Vật lý 12 - Bài 28: Tia X

1. SỞ GIÁO DỤC VÀ ĐÀO TẠO NINH BÌNH TRƯỜNG THPT TRƯƠNG HÁN SIÊU BÀI GIẢNG VẬT LÍ 12 Giáo viên:Phạm Thị Huệ Tổ:Tự nhiên Năm học: 2016- 2017

2. Caâu 1: Haõy choïn caâu ñuùng Vaät naøo döôùi ñaây coù theå phaùt ra tia hoàng ngoaïi maïnh nhaát ? A. Ñeøn LED ñoû. B. Boùng ñeøn pin. C. Ñeøn oáng. D. Chieác baøn laø. Kiểm tra bài cũ: D

3. Kiểm tra bài cũ: Câu 2: Bứcxạtửngoạilàbứcxạđiệntừ A. mắt không nhìnthấy ở ngoàimiềntímcủa quang phổ. B. cóbướcsónglớn hơn bướcsóngcủabứcxạtím. C. không làm đen phim ảnh. D. cótầnsốthấp hơn so vớibứcxạhồngngoại. A

5. BÀI 28 TIA X

6. Bài 28. TIA X I. PHÁT HIỆN TIA X Nhaø Vaät Lí ngöôøi Ñöùc (1845- 1923) Ñaõ phaùt minh ra tia Rônghen (cuõng goïi laø tia tia X). Giaûi thöôûng Nobel 1901 W. C. Rônghen

8. Bài 28. TIA X I. PHÁT HIỆN TIA X Đối âm cực - + Anốt Catốt Mỗi khi một chùm tia catôt (tức một chùm electron có năng lượng lớn ) đập vào một vật rắn thì vật đó phát ra tia X TiaX

9. Bài 28. TIA X II. CÁCH TẠO TIA X Cấutạoống Cu – lít – giơ( ốngRơnghen): Ống thủy tinh chân không gồm: dây nung FF’ bằng vonfam (làm nguồn electron), và hai điện cực. - Catốt K: bằng kim loại, hình chỏm cầu. - Anốt A: bằng kim loại, có khối lượng nguyên tử lớn, điểm nóng chảy cao, và được làm nguội bằng dòng nước khi hoạt động.

10. Bài 28. TIA X Đối âm cực II. CÁCH TẠO TIA X Hoạt động: - + Anốt Catốt TiaX Ñaët hieäu ñieän theá vaøi chục kilôvoân giöõa anoât vaø catoât, caùc electron phaùt xaï ra töø catoât ñöôïc taêng toác trong ñieän tröôøng maïnh ñeán ñaäp vaøo ñoái anôt laøm phaùt ra tia X.

11. Ống phóng tia Catốt

12. Bài 28. TIA X( TIA RƠNGHEN) III. BẢN CHẤT VÀ TÍNH CHẤT TIA X Tia X là gì ? Tia X có bản chất và những tính chất gì ? 1. Bản chất: - Tia X là bức xạ không nhìn thấy được, có bước sóng từ 10-11m đến 10-8m, có cùng bản chất với ánh sáng, là sóng điện từ. • Tia X có bước sóng ngắn hơn bước sóng của tia tử ngoại rất nhiều.

13. Tia X đi qua điện trường + - Tia X

14. Tia X đi qua từ trường Tia X xuyên qua điệntrườngvàtừtrường N S Tia X

15. Bài 28. TIA X 2. Tính chất: • Tia X cókhảnăngđâmxuyên. • ( Đi qua đượccácvậtkhôngtrongsuốtđốivớiánhsángnhưgỗ, giấy, kimloại. Kim loạicónguyêntửlượnglớnthìkhó qua hơn). • + Tia X cóbướcsóngcàngngắnthìkhảnăngđâmxuyêncànglớn( tia X cứng). b. Làm đen kính ảnh. c. Làm phát quang một số chất. d. Làm ion hóa không khí. e. Có tác dụng sinh lý: Hủy diệt tế bào…Dùng chữa trị ung thư nông.

