ZOR HAVAYOLU YÖNETİMİ

1. ZOR HAVAYOLU YÖNETİMİ DOÇ.DR.İLHAN ÖZTEKİN ARAŞ.GÖR.DR.AYHAN ŞAHİN

2. ANESTEZİ İLE İLİŞKİLİ KARDİYAK ARREST - ÖLÜM • KARDİYAK ARREST 4,7/100.000 • ÖLÜM 1/100.000 • %50’Sİ HAVAYOLU / SOLUNUMSAL PROBLEMLER

3. ANESTEZİ İLE İLİŞKİLİ KARDİYAK ARREST - ÖLÜM YAŞAMSAL FONKSİYONLARIN DEVAMLILIĞI HAVAYOLU AÇIKLIĞININ KORUNMASI VE SÜRDÜRÜLMESİNE BAĞLIDIR. ANESTEZİSTİN TEMEL SORUMLULUĞU HAVAYOLU AÇIKLIĞINI KORUMAK VE SÜRDÜRMEK

4. ZOR HAVAYOLU • 1-HAVAYOLUNUN ANATOMİSİ VE FİZYOLOJİSİ HAKKINDA BİLGİ • 2-ZOR HAVAYOLU VARLIĞI İLE İLİŞKİ GÖSTEREN HASTADA HAVAYOLUNDAKİ ANATOMİK ÖZELLİKLERİ DEĞERLENDİRME YETENEĞİ • 3-FARKLI HAVAYOLU CİHAZLARI KULLANABİLME YETENEĞİ • 4-ASA ZOR HAVAYOLU İDARESİ HAKKINDA BİLGİ SAHİBİ OLMAK

5. Havayolu, burun deliklerinden larinks ile trakeanın kavşak yaptığı yeri kapsar.

6. Havayolu; • Burun • Paranazal sinüsler • Farinks • Larinks

7. TANIM: ZOR HAVAYOLU • Klasik eğitim almış bir anestezistin • A. Üst havayolunun yüz maskesi ile ventilasyonunda zorluk • B.Trakealentübasyonda zorluk • A+B

8. ZOR HAVAYOLU KOMPONENTLERİ • ZOR MASKE VENTİLASYONU • ZOR LARİNGOSKOPİ • ZOR TRAKEAL ENTÜBASYON • BAŞARISIZ ENTÜBASYON

9. ZOR MASKE VENTİLASYONU • FiO2:100 VERİLEREK YÜZ MASKESİ İLE VENTİLASYON YAPTIRILIRKEN SpO2< %90 İSE • YETERLİ MASKE VENTİLASYONU SAĞLAMADA; • YERLEŞTİRİLEMEYEN MASKE • AŞIRI GAZ KAÇAĞI • GAZ GİRİŞ VE ÇIKIŞINDA ARTMIŞ DİRENÇ GİBİ SEBEPLERDEN BİR VEYA DAHA FAZLASINA BAĞLI ZORLUK YAŞANMASIDIR.

10. ZOR MASKE VENTİLASYONU • BURUNDAN HAVA GEÇİŞİ ESNASINDAKİ DİRENÇ AĞIZDAKİNİN YAKLAŞIK İKİ KATIDIR VE TOTAL HAVAYOLU DİRENCİNİN 2/3’ÜNÜ OLUŞTURUR. • ERİŞKİN LARENKSİ C3-C6 HİZASINDADIR.VOKAL KORDLAR TİROARİTENOİD LİGAMANLAR TARAFINDAN OLUŞTURULUR VE ERİŞKİN HAVAYOLUNUN EN DAR YERİDİR.

