İş Sağlığı ve Güvenliğinin Kavram ve Kurallarının Gelişimi

1. İş Sağlığı ve GüvenliğininKavram ve Kurallarının Gelişimi

2. Konunun Genel Amacı • İş sağlığı ve güvenliğinin dünyadaki ve ülkemizdeki tarihsel gelişimi ve çağdaş iş sağlığı ve güvenliği uygulama ilkeleri konusunda bilgilenme

3. Öğrenim Hedefleri Bu dersin sonunda katılımcılar; • İş sağlığı ve güvenliği kavramını tanımlar • İş sağlığı ve güvenliğinin Türkiye ve dünyadaki tarihsel gelişimini özetler • Çağdaş iş sağlığı ve güvenliği yaklaşımını tanımlar • İş sağlığı ve güvenliği uygulama ilkelerini belirtir

4. Konunun Alt Başlıkları

5. İş Sağlığının Gelişme Süreci

6. İSG Tarihsel Gelişim • MÖ. 2000’li yıllarda, Babil-HammurabiKanunları’nda inşaatlar sırasında oluşan ölümler ve hasarlarla ilgili yüksek cezaların tanımlanması • Eski Mısır’da (M.Ö. 1500), piramitlerin yapımı sırasında iş gücü kayıplarını önlemeye yönelik tıbbi servisler kurulması • Heredot’un, çalışanlarıniş verimini artırmak için yüksekenerjilibesinlerlebeslenmelerigerektiğini belirtmesi

7. Dünya’daki Gelişim • Türkiye’deki Gelişim • Çağdaş İSG • Çağdaş İSG Uygulama İlkeleri • M.Ö. 2000’lerde Babil dönemi Hammurabi Kanunlarından; • Eğer bir müteahhidin sağlam yapmadığı bir binanın çökmesi sonucunda bina sahibi hayatını kaybederse, müteahhit ölüm cezasına çarptırılır • Eğer bina sahibinin oğlu hayatını kaybetmişse, müteahhidin oğlu ölüm cezasına çarptırılır • Eğer bina sahibinin kölesi hayatını kaybetmişse, müteahhit aynı değerde bir köleyi bina sahibine verir • Eğer müteahhidin sağlam yaptığı bir binanın çökmesi sonucunda bina sahibinin malları hasar görmüşse, müteahhit binayı yeniden yapacağı gibi, bina sahibinin tüm zarar ve ziyanını da karşılayacaktır • Bir binanın inşaat kurallarına uyulmadan yapılan bir duvarı yıkılırsa, müteahhit tüm masrafları kendisine ait olmak üzere o duvarı sağlamlaştırmak zorundadır

8. Hipokrates(MÖ.466-379) • İlkkezkurşununzararlıetkilerine bağlı halsizlik, kabızlık, felçlervegörmebozukluklarıgibibulgularıkurşunzehirlenmesi ileilişkilendirmiş, • Roma İmparatorluğudönemindetoksikolojioldukçailerlemiş, birçokbitkiselkaynaklı zehiri tanımlanmıştır(örn. arsenik ve arsenikbileşenleri)

9. İşe bağlı hastalıklar ve ilk koruyucu önlemler • Plini (M.S23-79): • çalışmaortamındakitehlikelitozlarakarşıçalışanlarınkorunmasıamacıylamaskeyerinegeçmeküzerebaşatorbageçirilebilir • Juvenal: • özellikledemirin işlenmesi sırasında görülengözyakınmalarınınyapılaniştenkaynaklanmaktadır • Ve sürekliolarakayaktaçalışanlardavarisleroluşabilir

10. İşe bağlı hastalıklar ve ilk koruyucu önlemler George Agricola(1494-1555): • Çalışmaları sırasında,madenocaklarında çalışanlarınsorunlarınıincelemişvegözlemlerini 1530 yılında “De ReMetallica" isimlieserindeyayınlamıştır • Bu yapıt, zamanınjeoloji, madencilik, metalurjibilgilerini dekapsayanilk önemliyapıtıdır • Tozunönlenmesi içinmadenocaklarınınhavalandırılması • İşkazalarının önlenmesine yönelik güvenlikönerileri

11. İşe bağlı hastalıklar ve ilk koruyucu önlemler AlmanhekimiParacelsus (1493 ile1541): • Tirol madenişletmelerindeişyerihekimiolarakçalıştığıyıllarda yazdığı, o güniçindünyada ilk işhekimliğikitabıolan"De MorbisMetallicis” te; • İşletmeninçeşitlibölümlerindekiçalışanlardagörülenve bugün pnömokonyozların tanımlanmasında da kullanılan bazı belirtileritanımlamıştır

12. Yine bu dönemdeParacelsus(1493-1541), kimyasal maddelerin zehirlenme etkisine yönelik,dozvemetabolik yanıt arasındakiilişkisini araştırmıştır • Paracelsus, modern toksikolojininbaşlangıcısayılmaktadır • “Bütün maddeler zehirdir. Uygun doz, zehir • ve ilaç arasındaki farkı yaratır”

13. İtalyan klinisyenBernardinoRamazzini(1633-1714), De MorbisArtificumDiatriba isimli kitabında endüstrileşme ve meslek hastalıkları arasındaki ilişkiyi metodolojik anlamda inceleyen ilk bilim adamıdır • Kitabındaözellikleişkazalarınıönlemekiçin, koruyucugüvenlikönlemleriönermiştir • Ramazzini, yaptığı çalışmalar nedeniyleişsağlığının (işyeri hekimliğinin) kurucususayılmaktadır

14. Ramazzini,HipokratçağındanbuyanahastalarasorulangelenekselleşmişsorularaişsağlığıvegüvenliğiilkesinieklemiştirRamazzini,Hipokratçağındanbuyanahastalarasorulangelenekselleşmişsorularaişsağlığıvegüvenliğiilkesinieklemiştir • “Hastalara mesleğini sorunuz” • Bu yaklaşım, kişininçalışma hayatında karşılaştığıetkenlere yönelik sağlık sorunlarının açıklanabilmesinisağlamıştır • Kurşunvecıvazehirlenmelerininbelirtilerinisaptamıştır • İşyerlerininsıcaklıkderecesive havalandırmakoşullarını inceleyerek işsağlığıvegüvenliğiileilgilikorunmayöntemleriönermiştir

15. İş sağlığına yönelik ilk önemli sorun ve gelişmelersanayidevrimisonrasıİngiltere'degerçekleşmiştir: • Üretim araç ve gereçlerinden değişimi- buharlı makineler (1761), • Küçükzanaat ve atölyeüretiminden fabrikalara geçiş • Tarımda çalışanların gelişmişmakinevealetlerle çalışmaya başlamak üzere kente göçü ve artan iş temposu • İş kazalarınınartması • Olumsuz çevre koşulları, salgın hastalıklar

16. Sanayi devrimi sonrası; • metalurjivekimyasanayialanındaki gelişmelere bağlı olarak birçokkimyasalmadde üretimde kullanılmaya başlamış, zararlıvezehirligazvedumanlara maruziyet sonucu; meslekhastalıklarınabağlı ölümler artmış, • İngiltere’de 16-18 saatibulan uzun çalışmasüreleri çalışan sağlığının daha da bozulmasına neden olmuştur

17. DiğerAvrupaülkelerinde de özellikledokumasanayindekadınveçocuklaraödenenücretlerindüşükolmasınedeniyle; • 8-10 yaşlarındakiçocuklarilekadınlarınmadenişletmelerindevefabrikalarda 16-18saatgibiçokkötüçalışmakoşullarındaçalıştırılmalarısonucu, gençyaştaölümlerçoğalmış, sakatlıklarartmıştır • Grev,miting, gösterilerle ortaya çıkan işçi tepkileri • 19. yy başlarındanitibarenaydınların,hekimler, mühendislervebazıişverenlerinçalışmakoşullarınındüzeltilmesiiçinçabagöstermeye başlaması

18. Dr. Thomas Percival’in gençişçilerinçalışmasaatvekoşullarıileilgiliraporu birişverenveparlamenterolanSirRobert Peel‘ietkilemişveparlamentodagirişimlerdebulunarak1802’de “ÇıraklıkSağlıkveAhlakıKanunu’nunçıkarılmasınısağlamıştır 1895’de isebazıtehlikelimeslekhastalıklarınınbildirimizorunluhale getirilmiştir

19. 19 yy.daAmerika'daisehızlısanayileşmeningetirdiğiolumsuzçalışmakoşullarınınönlenmesiiçin , önce eyaletlere verilen yetki daha sonra federalhükümetüzerine alınmıştır • Massachusetts eyaletinde 1836’da çocukişçilerileilgilibiryasaçıkarılmıştır • 1867’deiseözeldenetimyasasınınuygulanmasınısağlayacakörgütkurulmuş,istatistikveritoplamaçalışmalarıyoğunlaşmıştır

20. ABD'dekimeslekhastalıklarıkonusunda bilimsel çalışmalar: • Cornell ÜniversitesiöğretimüyesiWilliam GilmannThompson'ın “The Occupatonal Diseases" adındakikitabını 1914’deyayınlaması • C.Voegtlin 1926’da arseniğinetkisini, • P.Muller, DDT vebazıinsektisitlerin zararları, • G.Schraderorgonofosfatbileşiklerininzararlıetkileriniaraştırmıştır.

21. İş Sağlığı ve Güvenliğinde Önemli Kuruluşlar ve Düzenlemeler • 1913’de ABD’de Ulusal Güvenlik Konseyi (NSC) kurulması • 1918 Yılında, günde azami 8 saat çalışmanın kabulü • 1970’de ABD’de Mesleki Güvenlik ve Sağlık Kanunu (OSHA) ve daha sonra Ulusal Mesleki Sağlık ve Güvenlik Enstitüsü (NIOSH) ve Amerikan Güvenlik Mühendisleri Derneği’nin kurulması • 1972 Yılında Dortmund’da İş Sağlığı ve Güvenliği ve Kaza Araştırma Merkezi (BundesanstaltfürArbeitsschutzUndfalforschung-BAU) kurulması • 1974 Yılında, Wuppertall’de (Kuzey Rhne-Westphalia) İş Sağlığı ve Güvenliği ile ilgili yüksek mühendislik bölümünün açılması

22. 18. yy.daAvrupa'dagelişmeyebaşlayansosyalgüvenlikilkelerinin19. yy dayaygınlaşması, çeşitlisigortakurumlarıkurulması veişkazalarıilemeslekhastalıklarısigortasıuygulamaları • Dünyadakimeslekhastalıklarıveişkazalarınınönlenmesineyönelikçalışmalardasendikalarınrolü, • UluslararasıÇalışmaÖrgütü’nün (ILO)1919’dakurulması ve 1946’da BirleşmişMilletlerileimzalanananlaşmasonucubiruzmanlıkkuruluşuolarak kabulü

24. Osmanlı İmparatorluğu Döneminde İş Sağlığı ve Güvenliği • Loncalar üzerinden; 16. ve 17. yy da Osmanlı İmparatorluğu'nda küçük zanaat ve atölye üretimine dayanan işyerlerinde usta, kalfa ve çırak olarak ücretle çalışanlarla işverenler arasındaki ilişkileri ve çalışma koşullarının kuralları ve geleneklerin belirlenmesi • Ülkede iş yaşamını düzenleyen dini bir yasa olan Mecelle’deişçi işveren ilişkilerini kapsayan hükümler bulunmadığından, işçi işveren ilişkilerini yeni gelişmelere uygun olarak düzenlemek amacıyla değişik tarihlerde çeşitli yasal düzenlemeler yapılmıştır

25. II. Mahmut döneminde (1785-1839), İlk sanayi kuruluşları savaş sanayi ile birlikte başlamış, • Sinop, İzmit ve İstanbul tersanelerinde buharlı gemi imalatı kömüre gereksinim giderek artmıştır. • Ülkenin ilk kömür havzası 1829’da işletmeye açılmıştır. • Bu dönemde Mektep-i Adliye ve Mektep-i Tıbbiye-i Şahane kurulmuştur

26. Bu dönemde işçilere vakıf ve esnaf kuruluşları aracılığıyla yapılan yardımların yasal zorunlulukları yoktur ve bu durumla ilgili Tanzimat'tan sonra (1839) işçi yararına düzenlemeler yapılmıştır • Ereğli Kömür İşletmeleri'nin Deniz Bakanlığı'na geçmesi ile kömür ocaklarında çalışan işçilerin çalışma koşullarını düzenleyen yasalar çıkarılmıştır • Ancak 1820'lerde işçi sağlığının düzeltilmesi amacıyla başlayan mücadeleler 1850’de çıkarılan Polis Nizamnamesi ile engellenmiştir

27. II. Mahmut Döneminde İş sağlığıyla ilgili temel sorunlar: • 16 saate varan ağır işlerde kadın ve çocukların çalıştırılması yaygınlaşmıştır • Fransızlar tarafından işletilen Ereğli Havzası'ndaki kömür ocaklarında beslenme yetersizliğiyle ve sağlıksız barınaklarda yaşayan işçiler , kısa sürede meslek hastalıklarına yakalanmış ve üretim de düşmüştür • Üretimi artırmak amacıyla 1865’de Madeni Hümayun Nazırı Dilaver Paşa’nın hazırladığı tüzükle çalışma koşullarına ilişkin bazı düzenlemeler getirilmiş ve kömür havzasında bir hekim bulundurulması hükme bağlanmıştır

