De hervorming van de GGZ in Zuid-West-Vlaanderen

1. Infonamiddag Welzijnsconsortium 27/02/2014 De hervorming van de GGZ in Zuid-West-Vlaanderen Door SoetkinKesteloot Netwerkcoördinator GGZ regio Zuid-W-Vl

2. Enkele cijfers uit een onderzoek van denktank ItineraInstitute (2013): 1 Vlaming op 4 krijgt in zijn leven te maken met een geestelijk gezondheidsprobleem

3. Slechts 1 op 3 personen zoekt professionele hulp. • 31% weet niet waar ze hulp kunnen vinden. • 15% zoekt geen hulp omwille van het prijskaartje. • 32% stelt het zoeken van hulp uit omwille van financiële redenen.

4. België zit met drie zelfdodingen per dag in de top drie van Europa. West-Vlaanderen scoort het hoogst van alle Vlaamse provincies

5. 27% van het ziekteverzuim boven 15 dagen kent een psychische oorzaak

6. België blijft wereldwijd koploper in het opnemen van patiënten in psychiatrische instellingen. Het aantal gedwongen opnamen is met 42% gestegen tussen 1999 en 2008

7. Hervorming van de geestelijke gezondheidszorg “art. 107”

8. Uitgangsprincipes Zorgvernieuwing in de GGZ moet leiden tot • Zorg op maat vanuit het stepped-care principe • Principes van empowerment en rehabilitatie • Continuïteit van de zorg • Zorgcoördinatie maar ook een vertrouwensrelatie tussen cliënt en hulpverleners • Naast het medisch model wordt extra aandacht gevraagd voor herstel, integratie en participatie • Meer samenwerking met niet-GGZ-actoren • Hanteren van evidence-based of best-practice toepassingen.

9. Doelen en te verwachten resultaten Concreter: - wachtlijsten minimaliseren - alternatieven uitbouwen op intramurale zorg in samenwerking met GGZ-partners en diverse niet-GGZ- diensten - opvolging realiseren binnen het leefmilieu na ontslag - gezondheids- en welzijnsdiensten ondersteunen bij cliënten met psychische problemen - preventie / vroeginterventie uitbouwen - keuzevrijheid van de patiënt blijft uitgangsprincipe maar patiënt meldt zich aan bij een netwerk ipv bij een voorziening

10. Art. 107 – nieuw GGZ-model • doelgroep: volwassenen • Financiering: herallocatie van bedden in ziekenhuizen + bijkomende middelen • Samenwerken in netwerk met GGZ-partners en eerstelijnspartners uit de regio

12. Met geestelijke gezondheidszorgorganisaties: • Met psychiatrische ziekenhuizen en psychiatrische afdelingen van algemene ziekenhuizen • PZ H.Familie Kortrijk • PC Menen • PAAZ AZ Groeninge • PAAZ OLVL Ziekenhuis Waregem • Met initiatieven beschut wonen • De Bolster, Eigen Woonst, De Rank • Met CGG Mandel-Leie • Met Kompas vzw en MSOC Met familie- en patiëntenvertegenwoordigers

13. Met eerstelijnsdiensten: • SEL Zuid-West-Vlaanderen • Huisartsenkring Zuid-West-Vlaanderen • CAW Stimulans • MetWelzijnsconsortium (regionale welzijnsraad) + verschillende diensten worden betrokken bij specifieke thema’s binnen de hervorming (bv. LOGO Leieland, sociale huisvestingsmaatschappijen, tewerkstellingsactoren, OCMW’s…)

14. 5 functies • Functie 1: Activiteiten inzake preventie en promotie van GGZ, vroegdetectie, screening en diagnosestelling • Functie 2: Ambulante intensieve behandelteams voor zowel de acute als chronische GGZ- problemen • Functie 3: Rehabilitatieteams die werken rond reïntegratie • Functie 4: Intensieve residentiële behandelunits voor zowel de acute als chronische GGZ- problemen indien ziekenhuisopname noodzakelijk is • Functie 5: Specifieke woonvormen waarin zorg aangeboden kan worden indien het thuismilieu of het thuisvervangend milieu niet in staat is om de nodige zorg te organiseren

15. Functie 1 Preventie, vroegdetectie, vroeginterventie, deskundigheidsbevordering en promotie van GGZ • Bundelen van preventie- en beeldvormingsinitiatieven (voor grote publiek) • Stigma van geestelijke problemen/GGZ doorbreken • Beeldvormingsacties in culturele centra, bibliotheken… • GGZ-liaison (advies, coaching, aanreiken instrumenten, screening…) (voor hulpverleners) • Door PZT Vesta • Vormingsaanbod rond GGZ-thema’s – info bij PZT Vesta • Coaching van lokale besturen – door LOGO Leieland

