بنام خداوند هستی بخش

1. بنام خداوند هستی بخش

2. مراقبت های خاص مراحل پایان زندگی استاد راهنما: اقای دکتر بهرامی تهیه کننده: فهیمه جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

3. فهرست مطالب: • روشن سازی مفهوم end of life care • علایم بیماران مراحل پایان زندگی • انواع سطح اگاهی بیماران درمراحل پایان زندگی از مرگ قریب الوقوع • مراحل پذیرش مرگ طبق نظر کوبلر راس وتدابیر پرستاری هر مرحله • اهداف مراقبت پرستاری در بیماران مراحل پایانی زندگی • مراقبت های اسایشگاهی ,انواع ان واصول وضوابط ان • حقوق افراد محتضر • اوتانازی ودیدگاه های مرتبط به ان • مراقبت های پس از مرگ جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

4. End of Life care • Ptsliving with the condition they may die from- weeks/months/ years • pts with advanced disease • 3 types of pt (cancer, organ failure ,frail elderly /dementia pts) Yarbro, 2005, pp1745-1753 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

5. :Symptoms during the final days of life • Pain • Anorexia • Constipation • Weakness • Rattle • Dyspnea • Cough • Delirium Yarbro, 2005, pp1745-1753 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

6. علایم دیگر..... • برون ده ادرار از نظر مقدار وتعداد دفعات کاهش میابد • با ضعیف شدن بدن بیمار بیشتر به خواب رفته واز محیط پیرامون جدا می شود • بینایی وشنوایی تا حدی دچار اختلال شده ودرک وفهم گفتار دشوار میشود • اکسیژن رسانی به مغز کاهش میابد وبیمار بی قرار می شود • به دلیل از دست رفتن توانایی بدن در کنترل درجه حرارت, بیمار یک لحظه احساس گرما ولحظه بعد احساس سرما می نماید • حول وحوش زمان مرگ بیمار کنترل ادرار ومدفوع را از دست می دهد • بسیاری از مواقع افراد با نزدیک شدن به مرگ, باغ, کتابخانه یا دوستان واعضای خانواده خود را میبیند که مدتهاست مرده اند برونر سودارث,2008,ص 154 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

7. انواع سطحی اگاهی بیماران مراحل پایان زندگی از مرگ قریب الوقوع • پرستار باید از سطح اگاهی انها از مرگ قریب الوقوع مطلع باشد. • اگاهی محرمانه closed awareness: بیمار از وضعیت لاعلاج خود بی خبراست اما خانواده ومراقبین بهداشتی ازان اطلاع دارند وتشخیص میدهند فعلا صلاح نیست بیمار از پیش اگهی خود با خبر شود. • اگاهی مشکوک suspected awareness: تغییرات وضعیت سلامتی و وضعیت جسمی ورفتاری اعضای خانواده وکارکنان بهداشتی, منجربه اگاهی مظنون مشود. برونر سودارث,2008,ص 115 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

8. انواع سطحی اگاهی بیماران مراحل پایان زندگی از مرگ قریب الوقوع • تظاهر متقابل mutual pretence: بیمار, خانواده وکارکنان بهداشتی از مرگ اگاهی دارند ولی وانمود میکنند که اتفاقی نمی افتد. • اگاهی اشکار 0pen awareness: بیمار, خانواده وکارکنان بهداشتی از مرگ قریب الوقوع اگاهند ولذا تمایل دارندراجع به ان بحث کنند.این موجب میشود تا بیمار وخانواده اش در غم واندوه یکدیگر را حمایت کنند . • برونر سودارث,2008,ص 115 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

9. مراحل پذیرش مرگ طبق نظر کوبلر راس جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

10. مراحل پذیرش مرگ طبق نظر کوبلر راس: 1- انکارDenial: • فرد وخانواده ی او به دلیل اسیب پذیری و مواجهه با مرگ, دچار شوک وبهت زدگی میشوند.بیمار از قبول واقعیت مشرف به مرگ بودن امتناع میکند. برونر سودارث,2008,ص 158 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

11. تدابیر پرستاری مرحله انکار: • بررسی توانایی شخصی مددجو وروشهای سازگاری • بررسی سیستم های حمایت شخصی • بررسی عقاید فرهنگی , اجتماعی ومذهبی وباورهای مددجو وخانواده درباره مرگ • بررسی تجارب قبلی خانواده درباره مرگ جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

12. تدابیر پرستاری مرحله انکار: • برقراری اعتماد • گوش دادن به صحبت های مددجو • باز نگه داشتن ارتباطات • بحث درباره حقیقت • دادن فرصت بیان انکار به مددجو در حین کمک به ارائه رفتار سالم معماریان,1382,ص 273 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

