dr hab. Jerzy Supernat Instytut Nauk Administracyjnych Uniwersytet Wrocławski

1. Teoria postmodernistyczna dr hab. Jerzy SupernatInstytut Nauk AdministracyjnychUniwersytet Wrocławski

2. Teoria postmodernistyczna • Jednym z najważniejszych współcześnie zjawisk jest malejące znaczenie państwa • (the declining salience of the state), a tymczasem logika administracji publicznej zakłada, że: • istnieje państwo narodowe (nation-state) • funkcjonariusze publiczni są agentami państwa i interesu publicznego dr hab. Jerzy Supernat

3. Teoria postmodernistyczna Jacek Czaputowicz, Zarządzanie w administracji publicznej w dobie globa-lizacji, (w:) Administracja publiczna. Wyzwania w dobie integracji europej-skiej, Europejski Instytut Administracji Publicznej, Wydawnictwo Naukowe PWN, Warszawa 2008: • Władza państwa, i w związku z tym jego suwerenność, „wycieka” lub „wyparowuje” na zewnątrz, do organizacji ponadnarodowych lub podmiotów pozapaństwowych, takich jak przedsiębiorstwa transnarodowe lub społeczeństwo obywatelskie. Przypadek ten dobrze oddaje metafora przekłutego balonu. • Obywatele w coraz większym stopniu kwestionują władzę pań-stwową i przenoszą swoją lojalność na wewnątrzpaństwowe gru-py społeczne, etniczne, religijne i regionalne; suwerenność pań-stwa „zapada się”. Przypadek ten dobrze oddaje metafora zapa-dającego się domku z kart. dr hab. Jerzy Supernat

4. Teoria postmodernistyczna H. George Frederickson Kevin. B. Smith

5. Teoria postmodernistyczna • H. George Frederickson, Kevin B. Smith, The Public Administra-tion Theory Primer, Westview Press 2003: • państwo jest miejscem, terytorium fizycznym z granicami • państwo jest szczególną historią, społeczną konstrukcją rzeczywi-stości i używaną (tak czy inaczej) przeszłością • państwo obejmuje założycielskie mity, które nabierają dużego zna-czenia • państwo jest często „podtrzymywane” przez tradycyjnego czy dzie-dzicznego wroga • państwo jest wykonywaniem władzy w postaci legitymowanych su-werennością państwa działań • państwo opiera się na możliwości opodatkowanie swoich mieszkań-ców • państwo powinno zagwarantować swoim mieszkańcom porządek, stabilność, przewidywalność i tożsamość dr hab. Jerzy Supernat

6. Teoria postmodernistyczna Postmoderniści uważają, że wszystkie powyższe cechy państwa ulegają zmianie. Granice na przykład są przenikalne dla ludzi, pieniędzy, chorób i zanieczyszczeń. Ludzie są coraz bardziej mobilni, coraz mniej przywiązani do jednego miejsca i narodu. Biz-nes staje się coraz bardziej globalny. Wiele współczesnych transakcji ma dzisiaj charakter wirtualny, dokonuje się drogą elektroniczną i bez respektu dla granic państwo-wych (stąd zresztą są one trudniejsze do uregulowania i… opodatkowania). dr hab. Jerzy Supernat

7. Teoria postmodernistyczna Jean-Marie Guéhenno, The End of the Nation State, Minneapolis 1995: The modern nation-state is too remote to manage the problems of our daily life. […] and too constrained to con-front the global problems that affect us. In the age of networks, the relationships of citizens to the body politic is in competition with the infinity of connections they establish outside of it. So, politics, far from being the organizing principle of life in so-ciety, appears as a secondary activity, if not an artificial construct po-orly suited to the resolution of the practical problems of the modern world. Once there is no longer a natural place for solidarity and for the general good, the well-ordered hierarchy of a society organized in a pyramid of interlocking powers disappears. dr hab. Jerzy Supernat

