Warszawa, 25 lutego 2013 r.

1. KTO BĘDZIE SPROWADZAŁ TURYSTÓW I SKĄD WZIĄĆ PIENIĄDZE NA POKRYCIE ROSZCZEŃ? konferencja na temat biur podróży 25 lutego 2013 r. (poniedziałek) Warszawa, 25 lutego 2013 r.

2. W przeciągu 7 lat na Mazowszu 9 biur podróży ogłosiło niewypłacalność. Sprowadziliśmy łącznie ponad 9 800 osób. W przypadku 2 biur podróży gwarancja była niewystarczająca – samorząd województwa mazowieckiego ze swojego budżetu musiał dołożyć 190 tys. zł.

3. W 2010 r. została znowelizowana ustawa o usługach turystycznych (dostosowanie polskiego prawa do prawa unijnego). Jedną z nowości było zapewnienie przez przedsiębiorców (właścicieli biur podróży) w przypadku niewypłacalności zarówno pokrycia kosztów powrotu do kraju, jak i zwrotu wpłat za imprezę turystyczną (całości lub części, gdy w jakimś zakresie wypoczynek się odbył). Do tego służą gwarancje ubezpieczeniowe lub bankowe. PROBLEM? Wyliczane są one na podstawie wyników biura podróży z poprzedniego roku, dlatego często są na niskim poziomie. Stąd w ubiegłym roku na Mazowszu w przypadku dwóch niewypłacalnych biur podróży pieniędzy z gwarancji nie wystarczyło nawet na całość kosztów sprowadzenia turystów.

5. Podobną sytuację miały w ubiegłym roku inne województwa – wielkopolskie i śląskie. * Dane z września 2012 r.

6. KTO POWINIEN FINANSOWAĆ POWROTY? W myśl ustawy – przedsiębiorca. W przypadku niewypłacalności – pieniądze powinny iść z gwarancji. Marszałkowie wg ustawy są jedynie beneficjentem gwarancji, czyli wydają dyspozycję wypłaty zaliczki na sprowadzanie klientów do kraju oraz występują w imieniu poszkodowanych osób w sprawach wypłaty środków z gwarancji.

7. CO W PRZYPADKU, GDY GWARANCJA JEST ZA NISKA? W zeszłorocznych dwóch przypadkach urząd marszałkowski musiał finansować powroty z budżetu województwa mazowieckiego. Regionalna Izba Obrachunkowa uznała, że wykonaliśmy zadanie zlecone przez Rząd RP, ale nie powinniśmy byli wydawać na to pieniędzy z własnego budżetu. RIO przypomniała, że zgodnie z art. 67 ust. 3 Ustawy o samorządzie województwa „Przekazanie województwu, w drodze ustawy, nowych zadań wymaga zapewnienia koniecznych środków finansowych na ich realizację w postaci zwiększenia dochodów”.

8. Marszałkowie województw, w których trzeba było dokładać do powrotów klientów zwrócili się do wojewodów reprezentujących Rząd w ich regionach o zwrot poniesionych kosztów (ponieważ jest to zadanie rządowe). We wszystkich przypadkach uzyskali odpowiedzi odmowne. Wojewoda mazowiecki poinformował marszałka, że wg interpretacji Ministerstwa Finansów powinno się sprowadzać turystów jedynie do momentu wyczerpania kwoty gwarancji.

9. CO NA TO MINISTERSTWO SPORTU I TURYSTYKI? W 2012 r., w momencie, gdy w kilku województwach trzeba było dokładać do sprowadzania turystów i marszałkowie upomnieli się o pieniądze, ministerstwo orzekło, że marszałkowie przekroczyli swoje kompetencje – nie powinni sprowadzać turystów, a jedynie uruchomić środki z gwarancji na ten cel. Od 2006 r. urząd marszałkowski sprowadzał turystów – nie budziło to dotychczas zastrzeżeń ministerstwa. MSiT stwierdzając, że nie jest to zadanie marszałków, nie wskazało jednocześnie kto i z jakich pieniędzy miałby to robić!

10. CO ZE ZWROTEM WPŁACONYCH PIENIĘDZY DLA POSZKODOWANYCH KLIENTÓW? Klientom niewypłacalnych biur podróży przysługuje zwrot pieniędzy za niezrealizowaną lub częściowo wykonaną imprezę turystyczną. Może to być nawet 100 proc. wpłaconej kwoty. Pokrywać to powinny gwarancje biura podróży. Co jeśli ich nie starcza? Klienci mogą dochodzić swoich praw, składając pozwy do sądu przeciw przedsiębiorcy (właścicielowi biura podróży).

11. CO BYŁOBY ROZWIĄZANIEM OBECNEJ SYTUACJI? • 1. Wskazanie przez Ministerstwo Sportu i Turystyki organu odpowiedzialnego za sprowadzanie turystów – Marszałkowie? Ministerstwo Sportu i Turystki? Ministerstwo Spraw Zagranicznych? Zewnętrzne firmy? • Utworzenie Funduszu Gwarancyjnego jako oddzielnej instytucji, która monitorowałaby i kontrolowała biura podróży, a być może to właśnie Fundusz powinien być odpowiedzialny za sprowadzanie turystów • w przypadku, gdy organizator uchyla się od tego obowiązku? • Ministerstwo Sportu i Turystyki powinno wskazać podmiot odpowiedzialny za sprowadzanie turystów.