Pozyskiwanie i dokumentowanie wymagań

1. Pozyskiwanie i dokumentowanie wymagań Koncepcja wykładu: Slajdy/Lektor/Montaż: Jerzy Nawrocki/Łukasz Olek Łukasz Olek

2. Plan wykładów Standardy serii ISO 9000 Model dojrzałości CMMI Zarządzanie przedsięwzięciami i PRINCE2, cz. I Zarządzanie przedsięwzięciami i PRINCE2, cz. II Personal Software Process, cz. I Personal Software Process, cz. II Metodyki programowania: TSP i RUP Pozyskiwanie i dokumentowanie wymagań (IEEE 830) Wymagania pozafunkcyjne i ISO 9126 Zarządzanie ryzykiem Systemy krytyczne i HAZOP Szacowanie rozmiaru oprogramowania Szacowanie pracochłonności

3. Przypadki użycia - przypomnienie

4. Wprowadzenie • Jakie pytania zadać klientowi? • Komu zadawać pytania? • Jak stworzyć całą specyfikację wymagań?

5. Plan wykładu • Wprowadzenie • IEEE 830 • Kryteria dobrej specyfikacji • Struktura dokumentu • Dobre praktyki dotyczące dokumentu wymagań

6. Dobre praktyki inżynierii wymagań • Yan Sommerville & Pete Sawyer ‘97 • Zbiór dobrych praktyk

7. IEEE Std 830-1998 Kryteria dobrej specyfikacji • Poprawna • Jednoznaczna • Kompletna • Spójna • Uporządkowana wg ważności/stabilności • Weryfikowalna • Modyfikowalna • Umożliwiająca śledzenie powiązań

8. IEEE Std 830-1998 Kryteria dobrej specyfikacji • Poprawna • Jednoznaczna • Kompletna • Spójna • Uporządkowana wg ważności/stabilności • Weryfikowalna • Modyfikowalna • Umożliwiająca śledzenie powiązań

9. IEEE Std 830-1998 Kryteria dobrej specyfikacji • Poprawna • Jednoznaczna • Kompletna • Spójna • Uporządkowana wg ważności/stabilności • Weryfikowalna • Modyfikowalna • Umożliwiająca śledzenie powiązań

10. IEEE Std 830-1998 Kryteria dobrej specyfikacji • Poprawna • Jednoznaczna • Kompletna • Spójna • Uporządkowana wg ważności/stabilności • Weryfikowalna • Modyfikowalna • Umożliwiająca śledzenie powiązań

11. IEEE Std 830-1998 Kryteria dobrej specyfikacji • Poprawna • Jednoznaczna • Kompletna • Spójna • Uporządkowana wg ważności/stabilności • Weryfikowalna • Modyfikowalna • Umożliwiająca śledzenie powiązań

12. IEEE Std 830-1998 Kryteria dobrej specyfikacji • Poprawna • Jednoznaczna • Kompletna • Spójna • Uporządkowana wg ważności/stabilności • Weryfikowalna • Modyfikowalna • Umożliwiająca śledzenie powiązań

13. IEEE Std 830-1998 Kryteria dobrej specyfikacji • Poprawna • Jednoznaczna • Kompletna • Spójna • Uporządkowana wg ważności/stabilności • Weryfikowalna • Modyfikowalna • Umożliwiająca śledzenie powiązań

14. IEEE Std 830-1998 Kryteria dobrej specyfikacji • Poprawna • Jednoznaczna • Kompletna • Spójna • Uporządkowana wg ważności/stabilności • Weryfikowalna • Modyfikowalna • Umożliwiająca śledzenie powiązań

15. Plan wykładu • Wprowadzenie • IEEE 830 • Kryteria dobrej specyfikacji • Struktura dokumentu • Dobre praktyki dotyczące dokumentu wymagań

16. IEEE Std 830-1998 Określ standardową strukturę dokumentu Struktura SRS 1. Wprowadzenie 2. Ogólny opis produktu 3. Wymagania funkcjonalne 4. Wymagania pozafunkcjonalne Dodatki Indeks

