Yrd. Doç. Dr. Neşe ÇAPRAZ, İstanbul Bilim Üniversitesi/İstanbul/Türkiye

1. SAĞLIK KURUMLARINDA HASTA HAKLARI ALGISI, TUTUM VE DAVRANIŞLARI(BALIKESİR MERKEZ DEVLET HASTANESİ ÖRNEĞİ) Yrd. Doç. Dr. Neşe ÇAPRAZ, İstanbul Bilim Üniversitesi/İstanbul/Türkiye Seda BEHLÜL, İstanbul Bilim Üniversitesi/İstanbul/Türkiye Nuriye GÜLERSÖNMEZ/Okan Üniversitesi/İstanbul/Türkiye

2. En önemli teknolojik gelişmeler insan sağlığı alanında yaşanmış, bu gelişmenin neticesinde çok çeşitli sağlık hizmet türlerinin çoğaldığı görülmüştür. Sağlık alanında çeşitliliğin artması ve çok hızlı bir şekilde gelişmenin yaşanması, bu sektörde etik ve hukuksal konulara önem verilmesi gerekliliğini ortaya koymuştur.

3. Sağlık Kuruluşlarında çalışan personelin hasta hakları ve yasal mevzuat konusundaki bilgilerinin belirlenmesi; bu konu ile ilgili farklı müdahale yöntemleri uygulayarak sağlık bilinci geliştirmede bireylerde olumlu yönde değişim sağlamak,doğrudan hastayla iletişimi bulunan sağlık çalışanlarının, hasta haklarına yönelik tutumlarını ölçmektir.

4. Veriler; 240 personele anket uygulanarak elde edilmiştir. Ankette toplam 30 soru ve demografik sorular hariç, Hasta Haklarına Yönelik Genel Tutum, Hastaların İletişim ve Bilgi Alma Haklarına Yönelik Tutumları, Sağlık Çalışanlarının Yönetsel Hizmetlerde Hasta Haklarına Yönelik Tutumları, Sağlık Çalışanlarının Tıbbi Hizmetlerde Hasta Haklarına Yönelik Tutumlarına dair 24 adet soruya yer verilmiştir.

5. Sağlık çalışanlarının hastaların iletişim ve Bilgi Alma Haklarına Yönelik Tutumları

10. Sağlık çalışanlarının yönetsel hizmetlerde Hasta Haklarına Yönelik Tutumları

15. Sağlık Çalışanlarının Tıbbi Hizmetlerde Hasta Haklarına Yönelik Tutumları

20. Sağlık çalışanları; hastanelerde hasta şikâyetleri için özel birimler olması gerektiği; hasta hakları konusunda hizmet içi eğitime ihtiyaç olduğu; sağlık çalışanlarının varlık nedenlerinin hastalar olduğu; tıbbi müdahale öncesi hastanın rızasını almak gerektiği, gibi konularda yüksek tutum düzeyine sahip oldukları ve hasta hakları konusunda hizmet içi eğitim ihtiyacının farkında olunmaları önemli bir bulgudur.

21. Hastaya gerekli özeni gösterme; hastanın özel durumlarını dikkate alma; hastaların sorularını önemli ve gerekli bularak cevap verme; hastaların eşitlik ve adalete uygun şekilde sağlık hizmetinden faydalanmalarını sağlama; hasta agresif olsa bile hastaya agresif davranmama konularında düşük tutum düzeyine sahip olmaları ise olumsuz bir bulgudur.

22. Hastanın hakkının korunması demek aslında birbirine bağlı ilişkiler zinciri içinde sağlık çalışanın da hakkının korunması anlamına gelmekte ve bütün bunlar aslında kişi ve toplum bilincinin yükselmesini de beraberinde getirdiği unutulmamalıdır.

23. Elde edilen verilerle; hasta hakları konusunda hizmet içi eğitime ihtiyaç bulunduğu ve hasta hakları eğitiminde düşük tutum düzeyine sahip olunan konulara yönelmek gerektiği düşünülmektedir. Bu sebeple ‘kararsızım’ cevabı verenlerin bu kadar yüksek oranda çıktığını düşündürmektedir.

24. Sonuç olarak; sağlık çalışanlarının hasta haklarına kavramsal olarak olumlu yaklaştığı ancak uygulamaya yönelik bazı anlayışlarda kafa karışıklığı yaşadığı bunun da hizmet içi eğitimlerle giderilebileceği düşünülmektedir.