1 / 25

بسم الله الرحمن الرحیم

بسم الله الرحمن الرحیم. آموزش بهداشت. دکتر مجتبی صداقت استادیار دانشکده پزشکی علوم پزشکی تهران. هدف ما از خدمات مربوط به سلامت : تغيير رفتار هدف از آموزش بهداشت: بررسي رفتارهاي مرتبط با سلامت مردم چرا كارهائي را كه براي سلامتيشان مفيد است انجام مي دهند و يا بالعكس

vega
Télécharger la présentation

بسم الله الرحمن الرحیم

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript


  1. بسم الله الرحمن الرحیم آموزش بهداشت دکتر مجتبی صداقت استادیار دانشکده پزشکی علوم پزشکی تهران

  2. هدف ما از خدمات مربوط به سلامت : تغيير رفتار هدف از آموزش بهداشت: بررسي رفتارهاي مرتبط با سلامت مردم چرا كارهائي را كه براي سلامتيشان مفيد است انجام مي دهند و يا بالعكس شناخت انواع روش هاي آموزش - هركدام در چه شرائطي اثر دارند يعني هر يك در كجا استفاده شوند بهتر است ادراك : تفسير يا مفهوم بخشيدن به اطلاعات حسي يا داده هاي رسيده به مغز دادن معني و مفهوم به داده هاي دريافتي از طريق اندام هاي مختلف • تفكر : • مجموعه اي از ادراكات مختلف • فرآيندي دروني در مقابل فرآيندي بيروني • تاثير پذيري ادراك از نياز و تجربه : • نياز براي وسائل پيش گيري از بارداري در افراد نابارور درمقابل افرادي كه چند بچه دارند • تجربه باران براي فرد روستائي و شهري • ادراك از iud براي بانوي مشكل دار و بي مشكل

  3. آگاهيKnowledge: تحصيل و جمع آوري اطلاعات در مغز به منظور استفاده از آنها و يا ضبط اين اطلاعات تا حد زيادي بستگي به حافظه دارد • برقراري ارتباط با اطلاعات گذشته (تداعي) - چارچوب مرجع reference framework • وازكتومي و عقیم کردن حیوانات يا فاصله گذاري بارداري و فاصله گذاري بين نهالها • همه رفتارها ناشي از آگاهي نيستند و الگوهاي رفتاري بدون هيچ آگاهي هم داريم

  4. گرايش Attitude : • آگاهي + احساس = گرايش • آگاهي با توجه به تجارب منجر به ايجاد يك حس مي شود كه مي تواند شادي ، غم ، خشم ، لذت و .... باشد و بمعني آمادگي فرد براي واكنش مثبت يا منفي در برابر يك محرك است • سازمان بندي نسبتا دائمي باور ها در مورد يك شيء يا موقعیتي كه فرد را آماده واكنش در يك جهت خاص مي كند • پويا است يعني نه اينكه اگر ديد ، دنبال مي كند ؛ بلكه فعال هم دنبالش مي رود • گرايش در جريان ارضا خواسته ها شكل مي گيرد فرد نسبت به اشياء ، افراد و فرآيند هائي كه نيازهاي او را ارضا مي كنند گرايش موافق و يا بالعكس نشان مي دهد. • اطلاعات يك عامل تعيين كننده در گرايش تغيير در گرايش صرفا با دادن و يا ايجاد فرصت به فرد براي دانستن و تجربه و فهميدن منافع و نتايج تغيير گرايش و رفتار بعدي امكان پذير است. • بيان لفظي باور را عقيده مي گويندOpinion

  5. رفتار( Practice ): • روشي كه فرد عمل مي كند ، شيوه برخورد و واكنش نشان دادن تحت شرايط مختلف • هر وقت صحبت مي شود منظور رفتار ارادي و برخاسته از تصميمات مركز حركتي مغز است • رفتار اساسابر پايه نياز قرار دارد حتي استراحت براي رفع نياز خستگي است • آموزش بهداشت :تغيير رفتار مردم براي شناخت و پذيرش روش هاي زندگاني • اصولا آموزش با ايجاد بيداري و آگاهي صحيح در فرد يا گروه امكان پذير است • اصل مهم در آموزش: سنجش ادراك فراگير و سپس پر كردن خلا • رفتار را مي توان با بيان عقيده و يا از آن بهتر با مشاهده رفتار سنجيد . • KAP (Knowledge, Attitude, Practice)

