Dyskusja o projekcie Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego

1. Barbara Zbroińska Uniwersytet Humanistyczno – Przyrodniczy Jana Kochanowskiego w Kielcach Wydział Zarządzania i Administracji Dyskusja o projekcie Krajowej Strategii Rozwoju Regionalnego

2. Podział miast w modelu polaryzacyjno - dyfuzyjnym • Warszawa • Metropolie (9) • Pozostałe, inne ośrodki regionalne pełniące funkcje miast wojewódzkich s. 58.

3. Charakterystyka pozostałych ośrodków w projekcie KSRR O pozostałych sześciu ośrodkach (poza metropoliami)napisano: • „nie odgrywają znaczącej roli w procesach rozwojowych kraju, ich potencjał absorpcji innowacji i dyfuzji rozwoju na tereny województwa jest niewystarczający do zainicjowania procesów restrukturyzacyjnych” s. 62, • są obszarami problemowymi „dla których przewiduje się niekorzystny z punktu widzenia perspektyw rozwojowych i poziomu życia mieszkańców rozwój sytuacji ”, s. 71

4. Charakterystyka pozostałych ośrodków w projekcie KSRR • … z groźbą „trwałej marginalizacji tj. trwałej utraty znaczenia gospodarczego oraz koncentracji patologicznych problemów społecznych” s. 71. • „Przyjęty polaryzacyjno-dyfuzyjny model rozwoju spowoduje początkowo zwiększanie się dysproporcji międzyregionalnych, jednak potem, dzięki rozszerzonemu oddziaływaniu metropolii oraz pozostałych biegunów wzrostu, na obszarze całych regionów zaczną postępować procesy konwergencyjne” s. 52

5. Peryferie Polski Południowo-wschodniej w projekcie KSRR „Peryferyjność nie oznacza jedynie geograficznego oddalenia od ośrodków rozwojowych. Ma ona często wymiar funkcjonalny. Wiele podregionów zakwalifikowanych do grup peryferyjnych znajduje się w bezpośrednim sąsiedztwie silnych ośrodków miejskich np. … Jest to konsekwencją sytuacji, w której ośrodki metropolitalne rozwijają przede wszystkim wzajemne powiązania, co często dzieje się kosztem relacji z najbliższym nawet otoczeniem” s. 196.

6. Peryferie Polski Południowo-wschodniej w projekcie KSRR „Podregiony 1-4 należy uznać za obszary relatywnie lepiej rozwinięte, dla których priorytetem musi być przede wszystkim rozwój o charakterze polaryzacyjnym, natomiast podregiony z grupy 5-8 należy uznać za peryferyjne względem nich, a optymalną ścieżką rozwoju dla nich wydaje się być rozwój dyfuzyjny …” s. 195. (obszary, które ma objąć dyfuzja na poniższej mapie kolory: zielony, żółty i niebieski)

8. Peryferie Polski Południowo-wschodniej w projekcie KSRR „Zarówno w latach 2000-2003, jak i w latach 2004-2006 grupa pięciu najbogatszych województw rozwijała się przeciętnie szybciej niż grupa najbiedniejszych województw Polski Wschodniej. W konsekwencji dzielący regiony dystans pogłębił się.” „Pięć województw Polski Wschodniej stale plasowało się wśród 20 najuboższych regionów UE”. S. 150.

9. Peryferie Polski Południowo-wschodniej w projekcie KSRR „Polskę charakteryzuje jedno z najsilniejszych zróżnicowań PKB per capita … obecne dysproporcje mają tendencję do powiększania się, a nie zmniejszania w czasie”. S. 195.

10. PKB per capita jako % średniej krajowej (pięć województw Polski Wschodniej i pięć najbogatszych) Projekt Krajowa …s. 150

11. Utrwalanie polaryzacji Cytowane określenia z góry wskazują na zamierzone utrwalanie podziału i zróżnicowanie poziomu rozwoju gospodarczego, i to w kraju, gdzie : • tylko jedno województwo osiąga poziom PKB per capita powyżej 75% średniej UE (84%), • 4 województwa osiągają poziom między 50 a 75% , • dominująca reszta (11) nie przekracza 50% PKB per capita średniej UE, • żadne z pięciu województw Polski Wschodniej nie przekroczyło jeszcze 40% tej średniej.

12. PKB per capita w 2006 r., EU 27 = 100 (polityka spójności?) Źródło: EUROSTAT

13. Konkluzja Dyfuzja, która ma oznaczać rozprzestrzenianie się procesów rozwojowych jest pojęciem abstrakcyjnym, gdyż brak określenia instytucjonalnych mechanizmów oraz instrumentów i horyzontu czasowego urzeczywistniania tego procesu. Przywołując niedawno zgłaszany postulat przejmowania podatków lokalnych przez władze Warszawy od osób pracujących tam, a zameldowanych w innej miejscowości, dyfuzja tym bardziej staje się wątpliwa.