17. IEEE Std 830-1998 Struktura SRS • 1. Wprowadzenie • 1.1 Cel dokumentu • 1.2 Zakres produktu • 1.3 Definicje, akronimy i skróty • 1.4 Odwołania do literatury • 1.5 Omówienie dokumentu • 2. Ogólny opis produktu • 3. Wymagania funkcjonalne • 4. Wymagania pozafunkcjonalne • Dodatki • Indeks Wyjaśnij, jak korzystać z dokumentu Dołącz streszczeniewymagań Zdefiniuj terminyspecjalistyczne

18. 1.1 Cel dokumentu Rola dokumentu specyfikacji wymagań + czytelnicy Niniejszy dokument prezentuje wymagania dotyczące oprogramowania, czyli opisuje funkcjonalność budowanego oprogramowania i warunki, jakie ono musi spełniać. Dokument ten został napisany z myślą o potencjalnych użytkownikach, projektantach, programistach, osobach zajmujących się testowaniem i autorach dokumentacji użytkowej.

19. 1.2 Zakres produktu • Identyfikacja produktu programistycznego poprzez nazwę. • Co produkt będzie, a czego nie będzie robił. • Zastosowanie specyfikowanego oprogramowania. • Wizja produktu: • Na czym polega problem? • Kogo dotyczy? • Jakie są jego implikacje? • Jaki jest pomysł na jego rozwiązanie?

20. 1.2 Zakres produktu • Identyfikacja produktu programistycznego poprzez nazwę. • Co produkt będzie, a czego nie będzie robił. • Zastosowanie specyfikowanego oprogramowania. Polskie Towarzystwo Literackie ma ponad 10 tys. członków. Członkowie często zmieniają swoje dane adresowe i są kłopoty z ich szybką aktualizacją. Problem dotyczy zarówno członków towarzystwa (ok. 500 osób rocznie zmienia swoje dane), jak też zarządu, który ma kłopoty z komunikacją. Konsekwencją tego stanu rzeczy są zaległości składkowe rzędu 15 tys. zł. Rozwiązaniem ma być system internetowy e-Member umożliwiający aktualizację danych adresowych poprzez Internet.

21. 1.3 Definicje, akronimy i skróty ASAP – Tak szybko, jak to możliwe (od ang. As Soon As Possible) Explorer – patrz MS Explorer ... MS Explorer – Oprogramowanie firmy Microsoft umożliwiające czytanie stron internetowych NIP – Numer identyfikacji podatkowej PTL – Polskie Towarzystwo Literackie Uporządkuj alfabetycznie

22. 1.4 Odwołania do literatury System powinien podawać wartość średnią i odchylenie standardowe [Montgomery97]. [Montgomery97] D.Montgomery, Introduction to Statistical Quality Control, John Wiley & Sons, Boston, 1997. [Ustawa2000] Ustawa z dnia 16.11.2000 o przeciwdziałaniu wprowadzaniu do obrotu finansowego wartości majątkowych pochodzących z nielegalnych lub nieujawnionych źródeł oraz o przeciwdziałaniu finansowaniu terroryzmu, Dz.U. z dnia 22 grudnia 2000.

23. 1.5 Omówienie dokumentu Omówić organizację pozostałej części dokumentu W rozdziale 2. omówiono ogólnie produkt wraz z krótką charakterystyką użytkowników i funkcjonalności, jaką będzie im udostępniał budowany system. Rozdział 3. jest poświęcony szczegółowemu opisowi wymagań funkcjonalnych, które zostały podzielone na grupy wg klas użytkowników (ról). Wymagania te są punktem wyjścia do opisu wymagań pozafunkcjonalnych, które przedstawiono w rozdziale 4.

24. IEEE Std 830-1998 Struktura SRS • 1. Wprowadzenie • 2. Ogólny opis produktu • 2.1 Kontekst funkcjonowania • 2.2 Charakterystyka użytkowników • 2.3 Główne funkcje produktu • 2.4 Ograniczenia • 2.5 Założenia i zależności • 3. Wymagania funkcjonalne • 4. Wymagania pozafunkcjonalne • Dodatki • Indeks

25. 2.1 Kontekst funkcjonowania Omawiany system ma współpracować z systemem PolCard w zakresie płatności elektronicznych. Diagram kontekstu przedstawiono na rys. 1. Wzbogacaj język naturalny innymi formami opisu Odpowiednio korzystaj z diagramów

26. 2.2 Charakterystyka użytkowników Można wyróżnić następujące role: Członek towarzystwa – Gros członków PTL (ponad 80%) jest w przedziale od 30 do 55 lat. Część z nich ma problemy ze wzrokiem. Z przeprowadzonej ostatnio ankiety wynika, że 80% członków ma w domu komputer i umie lub chce się nauczyć korzystać z Internetu. Zarząd – Wszyscy członkowie zarządu mają komputery i potrafią korzystać z Internetu.

