1 / 54

Dạy học gắn liền với trải nghiệm sản xuất qua chủ đề Địa lí Công nghiệp 12

Du1ea1y hu1ecdc theo chu1ee7 u0111u1ec1 lu00e0 hu00ecnh thu1ee9c tu00ecm tu00f2i nhu1eefng khu00e1i niu1ec7m, u0111u01a1n vu1ecb kiu1ebfn thu1ee9c nu1ed9i dung bu00e0i hu1ecdcu2026 cu00f3 su1ef1 giao thoa tu01b0u01a1ng u0111u1ed3ng lu1eabn nhau, du1ef1a tru00ean cu01a1 su1edf cu00e1c mu1ed1i liu00ean hu1ec7 vu1ec1 lu00ed luu1eadn vu00e0 thu1ef1c tiu1ec5n u0111u01b0u1ee3c u0111u1ec1 cu1eadp u0111u1ebfn trong cu00e1c mu00f4n hu1ecdc hou1eb7c cu00e1c hu1ee3p phu1ea7n cu1ee7a mu00f4n hu1ecdc u0111u00f3 lu00e0m thu00e0nh nu1ed9i dung hu1ecdc trong mu1ed9t chu1ee7 u0111u1ec1 cu00f3 u00fd nghu0129a hu01a1n, thu1ef1c tu1ebf hu01a1n, nhu1edd u0111u00f3 hu1ecdc sinh cu00f3 thu1ec3 tu1ef1 hou1ea1t u0111u1ed9ng nhiu1ec1u hu01a1n u0111u1ec3 tu00ecm ra kiu1ebfn thu1ee9c vu00e0 vu1eadn du1ee5ng vu00e0o thu1ef1c tiu1ec5n.

AshlynnMedhurst
Télécharger la présentation

Dạy học gắn liền với trải nghiệm sản xuất qua chủ đề Địa lí Công nghiệp 12

An Image/Link below is provided (as is) to download presentation Download Policy: Content on the Website is provided to you AS IS for your information and personal use and may not be sold / licensed / shared on other websites without getting consent from its author. Content is provided to you AS IS for your information and personal use only. Download presentation by click this link. While downloading, if for some reason you are not able to download a presentation, the publisher may have deleted the file from their server. During download, if you can't get a presentation, the file might be deleted by the publisher.

E N D

Presentation Transcript

  1. A - ĐẶT VẤN ĐỀ 1.Lý do chọn đề tài Sự phát triển kinh tế - xã hội trong bối cảnh toàn cầu hoá đặt ra những yêu cầu mới đối với người lao động, do đó cũng đặt ra những yêu cầu mới cho sự nghiệp giáo dục thế hệ trẻvà đào tạo nguồn nhân lực. Một trong những định hướng cơ bản của việc đổi mới giáo dục là chuyển từ nền giáo dục mang tính hàn lâm, kinh viện, xa rời thực tiễn sang một nền giáo dục chú trọng việc hình thành năng lực hành động, phát huy tính chủđộng, sáng tạo của người học. Đó cũng là những xu hướng quốc tế trong cải cách phương pháp dạy học (PPDH) ởnhà trường phổ thông: Chuyển từ học tập trên lớp sang hình thức học tập đa dạng, chú ý các hoạt động ngoại khóa, trải nghiệm sáng tạo... (Nghị quyết Hội nghị lần thứ 8 Ban chấp hành Trung ương (khóa XI) vềđổi mới căn bản toàn diện Giáo dục) đã chỉ rõ. Thông qua những nội dung kiến thức đã học để giúp học sinh tiếp cận với các hoạt động sản xuất kinh doanh ởđịa phương để phát hiện những thế mạnh cũng như những khó khăn tại địa phương nơi mình sinh sống, đây cũng chính là cơ sở thực hiện nguyên lý “Học đi đôi với hành, lý luận gắn liền với thực tiễn, nhà trường gắn liền với gia đình và xã hội”. Qua thực tế khảo sát địa bàn thì việc tổ chức dạy học gắn liền với sản xuất kinh doanh chưa được nhìn nhận trên góc độ lí luận dạy học, chỉ một sốtrường vừa học vừa dạy nghề có gắn với sản xuất kinh doanh nhưng hiệu quảchưa cao. Những hoạt động sản xuất kinh doanh ởđịa phương rất đa dạng nhưng gần như chưa được giáo viên và nhà trường biết đến. Trong khi đó việc trải nghiệm trên các lĩnh vực giúp cho quá trình học tập của học sinh trở nên hấp dẫn hơn, sâu sắc hơn, giúp người học trải nghiệm sáng tạo, góp phần hình thành phẩm chất năng lực của học sinh; góp phần thực hiện giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng, cung cấp nhân lực trực tiếp tại địa phương. Với những lí do trên tôi thực hiện đề tài:“Dạy học gắn liền với trải nghiệm sản xuất kinh doanh ở Huyện Diễn Châu qua chủđềĐịa lí Công nghiệp lớp 12 THPT”với mong muốn góp phần nâng cao chất lượng dạy và học. 2. Mục tiêu nghiên cứu Nghiên cứu, xây dựng: Dạy học gắn liền với trải nghiệm sản xuất kinh doanh tại huyện Diễn Châu qua chủđề“Địa lí công nghiệp” lớp 12 THPT. Nhằm nâng cao sự liên hệ giữa lý thuyết với thực tiễn, thực hiện hiệu quảđổi mới phương pháp dạy học. Phát huy tính tích cực chủđộng sáng tạo, tạo tính hứng thú trong học tập, giúp học sinh được trải nghiệm thực tiễn cuộc sống, góp phần hình thành một số phẩm chất năng lực của học sinh; góp phần thực hiện giáo dục hướng nghiệp, định hướng phân luồng, cung cấp nhân lực cho địa phương. 3. Nhiệm vụ nghiên cứu 1 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  2. - Tìm hiểu nghiên cứu những vấn đề cốt lõi trong dạy học theo hướng phát triển năng lực. - Vận dụng dạy học gắn với thực tiễn ở một sốcơ sở sản xuất kinh doanh tại địa phương qua chủđề Công nghiệp. 4. Phạm vi nghiên cứu - Nghiên cứu áp dụng cho học sinh khối 12 tại đơn vịcông tác trong năm học 2018 – 2019 và 2019 -2020. - Nghiên cứu xây dựng chủđề dạy học “Địa lí Công nghiệp Việt Nam” bằng dạy học gắn liền trải nghiệm sản xuất kinh doanh tại địa phương. - Phạm vi và khảnăng nhân rộng cho tất cảcác đối tượng học sinh khối 12, áp dụng cho dạy học đại trà ở tất cảcác trường THPT, hay ôn thi ĐHCĐ góp phần phân luồng học sinh sau THPT. 5. Phương pháp nghiên cứu Để nghiên cứu đề tài chúng tôi sử dụng các phương pháp sau: - Phương pháp nghiên cứu tài liệu. - Phương pháp quan sát. - Phương pháp phân tích, tổng hợp. - Phương pháp thống kê. 6. Điểm mới của đề tài Đề tài: “Dạy học gắn liền với trải nghiệm sản xuất kinh doanh ở Huyện Diễn Châu qua chủđềĐịa lí Công nghiệp lớp 12 THPT” có những điểm mới như sau: - Góp phần phát huy tính tích cực của học sinh( Các em thể hiện tinh thần tự học, tự nghiên cứu, các em được rèn luyện thêm về các kỹnăng giao tiếp; lắng nghe; trình bày suy nghĩ ý tưởng; hợp tác; đảm nhận trách nhiệm; quản lí thời gian; tìm kiếm và xửlí thông tin…), tăng cường định hướng phát triển năng lực của học sinh thông qua vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn; học sinh có cơ hội được trải nghiệm trên các lĩnh vực khác nhau, từcơ sở thực tiễn, từ các tranh ảnh, video, và các nguồn tài liệu khác... - Giúp người học không chỉ vận dụng kiến thức trải nghiệm thực tế vào bài học mà qua đó còn khắc sâu được kiến thức, tạo tính hứng thú trong học tập… - Cũng qua đây các em biết thêm thế mạnh và hạn chế của địa phương trong quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa, biết rõ hơn về tình hình phát triển công nghiệp tại nơi mình sinh sống, các em được trực tiếp quan sát, tham gia quy trình sản xuất một số sản phẩm... từđócó định hướng tốt hơn cho việc lựa chọn nghề nghiệp của bản thân. 2 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  3. B - NỘI DUNG Chương 1. CƠ SỞ LÍ LUẬN VÀ CƠ SỞ THỰC TIỄN CỦA ĐỀ TÀI 1.1. Tổng quan về các công trình nghiên cứu liên quan đến đề tài Đổi mới PPDH là một trong những nhiệm vụ quan trọng của đổi mới giáo dục. Đổi mới phương pháp nhằm nâng cao chất lượng dạy học là vấn đề quan tâm hàng đầu. Định hướng quan trọng trong đổi mới PPDH là phát huy tính tích cực, tự lực và sáng tạo, phát triển năng lực cộng tác làm việc của người học. Đó cũng là xu hướng quốc tế trong cải cách PPDH ởnhà trường phổ thông. Qua tìm hiểu các đềtài SKKN đã làm của các giáo viên, tôi thấy đã có nhiều đềtài đề cập đến vấn đềđổi mới PPDH cho học sinh như dạy học chủđề, dạy học dự án hay dạy học stem, dạy học trải nghiệm… Trong các công trình nghiên cứu, sách, bài viết sưu tìm được, ngoài đềtài “ dạy học gắn liền với thực tiễn sản xuất ởđịa phương thông qua bộmôn địa lí và một số chủđềliên môn” của tác giảĐặng Đình Kỳ còn lại chưa có công trình nào nghiên cứu chuyên sâu về chủđề dạy học gắn với sản xuất kinh doanh ởđịa phương. Đó là "khoảng trống" về lý luận và thực tiễn đòi hỏi đề tài Sáng kiến phải làm rõ. Kết quả nghiên cứu của đề tài sẽ có những đóng góp về lý luận và thực tiễn đối với dạy học Địa lí trong trường THPT hiện nay. 1.2. Cơ sở lí luận 1.2.1. Một số vấn đề chung về dạy học theo chủđề 1.2.1.1. Khái niệm dạy học theo chủđề: Dạy học theo chủđề là hình thức tìm tòi những khái niệm, đơn vị kiến thức nội dung bài học… có sựgiao thoa tương đồng lẫn nhau, dựa trên cơ sở các mối liên hệ về lí luận và thực tiễn được đề cập đến trong các môn học hoặc các hợp phần của môn học đó làm thành nội dung học trong một chủđềcó ý nghĩa hơn, thực tếhơn, nhờđó học sinh có thể tự hoạt động nhiều hơn để tìm ra kiến thức và vận dụng vào thực tiễn. Tùy theo nội dung chương trình sách giáo khoa hiện nay mà việc xây dựng chủđề dạy học hiện nay có thể là: - Chủđề dạy học trong một môn học. - Chủđề tích hợp liên môn hay chủđề liên môn. 1.2.1.2. Các bước xây dựng chủđề dạy học Để xây dựng một chủđề dạy học đảm bảo tính khoa học và đáp ứng mục tiêu dạy học, có thể tiến hành tuần tựtheo các bước sau: Bước 1: Xác định chủđề. Bước 2: Xác định mục tiêu cần đạt của chủđề. Bước 3: Xây dựng bảng mô tả. Bước 4: Biên soạn câu hỏi bài tập. 3 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  4. Bước 5: Xây dựng kế hoạch thực hiện chủđề. Bước 6: Tổ chức thực hiện chủđề. Thiết kế tiến trình dạy học: - Hoạt động khởi động; Hoạt động hình thành kiến thức; Hoạt động luyện tập; Hoạt động vận dụng; Hoạt động tìm tòi sáng tạo. Với mỗi hoạt động cần có: Mục đích; Nhiệm vụ học tập của học sinh; Cách thức tiến hành 1.2.1.3. Tổ chức dạy học chủđề. - Xây dựng chủđề dạy học. - Biên soạn câu hỏi/bài tập. - Thiết kế tiến trình dạy học. Mỗi hoạt động học được thực hiện theo các bước như sau: + Chuyển giao nhiệm vụ học tập. + Thực hiện nhiệm vụ học tập. + Báo cáo kết quả và thảo luận. + Đánh giá kết quả thực hiện nhiệm vụ học tập. Quá trình dạy học mỗi chủ đề được thiết kế thành các hoạt động học của HS dưới dạng các nhiệm vụ học tập kế tiếp nhau, có thể được thực hiện trên lớp hoặc ở nhà. HS tích cực, chủ động và sáng tạo trong việc thực hiện các nhiệm vụ học tập dưới sự hướng dẫn của GV. 1.2.2. Dạy học gắn với trải nghiệm sản xuất kinh doanh Như chúng ta đã biết hoạt động trải nghiệm sáng tạo là hoạt động giáo dục trong đó từng học sinh được trực tiếp hoạt động thực tiễn trong nhà trường hoặc trong xã hội dưới sự hướng dẫn và tổ chức của nhà giáo dục, qua đó phát triển tình cảm, đạo đức, các kỹ năng và tích luỹ kinh nghiệm riêng của cá nhân. Trải nghiệm sáng tạo là hoạt động được coi trọng trong từng môn học; đồng thời trong kế hoạch giáo dục cũng bố trí các hoạt động trải nghiệm sáng tạo riêng, mỗi hoạt động này mang tính tổng hợp của nhiều lĩnh vực giáo dục, kiến thức, kỹ năng khác nhau. Bằng hoạt động trải nghiệm của bản thân, mỗi học sinh vừa là người tham gia, vừa là người kiến thiết và tổ chức các hoạt động cho chính mình nên học sinh không những biết cách tích cực hoá bản thân, khám phá bản thân, điều chỉnh bản thân mà còn biết cách tổ chức hoạt động, tổ chức cuộc sống và biết làm việc có kế hoạch, có trách nhiệm. Hoạt động trải nghiệm không đơn thuần tại các cơ sở thực tiễn mà có thể trải nghiệm trên nhiều phương tiện khác nhau. 4 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  5. 