  6. رفتار و گرايشي كه مقدم بر آگاهي باشد به دليل تقليد يا اجبار بوده است. • عدم هم خواني شناختي يعني عدم هماهنگي بين آگاهي و شناخت با شيوه عمل • مثال پزشكي كه سيگار مي كشد • روش هاي درهم شكستن: اساسا كار سختي است • 1- تفكر روشنفكرانه • 2- ابتدا عمل كند و بعد عقيده اش هم خوان مي شود مثال گياه خواري كه گوشت خورده است • 3- در جمع قرار گرفتن و اصطلاحا " جو گير شدن ” • برطرف ساختن عدم هم خواني شناختي نبايد ناگهاني باشد: ایجاد مقاومت وتنش( مالاريا و آب بد ) • هدف آموزش بهداشت ارتقاء آگاهي ، ايجاد گرايش و تداوم رفتار

  7. يادگيري : فرآيند كسب آگاهي با كسب اطلاعات متوقف نمي شود يك فرآيند فعال تغيير و تبديل ايده ها، انتقال معاني ، شكل گيري گرايش ها ، مهارتها و ارزشها ست. سه اصل مهم يادگيري : 1- اصل آمادگي( Readiness) هر فراگيرنده اي بايد از نظر رواني و ذهني امادگي يادگيري را داشته باشد بايد نيازش برانگيخته شده باشد 2 – اصل تمرين(Exercise ) تكرار محرك و دريافت پاسخ تقويت كننده ( سودمند و لذت بخش) 3 – اصل اثر (Effect) بايد به نتيجه اي مطلوب برسيم

  8. مباني آموزش بهداشت: • براي هر كسي در هر زماني لازم است • بايد مستمر باشد • مي تواند بشكل يك فرآيند خودآموز سازماندهي شود • هر كسي كه مي داند چه چيزي براي سلامتي مفيد است مي تواند در مي تواند در آموزش بهداشت • شركت كند • همه اصول تعليم و تربيت در آموزش بهداشت كاربرد دارد • مربي بايد در امر اموزش دادن ، برقراري ارتباط ، ايجاد انگيزه و به مشاركت فراخواندن افراد ماهرباشد

  9. اصول آموزش بهداشت: • هر گونه آموزش بهداشت بايد بر اساس سنجش نياز آموزشي باشد • فرآيند هاي رسمي اموزشي خيلي كمك كنندهنيست و اموزش بايد تدريجي و از نقطه اي باشد كه مردم در آن قرار دارند • باید به تمام نكات مثبت و منفي ، مزايا و معايب و مشكلات هر رفتار صادقانه اشاره كرد • گرايش اموزش دهنده بايد دوستانه و با احساس همدردي باشد • ارتباط دوطرفه جهت كمك به رفع اشكال و ترديد از اهميت خاصي برخورداراست • مربي بايد عامل به نكات اموزش نيز باشد • هرگونه تلاش آموزشي بايد توام با استدلال باشدتا در مخاطب تاثير گذار باشد

  10. آموزش بهداشت برنامه ريزي شده خيلي بهتر از فعاليت هاي بدون برنامه است • استفاده از وسائل كمك آموزشي از اهميت فوق العاده اي برخوردار است • بايد ابتدا از رفع و اصلاح نگرش هاي غلط شروع كرد سپس سراغ باور ها و رفتارهاي صحيح رفت • يك خطاي بزرگ ارائه انبوه اطلاعات در يك برخورد است . • آموزش بايد گام به گام و تدريجي باشد • برنامه بايد بر اساس شناخت از تشكيلات و ساختارهاي بومي طراحي و اجرا گردد • بايد از اصطلاحاتي استفاده شود كه بلافاصله درك مي شود • ارتباط بايد ساده ، روشن ، مختصر و شوق انگيز باشد