8. Teoria postmodernistyczna H.G. Frederickson, K.B. Smith: Legislative gridlock, the influence of money in politics, and the power interest groups have, in the postmodern perspective, so polluted the political system that it has been drained of legitimacy. Modern politics has moved from the pursuit of the general good to the professionalization of interests. The litigious pursuit of individual rights coupled with exaggerated individualism weakens the possibility of a greater good. Finally, the common public understanding of politics is based on media coverage so shallow, so inclined to sensationalism, so preoccupied with personalities, and so disinclined to deal with issues that politics is reduced to sound bites and clichés*. * Podobnie Mariusz Janicki, Ewa Wilk, Kuchnia strachu, „Polityka” 2009, nr 47 (2732). dr hab. Jerzy Supernat

9. Teoria postmodernistyczna • Jeżeli postmodernistyczna krytyka państwa-narodowego jest nawet tylko częściowo trafna, to ma jednak istotne implikacje dla administracji publicznej: • dla kogo istnieje administracja publiczna jeżeli suwe-renność państwa staje się wątpliwa? • jak zareaguje administracja publiczna na zmianę porzą-dku konstytucyjnego państwa narodowego powodowaną przez globalizację? dr hab. Jerzy Supernat

10. Teoria postmodernistyczna Jean-Marie Guéhenno: As soon as the frontier is not given, whether in the case of a corpora-tion or a state, the function of management, and thus the nature of power changes. The managers thus become „intermediaries” rather than bosses, constantly adjusting the organization of the relationships between the different units. […] And even this management is effi-cient only if it is strongly decentralized. […] The multidimensional mo-del, based on so-called interlocking databases succeeds the „natural” model, with straightforward, spreading branches. The hierarchical, pyramidal structure, in which to be powerful was to be in control and command, is succeeded by a structure of the diffusion of power with multiple connections, in which to be powerful is to be in contact, in communication, and in which power is defined by influence and no longer by mastery. dr hab. Jerzy Supernat

11. Teoria postmodernistyczna • H.G. Frederickson, K.B. Smith: • Postmodernistyczna administracja publiczna stopniowo odejdzie od logiki budowy państwa i koncentracji coraz większych możliwości gospodarczych czy suwerenności na rzecz: • poszukiwania kompatybilności między wieloma instytu-cjami • znalezienia międzyjurysdykcyjnej konwergencji • poszukiwania procedur, które ułatwią opracowanie po-wszechnie akceptowanych procesów decyzyjnych i reguł dr hab. Jerzy Supernat

12. Teoria postmodernistyczna Jean-Marie Guéhenno: Postmodern public administration will be a network of agreements facilitating the compatibility between open units, rather than the architecture artificially built around a capital.

13. Teoria postmodernistyczna Jerzy Supernat, Administracja jako splot umów, [w:] Umowy w admi-nistracji, pod redakcją Jana Bocia i Ludmiły Dziewięckiej-Bokun, Kolo-nia Limited, Wrocław 2008, s. 161 i n. Jerzy Supernat, Administracja jako splot umów… dr hab. Jerzy Supernat

14. Teoria postmodernistyczna Metodologia badań empirycznych teorii postmo-dernistycznej Yvonna S. Lincoln, Egon G. Guba, Naturalistic Inquiry, Sa-ge Publications, Beverly Hills 1985 John David Farmer, The Language of Public Administration: Bureaucracy, Modernity and Postmodernity, University Alabama Press, Tuscaloosa 1995 dr hab. Jerzy Supernat

15. Teoria postmodernistyczna • otoczenie naturalne; badania należy prowadzić w otoczeniu czy kontekście naturalnym (realities are whole that cannot be understood in isolation from their context) • zainteresowanie człowiekiem • wykorzystanie wiedzy dorozumianej (intuicji, odczuć itp.) • wykorzystanie metod jakościowych • celowy dobór próby (grupy osób) badawczej