28. Tanzimat'tan sonraki ikinci önemli belge olan Maadin Nizamnamesi (1869) hükümlerine göre; • İşveren iş kazasının oluşmasını önlemek için gerekli önlemleri alarak iş güvenliğini sağlamak zorundadır. • Kazaya maruz kalanlara veya ailesine mahkeme tarafından hükmedilecek tazminat işveren tarafından ödenecektir. • Kaza, işverenin kötü yönetim ve denetimi veya gereken önlemlerin yasalara uygun olarak yerine getirilmemiş olması nedeniyle olmuşsa, işveren ayrıca 15-20 altın tutarında daha fazla tazminat ödeyecektir. • Havzada her işveren, diplomalı bir hekim çalıştırmak ve eczane bulundurmak zorundadır.

29. MaadinNizamnamesi de işverenler tarafından uygulanmamış ve hükümleri yaşama geçirilememiştir. • Bu dönemde çıkarılan diğer tüzükler; • Tersane-i Amiriye ve Mensip İşçilerin Emeklilikleri Hakkında Tüzük, • Hicaz Demir Yolu Memur ve Hizmetlerine Hastalık Kaza Hallerinde Yardım Tüzüğü, • Askeri Fabrikalar Tüzüğü (daha çok sosyal yardım amaçlı hükümler içermiştir)

30. İşçi sendikalarının 1908’de kurulmasına izin vermesi ve iş sağlığı güvenliği sorunlarının gündeme gelmesine karşın somut gelişme sağlanamamış ve ağır çalışma koşulları düzeltilememiştir. • 1913’de 16.975 ve 1915 yılında 14.060 kişinin çalıştığı gıda, toprak, deri, ağaç, dokuma, kırtasiye, kimya, madeni imalat gibi iş kollarında yoğunlaşan işletmelerde uzun savaş yılları boyunca işçilerin askere gitmesi nedeniyle büyük bir kısmı vasıfsız olan işçilerin ve kadın işçilerin çalıştırılması yaygınlaşmıştır

31. Birinci Büyük Millet Meclisi Döneminde İşSağlığı ve Güvenliği • İktisatVekili Mahmut Celal Bey’in meclis kürsüsünde Zonguldak ve Ereğli Kömür İşletmelerindeki işçilerin çalışma koşullarını ortaya koyması işçilerin sağlık, sosyal ve ekonomik durumlarının düzeltilmesine yönelik bazı yasaların çıkarılmasına öncülük etmiştir • Bu gelişmeler sonucu bu dönemde arka arkaya iki yasa çıkarılmıştır

32. 10 Eylül 1921’de çıkan 151 sayılı Ereğli HavzaiFahmiyesiMaden Amelesinin Hukukuna Müteallik düzenlemeye göre; • Kömür işçilerinin çalışma koşulları düzeltilecek, • Yardımlaşma sandıkları kurulacak ve bunların Amele Birliği içinde birleştirilerek hastalık ve iş kazaları durumlarında gerekli yardımlar için kullanılması sağlanacak, • İşveren yardım sandığına işçinin ücretinin %1'inden az olmamak kaydıyla yardımda bulunacak, • İşveren hastalanan ve kaza geçiren işçileri tedavi ettirecektir • Bu amaçla işveren işyerinde hekim çalıştıracak, hastane ve eczane açacaktır.

33. 10 Eylül 1921’de çıkan 151 sayılı Ereğli HavzaiFahmiyesi Maden Amelesinin Hukukuna Müteallik düzenlemeye göre; • Kazada yaralanan ile ölenlerin yetimlerine mahkeme kararı ile tazminat ödenecektir. Eğer kaza işverenin yönetim veya denetim hatası ile oluşmuş ise ayrıca 500-5000 TL fazla tazminat ödenecektir • Çalışma süresi günde sekiz saat olacak, fazla çalışma iki tarafın oluruna bağlı olup, iki kat ücret ödenecektir • İşveren yeni işçilerin eğitiminden sorumlu olacaktır • Bu yasa gereği Amele Birliği, İhtiyat ve Teavün Sandıkları kurulacaktır

