Download
1 / 31
E N D
ERGENLİĞİN TANIMI Ergenlik, çocuklukla yetişkinlik arasında kalan bir “ara dönemdir”. Buluğ (erinlik,ön ergenlik) ergenliğin başlarındaki biyolojik-cinsel gelişme dönemidir. Bilindiği gibi gençlik dönemi çocukluk döneminin sonu ile yetişkinlik döneminin başlangıcında yer alır. Bu dönem de hızlı ve sürekli bir gelişim ve değişim olmaktadır.
ERGENLİĞİN TANIMI UNESCO ergenlik dönemini 15-25 yaş dilimleri arasında gösterirken ülkemizde ergenlik dönemi ortalama olarak kızlarda 10-12, erkeklerde 12-14 yaşları arasında başlar.
ERGENLİĞİN TANIMI • İnsanın içinde fırtınaların koptuğu • Sosyal • Psikolojik • Fiziksel değişimlerin bir arada yaşandığı • Çocuklukla erişkinlik arasında yer alan • Hızlı bir BÜYÜME, GELİŞME veOLGUNLAŞMANIN olduğu • Gelecekteki yaşantıyı belirleyen dönem
ERGENİN PROBLEMLERİ • Fiziksel görünüş ve sağlık • Evde ve dışarıda toplumsal ilişkiler • Karşı cinsle olan ilişkiler • Okul ödevleri, gelecekle ilgili planlar • Cinsel ve törensel davranışlar
KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM Kızların erkeklere oranla ortalama iki yıl kadar önce olgunlaşmaları nedeniyle, gençlik dönemindeki yaş sınırlarında, cinsler arasında belirgin bir farklılık görülür. Kızlarda ortalama 10-11, erkeklerde 12-13 yaşlarında başlar. Ergenlik özelliklerinin başlamasında çevresel, kalıtsal ve ruhsal etmenler önemli roller oynamaktadır.
KIZLARDA FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM 16-18 yaşlarına kadar ve yılda 9 cm uzayabilirler.Ergenlik süresince ortalama16 kg artabilir.
ERKEKLERDE FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM Erkekler kızlara göre 1-2 yıl daha geç ergenliğe girer. Bu dönemde erkeklerde kilo artışı kas kütlesi olarak gözlenir. Seste çatallaşma, hızlı boy artışı görülür.
ERKEKLERDE FİZİKSEL GELİŞİM VE DEĞİŞİM Ergenlik döneminde ortalama 20 kg artabilir. 18 yaşına kadar ortalama 8-12 cm uzayabilir. Üreme organları gelişir. Erkeklerin de saç ve derilerinde yağlanma artabilir, sivilce ve siyah noktalar oluşabilir.
ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Büyüme ve değişim evresidir. • Yeni arayışlar içinde olduğu bir çağdır. Kendini aramaktadır. Kendi kişiliğine çeki düzen vermeye çalışır.
ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Cinsel uyanışla birlikte yeni ruhsal özellikler ve davranışlar kendini gösterir. • Zor beğenen ve çabuk tepki gösteren bir genç olur.
ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Derslere ilgisi azalmış, çalışma düzeni bozulmuştur. • İstekleri artmıştır. • Kendisine tanınan hakları yetersiz bulur. • Ana babanın uyarılarına birden tepki gösterir, ters yanıtlar verir.
ERGENLİK DÖNEMİNİN GENEL ÖZELLİKLERİ • Hayranlık ve tutkuların bol olduğu dönemdir • İlgileri artmış gelgeç hevesleri çoğalmıştır. • İdealler geliştirir ,kendilerine bir rol-model seçerler- öğretmen, sporcu, bir şarkıcı gibi. • Kahramanlarına yada idollerine benzemek isterler, odasına, eşyalarına resimlerini, posterlerini asar. • Duvarlara astığı renkli resimlere ve posterlere karışılmasını istemez. Gürültülü müziğe bayılır.
ERGENLİK DÖNEMİNDE DUYGUSAL GELİŞİM Ergenin duygusal tepkilerini etkileyen başlıca faktörler sağlık durumu, zeka düzeyi, cinsiyet, okul başarısı ve sosyal kabul düzeyidir. Özellikle sağlık koşuluyla duygusal tepkiler arasında önemli bir ilişki vardır. Kötü sağlık koşulları bünyeyi aşırı duygusal kılabilir. Bu dönemde duygular ergenin tüm yaşamında etkili olurlar. Küçük bir kırıklık ergenin yakın çevresindeki ilişkilerini doğrudan etkiler.
KORKU Ergenler için özellikle bilinmeyen şeyler korkunundoğmasına temel nedendir. Ergenin ilgilendiği faaliyetlerin sonucunukestirememesi de korkuya neden olabilir.
ENDİŞE Gerçek nedenden çok, hayali nedenlerden oluşan korkutipleridir. Korkulan durumun zihinsel düzeyde prova edilerekyinelenmesi, endişenin en büyük karakteristiğidir.Cinsel olgunlukla birlikte, endişelerin de farklılık gösterdiğidikkatimizi çeker. Orta ve lise öğrencileri özellikle çeşitli okulsorunları hakkında endişe duyarlar. Dış görünüş ve arkadaşlarıarasında popüler olmama, endişe yaratan diğer konulardır.
