วัตถุดิบอาหารสัตว์ที่เป็นแหล่งของโปรตีนที่มาจากพืช

1. วัตถุดิบอาหารสัตว์ที่เป็นแหล่งของโปรตีนที่มาจากพืชวัตถุดิบอาหารสัตว์ที่เป็นแหล่งของโปรตีนที่มาจากพืช ถั่วเหลืองและกากถั่วเหลือง

2. ถั่วเหลือง (Soybean) ผลผลิตทั่วโลก104.5 ล้านต้น อเมริกา 52.2 ล้านต้น เมล็ดถั่วเหลือง Oil 18% Meal 74% Hull 7%

3. เป็นอาหารเสริมโปรตีนทีมีคุณภาพดีที่สุดเป็นอาหารเสริมโปรตีนทีมีคุณภาพดีที่สุด • โปรตีนประมาณ 38 % มีกรดแอมิโนที่จำเป็นเกือบทุกชนิดเพียงพอกับความต้องการของสัตว์ยกเว้น methionine ที่ขาดเพียงเล็กน้อย • ใขมัน 16-21 %กรดใขมันที่ไม่อิ่มตัว และกรดใขมันที่จำเป็นlinoleic acid • มีสารจีนีสทีน (genistein)คุณสมบัติคล้าย estrogen สามารถกระตุ้นการเจริญเติบโต ของสัตว์ • มี carotene, vitamin D, B12 ต่ำ

4. สารขัดขวางการใช้ประโยชน์ของโภชนะหลายชนิดสารขัดขวางการใช้ประโยชน์ของโภชนะหลายชนิด • สารที่ขัดขวางการทำงานของน้ำย่อยโปรตีน (trypsin inhibitor) • สารที่ทำให้เม็ดเลือดแดงตกตะกอน (hemaglutinin) lectins • สารที่ขัดขวางการใช้ประโยชน์ของ iodine (goitrogenic factor) • สารที่ทำให้เกิดอาการแพ้ บวม

5. Trypsin Inhibitor (TI) Trypsinogen Trypsin Chymo trypsinogen Procarboxypeptidase Carboxypeptidase Trypsin Cholecystokinin Negative Feed Back Pancreats Trypsinogen TI Chymotrypsin

6. ผลกระทบ - ตับอ่อนทำงานหนักขยายใหญ่ ( nodules) หลั่งน้ำย่อยมากผิดปกติ - Trypsinogen มี met เป็นองค์ประกอบ เพราะฉะนั้นใช้ Met มากขึ้นและ Met ในถั่วเหลืองต่ำ - ประสิทธิภาพการใช้โปรตีนลดลง - เกิดแผลและมะเร็งที่ตับอ่อน - การเจริญเติบโตหยุดชะงัก

7. *Trysin inhibitor ถูกทำลายโดยใช้ความร้อน* เมล็ดถั่วเหลืองดิบที่ผ่านความร้อน 100 0c 30 นาที Trysin inhibitor ถูกทำลายหมด ความร้อนชื้น ( นึ่ง ต้ม )

8. รูปแบบของถั่วเหลืองที่ใช้เป็นอาหารสัตว์รูปแบบของถั่วเหลืองที่ใช้เป็นอาหารสัตว์ • เมล็ดถั่วเหลืองต้มสุก • ถั่วเหลืองเอกซทรูด หรือถั่วไขมันเต็ม • (extruded soybean หรือfull fat soybean) • ถั่วเหลืองที่นำไปทำให้สุกโดยไม่มีการสกัดน้ำมันออก • โปรตีน ประมาณ 38 % • ใขมัน ประมาณ 18 %

9. ราคาแพง นิยมนำมาเลี้ยงลูกสัตว์ • ลูกสุกรหย่านม 5 -10 % ( starter) • สุกรขุน สุกรพันธุ์ 30 % ( ขึ้นอยู่กับราคา ) • ก่อนส่งโรงฆ่า 3 สัปดาห์ไม่ควรใช้เกิน 5 % เพราะทำให้ไขมันในซากเหลว • ข้อสังเกตุในการใช้ FFS • ใขมันสูง Polyunsaturated fatty acid • หืนเร็ว อันตรายต่อลูกสัตว์ • เสริม vitamin E ในอาหารเพื่อป้องกันการหืน

10. กากถั่วเหลือง ( soy bean meal, SBM) • ผลพลอยได้จากการเอาน้ำมันออกจากเมล็ดถั่วเหลือง • แบ่งตามกรรมวิธีการผลิตออกเป็น 3 ชนิด • 1. กากถั่วเหลืองอัดน้ำมัน • 2. กากถั่วเหลืองไม่กระเทาะเปลือกสกัดน้ำมันด้วยสารละลาย • 3. กากถั่วเหลืองกระเทาะเปลือกสกัดน้ำมันด้วยสารละลาย • โปรตีนสูงประมาณ 44 - 50% • ใขมันเหลือน้อย พลังงานต่ำ เก็บได้นาน

11. ในทางการค้าแบ่งเกรดกากถั่วเหลืองเป็น 2 เกรด กากถั่วเหลืองที่มีเปลือกผสมอยู่ (กากถั่วเหลือง 44%) โปรตีนอาจสุงหรือต่ำกว่า 44 % เล็กน้อย กากถั่วเหลืองที่ไม่มีเปลือกผสมอยู่ (กากถั่วเหลือง 49%) โปรตีนอาจสุงถึง 51-55 % กากถั่วเหลืองที่ผลิตในประเทศไทย คุณภาพผันแปร โรงงานส่วนใหญ่เป็นโรงงานขนาดเล็ก กรรมวิธีการผลิตไม่ได้มาตราฐาน

