกพัน ปัจจัยเอื้อ: การมีส่วนร่วม การยกย่องให้เกียรติ ค.กล้าแสดงออก โมเดล กระบวนการคิดมุ่งพัฒนา

ในช่วงที่ผ่านมา ท่านรู้สึกอย่างไรกับปัญหาที่แก้ไขได้ยาก • กรุณา√ หน้าข้อที่เห็นว่าตรงกับตัวท่าน • ฉันมักคิดไปในทางลบ แง่ร้าย ทำให้รู้สึกหนักใจและวิตกกังวลกับปัญหา • ฉันจำกัดตัวเองและทำเฉพาะเท่าที่ทำได้ จะได้ไม่หนักหรือเหนื่อยจนเกินไป • ฉันปล่อยปัญหาไว้อย่างนั้น และหาอะไรทำเพลินๆ พยายามไม่คิดถึงมันอีก • หากท่าน √ ข้อใดข้อหนึ่ง อาจใช้ ”ทักษะคิดมุ่งทางออก” ช่วยได้

แม้ถูกขนาบรอบข้าง แต่ก็ไม่ถึงกับกระดิกไม่ไหว ข้อคิด นพ.ยุทธนา ภาระนันท์ Movies1@27.25 (3ตอน) ,การส่งของให้ทันเวลาที่ลูกค้าต้องการ

ทักษะ การคิดมุ่งทางออก

จับ 2-3 คน (หรือตามฝ่าย) นึกถึงเรื่องที่หาทางแก้ไขยังไม่พบ แล้วปรึกษากัน • ถ้าปัญหานี้ได้รับการแก้ไขไปแล้ว วันนั้นเหตุการณ์จะเป็นอย่างไร • ถ้าเปลี่ยนบางอย่างได้ อาจหมายถึงต้องเปลี่ยนอะไรเพื่อแก้ไขเรื่องนี้ให้ได้ • หากวิธีเดิมใช้ไม่ได้ผล มีวิธีอื่นๆอะไรบ้างเพื่อให้ได้สิ่งที่คาดหวังไว้ • เราเคยแก้ปัญหาคล้ายๆกันนี้ได้มาก่อน ตอนนั้นทำอย่างไร • มีช่วงใดบ้างที่ปลอดปัญหานี้ เกิดอะไรขึ้นในช่วงนั้น

โมเดล การคิดมุ่งทางออก 1 คำถามอัศจรรย์ 5 ถามช่วงปลอดปัญหา 2 คำถามปลดล็อค คิดมุ่งทางออก บุคคล&องค์กร ปรับตัวได้ 4 ถามวิธีที่เคยใช้ได้ผล 3 ถามทางเลือกอื่น ปัจจัยเอื้อ: คิดนอกกรอบ การระดมสมอง ความหวัง ใช้เหตุผล

ในช่วงที่ผ่านมา เมื่อเผชิญปัญหาอุปสรรคต่างๆ ท่านตอบสนองอย่างไร • กรุณา√ หน้าข้อที่เห็นว่าตรงกับตัวท่าน • แม้ดูเหมือนปัญหาจะยากเกินกำลัง แต่ฉันเชื่อว่าจะคลี่คลายได้ในที่สุด • แม้จะยังแก้ไขอะไรไม่ได้ แต่ฉันก็ได้เรียนรู้บางอย่างจากปัญหานี้ • บางคนเจอหนักกว่านี้ ยังอยู่ได้ ฉันก็ต้องอยู่ได้ หากท่านไม่ได้ √ ข้อใดข้อหนึ่ง อาจใช้ ” ทักษะมองโลกในแง่ดี” ช่วยได้

ท้อเป็นถ่าน ผ่านเป็นเพชร ท่านคิดว่าความยากลำบากมีประโยชน์บ้างหรือไม่ Movies1@2.5

จับ 2-3 คน ปรึกษากันว่าภาพยนตร์ให้ข้อคิดอะไร • เมื่อ Forrest Gump ขาพิการ จับปลาไม่ได้ เขาตอบสนองอย่างไร เพราะเหตุใด จะประยุกต์ใช้อย่างไรกับงานที่ทำ • แม้ Forrest Gump จะมีไอคิวสู้เพื่อนสาวและผู้หมวดแดนไม่ได้ แต่อะไรทำให้ Forrest Gump ยังใช้ชีวิตได้อย่างมีความสุข จะประยุกต์ใช้อย่างไรกับงานที่ทำ • แม้ผู้หมวดแดนจะสูญเสียขา แต่เขาสามารถพูดได้ว่า “ฉันยังไม่เคยขอบคุณนายเลย ที่ได้ช่วยชีวิตฉันไว้” ผู้หมวดแดนพูดด้วยค.รู้สึกอย่างไร เกิดอะไรขึ้นกับมุมมองต่อชีวิตของเขา จะประยุกต์ใช้อย่างไรกับงานที่ทำ Movies1@2.5

ทักษะมองโลกในแง่ดี :ISCAT (Optimism)

นึกถึงปัญหาอุปสรรคที่กังวลใจอย่างมาก 1 เรื่อง แล้วจับกลุ่ม2-3 คนหรือตามฝ่าย ปรึกษากัน 1 ถ้าหนักกว่านี้ อาจเป็นอย่างไร (ยังดีนะที่มันยังไม่เกิดขึ้น) 2 มีใครหรือที่ใดพอจะสนับสนุนช่วยเหลือได้อีกบ้าง 3 มีอะไรบ้างที่เราพอจะทำได้แก้ไขได้ ในตอนนี้ แม้จะไม่มากก็ตาม 4 เรื่องที่เกิดขึ้นทำให้เราเรียนรู้อะไร ฝึกฝนเราในเรื่องอะไร 5เรื่องที่เกิด เริ่มขึ้นเมื่อใด และคาดว่าจะบรรเทาและสิ้นสุดลงเมื่อใด

โมเดล นักไต่เขา 3 ประเภท ความอดทน Endurance สูง นักปีนเขา (Climber) ปานกลาง นักตั้งแคมป์ (Camper) คนขี้แพ้ (Quitter) ความเป็นเจ้าของ Ownership ต่ำ ต่ำ ปานกลาง สูง Source: Adapted from Stoltz, Paul G. 1997. Adversity Quotient: Turning Obstacles into Opportunities.