1.2.2.1. Khái niệm về hoạt động sản xuất kinh doanh Hoạt động sản xuất, kinh doanh được hiểu như là quá trình tiến hành các công đoạn từ việc khai thác sử dụng các nguồn lực sẵn có trong nền kinh tế để sản xuất ra các sản phẩm hàng hoá, dịch vụ nhằm cung cấp cho nhu cầu thị trường và thu được lợi nhuận. 1.2.2.2. Các hình thức dạy học, tổ chức hoạt động trải nghiệm với sản xuất kinh doanh. a. Khai thác, sử dụng tài liệu về sản xuất kinh doanh để tiến hành bài học * Mô tả hình thức: Theo phương án này, việc dạy học môn Địa lí với định hướng gắn với hoạt động giáo dục kinh doanh tại địa phương được thực hiện hoàn toàn trên lớp học. Ở đây chủ yếu khai thác và sử dụng tài liệu về sản xuất, kinh doanh trong quá trình thực hiện nội dung dạy học trên lớp. * Tiến trình - Tìm hiểu cơ sở sản xuất kinh doanh tại địa phương liên quan đến chủ đề để lựa chọn nội dung day học, lập kế hoạch dạy học. Ở đây, mục đích chính là sưu tầm, thu thập các tư liệu, số liệu, sự phát triển của ngành nghề sản xuất kinh doanh của địa phương tại các cơ sở sản xuất kinh doanh, dịch vụ. GV có thể thực hiện hoặc hướng dẫn học sinh và giao cho một số nhóm thực hiện để báo cáo kết quả trên lớp. - Tổ chức dạy học trên lớp, chú ý đến hoạt động học để học sinh được tiếp thu, vận dụng và thảo luận những vấn đề liên quan đến sản xuất và kinh doanh của địa phương. - Giao nhiệm vụ cho học sinh tự tìm hiểu một số vấn đề của cơ sở sản xuất kinh doanh tại địa phương và mở rộng cho ngành nghề khác. - Họp tổ sinh hoạt chuyên môn, rút kinh nghiệm bài học. * Một số lưu ý Giáo viên cần xác định mức độ liên hệ, sử dụng tư liệu trong bài học để lựa chọn thích hợp. Vì thời gian trên lớp có hạn nên GV và HS phải chủ động chuẩn bị trước các tư liệu về sản xuất kinh doanh của cơ sở địa phương. b. Tiến hành bài học tại cơ sở sản xuất kinh doanh. * Mô tả hình thức - Giáo viên cần chọn những bài, nội dung phù hợp mà có thể thực hiện được tại cơ sở sản xuất kinh doanh. * Tiến trình - Tìm hiểu cơ sở sản xuất kinh doanh tại địa phương liên quan đến chủ đề, và liên hệ để khảo sát cơ sở sản xuất/kinh doanh, từ đó lập kế hoạch dạy học. 5 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  6. * Một số lưu ý Với phương án này, khâu chuẩn bị rất quan trọng. Một mặt giáo viên phải làm việc trước với cơ sở để chuẩn bị báo cáo viên, phương tiện dạy học; một mặt, giáo viên phải hướng dẫn học sinh chuẩn bị đọc trước bài ở nhà và những việc cần làm khi thăm quan học tập tại cơ sở. b. Tổ chức tham quan học tập tại cơ sỏ sản xuất kinh doanh * Mô tả hình thức Giáo viên dặn dò HS trước khi tổ chức thăm quan học tập tại cơ sở sản xuất kinh doanh. Khi hướng dẫn học sinh thăm quan, học tập tại cơ sở, ngoài các nội dung thăm quan thông thường, giáo viên phải hướng học sinh liên hệ các hoạt động ở cơ sở với những nộidung đã học. Qua đó vừa giúp học sinh hiểu rõ hơn nội dung học tập vừa thấy được ý nghĩa của việc học tập môn học. * Tiến trình - Tìm hiểu cơ sở sản xuất kinh doanh tại địa phương liên quan đến chủ đề. Liên hệ để khảo sát cơ sở sản xuất/kinh doanh, từ đó lập kế hoạch giáo dục/dạy học. - Thực hiện hoạt động giáo dục/dạy học tại cơ sở giáo dục theo kế hoạch. - Sinh hoạt chuyên môn thông qua NCBH. * Một số lưu ý Giáo viên nên sắp xếp giờ thăm quan trải nghiệm hợp lý. c. Sử dụng cơ sở sản xuất, kinh doanh để tổ chức hoạt động giáo dục khác. Khai thác và sử dụng tư liệu về sản xuất, kinh doanh để tổ chức triển lãm, xây dựng các chuyên đề học tập. * Mô tả hình thức Với phương án này, GV hướng dẫn phân công học sinh khai thác và sử dụng tư liệu về sản xuất, kinh doanh thông qua tổ chức triển lãm, xây dựng các chuyên đề học tập.Qua đó vừa giúp học sinh hiểu rõ hơn nội dung học tập vừa thấy được ý nghĩa của việc học tập môn học. * Tiến trình - Tìm hiểu cơ sở sản xuất kinh doanh tại địa phương liên quan đến chủ đề. Liên hệ để khảo sát cơ sở sản xuất/kinh doanh, từ đó lập kế hoạch giáo dục/dạy học giao cho học sinh, nhóm học sinh thực hiện ngoài giờ học. - Tổ chức triển lãm hoặc báo cáo kết quả hoạt động của học sinh thông qua các buổi sinh hoạt lớp, chuyên đề hoặc câu lạc bộ học tập. - Sinh hoạt chuyên môn, rút kinh nghiệm. 6 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  7. * Một số lưu ý Giáo viên nên liên hệ cơ sở sản xuất, kinh doanh, hướng dẫn các em cách thu thập tư liệu học tập. d. Giáo dục hướng nghiệp về ngành nghề sản xuất, kinh doanh ở địa phương. * Mô tả hình thức - Theo phương án này, những nội dung dạy học về ngành nghề sản xuất, kinh doanh ở địa phương để hướng nghiệp cho học sinh được học tại trường hoặc thực hiện tại cơ sở sản xuất kinh doanh. * Tiến trình - Tổ chức dạy học trên lớp, hoặc tại cơ sở sản xuất kinh doanh, chú ý đến hoạt động học để học sinh được tiếp thu, vận dụng và thảo luận những vấn đề liên quan đến nghề nghiệp, tương lai nghề nghiệp sản xuất và kinh doanh của địa phương, giúp các anh có ý thức chọn nghề nghiệp sau khi học xong ở phổ thông. - Giao nhiệm vụ cho học sinh tự tìm hiểu một số vấn đề của cơ sở sản xuất kinh doanh tại địa phương và mở rộng cho ngành nghề khác. 1.2.2.3. Ý nghĩa của việc dạy học gắn liền trải nghiệm sản xuất kinh doanh ởđịa phương. Góp phần đẩy mạnh, hướng dẫn hoạt động nhận thức cho học sinh. Các yếu tố của hoạt động sản xuất, kinh doanh sử dụng trong dạy học, giáo dục đều góp phần nâng cao tính trực quan giúp người học mở rộng khảnăng tiếp cận với đối tượng, hiện tượng liên quan đến bài học. Giúp học sinh phát triển kỹnăng học tập, tự chiếm lĩnh kiến thức. Các thành tố của hoạt động sản xuất, kinh doanh là phương tiện quan trọng giúp học sinh rèn một số kỹnăng học tập như kỹnăng quan sát, thu thập, xửlý thông tin qua đó tự chiếm lĩnh kiến thức cần thiết thu được trong quá trình tiếp cận với sản xuất, kinh doanh; kỹnăng vận dụng kiến thức đã học để giải thích những hiện tượng, sự vật có trong các thành tố của hoạt động sản xuất, kinh doanh. Kích thích hứng thú nhận thức của học sinh. Trong quá trình tiếp cận với các thành tố của hoạt động sản xuất, kinh doanh theo sựhướng dẫn của giáo viên, các hiện tượng sự vật, các giá trịẩn chứa trong sản xuất, kinh doanh sẽđược học sinh tìm hiểu. Những điều tưởng như quen thuộc sẽ trở nên hấp dẫn hơn, sống động hơn và học sinh sẽ có hứng thú với chúng, từđó học sinh có được động cơ học tập đúng đắn, trở nên tích cực và phấn đấu tiếp nhận kiến thức mới cũng như có thái độ và hành vi thân thiện. Phát triển trí tuệ của học sinh. Trong quá trình học tập, trí tuệ của học sinh được phát triển nhờ sự tích cực hóa các mặt khác nhau của hoạt động tư duy, nhờ việc tạo ra những điều kiện thuận lợi cho sự phát triển khác nhau của hoạt động tâm lí: tri giác, biểu tượng, trí nhớ…. Cho học sinh tiếp cận các thành tố của hoạt 7 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  8. động sản xuất, kinh doanh đúng mục đích, đúng lúc với những phương pháp dạy học phù hợp, với sựhướng dẫn chi tiết mang tính định hướng, kích thích tư duy, giáo viên sẽ giúp học sinh phát triển khảnăng quan sát, khảnăng xử lý thông tin, khảnăng phân tích, tổng hợp và so sánh, qua đó phát triển trí tuệ của các em. Giáo dục nhân cách học sinh. Tiến hành nghiên cứu quá trình thực tiễn sản xuất một cách nghiêm túc, kỹlưỡng cũng chính là rèn cho các em tác phong làm việc nghiêm túc, khoa học. Phát triển một số kỹnăng mềm ở học sinh - Kỹnăng giao tiếp; Kỹnăng lắng nghe tích cực; Kĩ năng trình bày suy nghĩ ý tưởng; Kỹnăng hợp tác; Kỹnăng tư duy phê phán; Kỹnăng đảm nhận trách nhiệm; Kỹnăng đặt mục tiêu; Kỹnăng quản lí thời gian; Kỹnăng tìm kiếm và xử lí thông tin. 1.3. Cơ sở thực tiễn 1.3.1. Khái quát về địa bàn và mẫu phiếu khảo sát Diễn Châu là một huyện ven biển thuộc tỉnh Nghệ An. Phía Nam giáp huyện Nghi Lộc, Phía Bắc giáp huyện Quỳnh Lưu, phía Tây giáp huyện Yên Thành, phía Đông giáp Biển Đông. Huyện Diễn Châu có diện tích 30500 ha, dân số 273 556 người (2017). Diễn Châu hiện có 37 đơn vị hành chính gồm 1 thị trấn, 36 xã, số trường THPT trên toàn huyện là 8 trường. Để tìm hiểu thực trạng dạy học chủ đề gắn liền với sản xuất kinh doanh tại địa phương ở các trường THPT trên địa bàn huyện Diễn Châu tỉnh Nghệ An, chúng tôi tiến hành khảo sát 22GV và 300 HS lớp 12 tại 05 trường THPT (Nguyễn Xuân Ôn, Diễn Châu 2, Diễn Châu 3 Diễn Châu 4, Diễn Châu 5) từ tháng 4 /2018 bằng nhiều phương pháp nghiên cứu như: nghiên cứu lí luận, điều tra bằng bảng hỏi, thống kê toán học để xử lí số liệu. Bảng 1.1: Phân bố phiếu điều tra GV và HS tại địa bàn huyện Diễn Châu TT Trường THPT Số lượng GV Tỉ lệ % Số lượng HSTỉ lệ % 1 Nguyễn Xuân Ôn 4 18.18 70 23.33 2 Diễn Châu 2 5 22.73 65 21.67 3 Diễn Châu 3 4 18.18 80 26.66 4 Diễn Châu 4 5 22.73 50 16.67 5 Diễn Châu 5 4 18.18 35 11.67 Tổng số 22 100% 300 100% 1.3.2. Kết quả khảo sát thực trạng dạy học chủ đề gắn liền với sản xuất kinh doanh tại địa phương trong dạy học Địa lí 8 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  9. 