160 likes | 774 Vues
Eritropoeza , granulopoeza . Elemente granulare te gjakut periferik.
E N D
Eritropoeza, granulopoeza. Elementegranularetegjakutperiferik.
Procesi I formimitteelementeveqelizoreteserise se kuqetegjakut. Ne kushtenormaleato e kaneorigjinenngaproeritroblasti, element me berthametemadhe, nukleoladhecitoplazembazofile. Ai me pas transformohet ne eritroblastbazofil( pa nukleola), ne eritroblastpolikromatofil( citoplazmaeshtepjeserishtbazofile, pjeserishtacidofile), eritroblastortokromatik( citoplazemacidofile, berthame e vogel) dhe ne fund ne eritrocit. Kurmberrijne ne kete faze eritrocitet e lenepalcenkockoredhefuten ne qarkullim. • Hormonirregullator I ketijprocesieshteeritropoetina, qestimulonsintezen e hemoglobines ne eritroblastetdheinduktondiferencimin e emicitoblastit ne eritroblastdhe me pas ne eritrocit.
Eritropoetinaeshtenjeproteineqarkulluese, e cila I pergjigjetrenies se tensionitteoksigjenit. Keteproces do temundtakrahasonim me njefabrikeqepunon me 85-90% teefikasitetit, sepsenjepjese e sajnukarrinteprodhojeeritrocitetematuruar. • Eritropoezavaretnga pO2. Ulja e nivelevete O2 sjellrritjeteeritropoetines, e cilajovetemstimuloneritropoezen, poredheeshte ne gjendjeterrisesintezen e Hb ne eritroblaste, madjestimulonedheleshimin e eritrocitevengapalcakockore. I gjithekyproces ka tedomosdoshempranine e Vit.B12, folateve, Vit.B6, ac.absorbik, aminoacidetdheproteinat.
Klasifikimi I anemive • I lidhurngushtesisht me fizpatologjine e ketijprocesikemi 4 nendarjetemedha: • 1-Anemi aplastike, aplazi e palces, prapalcanukprodhoneritroblaste. • 2- Anemimegaloblastike, eritropoezajoefikase • 3-Anemi sideropenike, prodhim I paket I Hb, perfshiredhe format talasemike. • 4-Anemi hemolitike, jete e paket e eritrociteve
Granulopoeza • Procesigjate se cilitprodhohengranulocitet. Prodhohenvetem ne palce. Fazat e maturimittegranulocitevejanesi me poshte: • Mieloblasti, stadiprimar, qekarakterizohetngaberthame e madheeukromatike, qepermban 2-4 nukleole, citoplazembazofiletepasur me ribozome. • Promileocitikarakterizohetngapermbajtja e granuleve, qe I ndan ne neutrofile, basofile, acidofile. • Mielociti, citoplazembazofile • Metamielociti, berthama e theksuar. • Granulociti I maturuar, berthama e segmentuar)lobuar.
Kyproceszgjat 14 dite.Elementet e pjekurqendrojne ne qarkullim per njeperiudheteshkurterteciklittetyre total(8-12 ore) e me pas kalojne ne indinlidhorkujetojneedhe per 24-48 h tetjeraperpara se tedegjenerojnedhetefagocitohenngaelementet e sistemitretikulo-istiocitar. • Ndryshengaeritrocitet, eshte me e pershtatshmeqegranulocitettekonsideronsiqelizateinditlidhor, qegjakun e perdorinsisistemtransportingavendi I prodhimit ne destinacionindefinitiv. • Ne palcen e kockavendodhetnjerezervegranulocitare, e aftetemobilizohetsipasnevojaveteorganizmit. • KyprocesrregullohetngafaktorestimuluesqequhenFaktoreStimuluesKolonial( CSF). Jane citokina me natyreglikoproteike.
Elementetqegjejme ne gjakunperiferikjane; • Granulocitet, leukocitetpolinukleare • Linfocitet,leukocitemononukleare me origjinengaindilinfatik • Monocitet, qelizamononukleare Elementetetjere me funksionjoshumeteqartejaneqelizat Turk, nje variant morfologjik I qelizaveretikulare. Perqendrimi I leukociteveqarkullues ne kushtenormaleeshtepak a shumekonstantdhevarionnenvaresine e faktorevetendryshemsi: aktivitetiprodhues I palcesdheinditlinfatik, nderhyrja e faktoreveteshumteneurohumorale,qekushtezojnesiritmin e prodhimitdhefutjen e tyre ne qarkullim.
Formula leukocitare • Te tillefaktore, pervec se rregullojne nr e leukociteve( 5000-9000 burra, 4000-7500 gra), percaktojnedheformulenleukocitare, qeperfaqesonperqindjen e percaktuartellojevetendryshmeqelizoretegjakutperiferikdheqenormalishteshte: • -granulocitetneutrofile 55-70% • -granulociteeozinofile 1-4% • -granulocitebazofile 0,1-1% • -linfocite 20-30% • -monocite 2-8% Formula mundtendryshojesipasmoshesdhekohesgjateorevetedites
Megakariocitopoeza • Procesi I formimittetrombocitevekalonneperketostade: • Megakarioblasti • Megakariocitistadi I • Megakariocitistadi II • Megakariocitistadi III- stadi IV • Trombociti
Vleratnormalevariojnenga 150000- 400000 mm3. Kurkemi me pakkemitebejme me trombocitopenidhekurjaneterrituratrombocitoze. • Nderpatologjite e lidhura me trombocitopenitepermendimPurpurentrombocitopenikeimunologjike/idiopatike( MORBUS WERLHOF)
Eozinofilet • Rruazatebardhategjakut, teperfshira ne reaksionetalergjikedhe ne mbrojtjenkunderparaziteve. Ne gjakperbejne 1-3% teleukocitevedhejane me teperqendruara ne organet e ekspozuarandajagjenteveambientalesi: traktitretes, pulmonet, epiteliurogenitaletj. Ne ketoniveleatombrojneorganizmin, duke leshuarsubstancateaftateshkaterrojneosevrasinparazitet.Sebashku me linfocitetTcperbejnekategorine e leukocitevecitotoksike. Mqskane ne permbajtjen e tyre granule citoplazmatikebejnepjese ne grupin e granulociteve. • Emrin e kanemarrengaqegranulet e tyrengjyrosen ne teroze-kuqenganje substance qequheteozina. • Jane vecanerishtaktivegjatereaksioneveinflamatoreosealergjike, kukontribuojne ne procesinflogjistik (inflamacionit)dhedeminindor, nepermjetclirimittesubstancaveoksidantedheenziamvetoksike. • Matja e tyrevaretngamosha, oragjatedites, ushtrimetfizikedhe ne veacntiekspozimialergenik. Rritja e tyregjendet ne format alergjikesiastma, hipersensibilitetindajmedikamnetevepshaspirina, parazitozatsi malaria, toxoplasmozaetj. Flasim per eozinofilikurvleratkalojne 450/500 mm3. • Prodhohenngapalcakockore, kuqendrojnedhematurohen per 8-10 dite. Me pas hyjne ne qarkullimdhe pas 8-12 ore migrojne ne inde, kuqendrojnedisadite.Kanejete me tegjate se granulocitet e tjere.Prodhimi I tyre ne palcestimulohetngalinfocitet T-helper dhefrenohetngakortizoniketdhe ACTH.