34. İktisat Kongresi- 4 Mart 1923 • İzmir'de toplanan Kongre'de işçi delegeleri 30 maddelik bir öneri listesi sunmuştur • Bu öneriler daha sonraları gerçekleşen yasaların çekirdeklerini oluşturmuştur

35. 1593 sayılı Umumi HıfzısıhhaKanunu (1930) • 7. bölümü ”İşçiler hıfzıssıhhası” olup, 173-180 inci maddelerini kapsamaktadır. • Bu maddelere göre, endüstriyel kuruluşlarda 12 yaş çocuk ve kadınların çalıştırılma koşulları, işçiler için gece hizmetleri, gebe kadınların doğumdan önce ve sonra çalıştırılma koşulları, işyerlerindeki işçi yasağı konuları hükme bağlanmıştır. • 179. madde işçilerin sağlık ve güvenliklerinin korunması amacıyla tüzükler çıkarılmasını, • 180. madde ise işyerlerine sağlık hizmeti verecek işyeri hekiminin çalıştırılmasına, kurulacak revir, hastane gibi kuruluşlara ilişkin düzenlemeleri içermektedir.

36. Özetle; • I.Tanzimat öncesi • 1766 Kütahya Fincancılar Sözleşmesi • Lonca (Orta Sandığı – Teavün Sandığı) • II.Tanzimat ve Meşrutiyet dönemi • 1865 Dilaver Paşa Nizamnamesi • 1921 Havza-i FahmiyeTeamülnamesi • 1869 Maadin Nizamnamesi • 1871 Ameleperver Cemiyeti • 1895 Osmanlı Amele Yardımlaşma Cemiyeti • III. Cumhuriyet dönemi • Ereğli Havza-ı Fahmiye Maden Amelesinin • Hukukuna Müteallik Kanun • 1923 İktisat kongresi • 1926 Borçlar Kanunu • 1930 Umumi Hıfzıssıha Kanunu (173-180. m.)

37. Anayasa • T.C. Anayasası’nın 18, 49, 50, 51, 52, 53, 54,55, 56, 60, 61, 62. maddeleri iş sağlığı ve güvenliğine yönelik temel hakları ifade eder; • Madde 50: • Kimse yaşına, cinsiyetine ve gücüne uymayan işlerde çalıştırılamaz • Küçükler ve Kadınlar ile bedeni ve ruhi yetersizliği olanlar çalışma şartları bakımından özel olarak korunurlar

39. 6331 sayılı yasaya dayanan yönetmelikler de yayım tarihinden itibaren güncellenmeye başlanmıştır ve değiştirirlmeye devam etmektedir

40. 6331’den Maddeler İş kazası ve meslek hastalıklarının kayıt ve bildirimi MADDE 14 – (1) İşveren; a) Bütün iş kazalarının ve meslek hastalıklarının kaydını tutar, gerekli incelemeleri yaparak bunlar ile ilgili raporları düzenler. b) İşyerinde meydana gelen ancak yaralanma veya ölüme neden olmadığı halde işyeri ya da iş ekipmanının zarara uğramasına yol açan veya çalışan, işyeri ya da iş ekipmanını zarara uğratma potansiyeli olan olayları inceleyerek bunlar ile ilgili raporları düzenler.

41. 6331’den Maddeler (2) İşveren, aşağıdaki hallerde belirtilen sürede Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirimde bulunur: a) İş kazalarını kazadan sonraki üç iş günü içinde. b) Sağlık hizmeti sunucuları veya işyeri hekimi tarafından kendisine bildirilen meslek hastalıklarını, öğrendiği tarihten itibaren üç iş günü içinde. (3) İşyeri hekimi veya sağlık hizmeti sunucuları; meslek hastalığı ön tanısı koydukları vakaları, Sosyal Güvenlik Kurumu tarafından yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucularına sevk eder. (4) Sağlık hizmeti sunucuları kendilerine intikal eden iş kazalarını, yetkilendirilen sağlık hizmeti sunucuları ise meslek hastalığı tanısı koydukları vakaları en geç on gün içinde Sosyal Güvenlik Kurumuna bildirir.