1.3.2.1. Kết quả điều tra từ GV Bảng 1.1. Kết quả điều tra thực trạng phát triển dạy học chủ đề gắn liền với sản xuất kinh doanh tại địa phương Tỉ lệ lựa chọn (%) TT Câu hỏi Không cần thiết Rất cần thiết Cần thiết Việc rèn luyện năng lực, kĩ năng thực hành sản xuất kinh doanh cho học sinh có cần thiết hay không? 95% 5% 0% 1 Không bao giờ Thỉnh thoảng Thầy (cô) có thường xuyên tổ chức hoặc hướng dẫn cho học sinh dạy học chủ đề gắn liền với sản xuất kinh doanh tại địa phương hay không? Thường xuyên 3.2% 40.1% 56.7% 2 Thầy (cô) chọn hình thức nào để tổ chức dạy học chủ đề cho học? Kiểm tra đánh giá Dạy kiến thức mới Chuẩn bị bài ở nhà 3 16,7% 27,7% 55,6% PP bàn tay nặn bột Phương pháp hoặc kĩ thuật dạy học nào được sử dụng dạy chủ đề? PP dạy học theo dự án PP dạy học giải quyết vấn đề 4 28% 65.7% 6.3% Hứng thú Thái độ của HS khi được hướng dẫn dạy học chủ đề? Rất hứng thú Không hứng thú 5 15% 38% 47% 1.3.2.2. Kết quả điều tra từ HS Bảng 1.2. Kết quả điều tra năng lực học tập chủ đề của học sinh THPT Tỉ lệ lựa chọn (%) TT Câu hỏi Không quan trọng Rất quan trọng Quan trọng Em đánh giá như thế nào về vai trò của việc học tập chủ đề gắn liền với sản 1 89% 11% 0% 9 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  10. xuất kinh doanh hiện nay? Thường xuyênThỉnh thoảng Không bao giờ Ngoài giờ học trên lớp em đã giành bao nhiêu thời gian tìm hiểu về ứng dụng của các kiến thức được học? 2 25% 64.7% 10,3% Em có thực hiện kế hoạch học tập đã đề ra khi học tập 1 chủ đề không? Không có kế hoạch Có Không 3 53 % 14.5% 32.5% Cảm nhận lĩnh hội kiến thức trong quá trình học tập chủ đề Mức độ Gặp rất nhiều khó khan Gặp nhiều khó khăn Gặp ít khó khăn Không gặp khó khăn Số lượng 221 148 31 0 Tỷ lệ % 55.25% 37% 7.75% 0% 1.3.3. Đánh giá thực trạng phát triển dạy học chủ đề gắn liền sản xuất kinh doanh tại địa phương trong dạy học Địa lí ở các trường THPT tại huyện Diễn Châu, Nghệ An. Qua bảng số liệu trên, chúng tôi có một số đánh giá như sau: - Việc phát triển dạy học chủ đề gắn liền sản xuất kinh doanh tại địa phương cho HS hiện nay rất được quan tâm để thực hiện. Tất cả 95% GV được khảo sát đều chọn phướng án “rất cần thiết” và 5% chọn phương án “cần thiết” để dạy học chủ đề gắn liền với sản xuất kinh doanh cho HS. - Về mức độ thường xuyên tổ chức hoạt động dạy học chủ đề gắn liền sản xuất kinh doanh tại địa phương: Có 40.1% GV được khảo sát cho là thỉnh thoảng có tổchức dạy học gắn với sản xuất kinh doanh tại địa phương. Có đến 56.7% GV chưa bao giờ tổ chức các hoạt động dạy học gắn với sản xuất kinh doanh tại địa phương, và chỉ có 3.2% GV là thường xuyên tổ chức hoạt động này cho HS. Nhìn chung sốgiáo viên có thái độ tích cực phần lớn đơn thuần là việc xây dựng 10 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  11. làm sao chỉ truyền đạt hết kiến thức cho học sinh nắm được mà không cần quan tâm đến bất cứ nội dung nào khác. - Về thái độ của học sinh khi được hướng dẫn dạy học chủ đề dạy học: có 38% hứng thú, 15% rất hứng thú, có tới 47% không hứng thú, điều này cho thấy cần phải thay đổi phương pháp và hình thức tổ chức dạy học chủ đề, để tạo hứng thu say mê học tập cho ngườihọc. - Cảm nhận lĩnh hội kiến thức trong quá trình học tập chủ đề có tới 55,25% gặp rất nhiều khó khăn; 37% gặp nhiều khó khăn và 7.75% gặp ít khó khăn. Tuy rằng các em nhận thức được kiến thức lĩnh hội có ý nghĩ quan trọng trong cuộc sống song việc việc học tập các chủ gặp nhiều khó khăn. Điều đó cho thấy học sinh chưa làm quen nhiều với chủđề dạy học, và còn rất lúng túng với các dạng bài tập “mở” khi đọc hiểu để trả lời câu hỏi hoặc vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn. Do vậy, qua nghiên cứu, thể hiện thành công dạy học chủđềởđơn vị công tác tôi muốn chia sẻ một số kinh nghiệm trong việc đổi mới xây dựng chủđề dạy học qua chủđề“ Địa lí Công nghiệp Việt Nam” trong chương trình Địa lí 12 thông qua hoạt động dạy học gắn liền với sản xuất kinh doanh, đồng thời hướng nghiệp tư vấn về các ngành nghềliên quan như công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm nói riêng, công nghiệp nói chung. CHƯƠNG 2: XÂY DỰNG CHỦĐỀ DẠY HỌC “ĐỊA LÍ CÔNG NGHIỆP – LỚP 12 THPT” GẮN LIỀN VỚI TRẢI NGHIỆM SẢN XUẤT KINH DOANH TẠI HUYỆN DIỄN CHÂU 2.1. Xác định mối liên hệ nội dung bài học với sản xuất, kinh doanh tại địa phương: Hiện nay ngành Công nghiệp Chế biến lương thực thực phẩm đang dược cả nước nói chung và Huyện Diễn Châu nói riêng chú trọng phát triển. Đặc biệt các ngành thuộc nhóm chế biến thực phẩm, chế biến thủy sản. - Cơ sở trải nghiệm sản xuất kinh doanh tại địa phương (Huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An) + Cơ sở chế biến kinh doanh hải sản Hùng Châu Diễn Ngọc. + Cơ sở chế biến kinh doanh hải sản Tuấn Oanh- xã Diễn Ngọc 2.2. Phương tiện và học liệu cho phương án tổ chức dạy học: * Đối với giáo viên. Bước 1: Khảo sát cơ sở. - Tên cơ sở: Cơ sở chế biến kinh doanh thủy hải sản Hùng Châu- xã Diễn Ngọc Huyện Diễn Châu–Tỉnh Nghệ An 11 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  12. + Hoạt động của cơ sởChế biến kinh doanh hải sản Hùng Châu (Bà Chuyên- chủ cơ sở) cho biết cơ sở thường xuyên tạo việc làm cho hơn 150 lao động với mức lương bình quân trên 4 triệu đồng một tháng. Nhờ đa dạng các loại hình sản phẩm mới như: nước mắm, mắm nêm, mắm chua, Cá phi lê, cá tẩm ga vị, tôm nõn, mực khô, sứa khô, tôm cá đông lạnh…nên cơ sở đã đáp ứng nhu cầu thị trường, đem lại lợi nhuận hàng năm cho gia đình trên 100 triệu đồng. - Cơ sở chế biến kinh doanh hải sản Tuấn Oanh xã Diễn Ngọc Huyện Diễn Châu. + Hoạt động của cơ sở: Chị Đào Thị Kim Oanh - chủ cơ sở, cho biết: Đây là một trong những cơ sở có vị trí quan trọng của xã Diễn Ngọc nói riêng và Huyện Diễn Châu nói chung. Cơ sở chế biến có bề dày kinh nghiệm sản xuất, có số lượng lao động đông và thị trường rộng mở trong và ngoài nước. Hiện nay bên cạnh các sản phẩm truyền thống như nước mắm, mắm tôm thì Tôm nõn đang được các cơ sở chú trọng đầu tư phát triển. Bình quân, mỗi tháng cơ sở này thu mua gần 10 tấn tôm biển tươi, sản xuất 8 tạ tôm nõn thành phẩm. Với giá bán 550 ngàn đồng - 1 triệu đồng/kg đã mang về cho cơ sở doanh thu hàng trăm triệu đồng mỗi tháng. Ngoài việc đi trải nghiệm tại hai cơ sở kinh doanh trên, để bài học sinh động hấp dẫn, HS còn trải nghiệm trên các phương tiện tông tin đại chúng, trên các nguồn tài liệu khác nhau. Bước 2: Lựa chọn nội dung. Qua khảo sát cơ sở sản xuất, kinh doanh áp dụng cho các nội dung kiến thức sau: Bài 26: Cơ cấu ngành công nghiệp. Bài 27: Một số ngành công nghiệp trọng điểm Bài 28: Tổ chức lãnh thổ công nghiệp Bài 29: Vẽ biểu đồ công nghiệp, nhận xét và giải thích chuyển dịch cơ cấu công nghiệp. Bước 3: Lập kế hoạch dạy học. Nội dung của kế hoạch bao gồm: •Đối với giáo viên: - Soạn kế hoạch bài học. - Chuẩn bị cơ sở vật chất, phương tiện dạy học. - Liên hệ cơ sở để tổ chức đưa học sinh đi trải nghiệm. * Đối với học sinh. Tìm hiểu thêm về ngành công nghiệp trọng điểm của Huyện Diễn Châu - Công nghiệp chế biến thủy hải sản. 12 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  13. Thu thập tài liệu thông tin liên quan đến chủ đề công nghiệp. - Chuẩn bị vở, bút ghi chép, máy ảnh… 2.3. Hoạt động dạy học chủ đề “Địa lí Công nghiệp Việt Nam” Chủđề: 9 ĐỊA LÍ CÔNG NGHIỆP Số tiết: 4 tiết (tiết 29,30,31,32) Lớp dạy: 12A1,2,3,4,6,8,10,12. Tiết 1: thực hiện bài 26: Cơ cấu ngành Công nghiệp. Tiết 2: thực hiện bài 27: Một số vấn đề phát triển ngành Công nghiệp Trọng điểm. Tiết 3: Thực hiện bài 28: Vấn đề tổ chức lãnh thổ Công nghiệp. Tiết 4: Thực hiện bài: Thực hành: Vẽ biểu đồ, nhận xét và giải thích chuyển dịch cơ cấu công nghiệp. * Lý do chọn chủ đề: - Về nội dung:Sự phát triển và phân bố CN nước ta: cơ cấu ngành, các ngành trọng điểm, TCLTCN có mối quan hệ chặt chẽ với nhau, nên cần lập thành 1 chủ đề. - Về mục tiêu dạy học: + Việc xây dựng các nội dung trên thành một chủ đề để đáp ứng được yêu cầu đổi mới phương pháp dạy học và KTĐG theo định hướng phát triển năng lực của học sinh. + Chủ đề này có giá trị thực tiễn vào việc giáo dục học sinh trong công cuộc CNH –HĐH đất nước. + Nhằm định hướng giáo dục, phân luồng HS sau khi tốt nghiệp THPT. I. MỤC TIÊU. 1. Kiến thức - Trình bày và nhận xét cơ cấu công nghiệp theo ngành, theo thành phần kinh tế và theo lãnh thổ. - Trình bày được khái niệm tổ chức lãnh thổ công nghiệp. - Hiểu và trình bày được tình hình phát triển và phân bố của một số ngành công nghiệp trọng điểm ở nước ta. - Phân tích ảnh hưởng của các nhân tố tới tổ chức lãnh thổ công nghiệp nước ta : điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội. - Trình bày đặc điểm một số hình thức TCLT công nghiệp nước ta. - Giải thích sự chuyển dịch cơ cấu ngành công nghiệp ở nước ta. 2. Kỹ năng 13 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  14. - Xác định được trên bản đồ giáo khoa treo tường (hoặc atlat Địa lí Việt Nam) các khu vực tập trung công nghiệp chủ yếu của nước ta và các trung tâm công nghiệp chính cùng với cơ cấu ngành của chúng trong mỗi khu vực. - Xác định được trên bản đồ những vùng phân bố than, dầu khí cũng như các nhà máy nhiệt điện, thủy điện chính đã và đang được xây dựng ở nước ta và tuyến đường dây siêu cao áp 500KV. - Chỉ trên bản đồ các vùng nguyên liệu chính và các trung tâm công nghiệp thực phẩm ở nước ta. - Phân tích được sơ đồ cấu trúc, biểu đồ và số liệu về ngành công nghiệp năng lượng và công nghiệp thực phẩm. - Xác định được trên bản đồ các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp (điểm, khu, trung tâm công nghiệp). - Phân biệt được các trung tâm công nghiệp với qui mô (hoặc ý nghĩa) khác nhau trên bản đồ. 3. Thái độ - Ủng hộ các chủ trương của Nhà nước về việc xây dựng các khu công nghiệp tập trung. - Biết quý trọng phẩm chất lao động cần cù, sáng tạo, có kỷ luật và rèn luyện tác phong công nghiệp. - Biết khai thác, sử dụng và bảo vệ hợp lí tài nguyên, môi trường trong sản xuất và đời sống. - Định hướng về nghề nghiệp và việc làm trong tương lai. - Không đồng tình với một số điểm công nghiệp, trung tâm công nghiệp không tuân thủ luật Bảo vệ môi trường. - Có ý thức vận dụng các tri thức kỹ năng đã học vào cuộc sống, lao động và học tập. Thấy được mối quan hệ giữa thiên nhiên và con người. Xây dựng ý thức bảo vệ thiên nhiên, bảo vệ môi trường sống... 4. Các năng lực hướng tới - Năng lực tự học, nghiên cứu tài liệu, giải quyết vấn đề trong quá trình hoàn thành nhiệm vụ học tập. Sử dụng ngôn ngữ thông qua báo cáo kết quả. Hợp tác trong nhóm khi thực hiện các nội dung học tập. Sử dụng công nghệ thông tin trong tìm hiểu, báo cáo kết quả. Giải quyết vấn đề, giao tiếp ... - Năng lực chuyên biệt: tư duy lãnh thổ; kĩ năng làm việc với bản đồ, biểu đồ, hình ảnh; xử lí số liệu thống kê... 14 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  15. II. BẢNG MÔ TẢ CÁC MỨC ĐỘ NHẬN THỨC VÀ ĐỊNH HƯỚNG NĂNG LỰC ĐƯỢC HÌNH THÀNH. C.