Słownik informatyczny

1. Słownik informatyczny Dla Tych, którzy chcą wiedzieć więcej... Na podstawie podręcznika Wydawnictw Szkolnych i Pedagogicznych PWN „Informatyka w ćwiczeniach dla gimnazjum” Bożena Kwaśny, Andrzej Szymczak, Maciej Wiłun przygotował Tomasz Durawa

2. Wybierz literę ABCDEFGIKLMNPRSŚTW

3. A APLIKACJA WINDOWS – program działający w systemie Windows i korzystający z elementów tego systemu ARKUSZ KALKULACYJNY – program umożliwiający wykonywanie obliczeń, sporządzanie wykresów, przetwarzanie danych z wykorzystaniem gotowych wzorów i formuł; obszar roboczy arkusza jest podzielony na komórki, którym można nadawać dowolny wygląd AUTOKSZTAŁT – w edytorach tekstu, grafiki i programach do tworzenia prezentacji multimedialnych gotowy kształt obiektu, który można dowolnie modelować

4. A AKAPIT – fragment tekstu, którego pierwszy wiersz jest najczęściej wcięty; w edytorach tekstu koniec akapitu oznaczony jest znakiem ¶, odpowiadającym naciśnięciu klawisza Enter AKTYWNA KOMÓRKA – w arkuszu kalkulacyjnym takim jak MS Excel komórka aktywna wskazana myszką lub za pomocą klawiatury, zaznaczona obramowaniem; adres takiej komórki wyświetlany jest w polu nazwy komórki ANIMACJA – zmieniające się kolejno na ekranie monitora obrazy (klatki), stwarzające wrażenie ruchu

5. B BAJT (B)– jednostka informacji składająca się z 8 bitów, zawierająca zwykle informacje o jednym znaku; najmniejsza jednostka pojemności pamięci masowych, pamięci RAM i rozmiarów plików BAZA DANYCH – zbiór danych z pewnej dziedziny uporządkowany tak, by łatwo z niego korzystać według określonych kryteriów BIT (b) – Najmniejsza jednostka informacji, przyjmująca jedynie wartość: 1 i 0

6. C CHIPSET – jeden lub kilka układów scalonych odpowiedzialnych za działanie płyty głównej komputera CHRONOMETRAŻ – narzędzie programu służącego tworzeniu prezentacji multimedialnej, za pomocą którego użytkownik może określać kolejność i czas pojawiania się elementów prezentacji na ekranie monitora CLIPART – Obrazek, który można modelować i umieszczać w dowolnym dokumencie. Cliparty najczęściej znajdują się w galerii clipartów dołączonej do programu

7. D DEFRAGMENTACJA – Proces grupowania plików zapisanych na dysku twardym, pendrivie lub dyskietce w taki sposób, że fragmenty plików tworzą zwartą całość; przyspiesza to ich odczyt i pozwala oszczędnie gospodarować wolnym miejscem na nośniku danych DYSK STARTOWY – Dyskietka zawierająca podstawowe pliki systemu operacyjnego, pozwalające uruchomić komputer w sytuacjach awaryjnych, dyskietkę taką można utworzyć w czasie instalowania systemu operacyjnego lub później

8. E EKSPORTOWANIE – 1.wysyłanie, przenoszenie obrazu, grafiki, tekstu, pliku w inne miejsce 2.zmiana formatu dokumentu lub pliku na format wymagany przez inną aplikację ETYKIETA DANYCH – w arkuszu kalkulacyjnym MS Excel nazwa, która jest wyświetlana przy koreślonej serii danych ETYKIETA WOLUMINU – jedenastoznakowa nazwa nadawana dyskom twardym i dyskietkom w systemach MS DOS i MS Windows

9. F FORMATOWANIE – proces polegający na uporządkowaniu, ładunków elektromagnetycznych na powierzchni nośnika danych, np. dysku twardego, oraz zapisanie na nim informacji dotyczących m.in. pojemności dysku czy tablicy rozmieszczenia plików FORMULARZ – obiekt w bazie danych służący do wprowadzania i wyświetlania danych FORMUŁA – działanie lub zbiór działań służących wykonaniu określonych zadań, np. działań matematycznych w arkuszu kalkulacyjnym

10. G GIGABAJT (GB)– jednostka ilości danych równa 230 bajtów; 1 GB = 1024 MB GNIAZDO ROZSZERZENIA – złącze w postaci szczeliny na płycie głównej, służące do podłączania urządzeń peryferyjnych, m.in. kart dźwiękowej, graficznej, sieciowej GRADIENT – Jedno z narzędzi oferowanych w programach służących tworzeniu prezentacji, umożliwiające nadanie określonego wypełnienia tła tworzonego obrazu, slajdu itp.