11. YETERSİZ MASKE VENTİLASYONU BELİRTİLERİ • GÖĞÜS DUVARI HAREKETİNİN YETERSİZ • OLMASI/OLMAMASI • OSKÜLTASYONDA CİDDİ OBSTRÜKSİYON • SİYANOZ • GASTRİK DİSTANSİYON • YETERSİZ VE GİDEREK DÜŞEN SpO2 • ETCO2 AZLIĞI/YOKLUĞU • SPİROMETRİK EKSPİRATUAR • ÖLÇÜMLERİN YETERSİZLİĞİ / OLMAMASI • HİPOKSEMİ YA DA HİPERKARBİYLE • İLİŞKİLİ HEMODİNAMİK DEĞİŞİKLİKLER • HİPERTANSİYON, ARİTMİ, TAŞİKARDİ

12. ZOR LARİNGOSKOPİ • KLASİK LARİNGOSKOPİ İLE; • BİRDEN FAZLA DENEME SONRASI • VOKAL KORDLARDAN HERHANGİ BİR BÖLÜMÜNÜN GÖRÜLEMEMESİDİR.

13. ZOR TRAKEAL ENTÜBASYON • TRAKEAL PATOLOJİ VARLIĞINDA / YOKLUĞUNDA 10 DAKİKADAN UZUN SÜREN VEYA 3 DENEMEDEN SONRA BAŞARILAN TRAKEAL ENTÜBASYON BAŞARISIZ ENTÜBASYON • Birden fazla entübasyon denemesi sonucunda endotrakeal tüpün yanlış yerleştirilmesidir

14. ZOR HAVAYOLU YÖNETİMİNİN AMACI • Zor havayolu değerlendirmesini kolaylaştırmak • İstenmeyen sonuçları önlemek • Ölüm • Beyin hasarı • Kardiyopulmonerarrest • Gereksiz trakeostomi • Havayolu travması • Diş hasarı

15. ZOR HAVAYOLU YÖNETİMİ • Havayolunun değerlendirilmesi • Fizik muayene • Ek testler • Zor havayolu yönetimi için hazırlık • Entübasyon stratejisi • Ekstübasyon stratejisi • Gözlem

16. HAVAYOLUNUN DEĞERLENDİRİLMESİ • Zor havayolu riski bulunan konjenital, edinsel ve travmatik • patolojiler • KonjenitalKoanalatrezi, PierreRobin sendromu, TreacherCollins • sendromu • TravmatikMaksilofasiyal travma, servikal omur travması, larenks • hasarı • Edinsel Enfeksiyon Epiglotit, abse, krup • Endokrin Akromegali, diyabet, morbid obezite • İnflamatuarAnkilozanspondilit, romatoidartrit • TümöralÜst ve alt solunum yolu tümörleri • Fizyolojik Gebelik

17. HAVA YOLU YÖNETİMİNİ ETKİLEYEN PATOLOJİK DURUMLAR ÖZET

18. EPİGLOTTİT LARİNGOSKOPİ OBSTRÜKSİYONU KÖTÜLEŞTİREBİLİR

19. KRUP,BRONŞİT,PNÖMONİ • HAVAYOLU İRRİTABİLİTESİ VE ÖKSÜRÜK,LARİNGOSPAZM, BRONKOSPAZMA YATKINLIK

20. TETANOZ • TRİSMUS ORAL TRAKEAL ENTÜBASYONU İMKANSIZ HALE GETİREBİLİR

21. BAŞ BOYUN RADYOTERAPİSİ ALANLAR • FİBROZİS HAVAYOLU DEFORMİTESİNE NEDEN OLABİLİR, VE MANÜPLASYONU ZORLAŞTIRABİLİR

22. İNFLAMATUAR ROMATOİD ARTHRİT • MANDİBULAR HİPOPLAZİ, TEMPOROMANDİBULAR EKLEM ARTHRİTİ, İMMOBİL SERVİKAL VERTEBRA, LARİNGEAL ROTASYON VE KRİKOARYTENOİD ARHRİTİ TRAKEAL ENTÜBASYONU ZORLAŞTIRABİLİR

