150 likes | 359 Vues
Nám. Nám er varanleg breyting á atferli, vegna þjálfunar. Einfaldasta gerð náms er tengslanám. Það skiptist í viðbragðs-skilyrðingu og virka skilyrðingu. Viðbragðsskilyrðing. Viðbragðsskilyrðing snýst um tengsl milli áreita og ósjálfráðra viðbragða.
E N D
Nám Nám er varanleg breyting á atferli, vegna þjálfunar. Einfaldasta gerð náms er tengslanám. Það skiptist í viðbragðs-skilyrðingu og virka skilyrðingu
Viðbragðsskilyrðing • Viðbragðsskilyrðing snýst um tengsl milli áreita og ósjálfráðra viðbragða. • Pavlov varð fyrstur til að rannsaka viðbragðs-skilyrðingu. • Honum tókst að tengja ýmis áreiti við þá svörun hunda að slefa. • hljóðmerki, mislit ljós og fl.
Hundur Pavlovs slanga fyrir slefið festingar slefmælir
Nokkur dæmi um meðfædd viðbr. Áreiti (ÓÁ) Meðfædd viðbrögð (ÓS) sjáöldur dragast saman blikka augum blikka augum spark hnerri hækkaður blóðþrýstingur finndu sjálf/sjálfur fleiri • ljós • blásið í auga • aðvífandi hlutur (högg) • högg á hnjá-sin • t.d. ryk í nefi • stress
Að skilyrða viðbrögð: • Öll viðbrögð má framkalla með því að tengja ný áreiti við þau sem upprunalega framkalla viðbragðið, nógu oft. • Ekki má muna miklu í tíma • og ekki er alveg sama hvaða áreiti tengist hvaða svörun • Mismunandi er hve oft þarf að endurtaka pörunina áður en festing verður
Útskýring hugtaka • Óskilyrt áreiti er áreiti sem vekur meðfætt viðbragð • Óskilyrt svörun er það sama og meðfætt viðbragð • dæmi: • matur (ÓÁ) veldur slefmyndun (ÓS) • ljós (ÓÁ) veldur samdrætti sjáaldra (ÓS)
frh. Skilyrt áreiti (SÁ) er nýtt áreiti sem tengt er óskilyrtu áreiti nógu oft til að það fer að framkalla sama viðbragð (SS) Viðbragð framkallað af nýja áreitinu kallast skilyrt svörun. Viðbragðið er þó oftast minna en hið upprunalega. d:
Endurtekin samfylgd SÁ og ÓÁ leiðir til festingar(þ.e. viðbragðið hefur verið skilyrt) • (Tímabilið á meðan samfylgdin á sér stað kallast festingarskeið)
Slokknunverðurþegarskilyrtaáreitiðerbirteitt en óskilyrtaáreitinuersleppt,tengingrofin Slokknunerekkisamaoggleymskasbr. sjálfkvæmendurheimt
Alhæfing: • þegar skilyrt svörun (SS) hefur verið tengd við ákveðið áreiti, vekja svipuð áreiti einnig samskonar svörun • Dæmi: Þegar slef er framkallað með bjölluhljóði af ákveðinni tíðni, slefar hundurinn einnig við bjöllum með líkri tíðni.
Sundurgreining: Mismunandi viðbrögð við líkum áreitum Dæmi: umferðaljós viðbrögð við brunabjöllu og skólabjöllu.
Tilbrigði við skilyrðingar • samskilyrðing: SÁ og ÓÁ birtast samtímis og fara samtímis • biðskilyrðing: SÁ birtist ögn á undan ÓÁ og varir uns svörun verður • slóðaskilyrðingar: SÁ birtist á undan ÓÁ og fer áður en ÓÁ kemur
Merkingarskilyrðing: Orð eru stundum jákvætt eða neikvætt skilyrt.Dæmi: • Nöfn fólks, • orð í auglýsingum • ( “gott”, “ódýrt” ) • og fleira…
Óbeitarskilyrðinger frábrugðin venjulegri viðbragðs-skilyrðingu á a.m.k. þrjá vegu: 1. Ein tenging er nóg(ein pörun áreita). 2. Langur tímilíður á milli áreita. 3. Valbundin skilyrðing, bundin bragði (eða lykt) Þetta virðist vera meðfætt