27. 2.3 Główne funkcje produktu • Produkt udostępnia funkcje opisane poniżej. • Członek PTL może za pomocą e-Member: • Czytać swoje dane przechowywane w systemie • Aktualizować swoje dane • Zarząd PTL może: • Wysyłać do członków PTL korespondencję zbiorową

28. 2.4 Ograniczenia System musi spełniać wymagania stawiane przez ustawę o ochronie danych osobowych [UstawaOsob].

29. 2.5 Założenia i zależności Prezentowane wymagania dotyczą stanu prawnego na dzień 1 września 2005 roku.

30. IEEE Std 830-1998 Struktura SRS 1. Wprowadzenie 2. Ogólny opis produktu 3. Wymagania funkcjonalne 3.1 Interfejsy zewnętrzne 3.2 Funkcje 3.2.1 Członek PTL 3.2.1.1 Czytanie danych 3.2.1.2 Aktualizacja danych 3.2.2 Zarząd PTL 3.2.2.1 Wysyłanie korespondencji 4. Wymagania pozafunkcjonalne Dodatki Indeks

31. IEEE Std 830-1998 Struktura SRS 1. Wprowadzenie 2. Ogólny opis produktu 3. Wymagania funkcjonalne 3.1 Interfejsy zewnętrzne 3.2 Funkcje 3.2.1 Członek PTL 3.2.1.1 Czytanie danych 3.2.1.2 Aktualizacja danych 3.2.2 Zarząd PTL 3.2.2.1 Wysyłanie korespondencji 4. Wymagania pozafunkcjonalne Dodatki Indeks

32. Interfejsy zewnętrzne

33. IEEE Std 830-1998 Struktura SRS 1. Wprowadzenie 2. Ogólny opis produktu 3. Wymagania funkcjonalne 3.1 Opis otoczenia 3.2. Funkcje 3.2.1 Członek PTL 3.2.1.1 Czytanie danych 3.2.1.2 Aktualizacja danych 3.2.2 Zarząd PTL 3.2.2.1 Wysyłanie korespondencji 4. Wymagania pozafunkcjonalne Dodatki Indeks Przypadki użycia!

34. IEEE Std 830-1998 Struktura SRS • 1. Wprowadzenie • 2. Ogólny opis produktu • 3. Wymagania funkcjonalne • 4. Wymagania pozafunkcjonalne • 4.1 Użyteczność • 4.2 Niezawodność • 4.3 Wydajność • 4.4 Bezpieczeństwo • Dodatki • Indeks

35. Klasyfikacja dobrych praktyk

36. Dokument wymagań • Zdefiniuj standardową strukturę dokumentu • Wyjaśnij, jak korzystać z dokumentu • Dołącz streszczenie wymagań • Opracuj uzasadnienie biznesowe dla systemu • Zdefiniuj terminy specjalistyczne • Wybierz czytelny szablon dokumentu • Pomóż czytelnikom znaleźć informację • Uczyń dokument łatwym do zmiany

37. Klasyfikacja dobrych praktyk

38. Opisywanie wymagań • Zdefiniuj standardowe szablony dla opisu wymagań • Pisz prosto i krótko • Odpowiednio korzystaj z diagramów • Wzbogacaj język naturalny innymi formami opisu • Specyfikuj wymagania ilościowo

39. Podsumowanie • Standard IEEE 830-1998 • kryteria dobrej specyfikacji wymagań • dotyczy dokumentu specyfikacji wymagań • Struktura dokumentu • Dobre praktyki inżynierii wymagań

40. Literatura • IEEE 830-1998 • Adolph, Bramble, Cockburn, Pols: Patterns for Effective Use Cases • Sommerville, Sawyer: Requirements Engineering. A Good Practice Guide.