đề/N.dungNhận biết Thông hiểu Vận dụng Vận dụng cao - Nêu được khái niệm cơ cấu ngành công nghiệp - Trình bày được cơ cấu công nghiệp theo ngành, theo thành phần kinh tế và theo lãnh thổ. - Phân tích sự chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành. - Phân tích sự phân hóa công nghiệp theo lãnh thổ. - Phân tích cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế của nước ta. - Vẽ và phân tích được biểu đồ, số liệu thống kê, sơ đồ, bản đồ về các ngành công nghiệp. - Liên hệcơ cấu công nghiệp của địa phương và giải thích. 1.Cơ cấu ngành công nghiệp - Liên hệ về sự phân bố các ngành công nghiệp trọng điểm ởđịa phương - Sử dụng được bản đồ và Atlat để phân tích cơ cấu ngành và phân bố của một số trung tâm công nghiệp - Giải thích được một số nguyên nhân dẫn đến sự thay đổi cơ cấu ngành công nghiệp. 2. Vấnđề phát triển một số ngành công nghiệp trọng điểm - Nêu được khái niệm và kể tên được các ngành công nghiệp trọng điểm. - Phân tích được điều kiện phát triển, phân bố của công nghiệp năng lượng và công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm. - Nhận xét và giải thích sự phân bố của ngành công nghiệp năng lượng và công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm thông qua lược đồ, atlat - Sử dụng được bản đồ và Atlat để phân tích cơ cấu ngành và phân bố của các ngành công nghiệp trọng điểm. Kể tên các ngành Công nghiệp trọng điểm của Huyện Diễn Châu. Giải thích vì sao đó là những ngành trọng điểm của Huyện nhà? - Trình bày được tình hình phát triển và phân bố của công nghiệp năng lượng và công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm. - Giải thích về sự phân bố các ngành công nghiệp trọng điểm. 15 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  16. -Trình bày được khái niệm tổ chức lãnh thổ công nghiệp. - Phân tích ảnh hưởng của các nhân tố tới tổ chức lãnh thổ công nghiệp nước ta : điều kiện tự nhiên, kinh tế - xã hội. - Phân biệt được một số hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở nước ta. - Giải thích được sự phân bố của các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp. 3. Vấn đề tổ chức lãnh thổ công nghiệp Kể tên các điểm công nghiệp của Huyện Diễn Châu - Nêu ý nghĩa của sự phân bố của các khu công nghiệp tập trung. - Trình bày đặc điểm các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp ở nước ta. - Sử dụng bản đồ, Atlat để nhận xét về tổ chức lãnh thổ công nghiệp của Việt Nam. - Phân tích sơ đồ - Giải thích được một số hiện tượng địa lí kinh tế- xã hội trên cơ sở đọc bản đồ giáo khoa treo tường Công nghiệp Việt Nam (hoặc Atlat Địa lí Việt Nam) - Vẽ và phân tích biểu đồ, sơ đồ về các ngành công nghiệp Nhận xét, vẽ biểu đồ chuyển dịch cơ cấu CN Những năng lực có thể hướng tới (1) Năng lực chung: - Năng lực tự học, nghiên cứu tài liệu. - Năng lực giải quyết vấn đề trong quá trình hoàn thành nhiệm vụ học tập. - Năng lực sử dụng ngôn ngữ thông qua báo cáo kết quả. - Năng lực hợp tác trong nhóm khi thực hiện các nội dung học tập. - Năng lực sử dụng công nghệ thông tin trong tìm hiểu, báo cáo kết quả. (2) Năng lực chuyên biệt: Tư duy tổng hợp theo lãnh thổ, sử dụng bản đồ, sử dụng tranh ảnh, …. 16 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  17. III. HỆ THỐNG CÂU HỎI VÀ BÀI TẬP THEO HƯỚNG PTNL A.Câu hỏi mức độ nhận biết Câu 1: Cho biểu đồ sau: Dựa vào biểu đồ cơ cấu ngành công nghiệp của nước ta qua 2 năm 1996 và 2005, hãy nhận xét cơ cấu và sự thay đổi cơ cấu các nhóm ngành CN. Đáp án: Tỉ trọng công nghiệp chế biến tăng; tỉ trọng nhóm công nghiệp khai thác và công nghiệp sản xuất điện, khí đốt, nước giảm. (dẫn chứng) Câu 2.Liên hệ tai địa phương: Em hãy kể tên cơ cấu các ngành Công nghiệp của huyện Diễn Châu? Đáp án: Ngành công nghiệp xay xát, công nghiệp chế biến hải sản, công nghiệp may mặc, ghạch ngói, lắp ráp điện tử.. Câu 3. Cơ cấu lãnh thổ: Dưạ vào bản đồ Công nghiệp chung (H.26.2) (hoặc Atlat) và sách giáo khoa hãy trình bày cơ cấu theo lãnh thổ của công nghiệp nước ta. Đáp án: -Trung tâm công nghiệp phân bố không đều. - Giá trị công nghiệp không đều. - Hoạt động công nghiệp tập trung ở một số khu vực: + Bắc Bộ, Đồng bằng sông Hồng và vùng phụ cận ( Biểu hiện: ...) + Miền Nam bộ: Đông Nam Bộ (biểu hiện…) + Duyên hải miền trung: (Biểu hiện:…) Những khu vục còn lại : Tây Nguyên, trung du miên nuí phía bắc tập trung hoạt động công nghiệp thấp. 17 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  18. B. Câu hỏi Thông hiểu : Câu 1: 1.Dựa vào số liệu ở biểu đồ hình 27.2 SGK, hãy nhận xét tốc độ tăng trưởng của khai thác than, dầu mỏ và sản xuất điện ở nước ta giai đoạn năm 1990 và 2005. Đáp án: + Tốc độ tăng trưởng của 3 sản phẩm đều tăng. + Trong đó tốc độ tăng trưởng của than cao nhất và thấp nhất là sản phẩm điện. Câu 2. Cho bản đồ sau:Bản đồ công nghiệp năng lượng, hãy: a. Nhận xét sự phân bố của các ngành công nghiệp năng lượng của nước ta. b. Hãy cho biết nguyên nhân của sự phân bố của các nhà máy thủy điện, nhiệt điện ở nước ta hiện nay. Ở nước ta hiện nay, nhiệt điện hay thủy điện cung cấp sản lượng điện lớn hơn? Đáp án: a. Sự phân bố công nghiệp năng lượng. + Công nghiệp khai thác than: Chủ yếu ở trung du và miền núi phía Bắc(nhiều nhất là vùng Đông Bắc) + Công nghiệp khai thác dầu khí: tập trung ở vùng biển và thềm lục địa của nước ta đặc biệt là vùng thềm lục địa phía nam. + Công nghiệp điện lực: - Nhiệt điện : đồng bằng sông Hồng, Đông Nam bộ, ĐBSCl. 18 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  19. - Thủy điện: Tập trung chủ yếu ở khu vực trung du và miền núi phía Bắc, Tây nguyên. b. Nguyên nhân của sự phân bố : + Các nhà máy nhiệt điện: - Miền Bắc gần các khu khai thác than. - Đông Nam Bộ, ĐBSCL gần các khu vực khai thác dầu mỏ và khí đốt. + Các nhà máy thủy điện: Phân bố ở các khu vực sông ngòi miền núi có tiềm năng thủy điện cao. Câu 3.Liên hệ tai địa phương:Hãy kể tên các ngành công nghiệp được coi là ngành công nghiệp trọng điểm tại địa phương em( Huyện Diễn Châu)? Trả lời: Các ngành công nghiệptrọng điểm tại huyện Diễn Châu: Chủ yếu là các ngành Công nghiệp Chế biến lương thực, thực phẩm mà cụ thể là ngành: chế biến thủy, hải sản (nước mắm, tôm cá, làm muối). C. Câu hỏi vận dụng Câu 1: Cho bảng số liệu sau ( bài tập 1- trang 128) (Đơn vị: tỉ đồng) Năm Thành phần kinh tế 1996 2005 Nhà nước 74161 249085 Ngoài nhà nước (tập thể, tư nhân, cá thể) 35682 308854 Khu vực có vốn đầu tư nước ngoài 39589 433110 Dựa vào bảng số liệu, hãy vẽ biểu đồ thích hợp quy mô và cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp theo thành phần kinh tế ở nước ta. Nêu nhận xét. Đáp án: Vẽ biểu đồ tròn và nhận xét. Câu 2: Quan sát bản đồ công nghiệp chung : Nêu sự khác nhau về mức độ tập trung công nghiệp của hai khu vực (ĐBSH và TDMNBB hoặc ĐNB và TN). Sự khác nhau về mức độ tập trung công nghiệp của hai khu vực trên là do nguyên nhân nào? Trình bày các điều kiện thuận lợi để sản xuất công nghiệp ở địa phương. Đáp án: Một khu vực có mứcđộ tập trung cao, quy mô lớn; một khu vực có mức độ tập trung thấp, quy mô nhỏ. Do :Những vùng có mức độ tập trung cao: 19 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  20. + Vị Trí địa lí thuân lợi: Về sản xuất, tiêu thụ + Sự có mặt của tài nguyên thiên nhiên. + Dân cư đông, lực lượng lao động dồi dào, có trình độ tay nghề. + Cơ sở hạ tầng, vật chất kĩ thuật tốt. + Đường lối chính sách... Những vùng có mức độ tập trung thấp: Các nhân tố trên thiếu đồng bộ, đặc biệt là GTVT kém phát triển. Từ các ý trên và hiểu biết của bản thân về địa phương học sinh sẽ trả lời được ý thứ 3. Câu 3: a. Căn cứ vào bản đồ công nghiệp chung của átlat địa lí việt nam trang 21 cho biết các trung tâm công nghiệp nào dưới đây của nước ta có quy mô trên 120 nghìn tỉ đồng: A. Biên hòa, vũng tàu. B. Cần thơ, thủ dầu một. C. Hà Nội, TP. Hồ Chí Minh. D. Hải phòng, Đà nẵng . b. Dọc theo duyên hải miền trung, trung tâm công nghiệp quan trọng nhất là: A. Nghệ An B. Đà nẵng C. Huế D. Nha trang c. Dựa vào Atlat Địa lí Việt Nam trang 26, cho biết trung tâm công nghiệp nào dưới đây có quy mô lớn nhất ở trung du –miền núi bắc bộ: A. thái nguyên. D. Vận dụng cao Câu 1: Tại sao xu thế hiện nay, trong cơ cấu công nghiệp theo ngành, tỉ trọng của nhóm công nghiệp chế biến lại tăng? B. việt trì. C. hạ long. D. cẩm phả. Đáp án: Do: + Tốc độ tăng trưởng cao, hiệu quả kinh tế lớn, tính cạnh tranh cao. + Gồm các ngành đáp ứng nhu cầu xã hội. + Cơ sở vật chất kĩ thuật, công nghệ... ngày càng được HĐH. + Giải quyết việc làm, trình độ tay nghề của người lao động ngày càng cao... Câu2: Tại sao ở nước ta hiện nay, ngành công nghiệp chế biến lương thực –thực phẩm lại trở thành ngành CN trọng điểm? Để phát triển mạnh hơn ngành này nước ta cần giải quyết vấn đề thị trường tiêu thụ theo hướng nào? Đáp án: Vì nó đáp ứng tiêu chí của ngành CN trọng điểm: 20 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  21. - Có thế mạnh lâu dài: Về đầu vào (Nguyên liệu, lao động dồi dào); đầu ra ( thị trường trong nước, ngoài nước). - Hiệu quả kinh tế cao: Số liệu về sản lượng, tỉ trọng trong công nghiệp, giá trị xuất khẩu. - Tác