  11. ارتباط موثر

  12. تعريف : فرآيند به اشتراك گذاشتن فضاي ذهني خود با ديگري فرآيند انتقال پيام و اطلاعات اجزا يك ارتباط : • منبع يا فرستنده يا برقرار كننده ارتباط : • مهارت در برقراري ارتباط كلامي ، نوشتاري • آگاهي از كانال و مخاطب • گرايش به موضوع ،كانال و مخاطب • اعتبار • اعتماد به نفس • پيام: اطلاعاتی است كه برقرار كننده ارتباط در نظر دارد كه مخاطب آن را دريافت كند ، درك نمايد، بپذيرد يا مطابق آن رفتار نمايد • بر اساس نياز بجا و متناسب باشد • با موضوعات واقعي تقويت شود تا اعتبار كسب نمايد • كانال: وسيله انتقال پيام . پل هاي فيزيكي بين فرستنده و گيرنده • در ارتباط چهره به چهره اين وسيله چيزي جز جو نيست انتخاب كانال بايد در دسترس و قابل استفاده براي فرستنده و گيرنده باشد • گيرنده بايد تمايل مساعدي براي دريافت پيام داشته باشد • اعضاي حسي گيرنده بايد بون نقص و داراي كارآئي باشد

  13. انواع روش هاي آموزشي • رسمي • غيررسمي رسمي : داراي سلسله مراتب منظم فرآيند آموزشي – يادگيري براي گروه است غیررسمی: بيش از يك فرصت براي يادگيري به مردم استفاده مي شود و بيشتر به افراد كم سواد براي كسب اطلاع در خصوص مسائل مختلف موثر در ارتقا سطح زندگي شان استفاده مي شود

  14. روش هاي رسمي 1 - سخنراني يا نطق • ارائه شفاهي ، يك روش ساده ، سريع و كارآمد است • معمولا كسي نمي تواند آن را قطع كند يا در آن دخالت كند • مسائل ارگونوميك • براي بيان تعاريف ، مفاهيم كلي ، ايجاد چارچوب نظري و فكري و نه اشاره به مفاهيم جزئي سازماندهي و جمع بندي ارائه خلاصه در ابتدا و جمع بندي در انتها بسيار مفيد است

  15. 2 - گفت وشنود: دو نفر متخصص بحث يا گفتگوئي را در حضور شنوندگان براي آموزش انجام مي دهند احتمال جالب توجه بودنش زياد است بايد مراقب بود انحراف از بحث پيش نيايد 3 – سمپوزيوم: مجموعه چند سخنراني از سخنرانهاي متفاوت است كه هر يك به بحث در مورد جنبه هاي مختلف از يك موضوع مي پردازند 4 - ميز گرد يا پانل: • گروه كوچكي از افراد دور ميزي نشسته و در حضور افراد در بين خود در مورد موضوع مربوط به حضار بحث مي كنند • اعضاي پانل بايد داراي اطلاعات تخصصي باشند • اينجا هم بجز در انتها فرصتي براي مشاركت حضار وجود ندارد

  16. 5 - سوال و جواب : مانند آنچه در مباحث سياسي در دانشگاه ها مطرح است نياز به هماهنگ كننده دارد 6 - مناظره (Forum) : در انتهاي هر يك از روش هاي فوق اگر جائي براي بحث و اظهار ترديد و اعتراض وجود داشته باشد مناظره شكل گرفته است

  17. مدرن يا غير رسمي: آموزش گيرنده در بحث شركت داده مي شود 1 - بحث گروهي: متداول ترين روش فرآيند تفكر جمعي براي حل مسئله است تقسيم جمع بزرگ به گروه هاي كوچك و بحث در مورد جنبه هاي مختلف يك موضوع و سپس ارائه گزرش در جمع كلي توسط منشي ها و جمع بندي 2 - كارگاه (workshop) : مثل جلسه مشورتي و براي حل مسئله است ولي معمولا يك دوره چند روزه را شامل مي شود 3 - كنفرانس / سمينار : • سمينار جلساتي است كه بحث هاي علمي سطح بالائي در آنها اجرا مي شود و معمولا از طرف موسسات آموزشي و غيره كه علاقمند به جمع آوري تجربيات هستند شكل داده مي شود • كنفرانس و سمينار گاهي بصورت كارگاه هاي جنبي برگزار مي شود 4 - بارش افكار (Brain Storming) : نياز به ساماندهي مطالب توسط رئيس يا منشي جلسه دارد 5 - ايفاي نقش (Role Playing) ياPsychodrama در آموزش مهارتهاي تشخيصي و درماني در بيماريها كاربرد دارد

