Zasady czytania obrazu

1. Zasady czytania obrazu

2. Czym jest sztuka ? Wydaje się, że nierozłącznie wiążą się z nią pojęcia artysty i piękna, więc od próby ich zdefiniowania rozpocząć należy rozważania o sztuce.

3. Starożytność Do k. XVIII w. Od pocz. XIX w.

5. Sztuka współczesna przezornie pomija słowo piękno, bo trudno w jej przejawach się go czasem dopatrzyć- dziś mówi się raczej o ekspresji - wyrazistych środkach artystycznych, sile oddziaływania na odbiorcę.

6. Sztuka to: Pierwsza reakcja polega zwykle na utożsamieniu sztuki ze sztukami plastycznymi („plasticos" to 'formowany z czegoś, tworzony'): malarstwem, rzeźbą, architekturą, rzemiosłem artystycznym. Ale w średniowieczu cenione były sztuki wyzwolone (niewymagające wysiłku fizycznego), bardzo długo traktowane jako ukoronowanie działalności człowieka, dające uprawiającym je niezwykłą nobilitację, stąd dążenie twórców sztuk plastycznych , by i im przypisać ową wysoką rangę. Pierwszym udało się to architektom, ponieważ najpierw powstaje wytwór ich myśli, potem dopiero wytwór materialny, czasem nawet bez udziału twórcy intelektualnego. Malarstwo bardziej związane jest z pracą fizyczną twórcy, więc zostaje uznane za sztukę później, ok. XVI wieku. Postać rzeźbiarza zawsze kojarzy się z pracą fizyczną, wysiłkiem , upaćkaniem, więc dopiero wiek XIX doceni walory artystyczne jego dzieł a jego samego nazwie artystą.

7. Cechą sztuki jest sztuczność- same rozrzucone na stole pomarańcze, choćby nie wiadomo jak piękne, nie są dziełem sztuki, potrzebne jest spojrzenie na nie artysty i umiejętność przekazania tego spojrzenia odbiorcy -> historia sztuki to historia postrzegania rzeczywistości przez artystów.

8. Definicja dzieła sztuki wg W. Tatarkiewicza : Dzieło sztuki to odtwarzanie lub konstruowanie form lub wyrażanie przeżyć w taki sposób, by efekt tych działań mógł zachwycać, wzruszać lub wstrząsać „.

9. Dzieło sztuki tworzone jest przez treść i formę. Treść to idee przekazywane przez dzieło, formę tworzy to, co bezpośrednio dane zmysłom: kształt, linia, kolor, kompozycja. Forma umożliwia wyrażanie treści, a w sztuce abstrakcyjnej sama tę treść tworzy.

10. Dzieło sztuki to: Coś sztuczne (wytworzone przez człowieka) i piękne (wywołujące wrażenia estetyczne) lub posiadające dużą siłę ekspresji.

11. Jak opisywać dzieła sztuk plastycznych? Od czego zacząć? Krok 1: Metryczka obrazu, zawierająca następujące informacje: • Kto jest autorem, • Jaki jest tytuł, • W jakiej technice został wykonany (malarstwo olejne, akwarela, pastel,grafika, rzeźba pełna, szkic, relief...) i jakie ma wymiary, • Kiedy powstał (rok, epoka, styl), • Gdzie się obecnie znajduje.

12. Hans Memling, Sąd Ostateczny • Hans Memling • Sąd Ostateczny •  tempera, deska, część środkowa 221x161,5 cm,   skrzydła 223x72,3cm • 1456 – 1471 r • Muzeum Narodowe w Gdańsku

13. Krok 2: Określenie tematyki która może być wysoka lub niska

14. Tematyka wysoka batalistyczna historyczna mitologiczna religijna

15. Tematyka niska scena rodzajowa pejzaż weduta martwa natura portret

16. Krok 3: Opis sceny • co się dzieje na płótnie, • gdzie się scena rozgrywa, • kto jest jej głównym bohaterem, • co jest na planie pierwszym, drugim, w tle; • co jest w centrum a co po boku; • co robią poszczególne postacie; • jak są ubrane Obowiązuje prosta zasada: od ogółu do szczegółu, od lewej strony obrazu do prawej

17. Krok 4: Określenie stylu Od starożytności uważano, że sztuka ma naśladować rzeczywistość – mimesis, sztuka mimetyczna, figuratywna, przedstawiająca; wiek XX wprowadził sztukę nieprzedstawiającą, abstrakcyjną, oderwaną od konkretnych obiektów świata, będącą czystą kompozycją linii, barw i brył.

18. Style figuratywne realizm symbolizm ekspresjonizm

19. Style niefiguratywne abstrakcja

20. Krok 5 : Określenie rodzaju perspektywy, czyli sposobu uzyskiwania wrażenia przestrzenności, głębi

21. 5. Rodzaje perspektyw, czyli uzyskiwania wrażenia przestrzenności • Kulisowa – to co dalsze częściowo zasłonięte

22. Hierarchiczna – to co ważne największe

23. Malarska – barwna – kolory ciepłe przybliżają, zimne oddalają

24. Powietrzna – większa odległość oka od przedmiotu to więcej powietrza, czyli większe rozmycie, szarość

25. Linearna, zbieżna – linia horyzontu na linii oka, jeden punkt wybrany i prowadzone do niego linie doprowadzające, przesunięcie linii horyzontu poniżej linii oka daje wrażenie przestrzeni, natomiast powyżej zagęszcza kompozycję

26. Klasyfikacja barw: • 3 barwy podstawowe

27. ze zmieszania barw podstawowych powstają barwy pochodne

28. barwy kontrastowe to czerń + biel oraz barwy dopełniające, czyli takie które po zmieszaniu dadzą szarą:

29. Barwy mają swoje treści: • biel to niewinność, światło, odpowiednik linii pionowej; • czerń to ciemność, pasywność, to co ginie, odpowiednik linii poziomej; • żółcień to dynamika, pobudzenie, nastawienie na świat zewnętrzny; • błękit to kontemplacja, koncentracja uwagi, uspokojenie

30. Krok 7: Określenie typu linii przeważających w danym dziele

31. proste poziome i pionowe – stałość, pewność, statyczność

32. ukośne, łamane - dynamika

33. krzywe – zmienność, determinacja, skupienie

34. Krok 8: Określenie typu kompozycji

35. Statyczna

36. lub dynamiczna

37. otwarta (wrażenie przypadkowości, niekompletności)

38. zamknięta (układ ukształtowany, kontrolowany, pełny, każdy element wydaje się konieczny)

39. uporządkowana, np. symetryczna

40. oparta na kontraście

41. Koniec prezentacji