16. Functie 1 • Psycho-educatie (voor patiënten en familieleden) • Praatkaffee In Balans voor familieleden van patiënten met persoonlijkheidsproblematiek in Track Kortrijk • 4x per jaar • Volgende editie: • met dr. Stuer en dr. Debusscher (PZ H. Familie) • Op dinsdag 22 april 2014 om 19u30 • Track Kortrijk, Conservatoriumplein • Meer info: via www.psyzuid.be of praatkaffee.inbalans@gmail.com

17. Functie 2: mobiele teams Belangrijke vernieuwing: opstart van mobiele teams acute of chronische GGZ-problemen F2A: crisisteam – acute situaties (binnen 24u) F2B: langdurig team – langdurige begeleiding Voor Zuid-West-Vlaanderen: Mobiele teams in regio Menen-Wevelgem-Wervik + Dadizele Voorlopig nog niet regio-dekkend

19. Impact: intensief, mobiel, psychiatrisch, ambulant, crisis, thuis → psychiatrisch crisisteam Doel: Bij psychische crisissen hospitalisatie op spoed of in PZ vermijden of verkorten

20. Doelgroep? Volwassenen met een ernstige psychische aandoening + 16 jaar In crisis of met nood aan intensieve begeleiding Thuis of in spoedgevallendienst / opnamedienst psychiatrisch ziekenhuis Uit Menen, Wervik, Wevelgem (+ deelgemeenten) + Dadizele

21. Hoe? Binnen de 24u aanwezig na aanmelding (ook in weekend) uiterst dringende situaties → naar spoed Wat doen we: Ondersteuning bieden aan cliënt en omgeving (familie, andere hulpverleners…) Indien nodig aanklampend werken (proberen motiveren tot behandeling) Zorgcoördinerende rol + snel op zoek gaan naar toekomstig zorgaanbod

22. Praktisch: Aanmelding: Enkel via huisarts of psychiater of lid van Netwerk GGZ Op telefoonnummer: 0471/ 12 40 56 Via e-mail: info@impact.cigb.be Intake Binnen 24u eerste bezoek (ook in weekend) Altijd met 2 begeleiders om veiligheid te verhogen Intake wordt volgende dag besproken op briefing van team → beslissing of cliënt geïncludeerd wordt in Impact-team, toch opgenomen moet worden, verder doorverwezen kan worden… → communicatie over deze beslissing aan verwijzer en huisarts

23. Praktisch: Begeleiding: Door psychiatrisch verpleegkundigen + indien nodig door psychologe, maatschappelijk werker of ergotherapeute Binnen 72u na intake: gesprek met psychiater (indien nodig ook aan huis) Gemiddelde duur begeleiding: 4 weken (max. 8 weken) Bereikbaarheid team: In week: tussen 8u en 20.30u In weekend: tussen 8.30u en 17u ‘s Nachts: tel. permanentie door opnamedienst PCM

24. Praktisch: Onkostenvergoeding Intake: gratis €5 of €2 afhankelijk van inkomen Max. €10 of €4 per week Consult bij psychiater: Volgens RIZIV-tarieven Caseload: Gemiddeld 25 à 30 cliënten per dag

25. Team: Teamcoördinator: Caroline Hubaux Psychiater: dr. Luc Renier Psychologe: ReinhildeBossaer Maatschappelijk werkster: Ellen Olivier Ergotherapeute 8.5 VTE psychiatrische thuiszorgbegeleiders + ondersteuning door drugsverslavingsdeskundige → Totaal: 10,60 VTE voor regio Menen- Wevelgem- Wervik-Dadizele

26. Contactgegevens Impact-team: Contactpersoon: Caroline Hubaux Tel-nummer: 0471/ 12.40.56 E-mail: info@impact.cigb.be Adres: Benediktinessenstraat 16 8930 Menen

27. Stand van zaken na 1 jaar werking (02/2013 tot 02/2014): • Totaal aantal aanmeldingen: 338 • Waarvan 26 exclusies (door weigering cliënt, regio, te acuut of te chronisch) • Waarvan 52 inclusies zonder opstart begeleiding (enkel intake) • Waarvan 260inclusies met opstart begeleiding

30. Diagnose • Voornamelijk stemmingsstoornissen • Ook verslavingsproblematieken (alcohol, drugs, medicatie) en persoonlijkheidsproblemen • Veelal comorbiditeit bv. stemmingsstoornissen en verslaving alcohol/drugs

31. Gemiddelde duur begeleiding:

32. Vervolgzorg • Bij 75 % van cliënten: • psychiater ambulant • privé-psycholoog • CGG Mandel & Leie • opname in PZ (< 10%) • Amphora (< 10 %) • CAW Z-W-Vl • OCMW’s • Thuiszorgdiensten • Kompas • Activiteitencentrum • …

34. Amphora:ambulante, mobiele, psychiatrische hulpverlening, ondersteunend, rehabiliterend, aanvullend/aanklampend Doel: de levenskwaliteit en de tevredenheid op de verschillende (levens)domeinen optimaliseren (her)opnames voorkomen en / of verkorten