  18. ارزشيابي : بسيار مهم در هر قسمت از فرآيند در طرح اجراي برنامه آموزشي حتما بايد ديده شود( ورودی ،فرآیند ، خروجی)

  19. مراحل طراحی یک برنامه آموزشی تشخیص مسئله و یا مشکل تعیین نیازهای آموزشی ریشه مشکلات چیست ؟ آیا مشکلات با آموزش قابل حل است ؟ 1 طراحی راه حل طراحی نحوه حل مسئله و یا مشکل بوسیله کارآموزان برنامه ریزی آموزشی 2 اجرای راه حل ایجاد دانش ، مهارت و یا نوع رفتار لازم در کارآموزان اجرای برنامه 3 ارزشیابی اثرات راه حل های اجرا شده ارزشیابی ارزشیابی دوره و عملکرد کارآموزان بویژه در محیط واقعی کار 4 فرآیند آموزش

  20. 1- نیازسنجی آموزشی (Needs Assessment ) • چه کسانی نیاز به آموزش دارند ؟ و به چه نوع آموزش هایی نیاز دارند ؟ • آنچه که افراد می خواهند یا ترجیح می دهند • عیب یا مشکل • فاصله بین وضع موجود و وضع مطلوب • نقطه ای که قصد رسیدن به آن را داریم نیاز آموزشی : نیاز آموزشی به نیازهای اطلاق می شود که از طریق آموزش قابل رفع است

  21. 2- اولویت بندی نیازهای آموزشی: • میزان تکرار • میزان اهمیت • میزان شمولیت ( فراگیری و سطح گستردگی ) • ارزشگذاری و محاسبه مجموع امتیازات

  22. 3- برنامه ریزی ( Planning) برنامه ریزی عبارتست از تعیین فاصله بین وضعیت موجود با وضعیت مطلوب و مشخص نمودن راه های رسیدن به هدف ( وضعیت مطلوب ). مراحل برنامه ریزی آموزشی منابع انسانی 1- تعیین اهداف آموزشی 2- تعیین محتوا 3- تعیین مدت اجرای برنامه 4- تعیین شرایط شرکت کنندگان 5- تعیین روش های آموزشی 6- پیش بینی تسهیلات و خدمات آموزشی 7- انتخاب اساتید و مربیان آموزشی

  23. 1 - تعیین اهداف آموزشی: چه نوع دانش ، مهارت و یا رفتار خاصی به سه سوال زیر جواب دهد : 1- چه می خواهیم یاد بدهیم یا فراگیر چه چیزی را باید یاد بگیرد؟ ( کار یا عمل ). 2- عمل یا کاری که فراگیر بعد از طی دوره باید انجام دهد ، تحت چه شرایطی باید انجام پذیرد؟ 3- معیار و ملاک ما در یاد گرفتن با یاد نگرفتن فراگیران در چیست ؟ به عبارت دیگر موفقیت یا عدم موفقیت خود را در یاد دادن با چه ملاک یا مقیاس خواهیم سنجید ؟ ( معیار )

  24. 2 – تعیین محتوا: تناسب منابع آموزشی دوره با سرفصل های پیشنهادی 3 – تعیین مدت اجرای برنامه: • میزان و درجه فاصله وضعیت موجود با هدفهای ویژه یا اختصاصی • نوع آموزش که متشکل از آموزشهای شبانه روزی،آموزشهای حین کاروآموزشهای ضمن خدمت • محل آموزش و نظر خواهی از فراگیران و سازمانهای ذی نفع 4 – تعیین شرایط شرکت کنندگان: در انتخاب افراد شرکت کننده در دوره های آموزشی بایستی 4 نکته را در آن لحاظ نمود : الف - تجانس تحصیلی ب – تجانس شغلی ج – تجانس تجربی د - دوره های آموزشی طی شده

  25. 5- تعیین روش های آموزشی: 1– هدف آموزش 2- مدت و زمان آموزش 3 - بودجه آموزش 4 – سطح و تعداد کارآموزان 5 – اساتید و مربیان آموزشی 6 – محل آموزش 7 – وسایل و لوازم آموزشی

More Related