BAB 3 PERKEMBANGAN TAMADUN ISLAM Dibahagikan kepada 3 peringkat:

1. BAB 3 PERKEMBANGAN TAMADUN ISLAM Dibahagikan kepada 3 peringkat: Zaman Awal – zaman Rasulullah s.a.w dan Khulafa’ al-Rasyidin Zaman Pertengahan – Zaman Kerajaan Bani Ummayah, Kerajaan Bani Abbasiyyah dan Kerajaan Uthmaniyyah Zaman Kontemporari

2. Zaman Awal Pendahuluan • Kelahiran Islam di Mekah dan kemunculan kerajaan Islam pertama di Madinah merupakan titik bersejarah lahirnya tamadun baru yang merubah sejarah dunia • Kejayaan dan kegemilangan yang dicapai tamadun Islam adalah berasaskan kepada nilai-nilai yang terkandung di dalam ajaran Islam itu sendiri

3. Zaman Rasulullah s.a.w • Sebelum penurunan Islam dan perutusan Nabi Muhammad, kehidupan masyarakatnya bergelumang dengan pelbagai maksiat dan syirik • Rasulullah menyebarkan dakwah Islam melalui dua cara: secara sulit dan secara berterus terang • Perkembangan tamadun Islam di zaman Rasulullah terbahagi kepada dua period: period Mekah dan period Madinah

4. Period Mekah • Dakwah Rasulullah s.a.w di Mekah berjalan selama 13 tahun. Tumpuan baginda Rasulullah: • Pembangunan akidah • Membenteras maksiat dan kejahilan • Membenteras perhambaan • Pemulihan akhlak • Pembelaan kaum wanita

5. Period Madinah • Rasulullah s.a.w berhijrah ke Yathrib (Madinah) pada 622M. • Sumbangan baginda terhadap pembinaan tamadun Islam di Madinah: • Aspek sosial • Mempersaudarakan gol. Ansar dan Muhajirin • Mewujudkan perjanjian antara masyarakat berbilang kaum • Kedudukan wanita dibela • Membina masjid – pusat ibadah, tempat bermesyuarat , pusat komuniti dsb.

6. Aspek Politik • Rasulullah s.a.w menggubal dan membentuk perlembagaan Madinah bersumberkan al-Quran • Perlembagaan Madinah – 47 fasal: • 23 fasal – hubungan sesama umat Islam • 24 fasal – hubungan umat Islam dengan bukan Islam • Implikasi perjanjian – memantapkan kedudukan politik umat Islam dan wujud keamanan. • Baginda melantik gabenor, pemungut cukai dan hakim dr kalangan sahabat di beberapa wilayah spt. Yaman, Uman, Najran, Hadramaut. • Rasulullah turut mengasaskan majlis syura berfungsi sebagai majlis perwakilan dan badan perundangan bagi membuat dasar pemerintahan dan menjaga kepentingan rakyat.

7. Aspek Ekonomi • Memperkenalkan cukai – zakat, jizyah (cukai kepala), kharaj (cukai tanah), fai’ (cukai dari orang bukan Islam dengan jalan damai) dan ‘usyur (cukai perniagaan) • Menghapuskan amalan riba • Penggunaan matawang dinar (emas) dan dirham (perak) • Menubuhkan baitulmal bagi mengurus sumber ekonomi seperti zakat,sedekah, jizyah, ghanimah dsb • Menggalakkan umat Islam menceburkan diri dalam perniagaan, pertanian dan penternakan

8. Aspek Dakwah • Rasulullah s.a.w menghantar para pendakwah dari kalangan sahabat ke seluruh Semenanjung Tanah Arab bagi menyebarkan ajaran Islam • Aspek Ketenteraan • Rasulullah s.a.w sebagai ketua tentera dan mengetuai hampir semua peperangan menentang musuh. • Antara strategi ketenteraan yang dilakukan oleh baginda: • Mengadakan perjanjian dengan pihak musuh • Merahsiakan jumlah tentera musuh yang akan dihadapi • Mengenalpasti tempat strategi di medan perang • Penyamaran • Menggali parit

9. Senibina • Bermula dengan membina masjid • Masjid pertama masjid Quba’ • Pendidikan • Masjid telah dijadikan sebagai institusi pendidikan • Rasulullah menggalakkan setiap peringkat masyarakat menimba ilmu pengetahuan • Beberapa orang guru telah dihantar ke beberapa daerah untuk mengajar • Baginda pernah meletakkan syarat kepada tawanan perang yang ingin membebaskan diri dengan mengajar anak-anak penduduk Madinah sehingga pandai menulis dan membaca

11. ZamanKhulafa’ al-Rasyidin • SelepaskewafatanRasulullahs.a.wpadatahun 632M, tampukpemerintahan Islam diteruskanolehKhulafa’ al-Rasyidin: • Khalifah Abu Bakar al-Siddiq (632-634M) • KhalifahUmar al-Khattab (634-644M) • KhalifahUthmanAffan (644-656M) • Khalifah Ali AbiTalib (656-661M) • MerekameneruskandakwahbagindaRasulullahdanmeletakkan al-Quran dan al-sunnahsebagaisumberutamapemerintahandanpentadbiran

12. ZamanKhalifah Abu Bakar al-Siddiq • Tertumpukepadamenghapuskangerakanmurtad (yang engganmembayarzakat) dannabipalsu. 11 pasukantenteraditubuhuntukmemerangigolongantersebut. • Menghantartenterapimpinanusamah b ZaidkeQudha’ahdanAbnake Syria – tujuan : melindungiumat Islam drpdancaman Rom danParsi • Mengumpulkan al-Quran hasilpandanganSaidinaUmarakibatramaipenghafazgugursyahiddimedanperang. DikumpulkaandandisatukandlambentukmashafdandisimpandirumahSaidina Abu Bakar • Membelanjakan 6000 dirham setahununtukrakyatdannegara. • MembahagikanSemenanjung Tanah Arab kepadabeberapawilayah – Madinah, Mekah, Taif, Syria, Yaman, Najran, Hadramaut, Bahrain danDaumat al-Jandal. DilantikseoranggabenordisetiapwilayahdanMadinahsebagaipusatpentadbiran.

13. Zaman Khalifah Umar al-Khattab • Digelar zaman ‘The Golden Age’ • Pendidikan : • menubuhkan institusi pendidikan di kota2 spt. Basrah, Kufah, Fustat. • Menubuhkan kuttab (pra-sekolah) • Bentuk pendidikan – membaca, menulis, menghafaz, berenang, menunggang kuda • Politik – perluasan wilayah – Afrika Utara, Asia Minor, Khurasan. Membahagikan wilayah – 8 : Madinah, Mekah, Syria, al-Jazirah, Basrah, Kufah, Mesir, Palestin. Setiap wilayah dilantik gabenor yang dibantu setiausaha, ketua tentera, pemungut cukai, hakim, pegawai perbendaharaan. • Pentadbiran - menubuhkan jabatan (dewan) – Jab. Tentera, Jab. Ganjaran dan Agihan, Jab. Pos, Jab. Cukai. • Sosial – menubuhkan pelbagai kemudahan. Menubuhkan baitulmal yang sistematik

14. Zaman Khalifah Uthman b Affan • Tidak banyak perubahan melainkan meneruskan usaha khalifah sebelumnya. • Sumbangan besar – penulisan al-Quran yang sistematik (dikenali sebagai Mashaf Uthmani) • Perluasan wilayah di mana seluruh wilayah Parsi, Tabristan, Azerbaijan, Armania berjaya ditakluki. • Menubuhkan armada laut Islam pertama untuk menawan Rom Timur • Abdullah b. Qays Harith – panglima tentera laut Islam pertama dan pernah melancarkan 50 serangan ke atas tentera Rom.

15. Zaman Khalifah Saidina Ali Abi Talib • Tidak banyak sumbangan yang dilakukan kerana sibuk mengatasi masalah pemberontakan • Sumbangan: • Menubuh dan menyusun pasukan polis (al-Syurtah) • Melengkapkan lagi pasukan bersenjata • Ilmu sains dan matematik mula diperkenalkan