động mạnhmẽ đến các ngành kinh tế khác: Nông nghiệp, công nghiệp cơ khí, hóa chất, giao thông... -Tác động về xã hội: Nâng cao thu nhập, giải quyết vấn đề việc làm. Tăng cường hoạt động xuất khẩu, đặc biệt hướng tới thị trường các nước phát triển, các thị trường mới;quan tâm, chú trọng tới thị trường trong nước. Câu 3.Liên hệ tai địa phương: Tại sao nói các ngành chế biến thủy hải sản ở Huyện Diễn Châu lại dược coi là ngành công nghiệp trọng điểm? Trả lời: Là ngành có thế mạnh lâu dài: * Nguồn lợi hải sản phong phú từ ngành khai thác thủy sản và nuôi trồng thủy sản. Tổng sản lượng thủy sản hàng năm đạt hàng chục ngàn tấn. (Số liệu của UBND huyện Diễn Châu cho thấy: Năm 2017, tổng sản lượng khai thác và nuôi trồng thuỷ sản ước đạt 44.300 tấn, trong đó đánh bắt 38.700 tấn, nuôi trồng 5.600 tấn.) Ngoài 2 làng nghề chế biến hải sản Ngọc Văn xã Diễn Ngọc và Hải Đông xã Diễn Bích, thì huyện Diễn Châu còn có trên 100 Công ty, doanh nghiệp, cùng hơn 500 hộgia đình làm nghề chế biến thuỷ hải sản, tập trung ở các xã ven biển, hàng năm tạo việc làm cho trên 5000 lao động. HuyệnDiễn Châu hiện có gần 1.500 chiếc tàu, trong đó có trên 100 tàu công suấttừ 90CV – 600CV. Nhờ trang bị thêm đượcnhiều tàu to, máy khoẻvươnkhơi nên sảnlượngđánhbắt hàng nămđạt trên 30 ngàn tấn. Thịtrường trong nướcđang ngày càng mởrộng,đặcbiệtmộtsốsảnphẩm đã có mặtởthịtrườngquốctếnhư: Lào, Trung Quốc,NhậtBản, Malaisia... đặc biệtthươnghiệunướcmắmVạnPhầnđãxuấtkhẩu sang cả Malaixia, Hàn Quốc, Úc… *Có hiệu quả kinh tế cao: Hiện nay toàn huyện đã chế biến được gần 750 tấn hải sản đông lạnh, phơi khô hấp sấy 1.100 tấn hải sản các loại và hơn một triệu lít nước mắm. (Nghềchế biểnhảisảnởDiễn Châu không chỉdừnglạiởnhữngsảnphẩmtruyền thốngnhư: nướcmắm, mà còn có các mặt hàng mớinhư: cá phi lê, cá tẩm gia vị, tôm nõn, mực khô, sứa khô, tôm cá đônglạnh). Nếunhư khai thác hảisảnmỗi 21 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  22. nămđạt 150 tỷđồng, thì nghềchếbiếnhảisảnmỗinăm làm tăng giá trị thu về cũnggần 100 tỷđồng. (Riêng công ty nướcmắmvạnphần, hàng năm Công ty sản xuất ra trên 1,5 triệu lít nước mắm, đem lại doanh thu hơn 12 tỷ đồng. Thu nhập bình quân của lao động năm 2017 đạt 6 triệu đồng/người/tháng. Hiện nay sản phẩm của công ty không chỉ được người tiêu dùng trong nước tín nhiệm mà còn xuất khẩu sang các nước như Nga, Úc, Hàn Quốc, lào, Malai xia, Ăng gô la… Điều đó chứng tỏ thương hiệu nước mắm truyền thống Vạn Phần từng bước được khẳng định.) *Thúc đẩy các ngành kinh tế khác phát triển: Ngành công nghiệp chế biến hải sản phát triển đã thúc đẩy ngành nuôi trồng, đánh bắt hải sản phát triển, ngành công nghiệp đóng tàu, ngành nội thương, ngoại thương và các dịch vụ đi kèm khác. Câu 5: Dựa vào Atlat địa lí Việt Nam và kiến thức đã học, hãy: Tìm sự khác biệt nổi bật trong sự phân bố của ngành công nghiệp chế biến lương thực - thực phẩm với hầu hết các ngành công nghiệp khác ởnước ta. Đáp án: Sự khác biệt nổi bật trong sự phân ngành công nghiệp chế biến lương thực - thực phẩm: Ngành này phân bố trên phạm vi rộng hơn, khắp các tỉnh. IV. KẾ HOẠCH THỰC HIỆN CHỦ ĐỀ Chủ đề được thực hiện theo 3 giai đoạn: Giai đoạn 1: Trải nghiệm thực tiễn, tìm hiểu cơ cấu ngành công nghiệp, các ngành công nghiệp trọng điểm, nguồn nguyên liệu để phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm, tổ chức lãnh thổ công nghiệp...quy trình sản xuất của một số cơ sở chế biến hải sản ở thực tế để thu thập những kiến thức từ thực tiễn, sắp xếp các kiến thức đó. Giai đoạn 2: Học tập tại lớp, báo cáo kết quả thu thập từ trải nghiệm trước lớp. Giải quyết các nội dung, câu hỏi lý thuyết khác. Giai đoạn 3: Thực hiện ở lớp và ở nhà, tìm tòi, báo cáo, thảo luận, chia sẻ, trình bày kết quả ứng với các nhiệm vụ tìm tòi mở rộng sau bài học. V. TIẾN TRÌNH TỔ CHỨC HOẠT ĐỘNG HỌC TẬP CHỦ ĐỀ. Hoạt động Khởi động thời gian: 45 phút 1. Mục tiêu: - Giúp HS nắm được mục tiêu, nội dung của cảchủ đề. - Tạo hứng thútrước khi tìm hiểu chuyên đề mới. - Phân công nhiệm vụ cho HS. 2. Nội dung: 22 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  23. - Giáo viên khái quát nội dung, thời gian, cách tổ chức tìm hiểu chuyên đề. 3. Cách thức tiến hành: Bước 1: Giáo viên chiếu các hình ảnh, vi deo về ngành công nghiệp nước ta nhằm tạo hứng thú cho HS trước khi tìm hiểu chủ đề. Bước2: Giáo viên nêu khái quát nội dung của chủ đề: CÔNG NGHIỆP Vẽ biểu đồ, nhận xét và giải thích sự chuyển Vấn đề phát triển một số ngành công nghiệp trọng điểm Cơ cấu ngành công nghiệp Vấn đề tổ chức công nghiệp 23 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  24. Chủ đề công nghiệp được học trong thời gian 4 tiết với các nội dung chính như sau: Cơ cấu ngành công nghiệp. Một số vấn đề phát triển ngành Công nghiệp trọng điểm. Vấn đề tổ chức lãnh thổ Công nghiệp. Vẽ biểu đồ, nhận xét và giải thích chuyển dịch cơ cấu công nghiệp. Bước 3: Giáo viên phân công nhiệm vụ cho các nhóm đồng thời cung cấp nội dung định hướng bài học cho HS, yêu cầu các sản phẩm cần đạt được: + Nhóm 1: Dựa vào SGK và các thông tin trên các nguồn khác để tìm hiểu về: Cơ cấu ngành Công nghiệp. (Nội dung định hướng bài học cho học sinh ở phụ lục 1). + Nhóm 2: Dựa vào các thông tin trên mạng, các vi deo, và thực tế tại cơ sở sản xuất ở địa phương để tìm hiểu về ngành công nghiệp trọng điểm. (Nội dung định hướng bài học cho học sinh ở phụ lục 2). + Nhóm 3: Dựa vào SGK và các thông tin trên các nguồn khác để tìm hiểu về: Tổ chức lãnh thổ Công nghiệp (Nội dung định hướng bài học cho học sinh ở phụ lục 3). + Nhóm 4: Dựa vào SGK và các thông tin trên các nguồn khác để tìm hiểu về: biểu đồ và chuyển dịch cơ cấu công nghiệp theo ngành. (Nội dung định hướng bài học cho học sinh ở phụ lục 4). Bước 4: Học sinh bắt đầu thảo luận, trải nghiệm tìm hiểutrong các lĩnh vực được giao (phần này các em có thể làm ở nhà, trên lớp...) Hoạt động Hình thành kiến thức mới- thời gian: 90 phút Hoạt động 1: Báo cáo kết quả trải nghiệm tại lớp -thời gian 60 phút a. Mục tiêuTrình bày báo cáo, chia sẻ thảo luận về các điều thu được từ trải nghiệm tại các cơ sở sản xuất kinh doanh hải sản của Huyện Diễn Châu, và các nguồn tài liệu khác. b. Nội dungTrình bày các báo cáo, trao đổi kết quả trải nghiệm. -Trình bày, thảo luận để thống nhất các nội dung trong phần định hướng học tập. c. Gợi ý tổ chức hoạt độngĐại diện HS của các nhóm báo cáo trước lớp về các kết quả trải nghiệm. Các nhóm còn lại lắng nghe, trao đổi, bổ sung. - Đại diện HS trình bày các câu hỏi đặt ra khi trải nghiệm để thảo luận và lựa chọn các câu hỏi hợp lí. d. Sản phẩm mong đợi: HS tiến hành trình bày báo cáo và thảo luận theo kế hoạch. Lựa chọn được các câu hỏi hợp lí Các câu hỏi mong muốn: 24 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  25. Vì sao ngành công nghiệp chế biến hải sản được coi là ngành công nghiệp trọng điểm của Huyện Diễn Châu. Quy trình làm nước mắm, mắm tôm, tôm nõn, phi lê cá diễn ra như thế nào. Bước 1: Đại diện các nhóm học sinh lên bảng báo cáo sản phẩm đã thu hoạch sau khi trải nghiệm. Mỗi nhóm có một hình thức báo cáo khác nhau: Bằng powerpoint, thuyết trình, trình chiếu video... NỘI DUNG BÁO CÁO CỦA CÁC NHÓM 1.Đại diện nhóm 1 lên trình bày về nội dung Cơ cấu ngành Công nghiệp Nội dung báo cáo: Có video kèm theo trên đường linh: https://drive.google.com/drive/u/1/folders/1DVcDayfQAYQRq40vrW2LB sn8nppXtCmr HS chiếu sơ đồ tư duy và thuyết trình nội dung theo phần địnhhướng ban đầu. (Sơ đồ tư duy phần phụ lục.) BÀI TẬP THU HOẠCH SAU TRẢI NGHIỆM Nhóm 1: Nội dung: Cơ cấu ngành công nghiệp * Quá trình trải nghiệm: - Nhóm đọc bài. - Tìm các nội dung liên quan. - Trả lời câu hỏi phần giáo viên định hướng. - Làm các slide. - Viết bài thu hoạch. * Nội dung: Vềcơ cấu công nghiệp theo nghành của nước ta có 3 nội dung Cơ cấu công nghiệp theo ngành, cơ cấu công nghiệp theo lãnh thổvà cơ cấu công nghiệp theo thành phần kinh tế. Nhìn vào sơ đồtư duy ta thấy: 25 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  26. SƠ ĐỒTƯ DUY VỀCƠ CẤU NGÀNH CÔNG NGHIỆP 26 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  27. Như vậy qua phần trải nghiệm này ta thấy cơ cấu ngành công nghiệp của nước ta khá đa dạng và đang có sự chuyển dịch theo hướng tích cực và Diễn Châu có ngành công nghiệp trọng điểm là các ngành chế biến hải sản. Nhóm 2 trình bày về các ngành công nghiệp trọng điểm Phương pháp thuyết trình (có video và bản báo cáo kèm theo) https://drive.google.com/drive/u/1/folders/1DVcDayfQAYQRq40vrW2LB sn8nppXtCmr BÀI TẬP THU HOẠCH SAU TRẢI NGHIỆM Nhóm 2.1: Nội dung: Ngành công nghiệp dầu khí * Quá trình trải nghiệm: Cảnhóm đọc bài. -Tìm các nội dung liên quan. -Trả lời câu hỏi phần giáo viên định hướng. -Làm các slide. -Viết bài thu hoạch. * Nội dung: 1. Công nghiệp năng lượng Công nghiệp năng lượng Khai thác nguyên, nhiên liệu Sản xuất điện Các loại khác Than Dầu khí Thủy điện Nhiệt điệnCác loại khác 27 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  28. Ngành công nghiệp năng lượng nước ta rất đa dạng. Quy trình tìm hiểu nội dung này: Tiềm năng, tình hình phát triển và phân bố. Sau đây em trình bày về nội dung Công nghiệp khai thác dầu, khí: oDầu khí tập trung ở thềm lục địa, trữ lượng vài tỉ tấn dầu và hàng trăm tỉ m3 khí. oHai bể trầm tích lớn nhất về trữ lượng là bể Cửu Long và Nam Côn Sơn. oKhai thác dầu khí bắt đầu từ 1986, sản lượng tăng liên tục. oKhí đốt ở Nam Côn Sơn từ mỏ Lan Tây, Lan Đỏ - sản xuất khí điện đạm (Phú Mĩ, Cà Mau) oCông nghiệp lọc hóa dầu với nhà máy lọc dầu Dung Quất (Quảng Ngãi) (Các bạn xem trên Bản đồ công nghiệp năng lượng) Sau khi tìm hiểu tư liệu và video, chúng ta sẽ hiểu rõ hơn về quá trình hình thành quy trình khai thác và chế biến dầu khí, em cảm thấy rất thích ngành công nghiệp khai thác dầu khí. 28 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  29. * Tình hình khai thác dầu mỏ Qua biểu đồ cho thấy sản lượng dầu mỏ của nước ta là rất lớn, mặc dù có vài biến động nhỏ nhưng