16. Teoria postmodernistyczna • indukcyjna analiza danych (inductive data analysis is more likely to identify the multiply realities to be found in those data) • uzasadniona teoria (the guiding substantive theory emerge from the data) • wyłaniająca się struktura badań (allow the research design toemerge/flow/cascade/unfold rather that construct it preordinately – a priori) • wynik uzyskany w sposób negocjacyjny (negotiate meanings and interpretations with the human resources from which the data have chiefly been drawn)

17. Teoria postmodernistyczna • przedstawienie wyników badań w konwencji case study • interpretacja idiograficzna (in terms of the particulars of the case rather thannomothetically / in terms of law-like generalizations) • ostrożna aplikacja (be hesitant about applying the findings broadly) • ogniskowo ustalone granice badań (on the basis of the emergent focus) • specjalne kryteria trafności ustaleń

18. Teoria postmodernistyczna Wojciech Taras, Nauka administracji – nauką idiograficzną czy no-motetyczną? [w:] Nauka administracji wobec wyzwań współczesnego państwa prawa. Międzynarodowa Konferencja Naukowa Cisna 2-4 czerwca 2002 r., red. Jan Łukasiewicz, Oddział rzeszowski TNOiK, Rzeszów 2002, s. 109 i n.: „Rozważania pragnąłbym rozpocząć od przypomnienia jednego z do-gmatów pozytywizmu: wszystkie nauki mają taką samą istotę wzoro-waną na przyrodoznawstwie, w związku z czym tzw. nauki humanisty-czne należy upodobnić do nauk ścisłych albo też odmówić im statusu nauki w ogóle. Myśl, że przyrodoznawstwo niesie w sobie adekwatny model uprawiania wszelkiej nauki została zakwestionowana natych-miast po jej wyartykułowaniu. […] Pozytywistyczny model nauki ad-ministracji zakwestionował […] W. Windelband stwierdzając, iż... dr hab. Jerzy Supernat

19. WT Teoria postmodernistyczna różnica pomiędzy gałęziami nauki nie leży wcale w ich przedmiocie, ale w metodzie badawczej. Nauki nomotetyczne charakteryzuje ogólność, wielokrotna powtarzalność i dążenie do budowania konstrukcji, zaś nauki idiograficzne są bardziej konkretne, jednostkowe i indywidualne, więcej w nich rzeczywistości. W konsekwencji jeden i ten sam przedmiot może być w każdym przypadku badany na dwa wskazane powyżej sposoby, z tym ze jedna nauka stara się ustalić prawa, a druga fakty. Wilhelm Windelband (1848-1915)

20. WT Teoria postmodernistyczna W tym samym czasie H. Rickert uznał, że każda dziedzina naukowa zajmuje określoną postawę: generalizującą lub indywidualizującą, dlatego wyboru przedmiotu badań dokonuje podmiot badający. […] Ośmielę się […] poddać pod osąd i dyskusję propozycję zredukowania nauki administracji do roli nauki idiograficznej i traktowania jej jako nauki pomocniczej w stosunku do historii, politologii, socjologii i nauki prawa administracyjnego”. Heinrich Rickert (1863-1936)

21. Jan Jeżewski (ur. 1938): Nauka administracji jest nauką społeczną, złożoną, empiryczną, badającą administrację rzeczywistą (praktycznie istniejącą) w danym miejscu i czasie w jej wszechstronnych uwarunkowaniach, z dążeniem do ukazania (konstatacji) stanu istniejącego, formułowania wynikających z niego dyrektyw praktycznych i konstruowania uogólnień teoretycznych. Teoria postmodernistyczna Zdjęcie zrobione 26 września 2004 r. w czasie Konferencji "Jakość administracji publicznej" dedykowanej pamięci profesora Marcina Jełowickiego, zorganizowanej przez rzeszowski Oddział TNOiK w Cedzynie k. Kielc.

22. Myśl końcowa It takes a network to fight a network. J. Arquilla, D. Ronfeldt