440 likes | 710 Vues
Effectiviteit van het GOK-beleid Eerste resultaten van het SiBO-onderzoek. Jean Pierre Verhaeghe Eva Van de gaer. Overzicht. 1. Het SiBO-onderzoek 2. Ongelijkheid tussen leerlingen 3. Factoren in de ongelijkheid 4. Groepscompositie-effecten
E N D
Effectiviteit van het GOK-beleidEerste resultaten van het SiBO-onderzoek Jean Pierre Verhaeghe Eva Van de gaer
Overzicht • 1. Het SiBO-onderzoek • 2. Ongelijkheid tussen leerlingen • 3. Factoren in de ongelijkheid • 4. Groepscompositie-effecten • Hoe nadelig is de concentratie van GOK-leerlingen? • 5. Effecten van het GOK-beleid
Het SiBO-onderzoek • Longitudinaal onderzoek • begin K3 einde L6 … • Gecalibreerde toetsen leerwinstbepaling • Wiskunde, technisch lezen, spelling, begrijpend lezen, • Welbevinden • Achtergrondkenmerken “toegevoegde waarde” (TW) analyse ongelijkheid begin L1 einde L2 …
11% 9% 5% 1,5% 57% 2,0% 15% 18% 8% 55% 4% 1,0% 12% 2,0% Ongelijkheid tussen leerlingen Achtergrondkenmerken GOK-categorieën • GOK niet-GOK • NL niet-NL • Turks • Arab/Berber • Overige • onbekend Begin L1 NL-niet-GOK NL-GOK Turks-GOK Arab-GOK Einde L2 Ov.AT-GOK AT-niet-GOK GOK onbek.
Gecorrigeerde score wiskunde NL niet-GOK ▲ AT niet-GOK NL-GOK ▼ Turks-GOK ◆Arab/Berber GOK □ Overige AT-GOK Begin L1 Einde L1 Einde L2 Ongelijkheid tussen leerlingen Wiskunde (SiBO)
Gecorrigeerde score wiskunde NL niet-GOK ▲ AT niet-GOK NL-GOK ▼ Turks-GOK ◆Arab/Berber GOK □ Overige AT-GOK Begin L1 Einde L1 Einde L2 Ongelijkheid tussen leerlingen Wiskunde (SiBO)
Gecorrigeerde score wiskunde NL niet-GOK ▲ AT niet-GOK NL-GOK ▼ Turks-GOK ◆Arab/Berber GOK □ Overige AT-GOK Begin L1 Einde L1 Einde L2 Ongelijkheid tussen leerlingen Wiskunde (SiBO)
Gecorrigeerde score wiskunde NL niet-GOK ▲ AT niet-GOK NL-GOK ▼ Turks-GOK ◆Arab/Berber GOK □ Overige AT-GOK Begin L1 Einde L1 Einde L2 Ongelijkheid tussen leerlingen Wiskunde (SiBO)
Ongelijkheid tussen leerlingen Wiskunde (SiBO) • Initiële achterstand van GOK-lln. voor wiskunde • “Groot” in termen van % jaarlijkse leerwinst • Sterk verschillend tussen subcategorieën • Achterstand constant voor NL-GOK • Sociaal bepaalde achterstand is hardnekkig • Inhaalbeweging voor anderstaligen • Etnisch-cultureel bepaalde achterstand is minder hardnekkig
NL niet-GOK ▲ AT niet-GOK NL-GOK ▼ Turks-GOK ◆Arab/Berber GOK □ Overige AT-GOK Gecorrigeerde score DMT Begin L1 Einde L1 Einde L2 Ongelijkheid tussen leerlingen Technisch lezen (SiBO)
P75 P50 P25 Ongelijkheid tussen leerlingen Begrijpend lezen L4 (PIRLS) Invloed voorschoolse thuistaal
Gecumuleerde invloed diverse factoren Ongelijkheid tussen leerlingen Begrijpend lezen L4 (PIRLS)
NL Tu Ar/B O-Eu OvAT ? Tu Ar/B O-Eu OvAT GOK Niet-GOK Factoren in de ongelijkheid Rol van initiëletaalvaardigheid Wiskunde (SiBO) Extra groei Achterstand begin L1
NL Tu Ar/B O-Eu OvAT ? Tu Ar/B O-Eu OvAT GOK Niet-GOK Factoren in de ongelijkheid Wiskunde (SiBO) Rol van ondersteuning thuis Extra groei Achterstand begin L1
NL Tu Ar/B O-Eu OvAT ? Tu Ar/B O-Eu OvAT GOK Niet-GOK Factoren in de ongelijkheid Wiskunde (SiBO) Rol culturele kloof thuis - school Extra groei Achterstand begin L1
NL Tu Ar/B O-Eu OvAT ? Tu Ar/B O-Eu OvAT GOK Niet-GOK Factoren in de ongelijkheid Wiskunde (SiBO) Cumulatieve effecten 3 factoren Extra groei Achterstand begin L1