12. ให้ความร้อนก่อนอัดหรือสกัดน้ำมันมากเกินไป ให้ความร้อนก่อนอัดหรือสกัดน้ำมันมากเกินไป • กากถั่วเหลืองคุณภาพต่ำ มีกลิ่นไหม้ สีน้ำตาลคล้ำ • โปรตีนถูกทำลาย ไลซีนรวมตัวกับน้ำตาล ย่อยได้น้อย • ให้ความร้อนก่อนอัดหรือสกัดน้ำมันน้อยเกินไป • กากถั่วเหลืองดิบ • trypsin inhibitor เหลืออยู่ ยับยั้งการเจริญเติบโตของสัตว์ • การปลอมปน • ดิน ทราย เพื่อเพิ่มน้ำหนัก ยูเรีย

13. ส่วนประกอบทางเคมี cooked SBM SBM SBM Soybean (Expeller) (Solvent) (Sol. Dehulled) DM 90 89 89.6 89.3 CP 38.0 42.0 44.0 48.5 EE 18.0 3.5 0.5 0.5 CF 4.6 6.0 6.0 6.0 Ca 0.25 0.2 0.25 0.4 P 0.5 9 0.6 0.6 0.65 ME (ไก่) 2540 1240 2400 ME(หมู) 3540 2900 2825 2881

14. โปรตีนและกรดอะมิโนใน SBM โปรตีน/กรดอะมิโน Thai SBM Indian SBM Brazilian SBM Protein 46.3 45.7 46.2 Lysine 2.6 2.7 2.5 Methionine 0.9 0.8 0.8 Histidine 1.4 1.4 1.5 Arginine 3.5 3.3 3.4

15. สาเหตุที่แตกต่างกัน - สภาพความสมบูรณ์ของดิน - กรรมวิธีในการผลิต การคัดเมล็ดถั่วเหลือง เข้าสกัดน้ำมัน

16. การสังเกตุความสุกดิบของกากถั่วเหลืองการสังเกตุความสุกดิบของกากถั่วเหลือง • กากถั่วเหลืองที่สุกไม่พอหรือดิบ สีซีด กลิ่นเหม็นเขียว • กากถั่วเหลืองที่สุกพอดี สีน้ำตาลอ่อน กลิ่นหอม • กากถั่วเหลืองที่สุกมากเกินไป สีคล้ำ มีกลิ่นเหม็นไหม้ • ข้อสังเกตุในการใช้กากถั่วเหลืองในอาหารสัตว์ • ควรเสริมกรดแอมิโน methionine, cystine • ระวังการขาด vitamin B รวม • มี Ca ต่ำ P สูง เป็นยาระบายอ่อนๆ

17. กากถั่วเหลืองที่ดี - ความชื้นไม่เกิน 12% - เป็นเกล็ดบางเบาแข็งกรอบไม่ดิบหรือไหม้ไม่มีกลิ่นหืนหรือกลิ่นสาบ กากถั่วเหลืองที่ไม่ควรนำมาเลี้ยงสัตว์ - ความชื้นสูงจับเป็นก้อนเกิดเชื้อรา - ดิบหรือไหม้ - มี Trypsin inhibitor สูงและมี Urease สูง

18. Urease activity เป็นการวัดปริมาณ N ที่ได้จากการย่อยสลายของ ureaใน 1 นาทีซึ่งเกิดจากการทำงานของ enzyme urease ในถั่วที่อุณหภูมิ 300C Urease index เป็นการวัดค่าความแตกต่างของค่า pH ของกากถั่วเหลืองที่ต้องการทดสอบ กับ pH ของBlank pH ถั่วดิบ urease index สูง ไหม้ หรือสุกเกินไป urease index < 0.02 กากถั่วเหลืองที่ดี ควรมีUrease Index > 0.02 - <0.2

19. ผลการตรวจสอบค่า Urease Index ในกากถั่วเหลือง Urease Indexตัวอย่าง <0.05 66 0.05-0.25 35 <0.25 2 รวม 103

20. โปรตีนที่สกัดจากถั่วเหลือง มี 2 ชนิด • soy protein concentrate • นำกากถั่วเหลืองที่สกัดน้ำมันแล้ว มาแยกเอาน้ำตาล สารประกอบไนโตรเจนที่ละลายได้ แร่ธาตุ และส่วนประกอบอื่นๆออกหมด • ประกอบด้วยกรดแอมิโนที่จำเป็นหลายชนิดs-containing amino acid, lysine • ใช้เพื่อปรับสูตรอาหารให้มีกรดแอมิโนสมดุล • milk replacer อาหารกระป๋อง แหล่งโปรตีนชั้นดีในอาหารปลา

21. Soy protein isolates ใช้วิธีการสกัดโปรตีนออกจากกากถั่วเหลืองสกัดน้ำมัน ด้วยสารละลายที่มี pH เหมาะสม โปรตีนตกตะกอน ทำให้แห้ง โปรตีนสูงกว่า soy protein concentrates สัดส่วนกรดแอมิโนใกล้เคียงกัน อาหารลูกสุกรที่หย่านมเร็ว