ENGELLİLER HAFTASI (10-16 MAYIS)

1. ENGELLİLER HAFTASI(10-16 MAYIS)

2. ÖZÜRLÜ DEĞİL! ENGELLİ… Çünkü biliriz ki “engelli” demek, bir noktada yapabilecekleri için bir engeli var ve bu ne bir eksik, ne bir fazlalık, ne bir utanç kaynağı ne de onların farklı olduğunu gösteren bir durum.

3. ENGELLİLİĞİN TANIMI: • BOZUKLUK: Vücut yapısında ya da işlevinde bozukluk (impairment). • KISITLILIK: Bireyin belirli işlevleri yerine getirememesi (disability). • İŞGÖREMEZLİK: Bireyin istediği hedeflere ulaşamaması; toplumda amaçladığı rolü üstlenememesi (handicap). • 18 yaş altında kronik tıbbi sorun ya da kısıtlılık sıklığı: % 5-10. • Engellilik modelleri: Tıbbi, Sosyal.

4. SAKATLIĞIN/ENGELLİLİĞİN BELLİBAŞLI NEDENLERİ Engellilerle, sakatlıklarla ilgili çeşitli sorunlar vardır. Sakatlığı doğuran nedenler, Engellilerin eğitimi bunların başlıcalarıdır. Sakatlığın Nedenleri: Sakatlıklar akraba evliliği, gebelik öncesi tedbirsizlik, aşıların zamanında yapılmaması, kazalar gibi nedenlerden kaynaklanmaktadır.

5. Akraba evliliği: Doğuştan sakatlıkların önemli bir bölümü akraba evliliklerinden ortaya çıkar. Yakın akrabaların teyze, hala, amca, dayı çocuklarının evliliği sonunda çok sayıda kör, sağır, dilsiz ve geri zekâlı çocuk doğmaktadır. Ankara ilinde yapılan bir araştırma sonucunda 100 sakat çocuktan 30'unun yakın akraba evliliğinden doğan çocuklar olduğu görülmüştür.

6. Gebelik öncesi tedbirsizlikler: Bebek bekleyen annelerin sık sık röntgen filmi çektirmesi, doktora gitmeden ilaç alması çok sık sigara ve alkollü içki içmesi doğan çocuğun sakat olmasına neden olur.

7. Kazalar: İş kazaları, tarım kazaları, trafik kazaları, yangınlar, ateşli silahlar belli başlı sakatlık nedenleridir. Trafik kurallarına uyulmama sonucu her yıl ülkemizde çok sayıda trafik kazaları oluyor. Bu kazalarda çok sayıda yurttaşımız ölüyor. Yukarda sayılan her tür kazadan korunmak ve sakat kalmamak için dikkatli olalım. Kurallara uyalım. Uymayanları uyara­lım.

8. DİĞER ENGELLİLİK SEBEPLERİ Gelişimi: Doğuştan, zamanla, ani gelişen. • Serebral hareket bozukluğu, • Ağır kafa travmaları, • Epilepsi, • Sağırlık, • Görme kaybı, • Kronik hastalıklar, • Çocuk felci sekelleri, • Yaralanma ve zehirlenmeler, • Gelişimsel gerilik

9. ENGELLİLERİN EĞİTİMİ Engellilerin eğitimi denilince daha çok engelli (sakat) çocuklar akla gelir. Yurdumuzda; görmeyen, işitmeyen, hareket edemeyen, zihinsel, ruhsal dengesi bozuk 4.500.000 vatandaşımız var. Bu sayının 1.400.000 kadarı çocuktur. engelli çocuklarımızdan; görmeyenler için 7, işitmeyenler için 21, ortopedik özürlüler için 181 okul açılmıştır. Zihinsel ve ruhsal özürlüler ise belirli okullarda özel dershanelerde öğrenim görmektedir.

10. Engellilerin eğitimi normal insanlarınkinden farklıdır ve çeşitli özellikleri vardır. Engellilerin eğitimi 1951 yılında 5822 sayılı kanunla Milli Eğitim Bakanlığı'nın sorumluluğuna verilmiştir. Bakanlığın denetiminde açılan pek cok özel öğretim okulunda engelli çocuklarımıza yönelik eğitim faaliyetleri yürütülmektedir.

11. ENGELLİLERİN ÇALIŞMASI Engelliler da yaşamlarını sürdürmek için çalışmak ve gelir sağlamak zorundadır. Çalışmak, severek çalışmak yaşamı güzelleştirir, insanı mutlu eder. Engellilere acımak, onlara bakarak duygulanmak soruna çözüm getirmez. Engellilerin da yapabileceği işler vardır. Engellilere çalışabilecekleri alanlarda iş vermek gerekir. Yasalarımız her yüz işçi çalıştıran işyerinin iki engelli işçi çalıştırması zorunluluğunu getirmiştir.

13. ENGELLİLER HAFTASI

14. 10–16 Mayıs arası Engelliler Haftasıdır. Sakatlık insanlığın ortak sorunudur. Bu yüzden Engelliler Haftası yalnız ülkemizde değil Birleşmiş Milletlere üye 156 ülkede aynı zamanda değerlendirilir. Bu hafta boyunca Engellilerin sorunları tartışılır. Sakatlığa sebep olan etkenler açıklanır ve bu etkenlerin ortadan kaldırılması için çareler araştırılır. Engellilerin eğitilebilmeleri ve iş sahibi olabilmeleri için gerekli şartlar oluşturulmaya çalışılır.

15. Engelliler Haftası boyunca; sakatlık sorunu, sakatlığın önlenmesi ve Engellilerin eğitimi konusu üstünde durulur. Radyo ve televizyonda konu ile ilgili programlar yayınlanır. Okullarda her gün ayrı bir sakatlık konusu işlenir.

