LITERNET – sztuka, moda czy konieczno ść ?

1. LITERNET – sztuka, moda czy konieczność? Polskiepowieści hipertekstowe w Sieci.

2. „Chciałem po prostu napisać powieść, która zmieniałaby się w trakcie lektury(…)” Michael Joyce

3. Liternet - definicja • Liternet – termin powstały jako pochodna słów literatura i Internet. Nazwa ta po raz pierwszy została użyta przez Jerzego Ablewicza na sesji literaturoznawczej, zorganizowanej w 2002 roku w Krakowie, z inicjatywy Stowarzyszenia Krakowska Alternatywa, pisma Ha!art oraz Koła Naukowego Filmoznawców Uniwersytetu Jagiellońskiego. • Pod koniec roku 2005 powstał polski wortal liternet.pl, którego celem było gromadzenie informacji związanych z badaniami liternetowymi: http://liternet.pl/

4. Pojęcie dotyczy różnych zjawisk literackich istniejących w Sieci. Zasięg znaczeniowy tego terminu jest bardzo szeroki. Obejmuje: • „literaturę w Sieci”, czyli literaturę, która pierwotnie miała formę drukowaną, a następnie cyfrową, bądź odwrotnie, • topikę internetową w tradycyjnej literaturze, • książki publikowane bądź udostępniane w internecie, • literacki e-commerce, • Selfpublishing, • e-booki, • archiwizacja literatury w internecie, • sieciowe czasopisma literackie, • „literaturę Sieci”, • strony autorskie pisarzy i poetów, • czaty, • banalizm liternetowy, • Hipertekst w literaturze, • hiperfikcję czy hipertekstualizm, • blogi, • netspeak (specyficzny język używany przez internautów), • e-mail art, • netart, • design, • społeczności liternetowe,

5. Powieść hipertekstowa Powieść hipertekstowa to powieść bądź opowiadanie napisane i odczytywane na interaktywnym, elektronicznym ekranie, stworzone w systemach hipertekstowych. Główną właściwością hiperfikcji (skrótowa nazwa p.h w świecie anglosaskim) jest fakt, iż zaprasza ona czytelnika do współpracy z tekstem, wyboru kolejności poszczególnych paragrafów, wyboru wątków i perspektyw narracyjnych.

6. Nie każdy utwór literacki, który powstał w środowisku hipertekstowym jest hipertekstem literackim, hiperfikcją. Istnieje wiele utworów, prezentowanych na przykład na www, które równie dobrze mogłyby pojawić się w druku i nie straci tam nic ze swojego znaczenia. Czym zatem jest hiperfikcja i co to za sensy, które giną po jej hipotetycznym przejściu przez prasę drukarską?

7. Za klasykę elektronicznej hiperfikcji uznaje się literackie projekty, powstające w środowiskach komputerowych począwszy od lat 80., a skończywszy na połowie lat 90. Zaliczyć tu należy zarówno powieści napisane w stacjonarnych, dyskowych systemach hipertekstowych, jak i pierwsze hiperpowieści sieciowe, opublikowane w Internecie. Do tych pierwszych zaliczają się afternoon, a story Michaela Joyce`a, Patchwork Girl Shelley Jackson i Victory Garden Stuarta Moulthropa- napisane w Storyspace, oraz - na przykład - Uncle Buddy`s Phantom Funhouse Johna MacDaida - napisany w Hypercard.

8. „BLOK” – Sławomir Shuty BLOK (http://blok.art.pl), posiada wszystko to, co zwykła książka – autora, okładkę, treść, rozdziały. Tym, co wyróżnia go spośród innych powieści, jest fakt, że nigdy nie został wydany. Znajduje się w Internecie i jedynie tam można go przeczytać. Dzięki formie, którą wybrał, częściowo udaje mu się zakamuflować językowe i tematyczne braki i sprawić, że zachłyśnięty formą Czytelnik nie zawsze zwraca uwagę na treść. Warto go przeczytać, ze względu na fakt, że jest jak żywa istota – tworzy się w chwili czytania. Tym samym, bloków, które powstaną w trakcie lektury, będzie tyle, ilu będzie czytelników. Zatem, dla lubiących dźwięk łamanej konwencji - literacki labirynt, który koniecznie powinni odwiedzić.

9. „Tramwaje w przestrzeniach zespolonych”dr. Muto To opowieść o tym co jest i o tym co się wydaje rzeczywistości i urojeniach - które powiązane są ze sobą tak ściśle jak część urojona i rzeczywista liczby zespolonej. Wydarzenia i wymyślenia splatają się ze sobą w niepodzielną tkankę ciągłej podróży przez miasto pełne snów i oczekiwań, złudzeń i faktów, marzeń i mitycznych postaci. To historia niekończącej się podróży, natrętnych wręcz obsesyjnych powtórzeń pewnych schematów, opowieść o ułudzie ostatecznych prawd, mitologii celu, który nie jest niczym innym jak tego celu poszukiwaniem. Przeczytaj hipertekstową powieść internetową autorstwa Dr Muto. www.muto.art.pl

10. „Gmachy Trwonienia Czasu” – Xnauta Autor - xnauta - opisuje swój utwór w ten oto sposób: „Fragmentaryczna architektura gmachów jest wyrazem niewiary w sens linernej narracji - opisów, zarysów postaci, charakterów, konstrukcji psychologicznych. To jedynie szkic i makieta większej budowli - której konstrukcja zaplanowana jest na lata - 10.000 mil podmorskiej żeglugi, a może 10 lat włóczęgi. Zaledwie znak obecności jakieś ledwo przeczuwalnej głębi, kryjącej się poniżej strefy fotycznej - czyli tam gdzie nie dociera światło - jakiekolwiek - na przykład spojrzeń zagubionych przechodniów, na przykład twoich spojrzeń...” http://gmachy.blog.pl/

11. Koniec świata według Emeryka - Radosław Nowakowski To pierwsza polska powieść hipertekstowa wydana na CD i dystrybuowana w księgarniach. Fabuła oparta jest na legendzie Emeryka, klęczącej figury pielgrzyma w Nowej Słupi w Górach Świętokrzyskich, która co rok posuwa się o jedno ziarnko piasku w stronę Świętego Krzyża. Kiedy Emeryk dojdzie do świątyni, nastąpi koniec świata; w fabule Nowakowskiego obserwujemy ten dzień opowiadany przez kilkaset ruszających się i nieruszających się bytów i niebytów. http://www.emeryk.wici.info/