42. 6331’den Maddeler Ulusal İş Sağlığı ve Güvenliği Konseyi MADDE 21 – (1) Ülke genelinde iş sağlığı ve güvenliği ile ilgili politika ve stratejilerin belirlenmesi için tavsiyelerde bulunmak üzere Konsey kurulmuştur. (2) Konsey, Bakanlık Müsteşarının başkanlığında aşağıda belirtilen üyelerden oluşur: a) Bakanlık İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürü, Çalışma Genel Müdürü, İş Teftiş Kurulu Başkanı ve Sosyal Güvenlik Kurumu Başkanlığından bir genel müdür. b) Bilim, Sanayi ve Teknoloji, Çevre ve Şehircilik, Enerji ve Tabii Kaynaklar, Gıda, Tarım ve Hayvancılık, Kalkınma, Millî Eğitim ile Sağlık bakanlıklarından ilgili birer genel müdür.

43. 6331’den Maddeler c) Yükseköğretim Kurulu Başkanlığından bir yürütme kurulu üyesi, Devlet Personel Başkanlığından bir başkan yardımcısı. ç) İşveren, işçi ve kamu görevlileri sendikaları üst kuruluşlarının en fazla üyeye sahip ilk üçünden, Türkiye Odalar ve Borsalar Birliğinden, Türkiye Esnaf ve Sanatkârları Konfederasyonundan, Türk Tabipleri Birliğinden, Türk Mühendis ve Mimar Odaları Birliğinden ve Türkiye Ziraat Odaları Birliğinden konuyla ilgili veya görevli birer yönetim kurulu üyesi.

44. 6331’den Maddeler d) İhtiyaç duyulması hâlinde İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürünün teklifi ve Konseyin kararı ile belirlenen, iş sağlığı ve güvenliği konusunda faaliyet gösteren kurum veya kuruluşlardan en fazla iki temsilci. (3) İkinci fıkranın (d) bendi kapsamında belirlenen Konsey üyeleri, iki yıl için seçilir ve üst üste iki olağan toplantıya katılmaz ise ilgili kurum veya kuruluşun üyeliği sona erer. (4) Konseyin sekretaryası, İş Sağlığı ve Güvenliği Genel Müdürlüğünce yürütülür. (5) Konsey, toplantıya katılanların salt çoğunluğu ile karar verir. Oyların eşitliği hâlinde başkanın oyu kararı belirler. Çekimser oy kullanılamaz. (6) Konsey yılda iki defa olağan toplanır. Başkanın veya üyelerin üçte birinin teklifi ile olağanüstü olarak da toplanabilir. (7) Konseyin çalışma usul ve esasları Bakanlık tarafından belirlenir.

45. İş Sağlığı ve Güvenliği Kavramlarında Değişim- 1950 • Bütün mesleklerde çalışanlarının; • Bedensel – Ruhsal – Sosyal • yönden iyilik hallerinin • En üstün düzeyde tutulması • Sürdürülmesi • Geliştirilmesi esastır DÜNYA SAĞLIK ÖRGÜTÜ WHO ULUSLARARASI ÇALIŞMA ÖRGÜTÜ ILO

46. İş Hekimliği Çalışma hayatı ile ilgili sağlık sorunlarının – hastalıkların tanı ve tedavisi ile bu hastalıklardan korunma konusundaki tıbbi etkinlikler İş Hijyeni İşyerlerinde bulunan sağlık risklerinin saptanması, ölçümler yapılması, bu risklerin ortadan kaldırılması amacı ile teknik düzenlemeler yapılması

47. İş Sağlığı ve Güvenliği • Çalışanların sağlıklarını; sosyal, ruhsal ve bedensel olarak en üst düzeyde sürdürmek • Çalışma koşullarını; Sağlığa uygun hale getirmek için - Çalışanları zararlı etkilerden ve tehlikelerden koruyup daha güvenli bir çalışma ortamı oluşturmak • İşin ve çalışanın; birbirine uyumunu sağlamak üzere kurulmuş bir bilim dalıdır

48. İSG • İSG’nin öncelikli hedefi; Çalışanları İş Kazası ve Meslek Hastalığından korumak ve işyerlerinde sağlığın geliştirilmesi çalışmalarını planlamaktır • İSG, kaza olduktan sonra konuyu ele alan değil, kaza olasılıklarını ortadan kaldırmaya ve korunmaya yönelik çalışmalar yapan teknik bir bilim dalıdır Planlı Bilimsel Sürekli

49. İş Sağlığı ve Güvenliği; • Tıbbi • Teknik • Ekonomik • Sosyal ve • Hukuki yönleri • olan bir kavram olarak kısaca; • “İşçilerin iş kazaları ve meslek hastalıklarına karşı korunmalarının sağlanması” şeklinde tanımlanır

50. Farklı yapılar farklı riskler barındırır