13. مراحل پذیرش مرگ طبق نظر کوبلر راس: 2- عصبانیت یا خشمanger : • سوالاتی از قبیل چرا من باید به این مشکل دچار شوم, خشم مددجو را برمی انگیزد. • اگر مددجواز خود را مسئول مصیبت بداند ممکن است از خودش عصبانی باشد. • اگر معتقد باشد که تیم درمان کوتاهی کرده ممکن است از تیم مراقبتی درمانی عصبانی شود. • اگر معتقد باشد که نمازها ودعاهایش برای شفا مستجاب نشده, امکان دارد از خدا عصبانی شود. برونر سودارث,2008,ص 158 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

14. تدابیر پرستاری در مرحله خشم: • ارتقا وحفظ امنیت مددجو ودیگران • برقراری ارتباط با مددجو • اجتناب از رنجاندن مددجو • قضاوت نکردن درباره عصبانیت مددجو • عکس العمل نشان دادن نسبت به رفتار مددجو • قدرت بخشیدن به مددجوبا حداکثر کنترل درد ومحیط او • جلوگیریاز رواوردن مددجو به درمان های ساختگی و بدون اساس معماریان,1382,ص 273 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

15. مراحل پذیرش مرگ طبق نظر کوبلر راس: 3- چانه زدنbargaining : • مددجو می خواهد مساله قطعی را به تعویق بیندازد.«من فقط می خواهم تولد نوه ام را ببینم وگرنه برای مرگ اماده ام» برونر سودارث,2008,ص 158 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

16. تدابیر پرستاری در چانه زدن: • پرستار باید صبور باشد وبه بیمار اجازه ابراز احساسات بدهد واز امیدهای مثبت وواقع گرایانه حمایت بعمل اورند. • امکان برقراری ارتباط با افراد روحانی را برای مددجو فراهم اورد. معماریان,1382,ص 273 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

17. مراحل پذیرش مرگ طبق نظر کوبلر راس: 4- افسردگی depression: • ناموفق بودن تلاش مددجو در تغییر جهت به افسردگی واحساس شکست منجر میشود. مددجو سست وبیحال است واحساس بیهودگی میکند. « نمیدانم فرزندانم پس از مرگ من تنهایی چطور زندگی خواهند کرد.» معماریان,1382,ص 273 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

18. تدابیر پرستاری در مرحله افسردگی: • براوردن نیاز مددجو به خلوت وتنهایی • براوردن نیاز مددجو به خواب وتغذیه کافی • تشویق بیمار وخانواده به بیان احساس غم وناراحتی • از رفتارهای بدون صداقت وامیدهای غیر واقعی بپرهیزند معماریان,1382,ص 273 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

19. مراحل پذیرش مرگ طبق نظر کوبلر راس: 5- پذیرشacceptance : • مددجواز قید کشمکش های روانی ترسناک , ازاد شده ومرگ را پذیرفته است.«من زندگی خوبی داشتم وازمرگ خود متاسف نیستم» برونر سودارث,2008,ص 158 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

20. تدابیر پرستاری در مرحله پذیرش: • حمایت از خانواده به ادامه حضور در در کنار بیمار • اموزش به مددجو درباره پیشرفت مورد انتظار بیماری • براوردن ارزوهای مناسب وممکن • ممانعت از خودکشی معماریان,1382,ص 273 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

21. اهداف درمراقبت پرستاری درمراحل اخر زندگی • هدف از مراقبت پرستاری در این مددجویان فراهم اوردن شرایط برای مرگ راحت همراه با حفظ شخصیت واحترام است. فرایند مرگ سه جانبه است (بیمار, پرستار وخانواده)(معماریان,1390,ص 276) • اهداف درمانی از درمان های تهاجمی مبتنی بر علاج بیماری به سمت مراقبت های ارامش بخش تغییر میابند. انگاه در تصمیم گیری های مربوط به درمان , مسائلی چون رفع علایم وکیفیت زندگی بیمار/خانواده اهمیت چشمگیری پیدا می کنند.(برونر سودارث,2008,ص 136) جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

22. مراقبت های اسایشگاهی: • درایالات متحده , اسایشگاه یک مکان نیست بلکه به معنای مراقبت هایی است که مختص دوران پایانی زندگی بوده ودر ان پایان زندگی هم به عنوان یکی دیگر از مراحل تکامل به شمار می اید. • جنبش اسایشگاهی در ایالات متحده بر مبنای این عقیده پایه ریزی شد که در طول بیماری های لاعلاج است که زندگی معنا ومفهوم پیدا میکند وبهترین مکان برای ارائه مراقبت های اسایشگاهی خانه میباشد یعنی جایی که برای طولانی کردن زمان فیزیولوژی مردن, هیچ اقدام تکنولوژی صورت نمیگیرد. برونر سودارث,2008,ص125 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