Factoren in de ongelijkheid Wiskunde (SiBO) Vaststellingen eerste leerjaar Samenhang metinit.kloof Xtra groei • Sociale achtergrond + --- • Initiële taalvaardigheid + - • Weinig ondersteuning thuis - --- • Etnisch-culturele kloof + +
Groepscompositie-effecten • = mate waarin groepskenmerk een rol speelt bovenop individuele kenmerken • Individueel beginniveau -- gemiddeld beginniveau • GOK-ll. of niet -- % GOK-lln. in de klas • Twee vragen: • “In hoeverre speelt mijn achtergrond een rol?” • “In hoeverre speelt de achtergrond van mijn klasgenoten een rol?”
Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) Invloed % Turkse GOK-leerlingen modale Vlaamse ll. Turkse GOK-ll. 5% 70% • Reflectie van • indiv. groei? • proceskm.? 5% 70%
Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) Invloed % Arab/Berber GOK-leerlingen modale Vlaamse ll. Arab/Berber GOK-ll.
Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) Gecumuleerde invloed alle GCE modale Vlaamse ll. Turkse GOK-ll. Nasleep KO.?
Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) … en de kracht van de school
Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) Verschillen tussen scholen Kansrijk (14 sch) = 50% AT-niet-GOK Modaal (98 sch) = 70% NL-niet-GOK Kansarm (39 sch) = 25% NL-GOK 35% NL-niet-GOK 15% AT-GOK Zeer kansarm (24) = 45% AT-GOK Begin L1
Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) Verschillen tussen scholen Toegevoegde waarde = bijdrage van school tot de leerwinst = maat voor school- effectiviteit Leerwinst L1 + L2
Groepscompositie-effecten Wiskunde (SiBO) Verschillen tussen scholen Leerwinst L1 + L2
Groepscompositie-effecten • Wiskunde • Vooral bij begin L1 (nasleep KO?) • Wisselende richting (reflectie indiv. groei / proceskmn.?) • Gecounterd door grote verschillen tussen scholen in TW Er zijn ook effectieve concentratiescholen! Investeren in kwaliteitsverhoging effectiever dan investeren in deseggregatie…
Groepscompositie-effecten Technisch lezen • In verwachte richting voor L1, omgekeerd voor L2 • Gecounterd door grote verschillen tussen scholen in TW • Interactie-effecten met individuele achtergrond • Samenhang met GOK-proceskenmerken
Groepscompositie: Technisch lezen Proportie NL niet GOK in de klas NL NIET-GOK NL GOK AT NIET-GOK AT GOK
GOK beleid • Evaluatie van de effectiviteit van het GOK beleid aan de hand van het SiBO-onderzoek • Beperkingen: • Geen voormeting: start SIBO-onderzoek 2002-2003 komt overeen met de start van de 1ste GOK-cyclus • Geen controlegroep • alle scholen hebben GOK leerlingen • meeste scholen hebben GOK lestijden gekregen
GOK beleid N = 149 Min = 2.38 Max = 96.23 Mean = 29.26 SD = 23.84
GOK beleid N = 149 Min = 0 Max = 156 Mean = 26.70 SD = 29.19
GOK beleid • Evaluatie van de effectiviteit van het GOK beleid aan de hand van het SiBO-onderzoek Mogelijkheden: • Zijn bepaalde manieren waarop scholen de GOK lestijden aanwenden en bepaalde keuzes van GOK thema’s effectiever dan andere? • Zijn bepaalde manieren waarop scholen de GOK lestijden aanwenden en bepaalde keuzes van GOK thema’s effectiever in het verkleinen van de leerachterstand van GOK leerlingen dan andere?