ในช่วงที่ผ่านมา ท่านทำอย่างไรเมื่อไม่สบายใจ • กรุณา√ หน้าข้อที่เห็นว่าตรงกับตัวท่าน 1. เมื่อฉันมีเรื่องคาใจ ฉันทำเป็นไม่สนใจโดยหาอะไรทำเพลินๆและไม่คิดถึงมันอีก 2. มีบางเรื่องฉันเก็บไว้ในใจ และไม่ได้ปรึกษาใคร 3. บางเรื่องฉันรู้สึกขัดแย้งอยู่ในใจ แต่ฉันก็ต้องทำ • หากท่าน √ ข้อใดข้อหนึ่ง อาจใช้ ”ทักษะทบทวนตนเอง” ช่วยได้

คนโง่ย่อมให้ความโกรธของเขาคนโง่ย่อมให้ความโกรธของเขา พลุ่งออกมาเต็มที่ แต่ปราชญ์ย่อมยับยั้งโทสะไว้เงียบๆ ข้อคิด นพ.ยุทธนา ภาระนันท์

ทักษะทบทวนตนเอง(Self dialogue )

ลองทำดูนึกถึงเรื่องคาใจ 1 เรื่อง ฝึกทักษะิ 1 มือซ้ายรู้สึก 2 มือขวาพูดให้ฉุกคิด 3 ตัดสินใจอย่างไร

3 ประสานมือ ประสานใจ 2 มือขวาพูดให้ฉุกคิด 1 มือซ้ายพูดความรู้สึก คลายขุ่นเคืองใจ&พบทางออก ปัจจัยเอื้อ: การคลี่คลายอารมณ์ความรู้สึก การเข้าใจผู้อื่น โมเดล ทบทวนตนเอง

ในช่วง 1 เดือนที่ผ่านมา ท่านรู้สึกอย่างไรกับตัวเอง • กรุณา√ หน้าข้อที่เห็นว่าตรงกับตัวท่าน • ปวดเกร็งกล้ามเนื้อบริเวณศีรษะ ท้ายทอย หลังหรือไหล่ • รู้สึกเพลีย อยากอยู่เฉยๆ ไม่อยากจะทำอะไร • มีเรื่องให้คิด จนนอนหลับได้ยาก • หากท่าน √ ข้อใดข้อหนึ่ง อาจใช้ ”ทักษะฉันอยู่นี่” ช่วยได้

จิตใจที่ร่าเริงเป็นยาอย่างดีจิตใจที่ร่าเริงเป็นยาอย่างดี แต่จิตใจที่หมดมานะ ทำให้กระดูกแห้ง ข้อคิด นพ.ยุทธนา ภาระนันท์

ทักษะฉันอยู่นี่ (Here&Now) Ex: สาธิตทำจริง

ลองทำดู ฝึกทักษะิ 1 ได้ยิน 2 กล้ามเนื้อ 3 ความคิด 4 ความรู้สึก 5 หายใจ

1 หลับตา 4 สูดลมหายใจ 2 จดจ่อ ผ่อนคลาย&สงบสดชื่น 3 พูดเบาๆ ปัจจัยเอื้อ: การตระหนักรู้ กล้ามเนื้อผ่อนคลาย โมเดล ผ่อนคลายฉับพลัน

เมื่อคิดไม่ตก ทีมงานคิดไม่ออก เมื่อรู้สึกกังวลใจ จนคิดอะไรไม่ค่อยออก เมื่อต้องวางแผนพัฒนางานในฝ่าย ในองค์กร เมื่อรู้สึกหงุดหงิด เครียดง่าย เพลียง่าย เมื่อหัวหน้าหรือทีมงานเจ้าอารมณ์ เมื่อคิดมากจนนอนไม่หลับ ทักษะคิดมุ่งพัฒนา ทักษะคิดมุ่งทางออก ทักษะมองโลกในแง่ดี ทักษะทบทวนตนเอง ทักษะฉันอยู่นี่ โปรดเลือกทักษะเพื่อรับมือกับเรื่องเหล่านี้ (เลือกได้มากกว่า 1 ทักษะ)

เก่งคิด เก่งบริหารตนเอง คิดเชิงบวก...นั้นเป็นไฉน องค์ประกอบและความหมาย การพัฒนาขีดความสามารถในการคิดเชิงบวก ทักษะคิดมุ่งพัฒนา ทักษะคิดมุ่งทางออก ทักษะมองโลกในแง่ดี ทักษะทบทวนตนเอง ทักษะฉันอยู่นี่ เลือกหัวข้อที่คิดว่าตนเองน่าจะได้ใช้ & จะกลับไปพัฒนาให้มากขึ้น

ข้อคิดเพื่อความสำเร็จดร. นพ. ยุทธนา ภาระนันท์ • มือของท่านจับทำการงานอะไร จงกระทำการนั้นด้วยเต็มกำลัง • สองคนดีกว่าคนเดียว เพราะว่าเขาทั้งสองได้รับผลของงานดี

คิดเชิงบวก...กุญแจไขพลังสมอง ( Positive Thinking)