mang lại rất nhiều lợi ích cho kinh tế nước ta.Xứng đáng là ngành công nghiệp trọng điểm hang đầu của đất nước. 3. Mong muốn của chúng em ‘Như vậy đây là một ngành có vai trò rât quan trọng đối với nền kinh tế nước ta. Sau khi được trải nghiệm và tìm hiểu về ngành dầu khí qua các video, em cảm thấy rất thích thú vơí nguồn tài nguyên của đất nước, em mong muốn sau này sẽ trở thành chủtịch tập đoàn dầu khí Việt Nam Petrolime - Đức 12A1” Đại diện tiếp theo của nhóm 2 lên báo cáo về ngành công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm: Phương pháp thuyết trình (có video và bản báo cáo kèm theo) https://drive.google.com/drive/u/1/folders/1DVcDayfQAYQRq40vrW2LB sn8nppXtCmr 29 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  30. BÀI TẬP THU HOẠCH SAU TRẢI NGHIỆM Nhóm 2.2: Nội dung: Ngành công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm * Quá trình trải nghiệm: Cảnhóm đọc bài. -Tìm các nội dung liên quan. -Trả lời câu hỏi phần giáo viên định hướng. -Làm các slide. -Viết bài thu hoạch. * Nội dung: 1. Cơ cấu ngành công nghiệp chế biến lương thực thực phẩm: Đây là nhóm ngành có cơ cấu đa dạng. Chúng em may mắn được đến các cơ sở sản xuất kinh doanh về chế biến hải sản ở Huyện Diễn Châu để tìm hiểu thế mạnh phát triển ngành này, quy trình chế biến của một sốcơ sở. Thế mạnh để phát triển ngành công nghiệp chế biến hải sản huyện Diễn Châu. Cơ cấu ngành công nghiệp huyện Diễn Châu cũng rất đa dạng như: ngành may mặc, điện tử, cơ khí... nhưng Diễn Châu tập trung chủ yếu phát triển ngành chế biến hải sản. Sởdĩ, ngành công nghiệp chế biến hải sản ở Diễn Châu trở thành ngành công nghiệp trọng điểm vì: - Ngành có thế mạnh lâu dài, mang lại hiệu quả kinh tế- xã hội và có tác động mạnh mẽ tới các ngành kinh tế khác. + Có bờ biển dài 25 km, biển giàu hải sản. + Thềm lục địa bằng phẳng. 30 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  31. + Độẩm cao, khí hậu mát mẻ. + Tàu thuyền đánh bắt xa bờ tiếp tục được quan tâm đầu tư, tàu có công suất lớn. Ngoài điều kiện tựnhiên thì điều kiện về kinh tế xã hội cũng là một lợi thế để phát triển ngành: + Dân cư đông, lao động dồi dào và ngày càng được nâng cao trình độ chuyên môn. + Hệ thống hạ tầng giao thông đường bộ thuận lợi: thông với đường sắt Bắc -Nam, quốc lộ 1A. +Thịtrường trong và ngoài huyện sôi động. 3. Trình chiếu sản phẩm thu hoạch của nhóm sau chuyến đi trải nghiệm: 3.1. Cảng cá Diễn Ngọc: Vẫn đang còn đơn sơ. Nguồn hải sản tươi sống 3.2.Cơsở chế biến tôm nõn Hùng Châu 1.Các bộ phận, khu vực của cơ sở sản xuấtbao gồm:+ Khu vực sơ chế tôm: (Rửa tôm). + Khu vực chế biến:(Luộc tôm,bóc vỏ). + Khu vực phơi sấy. 2.Quy trình chế biến tôm nõn: Tôm từ cảngcá về, được vận chuyển vào khu vực sơ chế để tôm được rửa thật sạch. (Đây là hình ảnh nguyên liệuđược rửa sạch tại cảng) 31 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  32. -Sau khi rửa tôm thì tôm được chuyển sang khu vực chế biến. Trong khu vực chế biến, tôm được cho vào các nồi có dung tích lớn để luộc.Đây là công đoạn rất quan trọng bởi luộc kỹ quá con tôm sẽ bị nát, luộc chưa tới thì rất khó bóc vỏ. Ngay sau khi tôm chín, thì được chia ra các rổ và vận chuyển đến từng bàn để tách vỏ tôm -Tôm sau khi được tách vỏ sẽ đem đi sấy khô và đóng hộp để vận chuyển đến các nhà tiêu thụ. Sau đây là hình ảnh tôm đã được sấy khô: - 3.- Nguyên liệu: Tôm được đánh bắt và đưa về từ cảng cá Diễn Ngọc -Thị trường: Hầu hết là các khu vực trong nội tỉnh - Lao động: Hầu hết đa phần là bà con trong xã, những người hơi chững tuổi hoặc có thể là các bạn nhỏ đang trong ngày nghỉ. - Đây là hình ảnh các bạn học sinh trường THPT chụp ảnh với 1 bạn làm công việc bóc tôm tại đây. -Thu nhập: Bình quân là 4-5 triệu/ tháng -Vị trí của sản phẩm trên thị trường trong nước: Tôm nõn là sản phẩm được người tiêu dùng ưu chuộng bởi chính chất lượng, giá trị dinh dưỡng, màu sắc và 32 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  33. mùi vị. Tuy nhiên, tôm nõn vẫn đang dừng lại ở các thị trường lớn trong tỉnh, còn những thị trường xa hơn, người tiêu dùng vẫn đang e ngại do chưa biết đến vùng sản xuất cũng như độ tin cậy đối với chất lượng sản phẩm. 4.Cảm nhận của em sau buổi trải nghiệm: Được trải nghiệm tại cơ sở sản xuất tôm nõn, em thấy mình phần nào yêu quý môn Địa lý hơn, em đã biết tìm tòi các thông tin về quá trình cũng như các thông tin liên quan. Thật sự hoạt động trải nghiệm này rất ý nghĩa đối với bản thân em, bởi sau những giờhọc ngồi ngay ngắn trên lớp, giờ đây chúng em đã được đi khám phá những kiến thức mà tưởng chừng rất tuyệt vời, em được nghe, được nhìn tận mắt các quá trình đó, phần nào hiểu hơn về cuộc sống của người dân miền biển và nghề nghiệp của họ. Qua đây, nhóm chúng em cũng đoàn kết hơn, các bạn đều rất năng nổ và nhiệt tình, hoàn thành đúng nhiệm vụ được giao. Chúng em đã khám phá được những năng lực của bản thân, và có thể nói là chúng em đã phần nào tự tin hơn trong học tập. (Phương Hà 12A10) 3.3. Cơ sở sản xuất kinh doanh Tuấn Oanh Địa điểm trải nghiệm: cơ sởNước mắm- Ruốc Bà Chuyên (thuộc cơ sở Tuấn Oanh) Chú ý an toàn: Tuân thủcác quy định của cơ sở, của người hướng dẫn. Quan sát các bộ phận khu vực của cơ sở. Những thông tin thu hoạch được: Những khu vực, bộ phận của cơ sở: Khu vực sân phơi. Các am đựng nước mắm và ruốc Nước mắm 1.Quy trình làm sản xuất nước mắm, ruốc: *Quy trình sản xuất nước mắm (chú ý: có nhiều loại cá được chọn là nguyên liệu tạo ra nước mắm nhưng cá cơm là loại cá có thể cho ra những giọt nước mắm thơm và ngon nhất) - Bước 1: thu mua những con cá cơm tươi ngon từ biển vềngay khi đưa vào bờ. 33 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  34. -Bước 2: Rửa sạch rồi đem trộn với muối biển theo tỉ lệ 3:1(3 tấn cá cơm sẽ được trộn với 1 tấn muối biển). -Bước 3: cá muối sau khi trộn được cho vào thùng am (ở Diễn Ngọc dùng am làm từxi măng). -Bước 4: phủ lớp muối dày lên cá và gài nén cá lại (cá sẽđược ủ trong những chiếc thùng này từ 12-15 tháng). - Bước 5: sau đó, nước mắm được kéo rút và đảo trộn 1 cách tỉ mỉ. -Bước 6: thỉnh thoảng mở bểđểphơi nắng và có người trông coi cẩn thận (phải mất ít nhất 2 năm thì bể ngâm mới cho ra nước mắm ) - Bước 7: cuối cùng kiểm tra chất lượng nước mắm (khi nước có màu cánh gián và mùi thơm) và sau đó đóng chai. 3. Các thông tin thu được từngười sản xuất: - Nguyên liệu: + Làm nước mắm cần: cá cơm và muối. + Thịtrường tiêu thụ: các xã, huyện, các tỉnh lân cận. + Lao động: cần 3-4 người đểcanh và đảo ruốc, nước mắm hàng ngày. + Giá bán: 100ng/lít đối với nước mắm cốt; + Thu nhập: 4,5 triệu/người + Vị trí trên thịtrường: nước mắm và ruốc đều là mặt hàng tiêu dùng có mặt rộng rãi và phổ biến trên thịtrường và trong ngành kinh doanh ẩm thực. 4. Cảm nghĩ của em sau buổi trải nghiệm: Bạn Hải( 12A10) :”Được trải nghiệm tại cơ sở sản xuất tôm nõn, em thấy mình phần nào yêu quý môn Địa lý hơn, em đã biết tìm tòi các thông tin về quá trình cũng như các thông tin liên quan. Thật sự hoạt động trải nghiệm này rất ý nghĩa đối với bản thân em, bởi sau những giờ học ngồi ngay ngắn trên lớp, giờ đây chúng em đã được đi khám phá những kiến thức mà tưởng chừng rất tuyệt vời, em được nghe, được nhìn tận mắt các quá trình đó, phần nào hiểu hơn về cuộc sống của người dân miền biển và nghề nghiệp của họ. Qua đây, nhóm chúng em cũng đoàn kết hơn, các bạn đều rất năng nổ và nhiệt tình, hoàn thành đúng nhiệm vụ được giao. Chúng em đã khám phá được những năng lực của bản thân, và có thể nói là chúng em đã phần nào tự tin hơn trong học tập”. Bạn Thùy Trang (12A10): “Em đã thật sự nỗ lực trong suốt quá trình tìm kiếm thông tin về vấn đềmà mình được giao. Em thấy tự tin bởi vì mình có khả năng trả lời câu hỏi và đặt câu hỏi cho người khác. Những hoạt động hay bài tập mà giáo viên đưa ra trong quá trình học giúp em nắm bắt kiến thức nhanh và ghi nhớ lâu, bản thân em cũng nắm được những kĩ năng để phát triển năng lực học tập bộmôn Địa. Em không chỉkhám phá được năng lực của bản thân mà còn thấy 34 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  35. bản thân tựtin hơn trong con đường tìm đến với tri thức.Và em cũng đã hoạch định cho bản thân mình chọn 1 ghành trong lĩnh vực công nghiệp.” Bạn Võ Thị Hằng(12A10):“Sau chuyến trải nghiệm tới các cơ sở chế biến hải sản vànghe được nghe những chia sẻ của những người làm nghề, em nhận thấy việc chế biến hải sản vẫn chưa được quy hoạch và đồng bộ hóa, ngoài những hộ đã tham gia đăng kí thương hiệu tạp thể thì vẫn còn nhiều hộ gia đình tự kinh doanh riêng, như vậy sẽ gây khó khăn trongviệc quy hoạch sản xuất và xây dựng thương hiệu ngày một lớn mạnh. Vì vậy, em mong muốn, sau này em sẽ trở thành một doanh nhân thành đạt để đứng ra tập trung lại các vùng chế biến, quảng bá sản phẩm thương hiệu cho huyện Diễn Châu. Mang sản phẩm ra thị trường nước ngoài” Đại diện nhóm 3 lên báo cáo về nội dung Vấn đề tổ chức lãnh thổ công nghiệp. https://drive.google.com/drive/u/1/folders/1DVcDayfQAYQRq40vrW2LBsn8np pXtCmr BÀI TẬP THU HOẠCH SAU TRẢI NGHIỆM Nhóm 3: Nội dungCác hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp * Quá trình trải nghiệm: - Cảnhóm đọc bài. - Tìm các nội dung liên quan. - Trả lời câu hỏi phần giáo viên định hướng. - Làm các slide. - Viết bài thu hoạch. * Nội dung bài thu hoạch: Ở lớp 10 chúng ta đã được tìm hiểu vềđặc điểm của các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp nói chung trên thế giới và ngày hôm nay thì chúng ta sẽ cùng nhắc lại các tổ chức lãnh thổ công nghiệp đó và liên hệ với ở Việt Nam. 35 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  36. Đây là sơ đồ của các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp, nhìn vào sơ đồ nay chúng ta sẽ phân biệt được sự khác nhau giữa những hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp. 1. Đầu tiên đó chính là điểm công nghiệp: - Là hình thức tổ chức thấp nhất. - Là nơi có 1 hoặc 2 xí nghiệp không có mối liên hệ sản xuất với nhau. - Thường tập trung ở các tỉnh miền núi như: Tây Bắc, Tây Nguyên hoặc ở huyện Diễn Châu ởta như các bạn vừa đi trải nghiệm về. 2. Hình thức tiếp theo là khu công nghiệp: - Là hình thức tổ chức ởtrình độ khá cao, mới được hình thành ởnước ta từ những năm 90 của thế kỉXX cho đến nay. Là khu vực không có dân cư sinh sống. - Ngoài khu công nghiệp tập trung còn có khu chế xuất, khu công nghệ cao. - Tính đến tháng 8-2007, nước ta đã hình thành 150 khu công nghiệp, trong đó 90 khu đã đi vào hoạt động. Phân bố không đồng đều: tập trung nhất là ở Đông Nam Bộ, ĐBSH, Duyên hải miền Trung. 