23. مراقبت های اسایشگاهی: • هدف از مراقبت های اسایشگاهی ان است که بیمار در خانه باقی مانده واطراف وی را افراد واشیایی احاطه کرده باشند که در سرتاسر زندگی برایش حائز اهمیت بوده اند.این مراقبت ها زندگی را طولانی نمیکند بلکه به بیمار وخانواده کمک میشود تا فرایند مرگ را بشناسند وتا هر زمان که ممکن است بطور کامل زندگی کنند. • مراقبت های اسایشگاهی در خانه خود بیمار, بیمارستان واقامتگاه های مخصوص(واحد های خصوصی – واحد های اجتماعی) انجام میگیرد. جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

24. اصول وضوابط مراقبت های اسایشگاهی: • مرگ باید پذیرفته شود • مراقبت کلی از بیمار باید توسط تیمی متشکل از رشته های تخصصی مختلف که بطور مداوم با هم در ارتباط هستند صورت پذیرد تا بتوان بهتر مراقبت هارا اداره کرد. • درد ودیگر نشانه های بیماری لاعلاج باید تحت کنترل درایند. • از بیمار وخانواده باید به عنوان یک واحد منفرد, مراقبت بعمل اورد. • مراقبت از بیمار در حال مرگ در خانه ضروری است. • اعضای خانواده داغدیده نیز باید تحت مراقبت قرار گیرند. • تحقیقات واموزش ها باید همچنان ادامه یابند. برونر سودارث,2008,ص 125 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

25. انواع مراقبت های اسایشگاهی در سطح خانه • مراقبت های پرستاری: توسط پرستار حرفه ای وتحصیل کرده یا تحت نظارت وی به صورت 24 ساعته انجام میگیرند. • خدمات اجتماعی پزشکی • خدمات پزشکی • خدمات مشاوره ای من جمله مشاوره های تغذیه ای • کمک به بهداشت ونظافت خانه/خانه داری • فیزیوتراپی/کار درمانی/گفتار درمانی برونر سودارث,2008,ص 129 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

26. ادامه مراقبت های اسایشگاهی در سطح خانه • خدمات داوطلبانه • مراقبت های پیگیری در دوره عزاداری(تا 6 ماه پس از مرگ بیمار ادامه میابد) • تامین ضروریات پزشکی برای تسکین بیماری لاعلاج • تامین تجهیزات ولوازم پزشکی برای تسکین بیماری لاعلاج • تجویز داروبرای تسکین بیماری لاعلاج برونر سودارث,2008,ص 129 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

27. حقوق افراد در حال مرگ: من حق دارم: • همچون یک فرد زنده درمان شوم تا بمیرم. • احساس امیدواری را حفظ کنم, گرچه تمرکز روی ان قابل تغییر است. • توسط کسانی که میتوانند احساس امید را درمن حفظ کنند, مراقبت شوم گرچه این قابل تغییر است. • احساسات وذهنیاتم را در مورد نزدیک شدن به مرگ از راه مورد نظر خود بیان کنم. • فریب نخورم. دوگاس, 1382,ص ص 850-851 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

28. حقوق افراد در حال مرگ: • از سوی خانواده مورد حمایت قرار گرفته وبه انان در پذیرش مرگ کمک کنم. • در صلح وصفا وبا متانت بمیرم. • شخصیت خود را حفظ کرده, توسط دیگران مورد قضاوت قرار نگیرم. • در تصمیم گیری های مربوط به مراقبتم شرکت کنم. • انتظاراتی در مورد ادامه توجهات پزشکی وپرستاری تا حد اهداف معالجه تا رسیدن به اهداف راحتی داشته باشم. دوگاس, 1382,ص ص 850-851 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

29. حقوق افراد در حال مرگ: • تنها نمیرم • از درد خلاص شوم. • به سوالاتم به درستی پاسخ داده شود. • بحث کنم ومذاهب یا تجارب معنوی خود را انطور که منظورم است برای دیگران شرح دهم. • بدنم را تطهیر کرده وبعد از مرگ ان را محترم بشمارند. • علاوه بر علاقه مندی وحساسیت ودانش افرادی که تلاش میکنند نیازهای مرا درک کنند, مراقبت شوم وانها باید بتوانندرضایت مرا هنگام مرگ فراهم سازند. جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

30. اوتانازی: • به معنای مرگ راحت که در ان با اجرای اقداماتی یا عدم اجرای عملکردی خاص که حیات انسان به ان وابسته است, می باشد. • فعال: پزشک با تقاضای بیمار وخانواده اش یا حتی بدون تقاضای انها از روی ترحم با تجویز داروهای کشنده به زندگی فرد خاتمه میدهد. • انفعالی: پزشک از ادامه مداوای بی فایده وتلاش برای زنده نگه داشتن بیمار غیر قابل علاج یا وسایل مصنوعی خودداری میکند. معماریان,1390,ص 279 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