11. I IMPOROWANIE – 1.wstawianie do dokumentu dowolnego obiektu z innego dokumentu lub pliku2.zmiana formatu dokumentu lub pliku pochodzącego z innej aplikacji na format używany w aktualnej aplikacji INSTALACJA PROGRAMU – proces przekopiowania, zapisania na dysku twardym oraz skonfigurowania do pracy nowego programu komputerowego

12. K KILOBAJT (KB)– jednostka ilości danych równa 1024 bajtom KILOBIT (kb)– jednostka ilości danych równa 1024 bitom (128 bajtom) KONTROLER – Urządzenie na płycie głównej pozwalające na podłączenie do niej np. dysku twardych, napędów CD, skanerów

13. M MAC OS – wielozadaniowy system operacyjny przeznaczony dla komputerów klasy Macintosh MAN – miejska sieć komputerowa, obejmująca zasięgiem jedno miasto MASKA – ciąg znaków * i pojedynczy znak ?, którymi zastępuje się znaki alfabetu podczas przeszukiwania dokumentu, zasobów komputera lub sieci

14. M MODEL – szkic, zarys obiektu lub zjawiska wykonany w zmniejszonej skali i z materiałów zastępczych, służący eksperymentom naukowym MODELOWANIE – proces tworzenia modelu obiektu lub zjawiska, uwzględniający ich rzeczywiste parametry zastosowane w odpowiedniej skali MODEM – urządzenie, za pomocą którego można przesyłać informacje między komputerami podłączonymi do internetu MODUŁ PAMIĘCI – Wydzielony podzespół elektroniczny na płycie pamięci RAM

15. N NAGŁÓWEK – w aplikacjach biurowych miejsce na stronie dokumentu powyżej górnego marginesu, gdzie zwykle wprowadza sięnumer strony lub tekst odnoszący się do całej strony, rozdiału lub publikacji; jego rozmiar można ustalić indywidualnie NAGŁÓWEK TABELI – w aplikacji MS Excel miejsce na tekst, który będzie się powtarzał na początku każdej strony NETYKIETA – Internetowy kodeks, określający reguły zachowań i sposobów komunikowania się użytkowników internetu

16. L LAN – sieć komputerowa o lokalnym zasięgu, obejmująca obszar np. pracowni, budynku, zakładu pracy LINK (hiperłącze)– odsyłacz umożliwiający przeniesienie się np. z jednej strony internetowej na inną; zwykle na ekranie podkreślony i wyróżniony kolorem LINUX – wielozadaniowy system operacyjny nieustannie doskonalony przez programistów całego świata; jego najistotniejsza część (kod źródłowy) jest powszechnie dostępna

17. P PAMIĘĆ FLASH – typ pamięci stałej, którą można wielokrotnie kasować i programować za pomocą specjalnego oprogramowania; jej zawartość jest zachowywana po wyłączeniu komputera PASEK ADRESU – w przeglądarkach internetowych miejsce, w którym wpisuje się adres szukanej strony WWW PASEK FORMUŁY – w arkuszu kalkulacyjnym takim jak Excel miejsce, w którym użytkownik wpisuje lub edytuje dane, formuły, wzory lub wkleja gotowe, oferowane przez aplikację; pasek formuły standardowo znajduje się po prawej stronie paska adresu aktywnej komórki

18. P PASEK NARZĘDZI – w aplikacjach służących tworzeniu różnego rodzaju dokumentów rząd niewielkich ikon symbolizujących polecenia PLIK STARTOWY – plik programu, zwykle z rozszerzeniem .exe, za pomocą którego uruchamia się daną aplikację PLOTER – urządzenie umożliwiające drukowanie rysunków o dużym formacie lub wycinanie figur umieszczonych na folii POP3 (Post Office Protocol) – w sieci internet protokół umożliwiający komunikację komputera