ÖFKE Ergenlik döneminde öfkeye neden olan uyarımlar genelliklesosyal kaynaklıdır. Ergeni öfkelendiren konular şunlardır:Alay edildiğinde, gülünç düşürüldüğündeTenkit edildiğinde, azarlandığındaHaksız yere cezalandırıldığında İnsanlar ona hükmetmeyebaşladığındaİşleri ters gittiğinde özel eşyaları, kardeşleri ya da ana babası tarafındanhabersizce alındığında gençler öfkelenir.
SEVGİ Ergenlikte sevgi, hoş ilişkiler kurabilen, kendini sevenve güven veren kişilere yönelmiştir. Aile üyeleriyle olan bağıazalmış ve arkadaşlarıyla olan bağı artmıştır. Ergenin sevdiğikişi adedi azdır. Bu nedenle sevgisi çok kuvvetlidir. Karşıcinse delicesine aşık olma, kısa süre sonra bu duyguyuyitirme sıkça görülen olaylardır.
YALNIZLIK İSTEĞİ Bu dönemde genç küsme ve ani kırgınlıklarNedeniyle, arkadaşlarından ayrılma isteği duyabilir.Evdeki işlere karşı isteksiz davranır.Odasına kapanır kimseyi görmek istemez.Duygu ve düşünceleriyle baş başa kalmak ister. Bazı gençler, büyüyen ve değişen bedeniyle kendini kabul edemediği, beğenmediği bu nedenleüzüldüğü için de yalnızlığı seçerler.
ÇALIŞMA İSTEKSİZLİĞİ Bu dönemde genç okuluna ve derslerinekarşı isteksiz davranabilir. Notlarında düşme olabilir. Kendilerine yeterince güven duymadıkları için başarılıolabileceklerine inanmazlar ve gereği gibi ders çalışmazlar. Genelolarak bu yaşlardaki gençlerin ilgisini ders çalışmaktan çok başkaşeyler çektiğinden de ders çalışmaya karşı isteksiz olurlar.
DİSİPLİNE KARŞI DİRENİŞ Yetişkinlerle olan çatışma 13yaşlarında en üst noktaya gelmektedir. Yasakları saçma, kendinetanınan hakları yetersiz bulur. Uyarıldığında ‘bana karışamazsınız bençocuk değilim’ diyerek birden tepki gösterir. Ailedeki baskıdançekinerek karşı gelemediği zaman küskün ve somurtkan bir tutumagirer. Yaş ilerledikçe bu zıtlık azalır, olgunluk ve hoşgörü artar.
ÇEKİNGENLİK Kendine güven eksikliğinden, hata yapmakaygısından ileri gelir. Kendinden veyeteneklerinden emin olmayangenç başkalarınca beğenilmeme kaygısıyla aslında yapabileceği bir çokişten ve insanlardan uzak durabilir. Bu durum gencin girişimciliğini vebir çok alandaki başarısını olumsuz yönde etkiler.
FAZLA HAYAL KURMA Zamanlarının önemli bir kısmını hayalkurma alır. Özellikle ders çalışırken hayal kurma isteği güçlü birbiçimde ortaya çıkar ve zaman kaybına neden olur. Kişilik arayışıiçinde olan genç, gerçek dünyada ulaşamadığı isteklerine ve üstünlükarzusuna hayaller vasıtasıyla ulaşıp mutlu olmaya çalışır.
DUYGUSALLIĞIN ARTMASI Karamsarlık, ufacık bir nedenleağlamalar, alınganlık artan duygululuğun sonucu olmaktadır. Erkeklerkızlara göre sinirlidirler. Kendilerinde olan huy değişikliğiyetişkinlerce yüzüne söylendiğinde bu durum ergeni kimse tarafındansevilmiyor inancına götürür.
ERGENLİKTE BİLİŞSEL GELİŞİM 7-8 yaşlarında sosyalleşmeye başlayan çocuk 11-12 yaşlarında kuralların kişiler arası anlaşma sonucu olduğunu anlayacak duruma gelmiştir. Görüş alışverişi ve tartışma ile çocuklar görüşlerini haklı gösterebilecek düşünce kurallarını ve mantık yollarını bulmaya başlarlar. Bunun sonucu olarak da çeşitli varsayımlar oluşturup bunları sınayıp soyut düşünür, genelleme yapar ve soyut kavramları kullanarak bir durumdan ötekine geçiş yapabilir.
ERGENLİKTE BİLİŞSEL GELİŞİM Zihinsel muhakeme, işbirliği mantığın gelişmesi ve kurulmasında önemlidir. Ergen gerçek ya da olası sosyal durumlara karşı ilgisinin artması sonucu kendisini ve üyesi olduğu çeşitli grupların görüşlerine eleştirici gözlerle bakabilir. Toplumun gelenek ve göreneklerine, kurallarına karşı tutumu değişir. Ergen deneme yanılma yoluyla sebep sonuç ilişkisini daha rahat anlar.