31. دیدگاهها در رابطه با اوتانازی: • مجاز بودن یوتانازی: انسان صاحب ومالک خویشتن است و او تا هنگامی که از لذایذ زندگی بهره مند میشود به زندگی خود ادامه میدهد, اما اگر زندگی برایش تلخ وناگوار شد حق دارد به ان خاتمه دهد ورهسپار دیار عدم شود. پزشک از یک سو بیمار غیر قابل علاج را از تحمل عذاب وشکنجه های روحی راحت میسازد , از طرفی اطرافیان وپرستاران بیمار را از دشواری هاومصائب مراقبت وتحمل عذاب وشکنجه های روحی راحت میسازد واز سوی دیگر, تخت بیمارستان ونیروهای امدادگر را از بیمار غیر قابل علاج ورساندن کمک های بی فایده ازاد می کند. معماریان,1390,ص 279 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

32. دیدگاهها در رابطه با اوتانازی: • غیر مجاز بودن یوتانازی: در این رابطه مسایل قانونی واخلاقی بسیاری شکل گرفته نظیر اینکه ایا با توجه به صلاحیت ذهنی وقابلیت های تصمیم گیری در بیمار می توان به ارادی بودن وصحت در خواست وی مبنی بر انجام خودکشی با کمک پزشک مطمئن بود, ایا وجود افسرگی بالینی درمان نشده یا مشکلات دیگر نمیتواند علت این درخواست باشد واینکه • ایا این اقدام واقعا صحیح است یا از سوی بیمار صحیح درک شده است. معماریان,1390,ص 279 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

33. دیدگاهها در رابطه با اوتانازی: • سازمان های پزشکی وپرستاری صراحتا با کمک به خودکشی مخالفت کرده اند و در بیانیه ANA به صراحت اعلام گردیده پرستاران در صورت انجام عملکرد مذکور از اصول وضوابط پرستاری تخطی کرده اند. معماریان,1390,ص 279 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

34. دیدگاهها در رابطه با اوتانازی: • اسلام قتل نفس را جز از طریق قصاص یا حدود الهی تجویز نمیکند. خداوند در سوره اسرا ایه 33 میفرماید: کسی را که خدا کشتن او را حرام کرده نکشید, مگر به حق وهرکس که به ستم کشته شود به اولیا او قدرت واختیار قصاص داده شده. • اسلام تقاضای بیمار واطرافیانش را برای مرگ راحت اجازه نمیدهد , زیرا ایام باقیمانده عمر بیمار وحتی ساعات ودقایق ان برایش ارزشمند وسرنوشت ساز خواهد بود واگر صالح باشد تحمل درد وصبر باعث تکامل نفس واگر گناه کار باشد تحمل درد وصبر باعث تزکیه نفس وتخفیف گناهان او می شود معماریان,1390,ص 279 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

35. مراقبت های پس از مرگ: • عموما قبل از مرگ عملکرد های بدنی بتدریج کاهش یافته وباتغییر رنگ پوست یالکه لکه شدن ان مواجه خواهیم بود. • به محض قطع عملکردهای حیاتی , بدن شروع به تغییر میکندوبه رنگ ابی یا تیره درامده وظاهری موم مانند پیدا میکند, سردشده وخون در برخی مناطق وابسته به وضعیت (مثلا پشت وساکروم در وضعیت بدنی طاق باز) تجمع می یابد,تخلیه ادرار ومدفوع نیز صورت میگیرد • بلا فاصله پس از مرگ, باید به خانواده ها اجازه داد یا انها را تشویق کرد تا ساعاتی را با فرد متوفی سپری سازند. • پرستار باید برای اماده سازی جسد وانتقال ان به سرد خانه از خط مشی ها استفاده کند. • , Yarboro,2005 • برونر سودارث,2008,ص 153, جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

36. جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

37. منابع: • معماریان, ربابه (1390), کاربرد مفاهیمونظریههایپرستاری (2, تهران: انتشاراتدانشگاهتربیتمدرس)صص268-284 • دوگاس,1382,اصول مراقبت از بیمار, ج2, انتشارات گلبان, صص842-855 • برونر سودارث, 2008, بیماری های سرطان و مراقبت های خاص مراحل پایان زندگی • Yarbroet al, Cancer nursing: principles and practice, 6th edi, Jones and Bartlett, Boston, 2005.pp1745-1755 جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد

38. با تشکر از توجه شما جعفری دانشجوی کارشناسی ارشد