Data • Data: SiBO onderzoek • Schooljaar 2003-2004: 1ste leerjaar • Technisch lezen en wiskunde eind 1ste lj • Referentiesteekproef aangevuld met een oversampling aan GOK leerlingen en Gent-steekproef • Vergelijking tussen 4 groepen van leerlingen: • NL niet-GOK (modale Vlaming) • NL GOK • AT niet-GOK • AT GOK
Aanwending van de GOK lestijden • Directie: “Op welke manier worden de GOK lestijden in Uw school aangewend?” 1) klassen splitsen voor de hele schoolweek 2) klassen splitsen voor bepaalde dagdelen of leergebieden 3) differentiatie, 4) taalvaardigheidsactiviteiten, 5) remediërende activiteiten, 6) materialen ontwikkelen, 7) vernieuwen van hun klaspraktijk, 8) leerlingvolgsysteem, 9) Niet van toepassing: geen GOK-lestijden
Aanwending van de GOK lestijden N = 123 N ontbrekend = 33 N NVT = 6
Keuze van de GOK thema’s • Directie: Welke thema’s werden gekozen bij de aanwending van de GOK lestijden: 1) preventie en remediëring van ontwikkelings- en leerachterstanden, 2) taalvaardigheidsonderwijs, 3) intercultureel onderwijs, 4) doorstroming en oriëntering, 5) sociaal-emotionele ontwikkeling, 6) leerlingen- en ouderparticipatie, 7) Niet van toepassing: geen GOK-lestijden
Keuze van de GOK thema’s N = 124 N ontbrekend = 32 N NVT = 6
Resultaten: Technisch lezen Resultaten • Zijn bepaalde manieren waarop scholen de GOK lestijden aanwenden en bepaalde keuze van de GOK thema’s effectiever dan andere? Neen, maar… in de praktijk kiezen de meeste scholen meerdere manieren om GOK lestijden aan te wenden en meerdere GOK thema’s verschillende GOK thema’s evenwaardig tav het bereiken van de doelstellingen na correctie voor leerling-, klas- en schoolkenmerken vraag: controleren of niet voor groepscompositiekenmerken?
Resultaten: Technisch lezen • Zijn bepaalde manieren waarop scholen de GOK lestijden aanwenden effectiever in het verkleinen van de leerachterstand van GOK leerlingen dan andere? • doorstroming en oriëntering • leerlingen- en ouderparticipatie • leerlingvolgsysteem
10 scholen (25% GOK leerlingen) • zeer kleine aantallen: AT GOK (20), NL niet-GOK (156) 103 scholen (26% GOK leerlingen) AT GOK (325), NL niet-GOK (1521) Resultaten: Technisch lezen Doorstroming en oriëntering
95 scholen (25% GOK leerlingen) AT GOK (298), NL niet GOK (1399) 18 scholen (29% GOK leerlingen) AT GOK (47), NL niet GOK (278) Resultaten: Technisch lezen Leerlingen- en ouderparticipatie
38 scholen (28% GOK leerlingen) NL GOK (119), NL niet GOK (449) 75 scholen (25% GOK leerlingen) NL GOK (347), NL niet GOK (1198) Resultaten: Technisch lezen Leerlingvolgsysteem
Besluit • Verschillende GOK thema’s en aanwendingen zijn evenwaardig • De keuze van de GOK thema’s en aanwendingen blijkt wel belangrijk te zijn voor specifieke doelgroepen (differentiële effectiviteit) Maar: het effect is zeer klein • Groepscompositie is belangrijker om verschillen tussen scholen te verklaren • Voor wiskunde: geen effecten van de aanwending van het GOK beleid