36 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  37. 3. Trung tâm công nghiệp: - Là hình thức tổ chức ở trình độ cao. - Dựa vào vai trò, chúng ta có thể phân thành các nhóm sau: +Các trung tâm có ý nghĩa quốc gia gồm có TP.HCM, Hà Nội. + Các trung tâm có ý nghĩa vùng như Hải Phòng, Đà Nẵng, Cần Thơ... + Các trung tâm có ý nghĩa địa phương như Việt Trì, Thái Nguyên, Vinh, Nha Trang... - Căn cứ vào giá trị sản xuất công nghiệp, có thể chia các trung tâm công nghiệp thành: Các trung tâm rất lớn (TP.HCM). Các trung tâm lớn (Hà Nội, Hải Phòng, Biên Hòa, Thủ Dầu Một, Vũng Tàu). Các trung tâm trung bình (Việt Trì, Đà Nẵng, Nha Trang, Cần Thơ...) 4. Vùng công nghiệp: - Là hình thức tổ chức cao nhất. Cảnước được phân thành 6 vùng công nghiệp: + Vùng 1: Các tỉnh thuộc Trung du và miền núi Bắc Bộ (trừ Quảng Ninh) + Vùng 2: Các tỉnh thuộc Đồng bằng sông Hồng và Quảng Ninh, Thanh Hóa, NghệAn, Hà Tĩnh. + Vùng 3: Các tỉnh từ Quảng Bình đến Ninh Thuận. + Vùng 4: Các tỉnh thuộc Tây Nguyên (trừLâm Đồng). + Vùng 5: Các tỉnh Đông Nam Bộ, Bình Thuận, Lâm Đồng. + Vùng 6: Các tỉnh thuộc ĐBSCL. “Trên đây là nội dung về các hình thức tổ chức lãnh thổ công nghiệp. Và qua bài này chúng ta cũng thấy được được Diễn Châu là Huyện chủ yếu là điểm công nghiệp. Em mong muốn với nguồn lực sẵn có Huyện Diễn Châu sẽ sớm hình thành các khu công nghiệp để khai thác tốt hơn các thế mạnh của vùng. Trần Thị Nguyên”. (Nội dung bài 29- Thực hành được thực hiện trong bước 2). 37 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  38. Bước 2: Giáo viên tổng hợp kiến thức. Mục tiêuNhận xét, bình luận, khen ngợi động viên và giao nhiệm vụ tìm tòi, nghiên cứu cho các HS. b) Nội dungKhẳng định các kiến thức đã được trình bày, bổ sung Vận dụng giải một số bài tập đơn giản. c) Gợi ý tổ chức hoạt động- GV đưa ra ý kiến đánh giá (nhận xét, khen ngợi, phê bình, chia sẻ…) về kết quả, tinh thần làm việc của các nhóm. - GV bổ sung thêm các kiến thức chưa đầy đủ (nếu cần). - HS ghi kiến thức vào vở. - Giải các bài tập do GV hoặc học sinh các nhóm đưa ra: Câu1. Tại sao Diễn Châu chú trọng phát triển các ngành công nghiệp chế biến Hải sản? Câu 2. Giải thích tại sao Đông Nam Bộ là vùng có tỷ trọng giá trị sản xuất công nghiệp lớn nhất cả nước? Câu 3. Dựa vào bảng số liệu Bảng 29.1 SGK Vẽ biểu đồ thích hợp nhất thể hiện cơ cấu giá trị sản xuất công nghiệp phân theo thành phần kinh tế của nước ta năm 1996 và năm 2005. Nêu nhận xét Hoạt động 3 luyện tập: 15 phút (Làm bài kiểm tra) 38 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  39. Trường THPT Diễn Châu3 KIỂM TRA 15 PHÚT Điểm Nhận xét Câu hỏi tự luận: 1.Kể tên cơ cấu ngành công nghiệp Huyện Diễn Châu. 2.Vì sao nói ngành công nghiệp chế biến là ngành công nghiệp trọng điểm Câu hỏi trắc nghiệm Câu 1.Ngành nào sau đây không được xem là ngành công nghiệp trọng điểm của Huyện Diễn Châu hiện nay? A. Dệt – may. B. Chế biến hải sản C. Chế biến lương thực.D. Năng lượng Câu 2.Ý nào sau đây không phải là phương hướng chủ yếu để tiếp tục hoàn thiện cơ cấu ngành công nghiệp ở nước ta hiện nay? A. Xây dựng một cơ cấu ngành công nghiệp tương đối linh hoạt. B. Đẩy mạnh phát triển ở tất cả các ngành công nghiệp. C. Đầu tư theo chiều sâu, đổi mới trang thiết bị và công nghệ. D. Đẩy mạnh phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm. Câu 3.Theo cách phân loại hiện hành nước ta có: A. 2 nhóm với 28 ngành.B. 3 nhóm với 29 ngành. C. 3 nhóm với 30 ngành.D. 5 nhóm với 31 ngành. Câu 4.Phân hoá học là sản phẩm của ngành công nghiệp : A. Năng lượng.B. Vật liệu xây dựng. C. Công nghiệp hóa chấtD. Chế biến và hàng tiêu dùng + GV đánh giá quá trình, đánh giá sản phẩm, đánh giá kết quả qua bài kiểm tra. + HS đánh giá lẫn nhau như thế nào (nếu cần). Hoạt động 4 vận dụng 5 phút: Phần vận dụng này tôi đã cho học sinh đi trải nghiệm tại các cơ sở sản xuất, kinh doanh Tuấn Oanh, và Hùng Châu. Và đây là ảnh minh họa, video. https://drive.google.com/drive/u/1/folders/1DVcDayfQAYQRq40vrW2LBsn8np pXtCmr Cảng cá Diễn Ngọc - Hải sản được rửa sạch trước khi đưa đến nơi chế biến 39 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  40. Hải sản tươi sống Nguyên liệu làm Mắm Tôm Am mắm tôm được phơi HS nghe chủ cơ sở nói về quy trình làm nước mắm, Mắm tôm Luộc Tôm Đổ Tôm ra Bóc Tôm 40 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  41. Phơi sấy (Hình ảnh chụp lại từ các cơ sở chế biến Hải sản tại Diễn Ngọc) Phân loại HS quan sát cách phi lê cá Cá cơm phơi khôSản phẩm của Cơ sở Tuấn Oanh Quy trình làm nước mắm, Mắm Tôm, Tôm nõn được ghi lại trong https://drive.google.com/drive/u/1/folders/1DVcDayfQAYQRq40vrW2LB sn8nppXtCmr Các em đang thảo luận nhóm HS đang tìm hiểu các nội dung liên quan 41 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  42. Hoạt động 5Tìm tòi mở rộng 25 phút: Tìm hiểu các ngành nghề liên quan đến các ngành Công nghiệp trọng điểm từ đây có thể giúp các em lựa chọn nghề nghiệp cho mình sau khi tốt nghiệp THPT. (Có vi deo kèm theo –Xem trong đương linh) Mục tiêuTìm tòi mở rộng kiến thức về các ngành nghề có liên quan đến chủ đề Công nghiệp, đặc biệt các ngành công nghiệp trọng điểm. Định hướng nghề nghiệp. b) Nội dung- Tìm hiểu về cơ cấu các ngành công nghiệp, các thế mạnh để phát triển các ngành công nghiệp của Huyện Diễn Châu. c) Gợi ý tổ chức hoạt động + Giao các nhóm HS thực hiện nhiệm vụ ở nhà, xây dựng sản phẩm là bài giới thiệu trước lớp hoặc trước toàn trường; được hỗ trợ giúp đỡ khi cần thiết. + Hoạt động của GV: - Yêu cầu HS thực hiện nhiệm vụ, hướng dẫn các em hoạt động ngoài giờ - Chuẩn bịhọc liệu (SGK, vở ghi, tư liệu), thiết bị dạy học (tranh ảnh, video, slide)… d) Sản phẩm mong đợiCác bài viết của HSvề một số ngành công nghiệp mà các em yêu thích (có bài viết và vi deo kèm theo) Cử nhân, kĩ sư của ngành Công nghiệp năng lượng Cử nhân, kĩ sư ngành Công nghiệp chế biến thực phẩm Nguồn lao động tại chỗ - các bạn không đi đại học 42 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  43. Một số lưu ý khi dạy học: * Giáo viên: - Dạy học bài 26 vào bài 27 SGK Địa lí 12 –cơ bản có liên hệ với các cơ sở sản xuất, kinh doanh Tuấn Oanh, Hùng Châu đảm bảo về qui trình công nghệ và hiệu quả kinh doanh. * Học sinh. - Chủ động nghiên cứu tài liệu có liên quan về các ngành công nghiệp trọng điểm. - Hs phải thực hiện nghiệm túc trong học tập, có ý thức tổ chức cao trong quá trình tham quan cơ sở sản xuất chế biến Hải sản( nước mắm, tôm nõn, mắm tôm, cá phi lê..) CHƯƠNG 3: THỰC NGHIỆM SƯ PHẠM 3.1. Thực nghiệm sư phạm 3.1.1. Mục đích của thực nghiệm sư phạm Qua thực nghiệm để kiểm tra hiệu quả và khảnăng thực thi của việc dạy học gắn liền với trải nghiệm sản xuất kinh doanh tại địa phương qua chủđề“Địa lí Công nghiệp”, lớp 12 THPT ban cơ bản. 3.1.2. Nội dung của thực nghiệm sư phạm Thực nghiệm dạy học chủđề“Địa lí Công nghiệp -Lớp 12”. Cơ sở trải nghiệm sản xuất kinh doanh tại địa phương (huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An). + Cơ sở chế biến hải sản Hùng Châu xã Diễn Ngọc. + Cơ sở chế biến kinh doanh thủy hải sản Tuấn Oanh- xã Diễn Ngọc. ( Ngoài ra HS tìm hiểu trên các phương tiện thông tin đại chúng khác.) 3.1.3. Phương pháp thực nghiệm sư phạm 3.1.3.1. Chọn mẫu thực nghiệm Chọn ngẫu nhiên 3 lớp để thực nghiệm đề tài 12A8; 12A10, 12A12 và 3 lớp đối chứng 12A1; 12A3; 12A4 của trường THPT Diễn Châu 3, huyện Diễn Châu, tỉnh Nghệ An. 3.1.3.2. Kết quả thực nghiệm Sau khi tiến hành dạy thử nghiệm, giáo viên thăm dò ý kiến và kết quảđạt được như sau: 43 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  44. Bảng 3.1. Hứng thú của học sinh khi giáo viên dạy học chủđềtheo hướng trải nghiệm sản xuất kinh doanh. Thích Không có ý kiến Số lượng 3 Không thích Số lượng 0 Lớp Sĩ số Số lượng 27 Tỉ lệ % Tỉ lệ % Tỉ lệ % 12A8 30 90.0 10.0 0.0 12A10 39 31 7 1 79.5 17.9 2.6 12A12 36 31 4 1 86.1 11.1 2.8 Mức độ nắm kiến thức của học sinh sau giờ kiểm tra bài thường xuyên ở hai lớp thực nghiệm và đối chứng cụ thể: Bảng 3.2. Kết quả kiểm tra thường xuyên của lớp thực nghiệm >,= 8 điểm 6.5 -8 điểm 5 -6.5 điểm < 5 điểm Lớp Sĩ số Số lượng 13 16 11 Tỉ lệ % 43.3 41.0 30.6 Số lượng 11 17 13 Tỉ lệ % 35.7 43.6 36.1 Số lượng 5 6 8 Tỉ lệ % 16.7 15.4 22.2 Số lượng 1 0 4 Tỉ lệ % 3.3 0.0 11.1 12A8 12A10 12A12 30 39 36 Bảng 3.3. Kết quả bài kiểm tra thường xuyên của lớp đối chứng >,= 8 điểm 6.5 -8 điểm 5 -6.5 điểm < 5 điểm Lớp Sĩ số Số lượng 8 7 4 Tỉ lệ % 20.0 17.95 11.1 Số lượng 10 12 7 Tỉ lệ % 25.0 30.77 19.5 Số lượng 16 15 17 Tỉ lệ % 40.0 38.46 47.2 Số lượng 6 5 8 Tỉ lệ % 15.0 12.82 22.2 12A1 12A3 12A4 40 39 36 Bảng 3.4. Phân phối kết quả kiểm tra và % học sinh đạt điểm XiTB Điểm XiTB >,= 8 điểm 6.5 -8 điểm 5 -6.5 điểm < 5 điểm Phân phối kết quả kiểm tra 12TN 105 TN 40 12ĐC 115 ĐC 19 % học sinh đạt điểm XiTB 12TN 105 TN 38.1 12ĐC 115 ĐC 16.5 Lớp Sĩ số Phương án 41 29 19 48 5 19 39.0 25.2 18.1 41.7 4.8 16.6 44 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  45. Phân tích kết quả thực nghiệm Dựa trên kết quả thực nghiệm cho thấy chất lượng học tập của học sinh lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng điều đó thể hiện các điểm sau: + Nhóm % học sinh đạt trung bình đến khá; giỏi của lớp thực nghiệm cao hơn lớp đối chứng. + Tỷ lệ % học sinh đạt mức yếu kém của thực nghiệm thấp hơn đối chứng. Kết quảcũng cho thấy ở các lớp thực nghiệm học sinh không chỉ nắm bắt được nội dung kiến thức trong chương trình mà còn hiểu rộng và sâu sắc hơn nhiều vấn đề về chuyển hóa vật chất ở vi sinh vật. Tự phát hiện và giải quyết vấn đề trong nội dung kiến thức; biết cách tập hợp xâu chuỗi kiến thức để giải quyết vấn đề. Học sinh không chỉ học được phương pháp học tập tự lực; mà còn học được phương pháp nghiên cứu; cách làm việc; cách thức sản xuất kinh doanh. Học sinh phát huy năng lực tự học và tự giải quyết vấn đề; năng lực giao tiếp... Kết quảcùng bài kiêm tra thường xuyên ở lớp đối chứng và thực nghiệm cũng phản ánh chất lượng và hiệu quả của dạy học gắn liền sản xuất kinh doanh. 