19. P POP3 (Post Office Protocol) – w sieci internet protokół umożliwiający komunikację komputera użytkownika z serwerem poczty elektronicznej; za jego pomocą użytkownik może odbierać wiadomości, które nadeszły na jego adres PORT KOMUNIKACYJNY – złącze komputera znajdujące się zwykle na tylnej ścianie obudowy jednostki centralnej, do którego podłącza się dodatkowe urządzenia np. drukarkę czy skaner PORTAL INTERNETOWY – wielotematyczny serwis w sieci internet, oferujący dostęp do bieżących wiadomości z różnych dziedzin

20. P PROCESOR – podstawowy element komputera, wykonujący zadania otrzymane od programu i przetwarzający je na rozkazy zrozumiałe dla urządzeń zainstalowanych w komputerze PROGRAM REZYDENTNY – program komputerowy umieszczony w pamięci operacyjnej i pracujący w tle innych programów PROTOKÓŁ – zbiór zasad regulujących przesyłanie danych pomiędzy komputerami pracującymi w sieci

21. P PROTOKÓŁ FTP – nazwa protokołu sieciowego umożliwiającego przesyłanie plików z jednego komputera do drugiego PROTOKÓŁ USENET NEWS – nazwa protokołu sieciowego, umożliwiającego użytkownikom internetu prowadzenie dyskusji w grupach

22. R REKORD – informacja o obiekcie zapisanym w bazie danych ROZMIAR JEDNOSTKI ALOKACJI – Wielkość najmniejszego logicznego obszaru dysku, wyrażona w kilobajtach ROZSZERZENIA PLIKU – W systemach operacyjnych DOS i Windows jedno-, dwu-, lub trzyliterowy przyrostek (czteroliterowy dla stron WWW) występujący w nazwie pliku po kropce określający jego typ lub wskazujący na aplikację, w której został utworzony; np. dokumenty utworzone w Wordzie mają rozszerzenie .doc, w Excelu .xls

23. S SCAN DISC – program narzędziowy analizujący i naprawiający błędy zapisu danych na dysku lub dyskietce SEKTOR – Najmniejszy fizyczny obszar dysku SERWER USŁUG SIECIOWYCH – komputer pracujący w sieci, wykonujący usługi na rzecz innych komputerów SERWER WWW – serwer pracujący w sieci, udostępniający użytkownikom strony WWW

24. S SETUP – program BIOS, w którym można zmieniać podstawowe parametry konfiguracyjne komputera; zmian powinien dokonywać doświadczony użytkownik SKANER – urządzenie umożliwiające wprowadzanie do komputera danych np. z wydruków papierowych w celu późniejszego ich modyfikowania SMTP (Simple Mail Transport Protocol) – w internecie protokół umożliwiający przesyłanie poczty elektronicznej

25. S STOPKA – w aplikacjach biurowych miejsce na stronie dokumentu poniżej dolnego marginesu, gdzie zwykle wprowadza się numer strony SYGNAŁ ANALOGOWY – sygnał umożliwiający przesyłanie informacji za pomocą zmieniającego się w sposób ciągły napięcia elektrycznego SYGNAŁ CYFROWY – sygnał umożliwiający przesyłanie informacji za pomocą zmieniającego się skokowo napięcia elektrycznego SYSTEM OPERACYJNY – program sprawujący całkowitą kontrolę nad pracą komputera,podstawowe oprogramowanie komputera

26. Ś ŚCIEŻKA – zbiór sektorów, leżących na dysku w tej samej odległości od jego środka ŚCIEŻKA DOSTĘPU – określenie miejsca na dysku twardym lub innym nośniku pamięci, w którym znajduje się dany plik lub folder

27. T TELNET – program pozwalający na połączenie przez sieć komputerową komputera użytkownika z drugim komputerem i umożliwiający wyświetlenie zawartości ekranu drugiego komputera na ekranie monitora użytkownika TERABAJT (1 TB)– jednostka ilości danych równa 240 bajtom; 1 TB = 1024 GB

28. W WAN – rozległa sieć komputerowa, mogąca objąć swoim zasięgiem nawet cały świat; największą siecią rozległą jest internet WWW (World Wide Web) – sieć tworzona przez powiązane ze sobą dokumenty hipertekstowe (strony WWW), przeglądarki i serwery WWW