Menkul Sermaye İradı

1. Menkul Sermaye İradı

2. Tanımı • (Sahibinin ticari, zirai veya mesleki faaliyeti dışında) kişisel servete dahil parasal sermaye veya, • Para ile temsil edilen değerlerden oluşan sermaye dolayısıyla elde edilen kar payı, faiz, ve benzeri gelirleri ifade eder. • Bu gelirler, kişinin kendisinin ticari, zirai veya mesleki kazancının dışında kalıp (aksi taktirde ticari, zirai, mesleki kazanç), sadece parasını bu faaliyetleri yürüten diğer gerçek ve tüzel kişilere yatırarak elde ettiği gelirlerdir. Kişiler bu tür bir geliri; • Faiz karşılığında ödünç vererek, • Sorumluluğu sınırlı işletmelerden pay alarak, sağlarlar.

3. MSİ Sayılan Değerler • Hisse senedi kar payları (temettü) • Hisse senedi, A.Ş., ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket ortaklarının şirketteki paylarını gösterir menkul kıymettir. Hisse senedi sahipleri, şirket karından hisseleri oranında kar alırlar. • A.Ş., ve sermayesi paylara bölünmüş komandit şirket ortaklarının şirketten aldıkları paylar ile, • Hisse senetleri ve tahvillerin vadesi gelmemiş kuponlarının satışından elde edilen bedeller, • Kurucu intifa hisse hisse senetlerine verilen kar payları, • Pay sahiplerine hazırlık dönemi içinde yapılan ödemeler, • Menkul kıymetler yatırım fonları katılma paylarına ödenen kar payları, MSİ sayılır. • Not: Hisse senedinin satışı sonucunda elde edilen kazanç “diğer kazanç ve iratlar” olarak vergilendirilir.

4. MSİ Sayılan Değerler • İştirak hisselerinden doğan kazançlar • Limitet şirket ortakları, iş ortaklığı ortaklarının kar payları, komanditerlerin, kooperatiflerin dağıttıkları kazançlar, • İştirak hisselerinin sahibi adına henüz tahakkuk etmemiş kâr paylarının devir ve temliki karşılığında alınan para ve ayınlar MSİ sayılır. • Not: İştira hisselerinin satışı sonucunda elde edilen kazanç “diğer kazanç ve iratlar” olarak vergilendirilir.

5. MSİ Sayılan Değerler • Hazine bonosu ve tahvil gibi menkul değerler üzerinden elde edilen faiz gelirleri • Tahvillerin itfası vergiye tabi değildir. Bununla birlikte tahvillerin vadesinden önce elden çıkarılması “değer artış kazancı” olarak değerlendirilir.

6. MSİ Sayılan Değerler • Senetli ve senetsiz her çeşit alacak faizi • Her türlü senetlerin iskonto ettirilmesi (kırdırılması) karşılığında alınan iskonto bedelleri de MSİ sayılır. • Borç verme mutad meslek olarak yapılıyorsa, kişi ikrazatçı, gelir ticari kazanç sayılır.

7. MSİ Sayılan Değerler • Bankalardaki mevduat ve katılım fonlarına ödenen faiz ve kar payları

8. MSİ Sayılan Değerler • Repo gelirleri • Repo, menkul kıymetlerin geri alma taahhüdü ile satılmasıdır.

9. MSİ Sayılan Değerler • Bireysel emeklilik sisteminden ayrılanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarları • Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile sigorta ve emeklilik şirketleri tarafından ayrılmalar nedeniyle yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarları

10. MSİ Sayılan Değerler • Kurumların idare meclisi başkanı ve üyelerine verilen kâr payları

11. Menkul Sermaye İratlarının Vergilendirilmesi • İkili bir düzenleme vardır; • GVK’ nun MSİ’ na ilişkin genel hükümleri • GVK’ na daha sonra eklenen geçici 67. madde. • Geçici 67. madde tümüyle stopaj esasını kabul eden bir düzenlemedir. Diğer bir deyişle, stopaj nihai vergilemedir. • Stopaj işlemini, işleme aracılık eden bankalar ve aracı kurumlar yapmaktadırlar. • Bankalar ve aracı kurumlar dışında veya yurt dışında elde edilen MSİ’ ları 67. madde kapsamı dışındadır.