3.2. Nhận xét, đánh giá của Thầy (cô) và học sinh. 3.2.1. Nhận xét, đánh giá của Thầy (cô) Một số GV khi dự giờ thực nghiệm đều cho rằng: HS nắm bắt tri thức rất nhanh và đặc biệt là rất hào hứng tham gia giờ học. Những tình huống và tư liệu mà GV đã chuẩn bị cho tiết học không chỉ phát huy được năng lực thực hành; năng lực tự học của HS mà còn phát huy được các năng lực khác của bản thân như: năng lực giao tiếp, năng lực làm việc nhóm… điều đó không chỉ có ý nghĩa là nâng cao kết quả học tập mà còn là giải pháp để tập cho các em năng động trong học tập cũng như trong cuộc sống sau này. - Thầy giáo Phan Trọng Đông (Hiệu trưởng nhà trường) nhận xét: “ Giáo viên đã rất sáng tạo trong việc tổ chức các hoạt động dạy học. Các em học sinh đã tự chủ trong quá trình học tập và có trải nghiệm lý thú.” - Thầy Giáo Nguyễn Thị Thanh(Nhóm trưởng bộ môn địa lí) cho biết: “Học sinh được tăng cường vận dụng kiến thức tổng hợp vào giải quyết tình huống thực tiễn, được thỏa sức thể hiện khả năng, năng lực sáng tạo của bản thân. Đối với giáo viên đã nâng cao được vai trò là người tổ chức, kiểm tra, định hướng hoạt động học của học sinh.” 45 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  46. 3.2.2. Cảm nhận của học sinh Phần lớn các em cho rằng: Giờ học thực nghiệm các em rất hứng thú trong học tập vì các em được trực tiếp tham gia trải đóng góp ý kiến của mình vào nội dung bài học. Đồng thời tìm hiểu về nghề từ đó hướng nghiệp cho bản thân trong tương lai. Ý kiến của các em được các bạn trong lớp cùng nghe cùng phân tích đánh giá, được GV khuyến khích động viên làm cho các em thấy tự tin. Các em được làm việc tích cực hơn và đều phải tham gia vào giờ học nên các em cho rằng sau giờ học các em hiểu bài ngay trên lớp. Còn HS hai lớp đối chứng thì đa số các em cho rằng giờ học hôm nay rất bình thường vì thế rất nhiều HS ểu oải, chưa tích cực tham gia vào giờ học. Sau giờ học HS hầu như chỉ mới nắm được một phần kiến thức của bài học nhưng củng chỉ là ở dạng lý thuyết chưa sâu sắc và cụ thể lắm. Em Trần Thị Nguyên(HS lớp 12A12) cho biết: “Em đã thật sự nỗ lực trong suốt quá trình tìm kiếm thông tin về vấn đề mà mình được giao. Em thấy tự tin bởi vì mình có khả năng trả lời câu hỏi và đặt câu hỏi cho người khác. Những hoạt động hay bài tập mà giáo viên đưa ra trong quá trình học giúp em nắm bắt kiến thức nhanh và ghi nhớ lâu, bản thân em cũng nắm được những kĩ năng để phát triển năng lực học tập bộ môn địa lí. Em không chỉ khám phá được năng lực của bản thân mà còn thấy bản thân tự tin hơn trong con đường tìm đến với tri thức.Và em cũng đã hoạch định cho bản thân mình chọn 1 ngành trong lĩnh vực công nghiệp” (trích cảm tưởng học sinh sau khi học xong chủđề). Em Hoàng Đức(HS lớp 12ª1) cho biết: “Được trải nghiệm tại cơ sở chế biến hải sản của Huyện nhà, em thấy mình say mê học môn Địa lí hơn, thấy mình đã biết cách tìm và đọc sách, đọc các tài liệu liên quan; biết cách ghi chép và nghe giảng, biết xây dựng kế hoạch học tập cho mình… đó là những kĩ năng học tập vô cùng quan trọng, hữu ích” (trích cảm tưởng học sinh sau khi học xong chủđề). Em Phạm ThịPhương Thảo (Học sinh lớp 12A12) viết: ”Các thành viên của tổđã thật sự nhiệt tình và năng nổ trong quá trình thảo luận tìm kiếm thông tin qua hoạt động trải nghiệm tại cơ sở sản xuất. Hoàn thành công việc đúng thời hạn. Qua hoạt động trải nghiệm giúp các thành viên đoàn kết xích lại gần nhau hơn, giúp hoàn thiện bản thân và khám phá những năng lực của bản thân, giúp chúng em tựtin hơn trong học tập”. (trích cảm tưởng học sinh sau khi học xong chủđề) 46 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  47. C - KẾT LUẬN 1. Kết luận Dạy học gắn liền với trải nghiệm sản xuất kinh doanh tại địa phương là mô hình dạy học tối ưu hóa, góp phần giải quyết các vấn đề còn tồn tại trong dạy học hiện nay. Trong quá trình xây dựng và thực hiện đề tài tôi nhận thấy đềtài đã phần nào góp phần phát huy tính tích cực của học sinh (Các em thể hiện tinh thần tự học, tự nghiên cứu, các em được rèn luyện thêm về các kỹnăng giao tiếp; lắng nghe tích cực; trình bày suy nghĩ ý tưởng; hợp tác; đảm nhận trách nhiệm; quản lí thời gian;tìm kiếm và xử lí thông tin...), tăng cường định hướng phát triển năng lực của học sinh thông qua vận dụng kiến thức để giải quyết các vấn đề thực tiễn; học sinh có cơ hội được trải nghiệm trên các lĩnh vực khác nhau, từcơ sở thực tiễn, từ các tranh ảnh, video, và các nguồn tài liệu khác... Giúp người học không chỉ vận dụng kiến thức trải nghiệm thực tế vào bài học mà qua đó còn khắc sâu được kiến thức, tạo tính hứng thú trong học tập… Cũng qua đây các em trực tiếp khám phá các thế mạnh và hạn chế của địa phương trong quá trình công nghiệp hóa hiện đại hóa, biết rõ hơn về tình hình phát triển công nghiệp tại nơi mình sinh sống, các em được trực tiếp quan sát, tham gia quy trình sản xuất một số sản phẩm... từđócó định hướng tốt hơn cho việc lựa chọn nghề nghiệp của bản thân. Bên cạnh những mục tiêu đạt được, việc tổ chức dạy học chủđề công nghiệp gắn với sản xuất, kinh doanh cũng gặp một sốkhó khăn nhất định trong việc giáo viên tổ chức cho học sinh đi trải nghiệm về vấn đềan toàn, phương tiện đi lại, giáo viên phải chuẩn bị rất kĩ lưỡng, có kinh phí hoạt động, đòi hỏi sự liên hệ với cơ sở sản xuất kinh doanh, tạo điều kiện cho học sinh thực hiện nhiệm vụ. 2. Kiến nghị Nhà trường cần tăng cường đưa dạy học chủđề gắn liền với trải nghiệm sản xuất kinh doanh. Đưa hoạt động lên trường học kết nối và các hoạt đông bắt buộc dạy học hàng năm. Giáo viên cần chủđộng tiếp cận dạy học gắn liền với trải nghiệm sản xuất kinh doanh. Tạo điều kiện thuận lợi để giáo viên và học sinh giao lưu tiếp xúc với các cơ sở sản xuất kinh doanh trên địa bàn. Trên đây là một số kinh nghiệm dạy học gắn liền với trải nghiệm sản xuất kinh doanh. Với năng lực có hạn, kinh nghiệm của tôi không thể tránh khỏi thiếu sót. Rất mong được sự chia sẻ; góp ý chân thành của các bạn đồng nghiệp và các cấp quản lý giáo dục để sáng kiến kinh nghiệm của tôi được hoàn thiện hơn. Diễn Châu ngày 22/2/2020 TÀI LIỆU THAM KHẢO 47 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  48. 1.Hướng dẫn thực hiện chuẩn kiến thức, kĩ năng trong môn Địa lí THPT – nhà xuất bản giáo dục THPT giáo dục Việt Nam 2009 2.Hoàng Ngọc Oanh, Địa lí tự nhiên địa cương 1, nhà xuất bản sư phạm 3.Lê Văn Hồng, Tâm lí học lứa tuổi và tâm lí học sư phạm, Tài liệu dung cho các trường đại học sư phạm, cao đẳng sư phạm, Hà Nội, 1995. 4.Nguyễn Ngọc Bảo, Phát triển tính tích cực, tính tự lực của HS trong quá trình dạy học, nhà xuất bản Hà Nội, 1995 5.Sách giáo khoa Địa lí lớp 12 –Nhà xuất bản giáo dục 2010 6.Sách GV Địa lí 12+ –Nhà xuất bản giáo dục 2010 7.Bộ giáo dục và đào tạo (2017). Dự thảo chương trình giáo dục phổ thông (Chương trình tổng thể). 8. Bộ giáo dục đào tạo (2014). Tài liệu tập huấn dạy học và kiểm tra đánh giá kết quả học tập theo định hướng phát triển năng lực học sinh, bộ môn sinh học cấp trung học phổ thôn, NXB Hà nội. 9.Bộ giáo dục và đào tạo (2015). Tài liệu tổ chức hoạt động giáo dục trong nhà trường gắn với sản xuất kinh doanh tại địa phương. 48 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  49. PHỤ LỤC 1.Phiếu học tập Phiếu học tập 1 Trường THPT: ..........................................................Lớp:..................... Họ và tên:................................................................. Nhóm.................. BẢNTHUHOẠCHTRẢINGHIỆM (Tại cơ sở sản xuất kinh doanh hải sản Tuấn Oanh, Hùng Châu của Huyện Diễn Châu) A.Chú ý an toàn: Tuân thủ các quy định của cơ sở, của người hướng dẫn Yêu cầu quan sát Quan sát các bộ phận, khu vực của cơ sở sản xuất nước mắm, chế biến tôm nõn, phi lê cá , hỏi người hướng dẫn những thông tin ... và hoàn thiện các mục sau: 1.Liệt kê các phần quan sát được của cơ sở sản xuất. - - - 2.Liệt kê các thông tin đọc được nghe được từ người phụ trách cơ sở - - - 3. Các câu hỏi được đặt ra - - - 4. Các cảm nhận về buổi trải nghiệm - - - Yêu cầu: Hoàn thành phiếu cá nhân sau buổi trải nghiệm, sau đó làm việc nhóm tại nhà để xây dựng báo cáo sản phẩm nhóm về 4 vấn đề trên để trình bày tại lớp vào giờ họ 2.Bài kiểm tra 49 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

  50. Trường THPT … KIỂM TRA: 15 PHÚT Điểm: … Nhận xét: Câu hỏi tự luận: 1.Kể tên cơ cấu ngành công nghiệp Huyện Diễn Châu. 2.Vì sao nói ngành công nghiệp chế biến là ngành công nghiệp trọng điểm Câu hỏi trắc nghiệm Câu 1.Ngành nào sau đây không được xem là ngành công nghiệp trọng điểm của Huyện Diễn Châu hiện nay? A. Dệt – may. B. Chế biến hải sản C. Chế biến lương thực.D. Năng lượng Câu 2.Ý nào sau đây không phải là phương hướng chủ yếu để tiếp tục hoàn thiện cơ cấu ngành công nghiệp ở nước ta hiện nay? A. Xây dựng một cơ cấu ngành công nghiệp tương đối linh hoạt. B. Đẩy mạnh phát triển ở tất cả các ngành công nghiệp. C. Đầu tư theo chiều sâu, đổi mới trang thiết bị và công nghệ. D. Đẩy mạnh phát triển các ngành công nghiệp trọng điểm. Câu 3.Theo cách phân loại hiện hành nước ta có: A. 2 nhóm với 28 ngành.B. 3 nhóm với 29 ngành. C. 3 nhóm với 30 ngành.D. 5 nhóm với 31 ngành. Câu 4.Phân hoá học làsản phẩm của ngành công nghiệp : A. Năng lượng.B. Vật liệu xây dựng. C. Công nghiệp hóa chấtD. Chế biến và hàng tiêu dùng 50 https://sangkienkinhnghiemlop3.com/

More Related