23. SARKOİDOZ • LENF DOKUSUNUN BASISINA BAĞLI HAVAYOLU OBSTRÜKSİYONU

24. DİABETES MELLİTUS • ATLANTO-OKSİPİTAL EKLEMDE MOBİLİZASYON AZALMIŞ

25. HİPOTROİDİZM • BÜYÜK DİL VE ANORMAL YUMUŞAK DOKU DOKU (MİKSÖDEM) ventilasyonu ve entübasyonu zorlaştırabilir

26. ANKİLOZAN SPONDİLİT • SERVİKAL VERTEBRALARIN FÜZYONU DİREKT LARİNGOSKOPİYİ ZORLAŞTIRABİLİR.

27. TRİSOMİ 21 • BÜYÜK AĞIZ ,KÜÇÜK AĞIZ LARİNGOSKOPİYİ ZORLAŞTIRABİLİR. • MUHTEMEL KÜÇÜK SUBGLOTTİK ÇAP • SIK LARİNGOSPAZM

28. GOLHENDAR(OKULOAURİKULOVERTEBRAL ANOMALİ) • MANDİBULAR HİPOPLAZİ • SERVİKAL OMURGA ANOMALİLERİ

29. KLİPPEL-FEİL • SERVİKAL VERTEBRA FÜZYONUNA BAĞLI OLARAK BOYUN RİJİDİTESİ

30. PİERRE ROBİN • KÜÇÜK AĞIZ • BÜYÜK DİL • MANDİBULAR ANOMALİ

31. TREACHER COLLİNS(MANDİBULAR DİSOSTOSİS) • ZOR LARİNGOSKOPİ

32. Tracheal stenosis

33. Left: Epiglottis lateral radiograph. Right: Afebrile fungal epiglottis

34. Relapsing polychondritis

35. ÖZELLİKLİ OLGULAR OBSTETRİK OLGULAR • Başarısız entübasyoninsidansı • Normal popülasyonda 1/2330 • Obstetrik olgularda 1/280 • Fatal başarısız entübasyoninsidansı • Faktörler • Nazofaringeal mukoza ve larinkstekapiller dolgunluk • Total vücut sıvısı ve yağ depoları, kilo artışı • Su ve tuz retansiyonu, periglottik yapılarda ödem • Preeklampsidelaringeal ödem • Dilde büyüme ve ağız tabanı hareketliliğinin azalması • Toraks ön- arka çapında artış • Uygun krikoid bası yapılamaması • Göğüslerde büyüme

36. ÖZELLİKLİ OLGULAR • DİABETES MELLİTUS • Zor entübasyoninsidansı • Tip I DM • Eklem hareketlerinde kısıtlılık • Prayersign

37. PREOPERATİF HAVA YOLU DEĞERLENDİRMESİ • ZOR HAVAYOLU ÖNGÖRÜSÜNDE KULLANILAN • ANATOMİK ÖZELLİKLER • Üst kesici dişler uzun • Çene kapatılınca maksiller kesici dişler mandibuler kesicilerin belirgin olarak önünde • Hasta istemli olarak mandibuler kesici dişleri maksiller • kesicilerin önüne çıkartamıyor • Kesici dişler arası mesafe 3 cm’den az • Hasta oturur pozisyonda dil dışarıda iken uvula • görülmüyor (Mallampati>II) • Damak çok kavisli veya çok dar • Mandibula boşluğu endüre, kitle ile dolu • Tiromental mesafe 3 parmaktan kısa • Boyun kalın ve kısa • Çene ucu göğse değmiyor, boyun ekstansiyonu kısıtlı • TARD Zor havayolu kılavuzu, 2005

38. MALLAMPATİ SKORLAMASI • Sınıf I:Uvula, yumuşak damak, tonsil yatağı, ön ve arka plikalar rahatlıkla görülebilir. • Sınıf II:Uvula ve yumuşak damak görülebilir. • Sınıf III: Yumuşak damak ve uvula tabanı görülebilir. • Sınıf IV:Uvula dil kökü tarafından tamamen kapatılmış ve farinks duvarı görülemez.