35. Doelgroep Volwassenen met een ernstige psychiatrische aandoening + 16 jaar Met beperkingen in het sociaal functioneren Chronisch verloop van de stoornis Met deficits op meerdere levensdomeinen (wonen, werken, vrije tijd, zelfzorg…) Uit Menen-Wevelgem-Wervik(en deelgemeenten), Heule, Bissegem, Aalbeke, Marke & Dadizele

36. Wat doen wij? (langdurige) ondersteuning en begeleiding bieden in de thuissituatie Ondersteunen van mantelzorgers en familie Coördineren en adviseren van het netwerk Vorming en psycho-educatie geven aan cliënt en familie

37. Praktisch: Aanmelding: Door iedereen: huisarts, psychiater, thuiszorgdienst, familie, cliënt… Via PZT Vesta: 056/26.11.27 of 0498/52.41.73 (tussen 8u en 17u) Via e-mail: info@pztvesta.be

38. Praktisch: Intake: Binnen 10 werkdagen Door medewerker van PZT Vesta Intake wordt besproken op het intake-overleg (met coördinator, psychiater, maatschappelijk werker…) → beslissing of cliënt geïncludeerd wordt in Amphora-team, beter naar andere diensten verwezen kan worden… → communicatie over deze beslissing aan cliënt en doorverwijzer + afspraken over eerste bezoek Amphora

39. Praktisch: Begeleiding: Door psychiatrisch verpleegkundigen + indien meerwaarde door psychologe, maatschappelijk werker en ergotherapeute Ondersteuning van het team door psychiater Gemiddeld 1 huisbezoek om de twee weken, bij (dreigende crisis) intensievere contacten mogelijk Duur van begeleiding: afhankelijk van zorgvraag → wordt op regelmatige basis geëvalueerd

40. Praktisch: Begeleiding: Enkel in de week van 8u tot 17u Telefonische permanentie tussen 17u en 20.30u Onkostenvergoeding Intake: gratis €5 of €2 afhankelijk van inkomen Max. €10 of €4 per week

41. Caseload Ongeveer 25 cliënten per thuiszorgbegeleider → duur van wachtlijst: ongeveer 1 maand

42. Team: Teamcoördinator: Caroline Hubaux Psychiater: dr. Luc Renier Psychologe Maatschappelijk werkster: Ellen Olivier Ergotherapeute Zorgcoördinatie, advies en intakes door PZT Vesta 4,5 VTE thuiszorgbegeleiding + ondersteuning door drugsverslavingsdeskundige en arbeidsdeskundige (GTB) TOTAAL: 7,1 VTE

43. Contactgegevens Amphora-team: Contactpersoon: Veronique Vanoosthuyze Aanmeldingsnr.: 0498/52.41.73 (PZT Vesta) Info-nummer: 0471/12.42.10 E-mail: info@amphora.cigb.be Adres: Benediktinessenstraat 16 8930 Menen

44. Stand van zaken na 1 jaar werking: • Totaal aantal aanmeldingen: • 109 aanmeldingen • Waarvan 89 effectief opgestart • Geen inclusie na intake: 20 • Heroriëntering naar andere partners: 14 • Vnl. CGG 60+-team, Impact, CAW, DOP, VDIP… • Weigering cliënt: 6 • Aantal afrondingen: 53 • Totaal gevolgde casussen: 178 casussen • Gemiddelde duur begeleiding • Ongeveer 2 jaar

46. Belangrijkste verwijzers • Psychiatrisch Centrum Menen • Psychiaters ambulant PCM • Impact • Cliënt/familie • CAW • OCMW’s • Eigen Woonst • Huisarts • Familiezorg • Huis van de Mens • DOP • AZ Groeninge • …

48. Meest voorkomende diagnose: • Psychotische stoornis • Stemmingsstoornis • Verslavingsstoornis • Persoonlijkheidsstoornis • Vaak comorbiditeit (bv. Stemming en verslaving) • Mentale retardatie : enkele casussen, werkbaar

49. Aanmeldingsnummer mobiele teams West-Vlaanderen • Noord-West-Vlaanderen • Mobiel crisisteam: 050/47.01.50 • Mobiel behandelteam antenne Brugge: 0479/05.80.05 • Mobiel behandelteam antenne Houtland: 0479/78.77.05 • Midden-West-Vlaanderen • Mobiel team acuut: 051/434.107 • Mobiel team langdurig: 051/434.107 • Zuid-West-Vlaanderen • Impact (crisisteam): 0471/ 12.40.56 • Amphora (langdurig team): 0498/52.41.73 • Ieper-Diksmuide • Mobiele team acute psychiatrische zorg: 057/23.91.85 • Mobiele team langdurige psychiatrische zorg: 057/23.91.89

50. Functie 3: psychosociale rehabilitatieteams die werken rond herstel en sociale inclusie Voor personen met een langdurige en ernstige psychiatrische problematiek Cliënten integreren zich in de maatschappij en in beroepsleven: zo autonoom mogelijk leven Betrokkenheid van diverse actoren uit verschillende levensdomeinen (tewerkstelling, huisvesting, welzijn, lokale besturen, thuiszorg, vrije tijd…)