12. Belli Başlı Menkul Sermaye İratlarının Vergilendirilmesi

13. Beyana Tabi MSİ’ ları

14. Kar Payları Kar Payı Sayılan Gelirler Her nevi hisse senedi kar payı İştirak hisselerinden doğan kazançlar Kurumların idare meclisi başkan ve üyelerine verilen kar payları

15. Kar Payları • Geçici 67. maddenin kapsamı dışındadır. • Elde edilen kar payları istisna tutarı dikkate alınmaksızın (%15) stopaja tabi tutulur. • Kar paylarının % 50’si vergiden istisna edilmiştir. İstisnadan sonra kalan bölüm beyan sınırını aşarsa (2014/27.000 TL) ayrıca yıllık beyanname ile bildirilir. Aşmazsa stopaj nihai vergileme olur.

16. Eurobond Faizleri

17. Eurobondlar • Geçici 67. maddenin kapsamı dışındadır. • Eurobondlar’dan elde edilen faiz gelirleri; • Tam mükellefler, % 0 stopaja tabidir. • Tam mükelleflerin eurobond faiz gelirleri yıllık (2014/27.000 TL)’nin üzerinde ise beyanname verme şartı var. • Dar mükellefler, vergi kesintisine ve beyana tabi değildir. • Ödeme sırasında oluşan kur farkları gelir sayılmaz.

18. Beyana Tabi Diğer MSİ’ ları

19. Beyana Tabi Diğer MSİ’ ları • Tam mükellef kurumlar tarafından yurt dışında ihraç edilen tahviller ile tam mükellef varlık kiralama şirketleri tarafından yurt dışında ihraç edilen kira sertifikalarından elde edilen gelirler için, yıllık (2014/27.000 TL)’nin üzerinde ise beyanname verme şartı vardır.

20. (Sadece) Stopaja Tabi MSİ’ ları

21. Devlet Tahvili-Hazine Bonosu Faizleri

22. Devlet Tahvili-Hazine Bonosu Faizleri • Geçici 67. madde kapsamında olup, (%10) tevkifata tabidir. • Söz konusu MSİ’ ları için beyanname verilmez. • Özel sektör tarafından ihraç edilen bono ve tahviller de aynı şekilde (tevkifat/%10) vergilendirilir.

23. Mevduat Faizleri

24. Mevduat Faizleri (TL,Döviz) • Geçici 67. madde kapsamında olup, tevkifata (%15) tabidir. • Bu gelirler için yıllık beyanname verilmez ve başka gelirler dolayısıyla yıllık beyannameye dahil edilmezler. • Katılım bankalarından elde edilen gelirler de (kar payları) aynı kapsamdadır.

25. (Sadece) Stopaja Tabi Diğer MSİ’ ları

26. Stopaja Tabi Diğer MSİ • Repo gelirleri, (%15) • Yatırım fonu gelirleri, (%10) • Vadeli işlem ve opsiyon sözleşmeleri gelirleri, (%10) • Menkul kıymet ve vadeli işlem ve opsiyon piyasalarında işlem gören diğer menkul kıymetlerin gelirleri, (%0, %10) • Hazine veya diğer kamu tüzel kişiliklerince çıkarılan menkul kıymetlerin faiz gelirleri ve alım-satım kazançları, (%15) • Menkul kıymet veya diğer sermaye piyasası araçlarının ödünç işlemlerinden sağlanan gelirler, (%15) • Tüzel kişiliği haiz emekli sandıkları, yardım sandıkları ile emeklilik ve sigorta şirketleri ile bireysel emeklilik sisteminden ayrılanlara yapılan ödemelerin içerdiği irat tutarları,

27. Özel Beyan Sınırına Tabi MSİ

28. Özel Beyan Sınırına Tabi MSİ • Aşağıda sayılan MSİ’ ları için tevkifat ve istisna uygulaması bulunmamaktadır; • Alacak faizleri • Off-shore bankacılığından elde edilen faiz gelirleri • Senetlerin iskonto bedelleri • Yurt dışındaki bankalardan elde edilen faiz, repo, kar payları vb. gelirler • İştirak sahiplerinin henüz sahibi adına tahakkuk etmemiş kar paylarının devir ve temliki karşılığında alınan paralar • Bunlar için, özel bir beyanname sınırı (2014/1.400 TL) vardır ve bu sınır aşıldığında yıllık beyanname verilmek zorundadır. Aksi halde beyan dışı kalacaktır. Bu sınır bir istisna tutarı değildir.

29. Menkul Kıymet Safi İradı • Safi iradın bulunması için menkul sermaye iradından aşağıdaki giderler indirilir; • Depo etme ve sigorta ücretleri gibi menkul kıymetlerin muhafaza giderleri. • Temettü hisseleri ile faizlerin tahsil giderleri, • Menkul kıymetler ve bunların iratları için ödenen her türlü vergi, resim ve harçlar (gelir vergisi irattan indirilmez). • Gider fazlalığı müteakip yılda dikkate alınır. • Sermayede vukua gelen eksilme zarar addolunmaz.