16. CHỤP ĐIỆN

18. Chụp các thiên thể trong vũ trụ 9/28/2022 18

19. CHỤP HÌNH BÔNG HOA BẰNG TIA X

21. Dò các khuyết tật trong sản phẩm

24. Tia Rơnghen c/ Công dụng của tia X: * Chiếu điện , chụp điện ( y học ) *Tìm khuyết tật bên trong các vật đúc bằng kim loại (lỗ hổng bọt khí , vết nứt … *Kiểm tra hành lý của hành khách đi máy bay , nghiên cứu cấu trúc của vật rắn … *Chữa bệnh ung thư nông , ngoài da …

25. IV. THANG SÓNG ĐIỆN TỪ SÓNG VÔ TUYẾN λ> 10- 4m. MÁY PHÁT VÔ TUYẾN λ =10-3 mđến λ = 10-6 m (t mt< t<5000C) HỒNG NGOẠI λ = 0,38 µmđến λ = 0,76 µm ÁNH SÁNG NHÌN THẤY λ =10-6 mđến λ = 10-9m t >20000C TIA TỬ NGOẠI λ =10-8 mđến λ = 10-11 m ống tia X Tia X λ< 10-10 m Phản ứng hạt nhân : phân rã , phóng xạ TIA GAMMA λ(m)

26. Thang sóng điện từ : bao gồm các bức xạ được sắp xếp theo thứ tự bước sóng (hoặc tần số ) tăng dần hoặc giảm dần. • Giốngnhau: cóchungbảnchấtlàsóngđiệntừ. • Khác: • + Tầnsố hay bướcsóng. → khácnhauvềtínhchấtvàtácdụng. + Các bước sóng dài dễ quan sát hiện tượng giao thoa. + Các bước sóng ngắn có khả năng đâm xuyên mạnh, gây ion hóa không khí…

27. V. THUYẾT ĐIỆN TỪ ÁNH SÁNG • Làthuyếtđượcxâydựngdựatrênsựđồngnhấtgiữasóngđiệntừvàsóngánhsáng. • Giữasóngđiệntừvàsóngánhsángcónhiềuđiểmgiốngnhau: + cùngđượctruyềntrongchânkhôngvớitốcđộ c. + tuântheođầyđủcácquyluật: truyềnthẳng, khúcxạ, phảnxạ, giaothoa, sóngdừng. Líthuyếtvàthựcnghiệmchứngtỏ: ánhsángchínhlàsóngđiệntừ.

28. TRẮC NGHIỆM Câu 1. Tia X là A. dòng hạt mang điện tích. B. sóng điện từ có bước sóng rất ngắn C. sóng điện từ có bước sóng dài. D. Bức xạ nhìn thấy được. B. sóng điện từ có bước sóng rất ngắn.

29. TRẮC NGHIỆM Câu 2. Tính chất nào sau đây không là tính chất chung của tia X và tia tử ngoại ? A. có khả năng đâm xuyên. B. làm ion hóa chất khí. C. làm phát quang một số chất. D. có tác dụng lên kính ảnh. A. có khả năng đâm xuyên.

30. TRẮC NGHIỆM Câu 3. Sắp xếp Đúng thứ tự của các tia theo sự giảm dần của bước sóng trên thang sóng điện từ A. Tia hồng ngọai , ánh sáng nhìn thấy , tia X, tia tử ngoại. B. Tia tử ngoại, ánh sáng nhìn thấy, tia X, tia hồng ngoại. C. Tia tử ngoại , tia hồng ngoại , ánh sáng nhìn thấy , tia X. D. Tia hồng ngoại, ánh sáng nhìn thấy, tia tử ngoại, tia X. D. Tia hồng ngoại, ánh sáng nhìn thấy, tia tử ngoại, tia X.

31. Vì sao hai cách chụp với các bức xạ khác nhau đó lại cho kết quả khác nhau ? a r Chụp bằng ánh sáng nhìn thấy (ánh sáng trắng) Chụp bằng tia X (tia Rơn-ghen) ?

32. p x Ánh sáng nhìn thấy khi gặp vật cản có thể bị hấp thụ hoặc phản xạ. Tia X khi gặp vật cản có thể xuyên qua vật cản .

33. Mộtsốhìnhảnhđẹp chụp bằngtia X:

34. Mộtsốhìnhảnhđẹp chụp bằngtia X:

35. Mộtsốhìnhảnhđẹp chụp bằngtia X: