แนวทางดำเนินการเพื่อรับมือผู้ป่วยต้องสงสัย หรือยืนยันว่าป่วยเป็นโรคติดเชื้อไวรัสอีโบลา

1. แนวทางดำเนินการเพื่อรับมือผู้ป่วยต้องสงสัย หรือยืนยันว่าป่วยเป็นโรคติดเชื้อไวรัสอีโบลา จากที่ประชุม Teleconference กรมควบคุมโรค กระทรวงสาธารณสุข วันที่ 4 สิงหาคม 2557

2. จำนวนผู้ป่วยที่รายงานโดยองค์การอนามัยโลกภูมิภาคอัฟริกาจำนวนผู้ป่วยที่รายงานโดยองค์การอนามัยโลกภูมิภาคอัฟริกา เวบไซต์ ณ วันที่ 4 สิงหาคม 2557 (ข้อมูลผู้ป่วย update ถึงวันที่ 31 ก.ค. 57)

4. Distribution of EVD cases in Guinea, Sierra Leone, Liberia by week of reporting, December 2013 - 27 July 2014 Guinea Sierra Leone Liberia source: www.ecdc.europa.eu/ source: http://www.cdc.gov/

5. ภาพรวมของการระบาดในภูมิภาคอัฟริกาตะวันตกภาพรวมของการระบาดในภูมิภาคอัฟริกาตะวันตก • ยอดผู้ป่วยและผู้เสียชีวิตในขณะนี้นับว่าเป็นการระบาดที่รุนแรงที่สุดตั้งแต่ที่มีค้นพบโรคนี้เป็นต้นมา • สถานการณ์ในกินีเริ่มชะลอตัว แต่ไลบีเรียและเซียร์ราลีโอนยังมีผู้ป่วยและผู้เสียชีวิตเพิ่มอย่างรวดเร็ว และเริ่มแพร่ออกไปประเทศใกล้เคียง • การเคลื่อนย้ายประชากรอย่างสูงภายในประเทศและระหว่างประเทศ มีผลให้เกิดการแพร่ระบาดอย่างรวดเร็ว • WHO ได้ประเมินการควบคุมการระบาด พบปัญหาอุปสรรคในการติดตามผู้สัมผัสได้ไม่ครบถ้วน การควบคุมการติดเชื้อในโรงพยาบาลโดยเฉพาะในบริเวณนอกเมืองใหญ่ ขาดแคลนทรัพยากรต่างๆ รวมทั้งขาดบุคลากรที่มีความรู้ทางวิชาการ ขาดการประสานระหว่างพรมแดนระหว่างประเทศเพื่อติดตามผู้ป่วย

6. สถานการณ์การป่วยและการดำเนินการในต่างประเทศในสัปดาห์ที่ผ่านมา (1) • การติดเชื้อและเสียชีวิตในกลุ่มบุคลากรทางการแพทย์ ประเทศ Sierra Leone: • Dr. Sheik Humarrแพทย์หัวหน้าทีมรักษาผู้ป่วยอีโบลาเสียชีวิต ประเทศ Liberia: • Dr. Samuel Brisbane หนึ่งในแพทย์หัวหน้าทีมรักษาผู้ป่วยอีโบลาเสียชีวิต โดยเป็นแพทย์ชาวไลบีเรียนรายแรกที่เสียชีวิตจากอีโบลา • Dr. Kent Brantlyชาวอเมริกันซึ่งเป็นหัวหน้าหน่วยแพทย์ของ Samaritan's Purse care center และ Nancy Writebolเจ้าหน้าที่ชาวอเมริกันอีก 1 รายเป็น hygienist (ทำหน้าที่ decontaminate staff ที่กำลังเข้าและออกจากหน่วยแยกโรคของโรงพยาบาล) เกิดการติดเชื้ออีโบลา ขณะนี้อาการค่อนข้างหนัก ทั้งสองรายถูกส่งกลับอเมริกาแล้วโดยใช้เครื่องบินทางการแพทย์ขนย้ายผู้ป่วยเข้ามาทำการรักษายังโรงพยาบาลมหาวิทยาลัยเอมโมรี่ เมืองแอตแลนตา รัฐจอร์เจีย

7. สถานการณ์การป่วยและการดำเนินการในต่างประเทศในสัปดาห์ที่ผ่านมา (2) • การพบผู้ป่วยในประเทศใหม่ (ไนจีเรีย) ซึ่งไม่ได้เป็นพื้นที่ติดต่อกับประเทศที่กำลังมีการระบาด • นาย Patrick Sawyer ที่ปรึกษาการคลังชาวไลบีเรียนได้เสียชีวิตที่เมือง Lagos ประเทศไนจีเรีย นับเป็นผู้ป่วยรายแรกของประเทศ ขณะนี้ถูกจัดให้อยู่ในกลุ่มผู้ป่วยเข้าข่าย (probable case) โดยอยู่ระหว่างรอส่งตัวอย่างตรวจยืนยันที่ Pasteur Institute ในประเทศ Senegal แต่บริษัทขนส่งไม่ยอมรับตัวอย่าง • มีประวัติเดินทางโดยเครื่องบินจากไลบีเรีย ผ่านสนามบินอีก 2 ประเทศ คือที่เมือง Lomeประเทศ Togo และเมือง Accra ประเทศGhana โดยที่ผู้ป่วยมีอาการอาเจียนและถ่ายเหลวในขณะเดินทาง สามารถระบุผู้สัมผัสแล้ว 59 ราย, 15 รายเป็นพนักงานบนเครื่องบิน และอีก 44 รายเป็นผู้สัมผัสในโรงพยาบาล • น่าจะได้รับเชื้อจากการดูแลน้องสาวซึ่งเสียชีวิตไปก่อนหน้านี้ โดยที่ระยะแรกได้รับการวินิจฉัยเป็นมาลาเรีย แต่มาตรวจพบว่าเป็น Ebola หลังจากเสียชีวิต

8. แนวทางดำเนินการ • จัดตั้งระบบเฝ้าระวังโรคติดเชื้อไวรัสอีโบลา • เตรียมห้องแยกในโรงพยาบาลทุกแห่ง • จัดระบบป้องกันการติดเชื้อตามมาตรฐานสากล • ระบบการส่งตรวจยืนยันเชื้อทางห้องปฏิบัติการ • ชี้แจงทำความเข้าใจและให้ความรู้แก่เจ้าหน้าที่และประชาชน

9. นิยามเฝ้าระวังโรคติดเชื้อไวรัสอีโบลา (ปัจจุบัน) • มีไข้ตั้งแต่ 38c ขึ้นไป และ • มีประวัติเดินทางกลับมาจากประเทศที่พบผู้ป่วยในช่วง 21 วัน • Liberia – ไลบีเรีย • Sierra Leone – เซียรา เลโอน • Guinea – กีนี • Nigeria – ไนจีเรีย • ทั้งนี้ให้มีติดตามอาการของประชาชนที่เดินทางจากพื้นที่เสี่ยงอย่างต่อเนื่องเป็นเวลา 21 วันด้วย

10. 2. จัดเตรียมห้องแยกในโรงพยาบาลชุมชนทุกแห่ง3. จัดระบบป้องกันการติดเชื้อตามมาตรฐานสากล • ให้ตรวจสอบความพร้อมของห้องแยกในโรงพยาบาล • ต้องเป็นห้องเดี่ยวมีห้องน้ำในตัวและมีประตู • ควรมีเจ้าหน้าที่เฝ้าหน้าห้องเพื่อรับประกันว่ามีการใช้ PPE เสมอ • มีการบันทึกชื่อผู้เข้าออกเสมอ • ให้ตรวจสอบความพร้อมของ PPE • เครื่องมือหัตถการควรเป็นแบบ disposable • Standard + Contact + Droplet Precaution

11. Personal Protective Equipment (PPE) เครื่องป้องกันดวงตา (goggles or face shield) หน้ากาก เสื้อกาวน์ (กันน้ำ/ของเหลวซึมผ่านไม่ได้) ถุงมือยาว • การใช้อุปกรณ์เพิ่มเติมในกรณีที่ต้องการการป้องกันเป็นพิเศษ • ถุงมือสองชั้น • ปลอกคลุมรองเท้า • ปลอกคลุมขา • หมวกคลุมศีรษะ

12. 4. ระบบการส่งตรวจยืนยันเชื้อทางห้องปฏิบัติการ • หากต้องการตรวจให้แจ้งไปยังกรมวิทยาศาสตร์การแพทย์โดยตรง เพื่อให้กรมวิทยาศาสตร์การแพทย์นำบุคลากรและเครื่องมือเข้ามาทำการเก็บตัวอย่างเอง

13. 5. ชี้แจงทำความเข้าใจและให้ความรู้แก่เจ้าหน้าที่และประชาชน • สื่อสารความเสี่ยงแก่ประชาชน • เจ้าหน้าที่ – ผู้ปฏิบัติงานในโรงพยาบาลที่จะต้องมีการเกี่ยวข้องกับผู้ป่วย • แพทย์ • พยาบาล (OPD/IPD/ER) • ผู้ช่วยพยาบาล • นักวิทยาศาสตร์การแพทย์/เจ้าหน้าที่Lab/เจ้าหน้าที่X-ray • นักกายภาพบำบัด • เจ้าหน้าที่ทันตกรรม • เภสัชกร • เจ้าหน้าที่รพ.สต. / SRRT • ผู้จัดการศพ • พนักงานโรงพยาบาลอื่นๆที่อาจเกี่ยวข้องกับผู้ป่วย (เช่น การเงิน, รปภ., ภารโรง)