16. Engellileri Koruma Millî Koordinasyonu Kurulu haftanın değerlendirilmesi için aşağıdaki programın uygulanmasını kararlaştırmıştır. • 10 Mayıs Engelliler Haftasının açılışı • 11 Mayıs Görmeyenler günü • 12 Mayıs işitme ve Konuşma Kusurluları günü • 13 Mayıs Ortopedik Engelliler günü • 14 Mayıs Zekâ ve Ruhsal Özürlüler günü • 15 Mayıs Güçsüz Yaşlılar ve Korunmaya Muhtaç Çocuklar günü • 16 Mayıs Engelliler Haftasına genel bakış.

18. BİRLEŞMİŞ MİLLETLER GENEL KURULU’NUN 9 ARALIK 1975’DEKİ TOPLANTISINDA KABUL EDİLEN 3447 SAYILI SAKAT KİŞİLERİN HAKLARI BEYANNAMESİ

19. Birleşmiş Milletler Genel Kurulu Üye ülkelerin vaatlerine uyarak, Birleşmiş Milletler Beyannamesi hükümleri altında gerekli işbirliği tedbirlerini almak için ve sakat kişilerin hayat standartlarını yükseltmek amacıyla;

20. 1- "Sakat Kişi" normal bir ferdi, kişisel veya sosyal yaşayışında kendi kendine yapması gereken işleri bedensel veya zihinsel kabiliyetlerinde, kalıtımsal veya sonradan meydana gelen herhangi bir noksanlık sonucu yapamayan kişidir. • 2- Sakat kişiler bu beyannamede belirtilen haklardan tam olarak yararlanacaklardır. Bu haklar, sakat kişinin veya ailesinin sahip olduğu ırk, renk, cinsiyet, lisan, din, siyasal ve diğer fikirler, milliyet veya sosyal orijin, servet ve doğum gibi konularda hiçbir ayrıcalık gözetilmeden dünyadaki bütün sakat kişilere tanınmıştır. • 3- Sakat kişinin insan haysiyetine saygı gösterilmesi onun en doğal hakkıdır. Fakat kişilerin, sakatlık veya noksanlıklarının sebebi ne olursa olsun sahip oldukları düzgün yaşama şartlarına mümkün olduğu kadar normal ölçüde ve çok sahip olmak haklarıdır.

21. 4- Sakat kişiler de, diğer insanların sahip oldukları medeni ve siyasi haklara sahiptirler. Akıl Hastalarının Hakları Beyannamesinin 7. maddesinde bu hakların sınırlandırılması ya da kaldırılması ile ilgili hükümler belirtilmiştir. • 5- Sakat kişilerin mümkün olduğu kadar kendilerine güvenmelerini sağlayacak tedbirler alınmalıdır. • 6- Sakat kişiler tıbbi, psikolojik ve fonksiyonel tedavi haklarına sahiptirler. Protez ve ortopedik uygulamalar, tıbbi ve sosyal rehabilitasyon çalışmaları, eğitim, mesleki eğitim, staj ve rehabilitasyon, yardım, istişare, plasman hizmetleri, sakat kişinin kabiliyet ve maharetlerini en yüksek düzeye çıkaracak ve onların sosyal beraberliğini hızlandıracak diğer bütün faaliyetler bu maddenin kapsamına girmektedir.

22. 7- Sakat kişiler ekonomik ve sosyal güvenlik, düzgün hayat standardı haklarına sahiptirler. • 8- Sakat kişilerin özel ihtiyaçları, ekonomik ve sosyal planlamanın her safhasında nazarı dikkate alınmalıdır. • 9- Sakat kişiler aileleriyle veya yakınlarıyla birlikte yaşama ve her türlü sosyal, yaratıcı ve eğlendirici faaliyete katılma haklarına sahiptirler. Hiçbir sakat kişi ikamet ettiği çevre nedeniyle, durumu veya gelişmesi için gerekli isteklerinde ayrıcalığa tabi tutulamaz.Eğer bir sakatın muhakkak özel bir müessesede veya çevrede kalması gerekiyorsa o zaman bu çevrenin, kendi normal yaşıtlarının kaldığı ve yaşadığı çevreye mümkün olduğu kadar yakın olması gereklidir.

23. 10- Sakat kişiler her türlü istismara, ayrılma, kötüye kullanılabilir ve haysiyet kırıcı yasa ve muamelelere karşı korunmalıdır. • 11- Sakat kişiler, şahıslarının ve mallarının korunması elzem olduğu hallerde, yeterli yasal yardımı sağlamaya muktedir olabilmelidirler. Eğer adli durum kendi gelişirse o zaman bu kişinin beden veya zeka durumu tümüyle dikkate alınmalıdır. • 12- Sakat kişiler, haklarıyla ilgili her hususta kendilerine ait kuruluşlarla her zaman istişarede bulunabilmelidirler. • 13- Bu beyannamede yazılı olan haklar, mümkün olan her türlü uygun vasıtayla sakat kişilere ve ailelerine tam olarak duyurulmalıdır.

24. Engelliyi eğitip iş sahibi yaparak onu tüketici olmaktan kurtarır, üretici yaparak mutlu ve yararlı duruma getirmeliyiz. Engelliye acıyarak değil; hayranlıkla bakmalıyız. Çünkü bizim onun gibi engellimiz olmamasına karşın daha engelli gibi davranıyoruz…

25. Ünlü fizikçi Stephen William HAWKINGteALS hastalığı olan bir engellidir, fakat bu fizikçinin başarısını hiçbir zaman engellememiştir…