39. Cormack & LehaneLaringoskopik Görünüm • Evre I:Glottik açıklık tam olarak görülebilir. • Evre II:Anterior açıklık görülemez. • Evre III:Epiglot görülebilir, ancak glottik açıklık görülemez. • Evre IV:Epiglot görülemez.

40. DİĞER ÖLÇÜMLER • Tiromental mesafe • Laringoskop ile dilin ne • kadar yer değiştirebileceği • 4-7 cm • Sternomental mesafe • Baş ve boyun hareketi • Baş ekstansiyonu • entübasyonun zorluk veya kolaylığını belirleyen en önemli faktör • 12,5 – 13,5 cm • Ağız açıklığı (> 3 cm)

41. DİĞER ÖLÇÜMLER • HYOMENTAL MESAFE (>7 CM) • MANDİBULAR UZUNLUK (>9 CM) • Mandibular dişlerin maksiller • dişlerin üzerine geçmesi • Laringoskopi sırasında • mandibulanın öne doğru yer değiştirmesi • Atlantooksipital eklem ve servikal • omurga hareketi • Fleksiyonda>30 • Ekstensiyonda>80 • Mandibular boşluk muayenesi • Parmakların bastırılabilmesi • Dilin laringoskopi sırasında • mandibulaya itilebilmesi

42. PROBLEMİN KAYNAĞI • ZOR VENTİLASYON • ZOR ENTÜBASYON • HASTA KOOPERASYONUNDA ZORLUK • ZOR TRAKEOSTOMİ

43. ZOR VENTİLASYON • YAŞ > 55 • BIYIK VARLIĞI • DİŞLERİN OLMAMASI • HORLAMA HİKAYESİ • VKİ > 26 kg/m2

44. YÜZ MASKELERİ • ŞEFFAF MASKELER • GAZ KAÇAĞINA İZİN VERMEMELİ • YÜZE TAM OTURMALI • ÜST KISMI BURUN KÖKÜNE • GÖZLERE ZARAR VERMEMELİ • PUPİL ÜST KENARLARINI BİRLEŞTİREN ÇİZGİYİ GEÇMEMELİ • YANLARDA NAZOLABİAL ÇİZGİLERE DENK GELMELİ • ALT KISMI ALT DUDAK İLE ÇENE ARASINDA OTURMALI • MANDİBULAR KEMİĞE DOĞRU KUVVET • YUMUŞAK DOKULARA DOĞRU BASMAMALI

45. ZOR VENTİLASYON • İKİ KİŞİ TEKNİĞİ • İKİ VEYA ÜÇ EL TEKNİĞİ • ÇENEYE DAHA İYİ POZİSYON VERİR • MASKE DAHA İYİ OTURUR • DAHA İYİ TİDAL VOLÜM

46. TRAKEAL ENTÜBASYON KOMPLİKASYONLARI • CERRAHİNİN ERTELENMESİ VEYA İPTALİ • LOKAL TRAVMA • KARDİYOVASKÜLER STİMÜLASYON • PULMONER ASPİRASYON • BAŞARISIZ ENTÜBASYON • HİPOKSİ • BEYİN HASARI • ÖLÜM

47. CORMACK & LEHANE EVRE 3 – 4 SIKLIĞI • GENEL CERRAHİ % 8,5 – 13 • CABG % 10 • SERVİKAL OMURGA % 20

48. ZOR HAVAYOLU YÖNETİMİ REHBERLERİ • AMERİKA, FRANSA, KANADA VE İTALYA • AMERİKA REHBERLERİ • HER EVREDE BİRÇOK TEKNİK SEÇİMİ • SINIRLI KALMASI • UYGULAMA GÜÇLÜĞÜ

50. TARD ZOR HAVAYOLU ALGORİTMİ Başarılı Başarısız Başarısız