Polski system podatkowy - przegląd podatków (1)

1. Polski system podatkowy- przegląd podatków (1)

2. VAT

3. VAT – źródła prawa • Ustawa z 11 marca 2004 r. o podatku od towarów i usług (tekst jedn. Dz. U. z 2011 r., nr 177, poz. 1054 ze zm.) • Dyrektywa Rady 2006/112/WE z dnia 28 listopada 2006 r. w sprawie wspólnego systemu podatku od wartości dodanej z dnia 28 listopada 2006 r. (DZ. Urz. UE. L nr 347, str. 1)

4. VAT – cechy podatku • Obrotowy • Powszechny • Konsumpcyjny • Pośredni • Wielofazowy • Obciążający wartość dodaną • Neutralny dla podatnika VAT • Państwowy

5. VAT jako podatek obrotowy • To podatek obciążający obrót, tj. wartość sprzedawanych towarów oraz wartość świadczonych usług

6. VAT jako podatek obrotowy (2) • To podatek obciążający obrót dokonywany w obrocie profesjonalnym (obrót nieprofesjonalny – podatek od czynności cywilnoprawnych) • Art. 15 ust. 1 ustawy o VAT: „ Podatnikami są osoby prawne, jednostki organizacyjne niemające osobowości prawnej oraz osoby fizyczne, wykonujące samodzielnie działalność gospodarczą, o której mowa w ust. 2, bez względu na cel lub rezultat takiej działalności”.

7. VAT jako podatek obrotowy (3) • Obrót wynika z następujących zdarzeń, stanowiących przedmiot opodatkowania (art. 5 ust. 1 ustawy o VAT): 1) odpłatna dostawa towarów i odpłatne świadczenie usług na terytorium kraju; 2) eksport towarów; 3) import towarów na terytorium kraju; 4) wewnątrzwspólnotowe nabycie towarów za wynagrodzeniem na terytorium kraju; 5) wewnątrzwspólnotowa dostawa towarów.

8. Transakcje „na terytorium kraju” Wszelkie świadczenia podatnika na rzecz innych podmiotów • Odpłatne świadczenie usług • - pozostałe świadczenia Odpłatna dostawa towarów - przeniesienie prawa do rozporządzenia towarem jak właściciel

9. Eksport towarów/import towarów Granica UE eksport – 0% Państwo członkowskie UE Poza terytorium UE import - stawka podstawowa

10. Transakcje wewnątrzwspólnotowe(tylko towarowe) granica „wewnętrzunijna” WNT - stawka podstawowa WDT – 0% Polska (państwo członkowskie UE) Niemcy (państwo członkowskie UE)

11. Podstawa opodatkowania • Art. 29 ust. 1 ustawy o VAT: . „Podstawą opodatkowania jest obrót, z zastrzeżeniem ust. 2-21, art. 30-32, art. 119 oraz art. 120 ust. 4 i 5. Obrotem jest kwota należna z tytułu sprzedaży, pomniejszona o kwotę należnego podatku. Kwota należna obejmuje całość świadczenia należnego od nabywcy lub osoby trzeciej. Obrót zwiększa się o otrzymane dotacje, subwencje i inne dopłaty o podobnym charakterze mające bezpośredni wpływ na cenę (kwotę należną) towarów dostarczanych lub usług świadczonych przez podatnika, pomniejszone o kwotę należnego podatku”

12. Podstawa opodatkowania (2) • Obrót = cena – VAT należny • Cena towaru – 122 • Obrót – 100 • VAT – 22 (przy założeniu stawki 22%)

13. Stawka VAT • Stawka podstawowa – 22% (w okresie przejściowym – 23%) • Stawki obniżone – 7% (w okresie przejściowym – 8%), 5%, 0%. • Stawka w VAT ma charakter stały (niezależny od wielkości podstawy opodatkowania).

14. VAT jako podatek powszechny • Obciąża obrót wszelkimi towarami i usługami (w odróżnieniu od akcyzy) • Zwolnienia mają charakter wyjątkowy

15. VAT jako podatek konsumpcyjny i pośredni • Podatek realnie obciąża wyłącznie konsumenta, tj. etap konsumpcji • Podatek obciąża wyłącznie wydatki o charakterze konsumpcyjnym • Podmiot będący podatnikiem nie ponosi ekonomicznego ciężaru podatku - ekonomiczny ciężar podatku jest przerzucany na inny podmiot - konsumenta.

16. VAT jako podatek wielofazowy • Podatek obciąża każdy kolejny etap obrotu gospodarczego (nie tylko sprzedaż na rzecz konsumenta) – opodatkowaniu podlega każdy kolejny uczestnik obrotu profesjonalnego hurtownik detalista producent VAT VAT VAT

17. VAT jako podatek od wartości dodanej (valueaddedtax) • Opodatkowaniu podlega wyłącznie wartość dodana przez podatnika (uczestnika obrotu) • Zobowiązanie w VAT = podatek należny – podatek naliczony • Podatek należny – obciąża sprzedaż dokonaną przez podatnika (podstawą opodatkowania jest cała wartość na danym etapie obrotu, a nie tylko wartość dodana) • Podatek naliczony – zawarty w cenie nabytych towarów i usług (odprowadzony przez poprzednich uczestników obrotu), wykorzystywanych przez podatnika do wykonywania czynności opodatkowanych

18. VAT jako podatek od wartości dodanej (2) A B C 100+22=122 700+154=854 300+66=366

19. VAT jako podatek od wartości dodanej (3) A B C 100+22=122 700+154=854 300+66=366

20. Nadwyżka podatku naliczonego nad należnym A B C Stawka 7% 100+22=122 700+49=749 300+66=366 Zwrot pośredni – przeniesienie na następny okres rozliczeniowy Zwrot bezpośredni

21. Nadwyżka podatku naliczonego nad należnym – kolejny okres rozliczeniowy po przeniesieniu

22. Stawka 0% Eksport WDT A B C 100+22=122 700+0=700 300+66=366 0% x 700 = 0 ZWROT BEZPOŚEDNI ZWROT POŚREDNI

23. Stawka 0% a zwolnienie przedmiotowe A B C 100+22=122 700+zw.=700 300+66=366 Odliczenie podatku naliczonego przysługuje tylko w związku z czynnościami podlegającymi VAT-owi !!!! BRAK ZWROTU

24. VAT jako podatek neutralny dla podatnika tego podatku • Neutralność ekonomiczna dla przedsiębiorców (podatników VAT) – nie wpływa na ich wynik ekonomiczny, nie ponoszą ciężaru tego podatku • Realizację tej zasady umożliwiają: • przerzucenie podatku na nabywcę (ostatecznie: konsumenta) • prawo do odliczenia podatku naliczonego (to podstawowe prawo podatnika VAT)

25. Neutralność VAT A B C 100+22=122 300+66=366 700+154=854

26. VAT jako podatek państwowy • VAT stanowi dochód budżetu państwa (art. 1 ust. 2 ustawy o VAT: „Podatek od towarów i usług stanowi dochód budżetu państwa”). • W całości – nie ma udziałów JST we wpływach z tego podatku

27. VAT jako podatek państwowy (2)