Giáo dục tình cảm đạo đức học sinh thông qua bộ môn Ngữ Văn

1. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” I - PhÇn më ®Çu I.1. Lý do chän ®Ò tµi: N¨m häc 2009- 2010 víi chñ ®Ò: “N¨m häc ®æi míi qu¶n lý vµ n©ng cao chÊt l- îng gi¸o dôc”. Víi nhiÖm vô träng t©m cña toµn ngµnh lµ tiÕp tôc thùc hiÖn c¸c cuéc vËn ®éng: “Häc tËp vµ lµm theo tÊm g- ¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh”; “Nãi kh«ng víi tiªu cùc trong thi cö vµ bÖnh thµnh tÝch trong gi¸o dôc”; “Mçi thÇy c« gi¸o lµ mét tÊm g- ¬ng ®¹o ®øc tù häc vµ s¸ng t¹o”; “X©y dùng tr- êng häc th©n thiÖn häc sinh tÝch cùc”. Phßng gi¸o dôc vµ §µo t¹o HuyÖn §«ng TriÒu còng ph¸t ®éng phong trµo thi ®ua: “X©y dùng tr- êng häc th©n thiÖn häc sinh tÝch cùc trong toµn ngµnh nh»m n©ng cao chÊt l- îng gi¸o dôc ®Æc biÖt lµ gi¸o dôc ®¹o ®øc, nh©n c¸ch vµ kü n¨ng cho häc sinh”. H¬n n÷a trong sù nghiÖp ®æi míi ®Êt n-íc, §¶ng vµ nhµ n-íc ta còng ®¸nh gi¸ cao vÒ gi¸o dôc vµ ®µo t¹o. NghÞ quyÕt trung -¬ng II khãa VIII cã nªu quan ®iÓm: “Gi¸o dôc vµ ®µo t¹o lµ quèc s¸ch hµng ®Çu” vµ “Con ng-êi” ®­îc coi lµ môc tiªu, lµ ®éng lùc quan träng trong sù nghiÖp ph¸t triÓn cña toµn x· héi. Sinh thêi Hå ChÝ Minh còng ®· kh¼ng ®Þnh “Muèn x©y dùng chñ nghÜa x· héi, tr-íc hÕt cÇn cã nh÷ng con ng-êi x· héi chñ nghÜa”theo B¸c th× viÖc “Båi d-ìng thÕ hÖ c¸ch m¹ng cho ®êi sau lµ mét viÖc rÊt quan träng vµ rÊt cÇn thiÕt”. ChÝnh v× thÕ B¸c nãi “V× lîi Ých m-êi n¨m th× ph¶i trång c©y, v× lîi Ých tr¨m n¨m th× ph¶i trång ng-êi”. Trong lÜch vùc gi¸o dôc B¸c còng yªu cÇu ph¶i chó träng ®ñ c¸c mÆt: §¹o ®øc c¸ch m¹ng, gi¸c ngé x· héi chñ nghÜa, v¨n hãa kü thuËt lao ®éng vµ s¶n xuÊt, ®µo t¹o thÕ hÖ trÎ thµnh ng-êi thõa kÕ x©y dùng x· héi chñ nghÜa võa “hång” võa “chuyªn”. Nh- vËy, ®¹o ®øc vµ tµi n¨ng lµ c¶ hai néi dung kh«ng thÓ thiÕu ®-îc ®èi víi nhiÖm vô båi d-ìng gi¸o dôc trong ®ã ®¹o ®øc lµ gèc. Ng­êi nãi: “D¹y còng nh- häc ph¶i biÕt chó träng c¶ tµi lÉn ®øc”. §iÒu 23- LuËt gi¸o dôc còng ®· nªu râ: “Môc tiªu cña gi¸o dôc phæ th«ng lµ gióp häc sinh ph¸t triÓn toµn diÖn vÒ ®¹o ®øc, trÝ tuÖ, thÓ chÊt thÈm mü vµ c¸c kü n¨ng c¬ b¶n nh»m h×nh thµnh nh©n c¸ch con ng-êi ViÖt Nam x· héi chñ nghÜa”. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 1 https://skknhay.com/

2. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” VËy mµ thùc tÕ mÊy n¨m trë l¹i ®©y t×nh tr¹ng xuèng cÊp trong ®¹o ®øc, lèi sèng cña mét bé phËn häc sinh, sinh viªn (líp ng-êi ®ang gi÷ vai trß lµ chñ nh©n t-¬ng lai cña thÕ kû XXI) l¹i ®ang diÔn ra ngµy cµng nghiªm träng vµ ch-a cã nh÷ng dÊu hiÖu vÒ mét sù thay ®æi theo h-íng tÝch cùc. VÊn ®Ò nµy ®· ®-îc c¶nh b¸o tõ l©u vµ gÇn ®©y l¹i ®-îc d- luËn quan t©m th«ng qua c¸c ph-¬ng tiÖn th«ng tin ®¹i chóng. Trong v¨n kiÖn héi nghÞ lÇn thø IX Ban chÊp hµnh TW khãa X còng ®· ®¸nh gi¸ mét trong nh÷ng mÆt h¹n chÕ yÕu kÐm trong lÜnh vùc gi¸o dôc nh- sau: “Trong sù nghiÖp gi¸o dôc toµn diÖn d¹y lµm ng-êi vµ d¹y nghÒ lµ yÕu kÐm nhÊt, gi¸o dôc vÒ lý t-ëng sèng, phÈm chÊt ®¹o ®øc yÕu. Häc sinh thiÕu hiÓu biÕt vÒ truyÒn thèng v¨n hãa, lÞch sö d©n téc cña §¶ng vÒ quyÒn lîi nghÜa vô c«ng d©n, chÊt l-îng gi¸o dôc cßn bu«ng láng, nhÊt lµ gi¸o dôc ®¹o ®øc lèi sèng cña häc sinh, sinh viªn cã nhiÒu biÓu hiÖn rÊt ®¸ng lo ng¹i”. Qua ®ã ta thÊy r»ng vÊn ®Ò xuèng cÊp trong ®¹o ®øc cña häc sinh, sinh viªn ®· ®Õn lóc b¸o ®éng. Nãi nh­ tiÕn sÜ t©m lý häc Vò Kim Thanh: “NÕu kh«ng cã sù quan t©m ®óng møc chóng ta sÏ mÊt c¶ mét thÕ hÖ”. Nh- vËy viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh trong giai ®o¹n hiÖn nay lµ mét vÊn ®Ò “Nãng” kh«ng chØ cña ngµnh gi¸o dôc mµ cßn lµ cña toµn x· héi. B¶n th©n t«i lµ mét gi¸o viªn ®ang trùc tiÕp lµm c«ng viÖc “Trång ng-êi” t«i kh«ng thÓ thê ¬ tr-íc mét vÊn ®Ò mang tÝnh x· héi nh- vËy. ChÝnh v× thÕ n¨m häc 2009- 2010 nµy t«i tiÕp tôc ®i s©u vµo nghiªn cøu ®Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” Mét vÊn ®Ò kh«ng ph¶i lµ míi trong môc tiªu, ph-¬ng ph¸p gi¸o dôc nh-ng nã còng kh«ng bao giê cò ®èi víi mçi ng-êi gi¸o viªn d¹y v¨n. I.2. Môc ®Ých nghiªn cøu ®Ò tµi: Nghiªn cøu ®Ò tµi nµy lµ t«i muèn n¾m ®-îc thùc tr¹ng cña c«ng t¸c gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh trong nhµ tr-êng nãi chung. §Ò xuÊt mét sè biÖn ph¸p phèi hîp gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh trong viÖc gi¶ng d¹y bé m«n Ng÷ V¨n ë cÊp THCS mét c¸ch cã hiÖu qu¶ gióp thÕ hÖ trÎ c¸c em trë thµnh nh÷ng ng-êi c«ng d©n cã Ých trong thÕ kû XXI, ®¸p øng ®-îc môc tiªu cña ngµnh gi¸o dôc nãi chung vµ bé m«n Ng÷ v¨n nãi riªng. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 2 https://skknhay.com/

3. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” Nghiªn cøu ®Ò tµi nµy lµ t«i mong muèn sÏ cïng víi c¸c b¹n ®ång nghiÖp cïng nhau ®-a ra nh÷ng gi¶i ph¸p thiÕt thùc gãp phÇn nhá bÐ cña m×nh vµo viÖc gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc cho häc sinh ngay tõ khi cßn ngåi trªn ghÕ nhµ tr-êng. I.3. Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm thùc hiÖn ®Ò tµi: - Thêi gian: 2 n¨m (Tõ th¸ng 09/2008 ®Õn th¸ng 04/2010) - §èi t-îng thùc nghiÖm lµ ch-¬ng tr×nh ng÷ v¨n líp 8, 9 - §Þa ®iÓm thùc nghiÖm: Häc sinh Líp 8A, 9A- Tr-êng THCS Trµng An. I.4. §ãng gãp míi vÒ phÇn lý luËn vµ thùc tiÔn: I.4.1. VÒ lý luËn: Th«ng qua néi dung bµi viÕt nµy t«i muèn ®ãng gãp thªm víi c¸c b¹n ®ång nghiÖp d¹y bé m«n Ng÷ v¨n líp 8, 9 nãi riªng vµ bé m«n Ng÷ v¨n cÊp THCS nãi chung vÒ thùc tr¹ng vÊn ®Ò gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh trong t×nh tr¹ng hiÖn nay. Mét vÊn ®Ò mµ toµn x· héi ®ang quan t©m vµ ®Ò cËp ®Õn rÊt nhiÒu nh÷ng vÊn ®Ò vÒ ph¹m trï ®¹o ®øc, vÊn ®Ò gi¸o dôc ®¹o ®øc trong tr-êng häc vµ gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc cho häc sinh th«ng qua bé m«n v¨n hãa. I.4.2. VÒ thùc tiÔn: Tr-êng THCS Trµng An n»m trªn ®Þa bµn vïng n«ng th«n, lµ mét x· thuÇn n«ng. V× ®iÒu kiÖn cuéc sèng nªn th-êng th× gia ®×nh phã mÆc viÖc gi¸o dôc con em hä cho nhµ tr-êng. Trong mÊy n¨m gÇn ®©y hµnh vi ®¹o ®øc cña häc sinh trong tr-êng ®· cã nh÷ng biÓu hiÖn kh«ng tèt. HiÖn t-îng häc sinh v« lÔ víi thÇy c« gi¸o hoÆc g©y gæ ®¸nh nhau, ph¸ ho¹i c¬ së vËt chÊt cña nhµ tr-êng cã dÊu hiÖu gia t¨ng. §i s©u vµo chuyªn ®Ò gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua gi¶ng d¹y bé m«n m×nh phô tr¸ch lµ t«i muèn ®-a ra mét sè biÖn ph¸p mµ b¶n th©n t«i ®· lµm, tr-êng THCS Trµng An ®· lµm ®Ó ®ãng gãp mét phÇn nhá bÐ cña m×nh vµo viÖc thùc hiÖn môc tiªu cña ngµnh gi¸o dôc lµ ®µo t¹o c¸c em trë thµnh con ng-êi toµn diÖn. Qua viÖc thùc hiÖn ®Ò tµi nµy t«i nhËn thÊy cã nhiÒu kÕt qu¶ kh¶ quan, vÊn ®Ò ®¹o ®øc cña häc sinh tr-êng THCS Trµng An cã nh÷ng biÕn chuyÓn râ rÖt. T«i thiÕt nghÜ nÕu gi¸o viªn chóng ta ai còng cã nhËn thøc ®óng ®¾n vµ kÕt hîp mét c¸ch cã hiÖu qu¶ trong c¸c m«n häc cña m×nh vµ c¸c ho¹t ®éng trong nhµ tr-êng th× hiÖu qu¶ gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh cña tr-êng THCS Trµng An ch¾c ch¾n sÏ tèt h¬n rÊt nhiÒu. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 3 https://skknhay.com/

4. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” II. PhÇn néi dung: II.1. Ch- ¬ng I: Tæng quan cña vÊn ®Ò: Chóng ta vÉn biÕt r»ng ®¹o ®øc lµ mét h×nh th¸i x· héi bao gåm nh÷ng nguyªn t¾c vµ chuÈn mùc x· héi, nhê ®ã con ng-êi tù gi¸c ®iÒu chØnh hµnh vi cho phï hîp víi lîi Ých h¹nh phóc cña m×nh, sù tiÕn bé cña x· héi trong mèi quan hÖ con ng-êi víi con ng-êi, con ng-êi víi tù nhiªn. Gi¸o dôc ®¹o ®øc lµ qu¸ tr×nh t¸c ®éng cã môc ®Ých, cã kÕ ho¹ch ®Õn häc sinh nh»m gióp nh©n c¸ch mçi häc sinh ®-îc ph¸t triÓn ®óng ®¾n, gióp häc sinh cã nh÷ng hµnh vi øng xö ®óng mùc trong c¸c mèi quan hÖ cña c¸ nh©n víi x· héi. Trong tÊt c¶ c¸c mÆt gi¸o dôc th× gi¸o dôc ®¹o ®øc gi÷ mét vÞ trÝ hÕt søc quan träng v× Hå Chñ TÞch còng ®· nªu “D¹y còng nh- häc ph¶i biÕt chó träng c¶ tµi lÉn ®øc, ®øc lµ ®¹o ®øc c¸ch m¹ng ®ã lµ c¸i gèc rÊt quan träng, nÕu kh«ng cã ®¹o ®øc c¸ch m¹ng th× cã tµi còng v« dông”. Nh- vËy vÊn ®Ò thø nhÊt t«i ®Æt ra trong ®Ò tµi nµy lµ: gi¸o viªn ph¶i nhËn thøc râ trong nhµ tr-êng THCS gi¸o dôc ®¹o ®øc lµ mÆt gi¸o dôc ph¶i ®-îc ®Æc biÖt coi träng v× nÕu c«ng t¸c nµy ®-îc coi träng th× chÊt l-îng toµn diÖn sÏ ®-îc n©ng lªn v× ®¹o ®øc cã mèi quan hÖ mËt thiÕt víi c¸c mÆt gi¸o dôc kh¸c, mµ ®Ó thùc hiÖn nh÷ng yªu cÇu vÒ néi dung gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh th× vai trß cña tËp thÓ s- ph¹m l¹i gi÷ mét vÞ trÝ quan träng vµ cã tÝnh quyÕt ®Þnh. ThÕ nh-ng ®iÒu quan träng lµ gi¸o dôc nh- thÕ nµo bëi v× gi¸o dôc ®¹o ®øc kh«ng chØ lµ viÖc truyÒn thô kh¸i niÖm tri thøc ®¹o ®øc mµ quan träng h¬n lµ kÕt qu¶ gi¸o dôc ph¶i ®-îc thÓ hiÖn thµnh t×nh c¶m, niÒm tin, hµnh ®éng thùc tÕ cña häc sinh. Gi¸o dôc ®¹o ®øc nã lµ c¶ mét qu¸ tr×nh l©u dµi phøc t¹p ®ßi hái ph¶i cã c«ng phu kiªn tr× liªn tôc. Muèn lµm ®-îc ®iÒu nµy ng-êi gi¸o viªn d¹y v¨n ph¶i n¾m ®-îc ®Æc tr-ng cña bé m«n m×nh phô tr¸ch. Ai còng biÕt r»ng m«n Ng÷ v¨n cã vÞ trÝ ®Æc biÖt ngoµi viÖc gióp c¸c em b-íc ®Çu cã n¨ng lùc c¶m thô c¸c gi¸ trÞ ch©n, thiÖn, mü trong nghÖ thuËt, n¨ng lùc sö dông TiÕng ViÖt nh- mét c«ng cô ®Ó t- duy vµ giao tiÕp th× viÖc båi d-ìng t©m hån, t×nh c¶m cho häc sinh gãp phÇn h×nh thµnh ë häc sinh biÕt th-¬ng yªu, quý träng gia ®×nh, b¹n bÌ, cã lßng yªu quª h-¬ng ®Êt n-íc, lßng nh©n ¸i bao dung, tinh thÇn t«n träng lÏ ph¶i, sù c«ng b»ng, lßng c¨m ghÐt c¸i xÊu, c¸i ¸c. Mµ ®iÒu nµy ng-êi gi¸o viªn v¨n l¹i cã c¬ héi h¬n c¸c bé m«n khoa häc kh¸c. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 4 https://skknhay.com/

5. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” ChÝnh v× vËy, trong ®Ò tµi nµy t«i muèn ®-a ra mét sè thùc nghiÖm vÒ vÊn ®Ò kÕt hîp gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc cho häc sinh th«ng qua: - Giê ®äc hiÓu v¨n b¶n - Giê tËp lµm v¨n - Ho¹t ®éng ngo¹i khãa v¨n häc II.2. Ch- ¬ng II: Néi dung vÊn ®Ò nghiªn cøu: §¹o ®øc lµ mét hiÖn t-îng x· héi, lµ s¶n phÈm quan hÖ gi÷a con ng-êi víi con ng-êi, gi÷a c¸ nh©n con ng-êi víi tËp thÓ, víi céng ®ång x· héi. §¹o ®øc lµ yÕu tè c¬ b¶n cña nh©n c¸ch, lµ nÒn t¶ng cña b¶n chÊt con ng-êi. §Ó v-¬n tíi sù hoµn thiÖn tr-íc hÕt con ng-êi ph¶i v-¬n lªn vÒ ®¹o ®øc. VËy mµ trong x· héi hiÖn nay l¹i cßn kh«ng Ýt nh÷ng hiÖn t-îng tiªu cùc, nh÷ng hµnh vi xÊu thiÕu nh©n c¸ch ®· vµ ®ang tõng b-íc lµm tæn h¹i ®¹o ®øc truyÒn thèng cña thÕ hÖ trÎ chóng ta. V× vËy viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua c¸c m«n häc trong nhµ tr-êng lµ hÕt søc cÇn thiÕt vµ cÊp b¸ch. Ng-êi gi¸o viªn lªn líp ngoµi nhiÖm vô lµ h-íng dÉn c¸c em tiÕp nhËn kiÕn thøc v¨n hãa mµ cßn ph¶i h×nh thµnh cho c¸c em nh÷ng kh¸i niÖm vÒ nh©n c¸ch ®¹o ®øc. V× x-a nay trong viÖc ®µo t¹o con ng-êi, v¨n ch-¬ng vÉn ®-îc sö dông nh- mét c«ng cô ®¾c hiÖu. Kh«ng ai cã thÓ phñ nhËn tÇm quan träng cña v¨n ch-¬ng trong viÖc x©y dùng vµ gi÷ g×n ®¹o ®øc x· héi, ®óng nh- vai trß x· héi- nh©n v¨n cña nã. NÕu nãi ng-êi gi¸o viªn lµ nh÷ng kü s- t©m hån th× ®iÒu ®ã ®óng nhÊt ®èi víi c¸c thÇy c« gi¸o d¹y v¨n. V× v¨n häc chÝnh lµ bé m«n dÔ g©y xóc ®éng vui buån, t¸c ®éng nhiÒu nhÊt ®Õn thÕ giíi néi t©m cña con ng-êi. H¬n n÷a viÖc båi ®¾p t©m hån d©n téc cho thÕ hÖ trÎ l¹i cµng cÇn thiÕt trong xu thÕ héi nhËp thÕ giíi hiÖn nay ®Ó hä kh«ng tù ®¸nh mÊt m×nh mµ ph¸t huy ®Çy ®ñ n¨ng lùc néi sinh cña d©n téc trong sù nghiÖp c«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n-íc. Tuy vËy trªn thùc tÕ gi¶ng d¹y, nhiÒu gi¸o viªn cßn coi nhÑ ®iÒu nµy mµ hä cho r»ng d¹y ®¹o ®øc trong nhµ tr-êng lµ viÖc cña gi¸o viªn chñ nhiÖm vµ gi¸o viªn gi¶ng d¹y bé m«n gi¸o dôc c«ng d©n. Trong môc tiªu bµi d¹y cã môc gi¸o dôc t×nh c¶m, th¸i ®é cho häc sinh thÕ nh-ng khi lªn líp gi¸o viªn l¹i chØ lo lµm sao truyÒn thô ®-îc hÕt ®-îc ®Çy ®ñ kiÕn thøc s¸ch gi¸o khoa lµ tèt l¾m råi, mµ kh«ng chó ý ®Õn viÖc gi¸o dôc t×nh c¶m th¸i ®é cho häc sinh. Nãi vÒ sù xuèng cÊp cña ®¹o ®øc häc sinh cã nhiÒu nguyªn nh©n, gia ®×nh th× chØ quan t©m ®Õn viÖc con häc ®-îc mÊy ®iÓm chø ®©u cã quan t©m ®Õn viÖc con ch¬i thÕ nµo? Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 5 https://skknhay.com/

6. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” ch¬i víi ai? cßn nhµ tr-êng th× chó träng nhiÒu ®Õn d¹y kiÕn thøc h¬n lµ d¹y ®¹o ®øc. ChÝnh v× vËy míi dÉn ®Õn t×nh tr¹ng häc sinh thiÕu tinh thÇn ý thøc trong häc tËp, l-êi häc c¸c giê häc nãi tù do, nãi leo c« gi¸o, vÒ nãi dèi cha mÑ. Kü n¨ng øng xö trong giao tiÕp h¹n chÕ, t×nh tr¹ng häc sinh nãi trèng kh«ng víi thÇy c«, víi bè mÑ kh«ng ph¶i lµ Ýt. Trong cuéc sèng th× tá ra Ých kû, kh«ng biÕt quan t©m chia sÎ víi nh÷ng ng-êi xung quanh, ham ch¬i ®ua ®ßi... Nh- vËy ®Ó n©ng cao chÊt l-îng gi¸o dôc toµn diÖn th× ng-êi gi¸o viªn ph¶i cã nh÷ng nhËn thøc ®óng ®¾n vµ ®-a vÊn ®Ò gi¸o dôc ®¹o ®øc vµo trong gi¶ng d¹y cña m×nh. §ã lµ néi dung mµ t«i muèn ®Æt ra trong bµi viÕt nµy. * Néi dung vµ biÖn ph¸p thùc hiÖn: M«n V¨n lµ mét m«n cã tÇm quan träng ®Æc biÖt trong nhµ tr-êng, thÕ nh-ng d¹y v¨n kh«ng gièng nh- bÊt kú m«n häc nµo kh¸c. Gi¸o viªn d¹y LÞch sö th× quan t©m ®Õn sù kiÖn, gi¸o viªn §Þa lý quan t©m ®Õn c¸c yÕu tè tù nhiªn vµ x· héi, d¹y To¸n chó ý ®Õn c¸c con sè l¹nh lïng. D¹y v¨n kh«ng chØ cÇn ®Õn kiÕn thøc lµ ®ñ mµ thªm vµo ®ã lµ c¶m xóc, t×nh c¶m sù rung ®éng cña con tim, c¸i xuÊt thÇn cña t©m hån, cÇn ®Õn c¸i kh«ng khÝ v¨n, chÊt v¨n trong líp häc trong mçi c¸ nh©n thÇy vµ trß. Trong bµi viÕt nµy t«i chØ xin nªu néi dung vµ biÖn ph¸p thùc hiÖn trong ba ho¹t ®éng cña qu¸ tr×nh d¹y häc m«n Ng÷ V¨n. Thø nhÊt:Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua giê ®äc- hiÓu v¨n b¶n Theo c¸c nhµ t©m lý häc th× løa tuæi häc sinh c¬ së lµ løa tuæi n»m trong nh÷ng n¨m th¸ng mµ con ng-êi ®ang më ra cho m×nh nh÷ng c¶m xóc vµ høng thó míi mÎ. §©y lµ løa tuæi giµu c¶m xóc nhÊt trong mét ®êi ng-êi. ThÕ giíi néi t©m vµ quan hÖ x· héi xung quanh cña løa tuæi nµy rÊt phøc t¹p vÒ hµnh vi. C¸c em cßn mang tÝnh trÎ con nh-ng ý thøc l¹i cho m×nh lµ ng-êi lín. C¸c em th-êng m©u thuÉn gi÷a hµnh ®éng bªn ngoµi vµ néi t©m bªn trong. C¸c em ®· cã høng thó vµ c¶m xóc míi mÎ, ph-¬ng ph¸p hiÕu ®éng, c¸c em ngåi häc kh«ng yªn, hay nãi chuyÖn riªng, thiÕu tËp trung trong giê häc. §Ó æn ®Þnh do lµn sãng nµy lµ ®iÒu rÊt khã. Nh-ng chÝnh c¸i hiÕu ®éng c¶m xóc Êy b¶n th©n nã l¹i bao hµm mét n¨ng lùc s¸ng t¹o to lín, cô thÓ lµ n¨ng khiÕu s¸ng t¹o biÓu hiÖn râ trong v¨n häc. C¸c em dÔ dµng ®ång c¶m víi nh©n vËt, nhËp cuéc sèng víi t¸c gi¶, løa tuæi c¸c em ®· xuÊt hiÖn mét chuyÓn biÕn ®¸ng kÓ vÒ n¨ng lùc c¶m thô v¨n häc. Sù ®¸nh gi¸ nh×n nhËn cña c¸c em ®· cã ý thøc. Dùa vµo ®Æc Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 6 https://skknhay.com/

7. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” ®iÓm t©m lý nµy mµ ng-êi gi¸o viªn v¨n ph¶i biÕt t¹o høng thó häc, häc sinh cã thÝch häc bé m«n th× míi nãi ®Õn chuyÖn båi d-ìng cho c¸c em t×nh c¶m, th¸i ®é sau giê häc ®-îc. V× thÕ trong giê hiÓu v¨n b¶n b-íc ®Çu tiªn t«i muèn t¹o høng thó cho giê häc v¨n b»ng c¸ch dÉn d¾t vµo bµi mét c¸ch hÊp dÉn. Vµo bµi míi lµ t¹o t©m thÕ ban ®Çu, t¹o kh«ng khÝ cho mét giê häc v¨n, häc sinh cã c¶m gi¸c tß mß muèn kh¸m ph¸ tr-íc khi ®Õn víi mét t¸c phÈm v¨n häc. ViÖc lµm nµy cã thÓ cã gi¸o viªn cßn coi nhÑ, vµo giê v¨n sau kh©u kiÓm tra bµi cò, gi¸o viªn bÞ øc chÕ do häc sinh kh«ng häc bµi, kh«ng so¹n bµi råi thÇy c« qu¸t m¾ng häc sinh. Sau ®ã vµo bµi míi b»ng mét nhan ®Ò trªn b¶ng, nh- vËy th× lµm sao t©m hån c¸c em cã thÓ rung ®éng víi c¸i hay, c¸i ®Ñp cña v¨n ch-¬ng. Cho nªn kh©u kiÓm tra bµi cò trong m«n v¨n còng nªn nhÑ nhµng, tho¶i m¸i kh«ng nªn l¹m dông, «m ®åm b¾t häc sinh ph¶i tr¶ lêi nh÷ng c©u hái qu¸ khã hoÆc qu¸ vôn vÆt. Lêi giíi thiÖu bµi nhÑ nhµng, hÊp dÉn cña gi¸o viªn ngay tõ gi©y phót ®Çu tiªn ®· ®-a c¸c em vµo kh«ng khÝ v¨n ch-¬ng. VÝ dô:D¹y bµi “Mïa xu©n nho nhá” cña Thanh H¶i- Ng÷ v¨n 9 tËp II. T«i vµo bµi nh- sau: “ Mïa xu©n- kho¶nh kh¾c thiªn nhiªn t- ¬i ®Ñp khëi ®Çu mét n¨m. Mïa xu©n ®· tõng lµ ®Ò tµi kh¬i nguån c¶m xóc biÕt bao thi nh©n, chóng ta ®· tõng ®- îc chiªm ng- ìng mét bøc tranh xu©n tuyÖt ®Ñp qua ng«n ng÷ th¬ ca cña thi hµo NguyÔn Du, xu©n cña ®Êt trêi- xu©n cña lßng ng- êi. Mçi ng- êi cã mét c¶m xóc riªng khi mïa xu©n vÒ. VËy nhµ th¬ Thanh H¶i ®· c¶m nhËn nh­ thÕ nµo vÒ mïa xu©n qua nhan ®Ò “Mïa xu©n nho nhá” Êy. H«m nay c« cïng c¸c em sÏ t×m hiÓu...” Hay khi d¹y bµi “M©y vµ sãng” t«i giíi thiÖu nh­ sau: “T×nh c¶m gia ®×nh vµ ®Æc biÖt lµ t×nh mÉu tö cã lÏ lµ mét trong nh÷ng t×nh c¶m thiªng liªng nhÊt vµ ®ã còng lµ nguån thi c¶m kh«ng bao giê cò, kh«ng bao giê v¬i c¹n cña c¸c nhµ th¬, nhµ v¨n, nh¹c sÜ. Giê häc h«m nay c¸c em sÏ ®- îc t×m hiÓu nguån c¶m xóc thiªng liªng ®ã qua mét t¸c phÈm v¨n häc n- íc ngoµi...”. Kh«ng nh÷ng thÕ trong giê ®äc hiÓu v¨n b¶n ng-êi gi¸o viªn biÕt kÕt hîp khÐo lÐo víi viÖc gi¸o dôc t×nh c¶m häc sinh qua ph-¬ng ph¸p ®äc s¸ng t¹o. Bëi ®äc lµ mét trong nh÷ng h×nh thøc ho¹t ®éng nhËn thøc cña con ng-êi. Nã ph¶n Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 7 https://skknhay.com/

8. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” ¸nh n¨ng lùc t- duy b»ng ng«n ng÷ vµ th«ng qua ng«n ng÷. Riªng ®èi víi v¨n häc, ®äc ph¶n ¸nh nh÷ng t×nh c¶m, nh÷ng ý chÝ, nh÷ng -íc väng, nh÷ng ®éng lùc cña t©m hån vµ cïng víi tiÕng lßng cña nhµ v¨n thÓ hiÖn trong t¸c phÈm. §äc lµ tiÕng ®ång väng cña con ng-êi tr-íc thêi ®¹i vµ lÞch sö. §äc nã gièng nh- mét ho¹t ®éng tinh thÇn, mét ho¹t ®éng nhËn thøc. §äc còng gióp con ng-êi cã ý thøc kh¸m ph¸ nh÷ng gi¸ trÞ ch©n, thiÖn, mü. ChÝnh v× thÕ d¹y v¨n kh«ng thÓ kh«ng h-íng dÉn häc sinh ®äc v¨n ph¶i h-íng dÉn c¸c em ®äc chuÈn v¨n b¶n cã nghÜa lµ ph¶i ®äc ®óng, ®äc râ, ®äc diÔn c¶m, ®äc hay, ®äc nh- lµ mét sù tù biÓu hiÖn, nh- lµ sù tù c¶m nhËn nªn khi ®äc ph¶i h-íng dÉn c¸c em dùa trªn ®Æc ®iÓm thÓ lo¹i cña v¨n b¶n, tÝnh c¸ch cña nh©n vËt, phong c¸ch cña t¸c gi¶ ®Ó ®iÒu chØnh giäng ®äc cho phï hîp. Ng-êi gi¸o viªn v¨n ph¶i coi ph-¬ng ph¸p ®äc s¸ng t¹o lµ ph-¬ng ph¸p ®Æc biÖt ®èi víi m«n v¨n mµ trong ®ã ®äc diÔn c¶m chØ lµ mét phÇn cña ®äc s¸ng t¹o. Gi¸o viªn ph¶i biÕt vËn dông ph-¬ng ph¸p nµy trong suèt giê häc cho ®Õn khi bµi häc kÕt thóc, chø kh«ng ph¶i chØ lµ ®äc g©y kh«ng khÝ ®Çu giê häc nh- mét sè ng-êi th-êng nghÜ. Tãm l¹i “®äc” lµ mét ho¹t ®éng quan träng hµng ®Çu cho sù c¶m nhËn vµ hiÓu biÕt, trong ho¹t ®éng “®äc” th× phÇn ®äc mÉu cña gi¸o viªn v« cïng quan träng trong mét giê d¹y v¨n. C« gi¸o cã giäng ®äc truyÒn c¶m, hÊp dÉn tù nhiªn sÏ lµm cho häc sinh chó ý, h¸o høc theo dâi. V× ®èi víi nghÖ thuËt cña v¨n ch-¬ng, sù tån t¹i cña ©m thanh ng«n tõ v« cïng quan träng. VÝ dô khi d¹y mét bµi th¬ tr÷ t×nh nÕu gi¸o viªn luyÖn cho häc sinh ®äc ng©n vang lªn b»ng ©m ®iÖu tiÕt tÊu, b»ng c¸i vá ©m thanh cña ng«n tõ th× sÏ gãp phÇn t¹o nªn nh÷ng rung ®éng s©u xa, nh÷ng c¶m xóc thÈm mü trong t©m hån häc sinh. Nh- vËy lµ chóng ta ®· gãp phÇn gi¸o dôc, gi¸o d-ìng t©m hån, t×nh c¶m häc sinh qua giê v¨n häc. Nh×n chung th× viÖc d¹y häc v¨n ë tr-êng phæ th«ng cã hai môc ®Ých chÝnh. + Thø nhÊt: Nh»m gióp häc sinh lÜnh héi kiÕn thøc v¨n ch-¬ng nh- tÊt c¶ c¸c m«n häc kh¸c. + Thø hai: Nh»m gióp häc sinh c¶m thô t¸c phÈm v¨n ch-¬ng t¹o ®iÒu kiÖn gi¸o dôc nh÷ng phÈm chÊt tèt ®Ñp cho c¸c em. Gióp c¸c em hiÓu mét c¸ch s©u s¾c nh÷ng gi¸ trÞ phong phó cña v¨n ch-¬ng qu¸ khø vµ hiÖn t¹i. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 8 https://skknhay.com/

9. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” ChÝnh v× vËy mµ vÊn ®Ò thø ba lµ ph¶i kÕt hîp gi¸o dôc t×nh c¶m, th¸i ®é cho häc sinh th«ng qua ho¹t ®éng t×m hiÓu v¨n b¶n. Nãi ®Õn v¨n ch-¬ng lµ nãi ®Õn c¸i ®Ñp, c¸i ®Ñp cña v¨n ch-¬ng kh«ng chØ thÓ hiÖn ë mÆt ng«n tõ mµ nã cßn ch×m s©u vµo nh÷ng tÇng líp cña v¨n b¶n, cña thÕ giíi h×nh t-îng. ChÝnh v× vËy ng-êi gi¸o viªn d¹y v¨n ph¶i biÕt gîi më ra nh÷ng ®iÒu bÝ Èn ®»ng sau nh÷ng c©u ch÷ lÆng yªn trªn trang giÊy ®Ó chóng lªn tiÕng ®èi tho¹i víi tõng häc sinh. Ng-êi gi¸o viªn ph¶i lµm sao cho häc sinh c¶m thô c¸i ®Ñp v¨n ch-¬ng vµ c¸i chÊt v¨n Êy thÊm dÇn, thÊm s©u vµo cuéc ®êi häc sinh ®Ó c¸c em cïng ph« diÔn c¸i ®Ñp Êy trªn nh÷ng bµi v¨n viÕt vµ trong lêi nãi th-êng ngµy. Muèn lµm ®-îc ®iÒu nµy ng-êi gi¸o viªn ph¶i biÕt thiÕt kÕ trong trang gi¸o ¸n cña m×nh mét hÖ thèng c©u hái phï hîp. HÖ thèng c©u hái trong mét bµi häc v¨n rÊt ®a d¹ng vµ phong phó, nh-ng cã thÓ quy thµnh 2 lo¹i nh- sau: - C¸c c©u hái nh»m t×m hiÓu t¸c phÈm cã tÝnh chÊt nghiªn cøu v¨n häc - C¸c c©u hái nh»m kh¬i ngîi ho¹t ®éng tù béc lé vµ ®ång s¸ng t¹o cña häc sinh. Sö dông hÖ thèng c©u hái ph¸t huy tÝnh tÝch cùc s¸ng t¹o cña häc trß ®Ó ®óng ®Æc tr-ng ph-¬ng ph¸p bé m«n khiÕn cho ng-êi häc v¨n thËt nhÑ nhµng tho¶i m¸i lµm lay ®éng t©m hån häc trß còng lµ gãp phÇn gi¸o dôc ®¹o ®øc cho c¸c em. Bëi v× ®èi víi bé m«n Ng÷ v¨n th× ng-êi thÇy kh«ng chØ truyÒn thô kiÕn thøc, kü n¨ng v¨n häc ®óng h-íng, ®óng c¸ch trong suy diÔn, pháng ®o¸n hay ¸p ®Æt trong gi¸o dôc t- t-ëng, t×nh c¶m mµ cßn ®¹t ®Õn môc ®Ých cao c¶ nhÊt lµ d¹y v¨n ®Ó d¹y ng-êi. T«i lÊy vÝ dô: Khi d¹y bµi “§øc tÝnh gi¶n dÞ cña B¸c Hå- Ng÷ v¨n 7”hay “Phong c¸ch Hå ChÝ Minh”- Ng÷ v¨n líp 9, gi¸o viªn ®©u cã ph¶i cung cÊp cho häc sinh kiÕn thøc thÕ nµo lµ sèng gi¶n dÞ mµ tõ hÖ thèng c©u hái t×m hiÓu b»ng nh÷ng tõ ng÷ c©u v¨n giµu h×nh ¶nh, ®iÓm vµi lêi nhËn xÐt, so s¸nh ý nhÞ, ng-êi gi¸o viªn dÉn d¾t c¸c em vµo th¨m n¬i ¨n, chèn ë cña Ng-êi nh- vµo mét b¶o tµng võa b×nh dÞ võa thiªng liªng. Tõ chiÕc nhµ sµn vÎn vÑn vµi phßng víi nh÷ng ®å ®¹c ®¬n s¬ võa ®Ó ¨n ngñ võa ®Ó häp bé chÝnh trÞ bµn vÒ vÊn ®Ò sinh tö cña triÖu con ng-êi. Tõ nh÷ng bé quÇn ¸o bµ ba n©u ®Õn ®«i dÐp lèp th« s¬. Mét vÞ Chñ tÞch n-íc nh-ng chØ ¨n, chØ h-ëng thô nh÷ng mãn nh- c¸ kho, rau luéc, cµ ghÐm, ch¸o hoa…nh÷ng s¶n vËt võa th©n quen võa tinh tóy cña ®Êt ViÖt tù ngµn n¨m ch¾t läc, thøc ¨n gi¶n dÞ mµ th©n th-¬ng ®Ëm h-¬ng s¾c quª nhµ. Tõ cuéc sèng gi¶n ®¬n cña vÞ l·nh tô mµ båi d-ìng cho c¸c em Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 9 https://skknhay.com/

10. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” niÒm yªu kÝnh tù hµo ®Ó c¸c em hiÓu s©u h¬n vÒ nh÷ng biÓu hiÖn cña ®øc tÝnh gi¶n dÞ vµ nh- vËy trong c¸c em sÏ h×nh thµnh ý thøc tù nguyÖn häc tËp theo tÊm g-¬ng Hå ChÝ Minh vµ c¸c em sÏ tin r»ng tÊm g-¬ng vÒ nh©n c¸ch ViÖt Nam sÏ mu«n ®êi táa s¸ng. Nh- vËy ng-êi gi¸o viªn v¨n kh«ng chØ cñng cè cho c¸c em kiÕn thøc cña bµi Gi¸o dôc c«ng d©n mµ cßn båi d-ìng cho c¸c em t- t-ëng t×nh c¶m, ®¹o ®øc cña con ng-êi. HoÆc khi d¹y bµi th¬ “BÕp löa” cña B»ng ViÖt (Ng÷ v¨n 9- tËp I). Tõ h×nh ¶nh c¸i “BÕp löa” b×nh th­êng gi¶n dÞ vµ phæ biÕn trong mäi gia ®×nh ViÖt Nam. Nh-ng nã còng thËt thiªng liªng kú diÖu v× nã l¹i lu«n g¾n liÒn víi Bµ- Ng-êi nhãm löa, gi÷ löa, ng-êi t¹o nªn tuæi Êu th¬ cña ch¸u. BÕp löa trë thµnh mét m¶nh t©m hån, mét phÇn kh«ng thÓ thiÕu trong ®êi sèng tinh thÇn cña ng-êi ch¸u ë n¬i xa. B»ng mét hÖ thèng ng«n tõ, nghÖ thuËt Èn dô ®Æc s¾c, ng-êi gi¸o viªn v¨n ®· ph¶ vµo t©m hån häc sinh t×nh c¶m ®Ñp ®Ï vµ thÊm ®Ém cña bµ ®èi víi ch¸u vµ ch¸u ®èi víi Bµ trong lóc hiÖn thùc x· héi cßn cã nh÷ng hiÖn t-îng tiªu cùc: Con chöi l¹i cha, ch¸u c·i l¹i bµ th× vÊn ®Ò g¾n víi gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh qua giê Ng÷ v¨n lµ rÊt cÇn thiÕt, lµm sao ®Ó qua mét giê häc v¨n gi¸o viªn gãp phÇn tÝch cùc thùc hiÖn môc tiªu ®µo t¹o cña tr-êng phæ th«ng c¬ së lµ båi d-ìng t- t-ëng, t×nh c¶m, x©y dùng nh©n c¸ch con ng-êi míi cho häc sinh, gi¸o dôc cho c¸c em t×nh yªu quª h-¬ng ®Êt n-íc vµ tinh thÇn quèc tÕ v« s¶n, t- t-ëng lµm chñ tËp thÓ, th¸i ®é lao ®éng XHCN vµ nh÷ng ®øc tÝnh tèt ®Ñp kh¸c nh- lßng nh©n ¸i, tinh thÇn dòng c¶m, ý thøc chñ ®éng s¸ng t¹o trong cuéc sèng. B»ng giäng th¬ hay, b»ng c©u hái gîi sù nhËn xÐt tinh tóy vÒ c¸ch nh×n, c¸ch nghe vµ sù gîi c¶m, lµm thÕ nµo ®Ó c¸c em cã thÓ tù h×nh dung ®-îc trong t©m trÝ m×nh c¶ thiªn nhiªn vµ cuéc sèng cã thùc cã m¬, gÇn hay xa, x-a hay nay ®Ó cho t©m hån ®-îc më réng h¬n, say s-a h¬n vµ chÝnh nhê ®ã mµ biÕt yªu thÝch, sèng hån nhiªn vµ rung ®éng h¬n. C¸c em cã thÓ c¶m nhËn ®-îc c¶ mïi h-¬ng æi chÝn nång nµn ë chèn th«n quª, gÇn gòi vµ quen thuéc ®ang ph¶ vµo lµn giã se se l¹nh ®Çu mïa hay mét lµn s-¬ng máng manh duyªn d¸ng ®ang gi¨ng m¾c nhÑ nhµng n¬i ®Çu th«n ngâ xãm trong bµi th¬ “Sang thu” cña H÷u ThØnh- V¨n 9. Tõ chç c¸c em ®-îc chiªm ng-ìng mét khóc giao mïa nhÑ nhµng th¬ méng mµ còng thÇm th× triÕt lý. C¸c em sÏ thÊy ®-îc vÎ ®Ñp cña thiªn nhiªn thËt lµ hÊp dÉn, nÕu con ng-êi ta biÕt rung ®éng tr-íc vÎ ®Ñp cña nã. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 10 https://skknhay.com/

11. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” Cã thÓ nãi sau khi häc xong mét bµi th¬ “Mïa xu©n nho nhá” hay “Sang thu” cã nh÷ng em häc sinh biÕt dËy sím ®Ó ng¾m mét c¶nh b×nh minh ®Ñp, quan s¸t mét giät s-¬ng long lanh, mét tia n¾ng hay l¾ng nghe mét tiÕng chim hãt, biÕt yªu th-¬ng «ng bµ, cha mÑ, anh chÞ em, quª h-¬ng, lµng xãm...th× chÝnh nh÷ng em ®ã ®· tiÕp thu bµi gi¶ng cã hiÖu qu¶. T«i lÊy vÝ dô vÒ mét bµi gi¶ng cô thÓ nh- sau: Bµi 30: V¨n b¶n- Bè cña Xi M«ng TrÝch: Guy §¬- M«pax¨ng A. Môc tiªu cÇn ®¹t: 1. KiÕn thøc: - Gióp häc sinh hiÓu ®-îc M«pa x¨ng ®· miªu t¶ s¾c nÐt diÔn biÕn t©m tr¹ng cña ba nh©n vËt chÝnh trong v¨n b¶n. 2. Kü n¨ng: - RÌn kü n¨ng ph©n tÝch nh©n vËt qua diÔn biÕn t©m tr¹ng theo m¹ch cèt truyÖn. 3. Th¸i ®é: - Gi¸o dôc häc sinh lßng yªu th-¬ng bÌ b¹n vµ më réng ra ®ã lµ t×nh yªu th-¬ng con ng-êi. B. ChuÈn bÞ: - Cña thÇy: Ch©n dung cña t¸c gi¶ M«pa x¨ng, m¸y chiÕu - Cña trß: §äc vµ nghiªn cøu tr-íc v¨n b¶n, tr¶ lêi c©u hái gîi ý SGK C. Ph- ¬ng ph¸p: - §µm tho¹i, ph©n tÝch, gi¶ng b×nh - Tæ chøc ho¹t ®éng c¸ nh©n- nhãm D. TiÕn tr×nh giê d¹y: I. æn ®Þnh tæ chøc: II. KiÓm tra bµi cò: ? Nh©n vËt R«- Bin- X¬n hiÖn lªn qua lêi tù thuËt nh- thÕ nµo? Qua ®o¹n trÝch bé lé phÈm chÊt g× cña nh©n vËt? * Yªu cÇu: R«- Bin- X¬n sèng mét cuéc sèng kh¸c th-êng thiÕu thèn vµ kh¾c nghiÖt mét m×nh n¬i ®¶o hoang trong thêi gian dµi. Anh ®· tù chÕ t¹o ra Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 11 https://skknhay.com/

12. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” nh÷ng trang phôc vµ trang bÞ nh÷ng kú côc (dÉn chøng) tr«ng anh gièng nh- mét vÞ chóa ®¶o-> béc lé mét con ng-êi cã nghÞ lùc, sèng l¹c quan trong mäi hoµn c¶nh. III. Bµi míi: Tôc ng÷ ViÖt Nam cã c©u: “Con cã cha nh- nhµ cã nãc”. C¸i nãc cña ng«i nhµ sÏ che ch¾n cho suèt cuéc ®êi mçi ®øa con. Nh-ng nÕu v× mét lý do nµo ®ã mµ ®øa con mÊt ®i “L¸ ch¾n” cña m×nh th× chóng sÏ ra sao? §o¹n trÝch “Bè cña Xi- M«ng” mµ h«m nay chóng ta häc sÏ gióp cho c¸c em hiÓu h¬n vÒ t×nh ng-êi, t×nh ®êi trong cuéc sèng cña mçi con ng-êi. Ho¹t ®éng cña gi¸o viªn vµ häc sinh Néi dung bµi gi¶ng Ho¹t ®éng 1: I. Giíi thiÖu t¸c gi¶- t¸c phÈm: Gi¸o viªn trùc quan ch©n dung t¸c gi¶ trªn 1. T¸c gi¶: m¸y chiÕu - Guy ®¬ M«pa X¨ng (1850- ?H·y nªu tãm t¾t nh÷ng hiÓu biÕt cña em vÒ 1893) t¸c gi¶ M«pa x¨ng Lµ nhµ v¨n hiÖn thùc ph¸p, s¸ng Gi¸o viªn giíi thiÖu thªm: (M«pa x¨ng lµ t¸c víi sè l-îng lín, ph¶n ¸nh mét nhµ v¨n hiÖn thùc vÜ ®¹i cña n-íc ph¸p s©u s¾c x· héi Ph¸p cuèi thÕ kû thÕ kû XIX. ¤ng sinh trong mét gia ®×nh quý XIX. téc sa sót. Tõ bÐ ®· ph¶i sèng trong mét bi kÞch gia ®×nh, n¨m 11 tuæi trë ®i chØ ®-îc sèng víi mÑ, lín lªn häc luËt, khi chiÕn tranh Ph¸p- Phæ «ng nhËp ngò vµ lµm viÖc ë bé H¶i qu©n, Bé Gi¸o dôc. Trªn d-íi 30 tuæi «ng míi viÕt v¨n nh-ng sù nghiÖp v¨n ch-¬ng cña «ng rÊt ®å sé víi nhiÒu t¸c phÈm næi tiÕng. Cuéc ®êi «ng cã nhiÒu bÊt h¹nh. ¤ng m¾c bÖnh t©m thÇn vµ chÕt ®au ®¬n trong nhµ th-¬ng ®iªn vµo ngµy 06/7/1893). ? Nªu xuÊt xø cña ®o¹n trÝch häc? Yªu cÇu: §äc giäng kÓ chuyÖn ph©n biÖt lêi 2. T¸c phÈm: kÓ t¶, lêi ®èi tho¹i gi÷a c¸c nh©n vËt. - V¨n b¶n trÝch trong truyÖn Gäi 2 häc sinh ®äc=> nhËn xÐt ng¾n cïng tªn ? Qua viÖc ®äc v¨n b¶n kÕt hîp víi lêi giíi 3. §äc, hiÓu chó thÝch: Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 12 https://skknhay.com/

13. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” thiÖu trong SGK. Mét em h·y tãm t¾t l¹i néi a. §äc, tãm t¾t b. Chó thÝch SGK dung ®o¹n trÝch? (Xi- M«ng lµ con trai cña chÞ B l¨ng sèt, khi ®ã nã kho¶ng 7- 8 tuæi lÇn ®Çu tiªu ®Õn tr-êng bÞ b¹n bÌ chÕ giÔu lµ kh«ng cã bè. Nã r©t buån vµ ®au khæ, nã ra bê s«ng ®Þnh nh¶y xuèng s«ng cho chÕt ®uèi. GÆp b¸c Phi- lÝp, b¸c ®-a nã vÒ nhµ vµ høa sÏ cho nã mét «ng bè. S¸ng h«m sau ®Õn tr-êng nã h·nh diÖn khoe víi b¹n bÌ bè nã tªn lµ Phi- lÝp). ? Em hiÓu thÕ nµo lµ lÇm lì? c. Tõ khã: SGK ? Tõ ¸c ý ®-îc hiÓu nh- thÕ nµo? II. Ph©n tÝch v¨n b¶n: ? V¨n b¶n thuéc thÓ lo¹i nµo? ®o¹n trÝch ®-îc viÕt theo ph-¬ng thøc biÓu ®¹t nµo? 1. KÕt cÊu bè côc: - Tù sù, miªu t¶, biÓu c¶m - ThÓ lo¹i: TruyÖn ng¾n ? TruyÖn ®-îc kÓ theo ng«i kÓ nµo? cã t¸c dông g× trong viÖc biÓu ®¹t néi dung? - Ng«i kÓ thø ba=> ng-êi kÓ dÊu m×nh=> kÓ tù do nh×n thÊy hÕt ®-îc nh÷ng g× diÔn ra víi nh©n vËt. ? TruyÖn cã nh÷ng nh©n vËt nµo? Xi- M«ng, B l¨ng sèt, Phi lÝp=> nh©n vËt chÝnh. VËy sù viÖc g× ®· diÔn ra xoay quanh 3 nh©n vËt nµy? ? Dùa vµo diÔn biÕn cña truyÖn víi tiªu ®Ò SGK h-íng dÉn, em ph©n ®o¹n nh- thÕ nµo - Bè côc: 4 ®o¹n cho hîp lý? - Trùc quan b¶ng phô 1. Tõ ®Çu-> “khãc hoµi”: Nçi tuyÖt väng cña Xi- M«ng 2. TiÕp-> “mét «ng bè”: Xi- M«ng gÆp b¸c Phi- lÝp Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 13 https://skknhay.com/

14. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” 3. TiÕp-> “rÊt nhanh”: B¸c Phi- lÝp ®-a Xi- M«ng vÒ nhµ. 4. Cßn l¹i: C©u chuyÖn ë tr-êng s¸ng h«m sau. ? C¸c em cã nhËn xÐt g× vÒ tr×nh tù bè côc nµy? - Hîp lý, theo tr×nh tù thêi gian vµ diÔn biÕn truyÖn. Gi¸o viªn: §o¹n trÝch cã 3 nh©n vËt chÝnh 2. Ph©n tÝch: nh-ng sù viÖc l¹i ®-îc b¾t ®Çu tõ nh©n vËt a. Nh©n vËt Xi- M«ng: nµo? ? Em hiÓu g× vÒ nh©n vËt Xi- M«ng qua lêi giíi thiÖu? Con trai cña chÞ B l¨ng sèt 7- 8 tuæi h¬i xanh, s¹ch sÏ Xi- M«ng nhót nh¸t BÞ b¾t n¹t v× kh«ng cã bè ? Lý do v× sao Xi- M«ng ®i ra bê s«ng mét m×nh? Gi¸o viªn: Xi- M«ng ra bê s«ng vµ sù viÖc g× ®· diÔn ra víi em ë bê s«ng-> quan s¸t kªnh ch÷ SGK. ? Qua ®o¹n 1 em hiÓu Xi- M«ng ra bê s«ng * T©m tr¹ng cña em khi ë bê trong mét t©m tr¹ng nh- thÕ nµo? s«ng: - Buån ®au khæ ? Em hiÓu v× sao Xi- M«ng ®au khæ? - V× em kh«ng cã bè ? Nçi ®au Êy ®· ®-îc nhµ v¨n kh¾c häa nh- thÕ nµo qua ý nghÜ? T©m tr¹ng vµ c¸ch nãi n¨ng cña em? - ý nghÜa: Muèn chÕt - Hµnh ®éng: Bá nhµ ra bê s«ng Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 14 https://skknhay.com/

15. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” ? ThÕ nh-ng t¹i sao khi ra bê s«ng em l¹i tõ bá ý ®Þnh tù tö? - C¶nh t-îng ë bê s«ng rÊt ®Ñp vµ hÊp dÉn em ? C¶nh t-îng ®ã ®-îc nhµ v¨n miªu t¶ nh- thÕ nµo? Trêi Êm dÔ chÞu => Thiªn nhiªn MÆt trêi ªm ®Òm ®Ñp hÊp dÉn N-íc lÊp l¸nh ? C¶nh t-îng ë bê s«ng ®· t¸c ®éng nh- thÕ nµo ®Õn t©m tr¹ng cña Xi- M«ng? - Tõ chç muèn chÕt ThÊy khoan kho¸i dÔ chÞu ThÌm ®-îc ngñ ? §Æc biÖt chi tiÕt Xi- M«ng ®uæi b¾t chó nh¸i råi bËt c-êi mét m×nh nhí tíi trß ch¬i… cho ta thÊy Xi- M«ng lµ mét ®øa bÐ nh- thÕ nµo? - RÊt trÎ con, ng©y th¬, yªu thiªn nhiªn yªu cuéc sèng khãc ®Êy c-êi ®Êy hån nhiªn ®¸ng yªu. ? ThÕ nh-ng t¹i sao khi nghÜ vÒ nhµ vÒ mÑ th× em l¹i thÊy buån vµ l¹i khãc? - Nçi ®au ®ín l¹i trçi dËy trong em ? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt miªu t¶ t©m tr¹ng ®au ®ín cña em? - Khãc, ng-êi rung lªn, nh÷ng c¬n nøc në dån dËp xèn xang-> khãc hoµi, nãi ®øt qu·ng. - Nçi khæ ®au tinh thÇn kh«ng ? Qua tÊt c¶ nh÷ng tõ ng÷ miªu t¶ ®ã thÓ thÓ gi¶i tho¸t ®Õn nçi tuyÖt hiÖn t©m tr¹ng cña Xi- M«ng lóc ®ã nh- thÕ väng. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 15 https://skknhay.com/

16. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” nµo? ? V× sao cã thÓ nãi nçi ®au kh«ng cã bè lµ nçi ®au tinh thÇn lín nhÊt cña Xi- M«ng? - ChØ v× bÞ chÕ giÔu kh«ng cã bè-> muèn chÕt - Thiªn nhiªn ®Ñp hÊp dÉn-> nghÜ kh«ng cã bè-> nøc në - ThÓ hiÖn ë nçi kh¸t khao, ë nh÷ng c¬n nøc në cïng víi nh÷ng c©u nãi ®øt qu·ng cña em. - Gi¸o viªn b×nh: ThÕ míi biÕt t×nh c¶m gia ®×nh lµ thiªng liªng bÊt diÖt nÕu em bÐ trong bµi “M©y vµ sãng” cña TaGo s½n sµng tõ chèi mäi sù c¸m dç cña thiªn nhiªn ®Ó ®-îc ë nhµ víi mÑ cßn Xi- M«ng th× dï thiªn nhiªn cã ®Ñp ®Ï hÊp dÉn ®Õn ®©u, dï em cã ph¶i chÞu sù ®au ®ín vÒ thÓ x¸c em kh«ng ngu«i ngoai ®-îc nçi ®au kh«ng cã bè. §óng lµ chØ khi nµo ta bÞ thiÕu ®i mét thø g× ®ã th× ta míi thÊy nã quý gi¸ v« cïng. ? C¸c em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ cña t¸c gi¶? (th¶o luËn nhãm) - Miªu t¶ chi tiÕt t©m tr¹ng cña nh©n vËt qua c¶nh t-îng thiªn nhiªn, qua nh÷ng tiÕng nøc në cña nh©n vËt. ? Theo em th× c¸ch miªu t¶ nµy cã phï hîp víi t©m lý trÎ th¬ kh«ng? v× sao? - TrÎ em ng©y th¬, t×nh c¶m hêi hît dÔ quªn, buån chØ biÕt khãc. ? V× sao t¸c gi¶ M«pa x¨ng l¹i hiÓu râ nçi ®au ®ín cña Xi- M«ng ®Õn nh- vËy? (th¶o luËn nhãm). Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 16 https://skknhay.com/

17. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” - T¸c gi¶ th-¬ng yªu ®ång c¶m víi nh©n vËt ? Qua nçi ®au cña Xi- M«ng t¸c gi¶ muèn nh¾c nhë chóng ta ®iÒu g×? - Kh«ng nªn ®ïa cît trªn nçi ®au cña ng-êi kh¸c ? NÕu em ®-îc lµ mét ng-êi b¹n cña Xi- M«ng th× em sÏ lµm g× cho b¹n Êy? ? NÕu trong líp hoÆc trong tr-êng ta cã mét b¹n r¬i vµo hoµn c¶nh nh- Xi- M«ng th× em sÏ xö xù víi b¹n nh- thÕ nµo? ThÕ cßn cËu bÐ Xi- M«ng trong c©u chuyÖn, trong lóc em ph¶i chÞu vÒ nçi ®au tinh thÇn, trong lóc em ®ang tuyÖt väng nh- vËy liÖu cã ai gi¶i tho¸t cho em kh«ng? vµ t©m tr¹ng cña Xi- M«ng sÏ nh- thÕ nµo nÕu nh- em cã mét «ng bè? - Mét em ®äc tiÕp “Bçng mét bµn tay”-> “bá ®i rÊt nhanh” ? Sù viÖc g× ®· x¶y ra víi Xi- M«ng trong lóc em ®ang ®au ®ín vµ tuyÖt väng? - GÆp b¸c Phi- lÝp * T©m tr¹ng cña Xi- M«ng khi ? Xi- M«ng tá th¸i ®é nh- thÕ nµo khi em gÆp b¸c Phi- lÝp: gÆp b¸c Phi- lÝp ë bê s«ng? - Tr¶ lêi m¾t ®Ém lÖ- nghÑn ngµo ? Em hiÓu thÕ nµo lµ “®Ém lÖ”? ? C©u tr¶ lêi nghÑn ngµo trong tiÕng khãc cè k×m nÐn chøng tá t©m tr¹ng Xi- M«ng nh- thÕ nµo? ? Xi- M«ng ®· nãi víi b¸c Phi- lÝp nh- thÕ nµo? c©u nãi ®ã thÓ hiÖn ®iÒu g×? - Kh¸t khao cã bè ? Khi b¸c Phi- lÝp nhËn lêi sÏ lµm bè cña em Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 17 https://skknhay.com/

18. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” th× th¸i ®é cña Xi- M«ng nh- thÕ nµo? - Xi- M«ng kh¼ng ®Þnh ch¾c nÞch: B¸c lµ bè ch¸u-> Xi- M«ng hÕt buån-> vui sung s-íng ? Th¸i ®é cña em nh- thÕ nµo tr-íc nh÷ng sù trªu chäc cña c¸c b¹n ë tr-êng? - Qu¸t vµo mÆt chóng nh- nÐm mét hßn ®¸ - Kh«ng tr¶ lêi g× hÕt ? Nh÷ng hµnh ®éng ®ã chøng tá Xi- M«ng cã th¸i ®é nh- thÕ nµo? - H·nh diÖn, tù hµo cã mét ng-êi bè ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ t©m tr¹ng vÒ tinh thÇn T©m tr¹ng h¹nh phóc niÒm vui cña Xi- M«ng khi cã b¸c Phi- lÝp nhËn lµm pha chót h·nh diÖn khi em cã bè? bè. - Häc sinh nghiªn cøu ®o¹n 3 b. Nh©n vËt B l¨ng sèt: ? ChÞ Bl¨ng sèt ®-îc giíi thiÖu nh- thÕ nµo? - Ng-êi phô n÷ xinh ®Ñp nhÊt vïng ? Theo em chÞ Bl¨ng sèt cã ph¶i lµ ng-êi phô n÷ xÊu kh«ng? V× sao em kh¼ng ®Þnh nh- vËy? - §øng nghiªm nghÞ nh- muèn cÊm ®µn «ng - ¤m con h«n lÊy h«n ®Ó… ? Khi nghe con hái t©m tr¹ng cña chÞ nh- thÕ nµo? H·y t×m nh÷ng chi tiÕt mµ nhµ v¨n miªu t¶? - Ng-êi ®µn bµ hæ thÑn lÆng ng¾t, qu»n qu¹i dùa vµo t-êng hai tay «m ngùc, im lÆng, t¸i tª thæn thøc kh«ng ra tiÕng-> sèng ®øng ®¾n, nghiªm tóc ®µnh chÊp nhËn hoµn c¶nh sèng hiÖn t¹i, göi t×nh th-¬ng yªu vµo bÐ Xi- M«ng. ? ViÖc miªu t¶ qua vµi nÐt vÒ h×nh ¶nh cña chÞ, qua c¸i nh×n cña Phi lÝp vµ diÔn t¶ t©m Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 18 https://skknhay.com/

19. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” tr¹ng cña chÞ, ta hiÓu chÞ lµ ng-êi phô n÷ nh- ChÞ lµ ng-êi phô n÷ ®øc h¹nh bÞ lõa dèi. thÕ nµo? - Häc sinh nghiªn cøu ®o¹n 2, 3 c. Nh©n vËt b¸c Phi- lÝp: ? T¸c gi¶ t¶ ch©n dung b¸c thî rÌn Phi- lÝp nh- thÕ nµo? Em cã nhËn xÐt g× vÒ b¸c? - Phi- lÝp lµ mét ng-êi lao ®éng l-¬ng thiÖn, yªu nghÒ kháe m¹nh, nh©n hËu, yªu trÎ. ? V× sao b¸c l¹i an ñi vµ ®-a Xi- M«ng vÒ nhµ? - B¸c nhËn ra sù ®au khæ cña Xi- M«ng, th«ng c¶m víi nçi bÊt h¹nh cña em. ? T¹i sao b¸c l¹i trë nªn rôt rÌ Êp óng khi nãi víi chÞ Bl¨ng sèt? - B¸c lµ ng-êi ®µn «ng ®øng ®¾n biÕt tù träng vµ t«n träng ng-êi kh¸c, lóc ®Çu cã ý ®Þnh ®ïa cît-> nÓ träng-> lêi lÏ trë nªn trang träng. ? T¹i sao b¸c nhanh chãng nhËn lêi lµm bè cña Xi- M«ng? - Th-¬ng c¶m, yªu quý Xi- M«ng - C¶m mÕn chÞ Bl¨ng sèt - Muèn bï ®¾p sù mÊt m¸t cho Xi- M«ng ? Chi tiÕt “B¸c nhÊc bæng Xi- M«ng lªn h«n em”nãi lªn t©m tr¹ng cña B¸c lóc ®ã nh- thÕ nµo? - Sù xóc ®éng ®ét ngét cña b¸c vÒ quyÕt ®Þnh cña chÝnh m×nh cã phÇn ng-îng ngïng xÊu hæ. ? Qua nh÷ng viÖc mµ b¸c ®· lµm cho Xi- M«ng - Mét ng-êi lao ®éng kháe chøng tá b¸c lµ con ng-êi nh- thÕ nµo? m¹nh l-¬ng thiÖn cã tr¸i tim - Nh©n hËu giµu t×nh yªu th-¬ng con ng-êi nh©n hËu. ? Qua v¨n b¶n t¸c gi¶ muèn nh¾n nhñ ta ®iÒu Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 19 https://skknhay.com/

20. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” g×? (lßng c¶m th-¬ng vµ t×nh yªu con ng-êi, III. Tæng kÕt: bÌ b¹n nhÊt lµ ®èi víi nh÷ng ng-êi nghÌo 1. Néi dung: khæ, bÊt h¹nh). - TruyÖn nh¾c nhë chóng ta vÒ ? Em cã nhËn xÐt g× vÒ nghÖ thuËt miªu t¶ lßng yªu th-¬ng con ng-êi, diÔn biÕn t©m tr¹ng cña nh©n vËt? (3 nh©n th«ng c¶m víi nçi ®au cña ng-êi vËt). kh¸c. (ThÓ hiÖn t©m tr¹ng, phÈm chÊt nh©n vËt qua 2. NghÖ ThuËt: Miªu t¶ t©m t¶ ngo¹i h×nh cö chØ, lêi nãi phï hîp løa tuæi tr¹ng nh©n vËt hoµn c¶nh). 3. Ghi nhí: SGK- T144 - Mét em ®äc ghi nhí- SGK 144 IV. Cñng cè: - Mét em ®äc l¹i v¨n b¶n V. H- íng dÉn vÒ nhµ: - TËp ph©n tÝch 3 nh©n vËt - ¤n tËp l¹i toµn bé truyÖn E. Rót kinh nghiÖm: ................................................................................................................................... --------------------------------------------------------- Hay t«i lÊy vÝ dô kh¸c: Sau khi h­íng dÉn c¸c em ®äc thªm v¨n b¶n “Con Cß- Ng÷ V¨n 9- tËp II”, t«i cã cho mét bµi tËp vÒ nhµ víi yªu cÇu nh- sau: “ViÕt ®o¹n v¨n nªu c¶m nhËn cña em vÒ hai c©u th¬ ®-îc ®óc rót nh- mét quy luËt: Con dï lín vÉn lµ con cña mÑ §i hÕt ®êi lßng mÑ vÉn theo con”. Em Thu H»ng häc sinh líp 9B ®· c¶m nhËn nh- sau: “Mçi ®øa trÎ dï ®· kh«n lín tr- ëng thµnh, v÷ng vµng trong cuéc sèng vÉn lu«n lµ ®øa con bÐ báng cÇn sù «m Êp che chë tõ t×nh yªu th- ¬ng Êm ¸p cña ng- êi mÑ. §Ó trªn mçi b- íc ®- êng ®êi khi vÊp ng· hä cã thÓ trë vÒ víi vßng tay mÑ bao dung, t×m l¹i mèi giao hßa vµ ®iÓm tùa v÷ng ch¾c n¬i suèi Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 20 https://skknhay.com/

21. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” nguån t×nh c¶m...Dï con ®· lín kh«n nh- ng mÑ lóc nµo còng lµ chiÕc bãng ©m thÇm bªn ®êi con trªn v¹n ng¶, bëi con lµ tÊt c¶ vui buån cña lßng mÑ yªu th- ¬ng. VËy nªn: “Con dï lín vÉn lµ con cña mÑ §i hÕt ®êi lßng mÑ vÉn th- ¬ng con.”” Hay mét dÉn chøng kh¸c: Sau khi häc xong bµi th¬ “M©y vµ sãng” cña nhµ th¬ Ta-Go (Ng÷ v¨n 9- tËp II) t«i ra mét bµi tËp vÒ nhµ nh- sau: “Em suy nghÜ g× vÒ t×nh mÉu tö sau khi häc xong bµi th¬ “M©y vµ sãng”. H·y bµy tá suy nghÜ ®ã cña em b»ng 1 ®o¹n v¨n.” ThËt bÊt ngê em Th¸i Hµ häc sinh líp 9C l¹i cho c¶ líp nghe mét bµi th¬ viÕt vÒ mÑ nh- sau: NÕu mÑ lµ... NÕu mÑ bçng hãa thµnh vÇng tr¨ng Th× con xin ®-îc lµm suèi m¸t Suèi chan hßa trong ¸nh tr¨ng b¸t ng¸t Con ngoan hiÒn trong t× nh mÑ bao la. NÕu mÑ bçng biÕn thµnh vÇng d-¬ng Th× con xin ®-îc lµm c©y cá C©y kh«ng thÓ thiÕu mÆt trêi ®á Còng nh- con kh«ng thÓ thiÕu Ng-êi. NÕu mÑ bçng tan thµnh c¬n giã Con sÏ lµm ®ång ruéng xanh t-¬i Giã m¬n man ngän lóa vui c-êi Hai mÑ con ta cïng ca h¸t. Nh-ng mÑ ¬i! MÑ ®õng lµm g× n÷a Con chØ muèn mÑ lµ mÑ th«i MÑ cña con chØ cã mét trªn ®êi Con sèng m·i trong t× nh th-¬ng cña mÑ. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 21 https://skknhay.com/

22. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” Nghe em Hµ ®äc bµi th¬ nµy t«i thiÕt nghÜ nÕu gäi ®©y lµ mét bµi th¬ theo ®óng mét t¸c phÈm nghÖ thuËt th× h¼n cßn khiÕm khuyÕt nh-ng t«i nhËn thÊy ®-îc gi¸ trÞ to lín cña nã lµ ë chç bµi Ng÷ v¨n mµ c« gi¶ng trªn líp ch¾c ch¾n ®· thÊm dÇn vµo t©m hån trÎ th¬ cña c¸c em. HoÆc t«i lÊy mét vÝ dô khi lµm ®Ò v¨n: “H·y kÓ vÒ mét ng- êi th©n yªu cña em” mét em häc sinh líp 6 ®· kÓ vÒ ng-êi bè cña m×nh nh- sau: “…H«m ®ã, ®· 7 giê tèi råi, c¶ nhµ em ®îi m·i mµ kh«ng thÊy bè em ®i cñi vÒ. Em buån vµ lo cho bè l¾m, kh«ng biÕt v× sao mµ h«m nay bè em l¹i ®i rõng vÒ muén nh- vËy. Em chê m·i…råi bè em còng vÒ, trªn chiÕc xe ®¹p cò kü bè em thå hai bã cñi rÊt to vµ nÆng. Nh×n quÇn ¸o bè bÈn lÊm lem, mÆt -ít ®Ém må h«i, em thÊy th-¬ng bè qu¸. ChØ v× lo lÊy tiÒn cho chóng em ¨n häc mµ ngµy nµo bè em còng ph¶i ®i rõng nh- thÕ. Em véi ch¹y vµo nhµ rãt cho bè em mét cèc n-íc vèi nguéi mêi bè uèng råi lÊy chiÕc qu¹t nan qu¹t cho bè. Sau khi nghe bè kÓ em míi biÕt h«m nay bè vÒ muén lµ do c¸i xe ®¹p cña bè bÞ bôc s¨m. Nh÷ng dßng n-íc m¾t cña em cø ch¶y dµi, em th-¬ng bè nhiÒu l¾m…”. Lêi v¨n bé b¹ch ch©n thµnh cña em häc sinh ®ã khiÕn lßng t«i båi håi xóc ®éng. T×nh th-¬ng yªu ng-êi cha cña mét em häc sinh vïng n«ng th«n cßn nhiÒu khã kh¨n thiÕu thèn nã lµ nh- vËy ®Êy. Cã ph¶i ®©u lµ mét cèc n-íc chanh ®¸ m¸t l¹nh hay mét lµn giã m¸t cña chiÕc qu¹t ®iÖn mµ ®ã chØ lµ mét cèc n-íc vèi nguéi trong mét chiÕc b×nh sø ta vÉn th-êng gÆp ë nh÷ng vïng n«ng th«n d©n d·…lêi kÓ rÊt thËt cña em ®· béc lé ®-îc lßng yªu th-¬ng mÑ cha, biÕt c¶m th«ng víi nçi vÊt v¶ cña cha mÑ. Ph¶i ch¨ng chÝnh t×nh th-¬ng yªu cha mÑ ®· kh¬i nguån c¶m xóc ®Ó c¸c em cã thÓ cho ra ®êi nh÷ng ®o¹n v¨n, bµi th¬ méc m¹c, ch©n thµnh ®Õn nh- vËy. Thø hai: Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh qua giê tËp lµm v¨n Thùc tÕ cho thÊy kh«ng Ýt häc sinh hiÖn nay rÊt yÕu kÐm vÒ v¨n hãa giao tiÕp, nhiÒu ®ång chÝ gi¸o viªn ®· tõng phµn nµn vÒ chuyÖn häc sinh nãi leo mét c¸ch hån nhiªn hay ngang nhiªn nãi chuyÖn riªng trong giê häc, råi chuyÖn häc sinh nãi tôc, chöi thÒ, x-ng h« kh«ng ®óng trong giao tiÕp. §Æc biÖt ®iÓm yÕu dÔ nhËn ra cña häc sinh phæ th«ng ë vïng n«ng th«n lµ rÊt rôt rÌ, lóng tóng trong giao tiÕp do t©m lý e ng¹i hoÆc khi ®øng tr-íc tËp thÓ kh«ng biÕt nãi nh- Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 22 https://skknhay.com/

23. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” thÕ nµo. B-íc vµo mét m«i tr-êng v¨n hãa lµ nhµ tr-êng nh-ng ®a sè häc sinh vÉn mang theo t©m lý vµ lèi øng xö hån nhiªn th-êng ngµy. T«i thiÕt nghÜ lµ ng-êi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc ®Æc biÖt lµ gi¸o viªn Ng÷ V¨n cÇn chó träng gi¸o dôc v¨n hãa, giao tiÕp øng xö cho häc sinh. ChÝnh v× vËy t«i ®Æc biÖt chó ý uèn n¾n cho c¸c em tõ c¸ch tr¶ lêi ph¶i nãi thµnh c©u, tr¸nh c¸ch nãi céc lèc. §Æc biÖt trong c¸c giê luyÖn nãi trong ch-¬ng tr×nh, gi¸o viªn th-êng lóng tóng trong kh©u tæ chøc, cã khi giê luyÖn nãi l¹i trë thµnh giê luyÖn viÕt ®o¹n v¨n. Thùc tÕ t©m lý chung cña gi¸o viªn Ng÷ v¨n lµ ng¹i d¹y c¸c giê luyÖn nãi. Nguyªn nh©n c¬ b¶n lµ do häc sinh ch-a cã kü n¨ng nãi tr-íc tËp thÓ hoÆc häc sinh kh«ng cã sù chuÈn bÞ chu ®¸o vÒ néi dung tr-íc ë nhµ lªn líp th-êng gi¸o viªn khã lßng thùc hiÖn thµnh c«ng. §Ó n©ng cao chÊt l-îng giê luyÖn nãi ng-êi gi¸o viªn ph¶i cã sù ph©n c«ng néi dung cô thÓ ®Ó c¸c em h×nh dung ®-îc m×nh sÏ nãi c¸i g× (®Ò tµi giao tiÕp) nãi víi ai (x¸c ®Þnh ®èi t-îng giao tiÕp), nãi trong hoµn c¶nh nµo (x¸c ®Þnh hoµn c¶nh giao tiÕp), nãi ®Ó lµm g× (môc ®Ých giao tiÕp), nãi nh- thÕ nµo (c¸ch thøc giao tiÕp). Nãi tãm l¹i ng-êi gi¸o viªn cÇn s¸ng t¹o c¸c h×nh thøc ho¹t ®éng sao cho sinh ®éng hÊp dÉn, ®Ó häc sinh chñ ®éng ho¹t ®éng vµ béc lé cã t¸c dông gi¸o dôc nhÑ nhµng mµ s©u s¾c. C¸c ®Ò tËp lµm v¨n trªn líp hay cho vÒ nhµ, gi¸o viªn còng cÇn h-íng cho c¸c em vµo nh÷ng chñ ®Ò cã ý nghÜa gi¸o dôc nh-: VÊn ®Ò b¶o vÖ m«i tr- êng hay phßng chèng c¸c tÖ n¹n x· héi, kÓ l¹i dÞp tham gia lÔ héi ë ®Þa ph- ¬ng em, giíi thiÖu mét danh lam th¾ng c¶nh ë ®Þa ph- ¬ng. Víi nh÷ng ®Ò bµi tËp lµm v¨n nh- vËy sÏ t¹o ®iÒu kiÖn cho c¸c em bé lé ®-îc nhËn thøc vµ bµy tá th¸i ®é t×nh c¶m cña m×nh vÒ tr¸ch nhiÖm cña c¸ nh©n ®èi víi céng ®ång. T×nh c¶m ®èi víi quª h-¬ng vµ tr¸ch nhiÖm cña b¶n th©n c¸c em tr-íc vÊn ®Ò toµn x· héi quan t©m. Thø ba: Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh qua ho¹t ®éng ngo¹i khãa Ho¹t ®éng ngo¹i khãa lµ h×nh thøc ho¹t ®éng (ngo¹i) tiÕt häc lµ mét nhiÖm vô bæ trî rÊt cÇn thiÕt. Ho¹t ®éng ngo¹i khãa cã vai trß v« cïng quan träng ®èi víi ho¹t ®éng ngoµi giê. VÝ dô c¸c C©u l¹c bé s¸ng t¸c ng©m th¬, diÔn kÞch hoÆc s-u tÇm nÕu gi¸o viªn tæ chøc tèt sÏ kÝch thÝch lßng ham mª v¨n häc. Hay nh÷ng buæi ngo¹i khãa vÒ t¸c phÈm hoÆc gÆp gì nhµ v¨n, gióp cho häc sinh thÊy ®-îc cuéc sèng v¨n ch-¬ng thËt gÇn gòi, ngo¹i khãa sÏ bæ trî cho néi khãa, kh¾c s©u thªm kiÕn thøc néi khãa. §èi víi tr-êng THCS Trµng An th-êng phèi hîp víi tæ v¨n ®Ó tæ chøc c¸c buæi ngo¹i khãa trong n¨m nh-: Nh©n dÞp ngµy quèc phßng toµn d©n 22/12 t«i tæ chøc ngo¹i khãa vÒ “H×nh ¶nh anh bé ®éi qua th¬ ca”. Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 23 https://skknhay.com/

24. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” Th«ng qua buæi ngo¹i khãa cã thÓ båi d-ìng cho c¸c em lý t-ëng c¸ch m¹ng, niÒm tù hµo vÒ phÈm chÊt cao ®Ñp cña anh bé ®éi cô Hå qua c¸c thêi kú c¸ch m¹ng. Nh©n dÞp ngµy quèc tÕ phô n÷ 8/3 t«i tæ chøc ngo¹i khãa vÒ “H×nh t-îng ng-êi phô n÷ trong v¨n häc”. Nh©n dÞp ngµy sinh nhËt B¸c 19/5 t«i th­êng tæ chøc buæi ngo¹i khãa “ChÊt t×nh trong th¬ B¸c”, qua buæi ngo¹i khãa v¨n häc t«i gióp c¸c em hiÓu h¬n nh÷ng nÐt ®Ñp trong phÈm chÊt cña Ng-êi. Gi¸o dôc c¸c em lßng kÝnh yªu B¸c vµ tinh thÇn quyÕt t©m lµm theo lêi B¸c d¹y. Gãp phÇn kh«ng nhá vµo viÖc gi¸o dôc c¸c em h-ëng øng cuéc vËn ®éng häc tËp vµ lµm theo tÊm g-¬ng ®¹o ®øc Hå ChÝ Minh. T«i nhËn thÊy víi nh÷ng buæi ngo¹i khãa nh- thÕ nµy võa thu hót ®-îc ®«ng ®¶o häc sinh tham gia, l«i cuèn c¸c em ®Õn tr-êng gãp phÇn vµo viÖc x©y dùng tr-êng häc th©n thiÖn. §Æc biÖt h¬n sau khi ®äc nh÷ng bµi viÕt thu ho¹ch cña c¸c em míi thÊy ®-îc, tæ chøc ®-îc c¸c ho¹t ®éng ngoµi giê ®Æc biÖt lµ bé m«n V¨n sÏ cã kÕt qu¶ rÊt lín trong viÖc båi ®¾p t- t-ëng t×nh c¶m, th¸i ®é, nh©n c¸ch ®¹o ®øc cho c¸c em häc sinh. Tæ chøc ho¹t ®éng ngo¹i khãa V¨n häc kh«ng chØ bæ trî ®-îc kiÕn thøc v¨n ch-¬ng mµ cßn båi ®¾p cho c¸c em t- t-ëng t×nh c¶m tèt ®Ñp cña con ng-êi míi. Tr-êng THCS Trµng An còng ®· tæ chøc nhiÒu ho¹t ®éng ngoµi giê bæ Ých nh­ tæ chøc ch­¬ng tr×nh giao l­u v¨n nghÖ “Nèi vßng tay lín” kÕt hîp víi trung t©m ng-êi tµn tËt tØnh Qu¶ng Ninh, tæ chøc buæi giao l-u víi chñ ®Ò “Nh÷ng tr¸i tim kh«ng tËt nguyÒn” ®Ó gi¸o dôc häc sinh lßng nh©n ¸i yªu th-¬ng nh÷ng con ng-êi bÊt h¹nh. Qua nh÷ng buæi giao l-u nµy chóng t«i ®· thu ®-îc kÕt qu¶ rÊt lín. Trong n¨m häc qua tr-êng chóng t«i cßn phèi hîp víi tæng côc ®-êng s¾t ViÖt Nam tæ chøc cho c¸c em häc sinh trong toµn tr-êng th¶o luËn vÒ vÊn ®Ò an toµn giao th«ng ®-êng s¾t. ChÝnh v× lµm ®-îc nh- vËy mµ mÊy n¨m gÇy ®©y kh«ng cã hiÖn t-îng häc sinh vi ph¹m hµnh lang an toµn giao th«ng ®-êng s¾t. Nãi tãm l¹i th× nhiÖm vô ®Æt ra cho viÖc ph¸t triÓn toµn diÖn nh©n c¸ch cña häc sinh trong nhµ tr-êng hiÖn nay lµ b»ng mäi c¸ch t¨ng c-êng t¸c dông gi¸o dôc qua viÖc d¹y häc v¨n ch-¬ng. Theo t«i th× viÖc thùc hiÖn gi¸o dôc b»ng nghÖ thuËt ng«n tõ, tøc lµ b»ng v¨n ch-¬ng sÏ cã t¸c dông m¹nh mÏ h¬n bÊt kú c¸ch gi¸o dôc c-ìng bøc nµo. Nh÷ng lêi gi¸o huÊn hoÆc sù trõng ph¹t ®¸ng sî ch-a h¼n ®· lµm cho con ng-êi trë nªn tèt h¬n, mµ chÝnh sù hÊp dÉn cña c¸i ®Ñp, sù xóc ®éng bëi c¸i cao th-îng, sù nh¹o b¸ng nh÷ng c¸i nhá nhen thÊp hÌn, sù c¶m nhËn vÒ søc m¹nh s¸ng t¹o cña con ng-êi vµ nh÷ng kho¸i c¶m vÒ nghÖ thuËt l¹i cã t¸c dông tÝch cùc ®èi víi viÖc gi¸o dôc con ng-êi. Chóng ta Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 24 https://skknhay.com/

25. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh kh«ng chØ qua bé m«n gi¸o dôc c«ng d©n mµ qua tÊt c¶ c¸c m«n häc. Gi¸o viªn gi¶ng d¹y ë tÊt c¶ c¸c bé m«n ®Òu ph¶i tham gia “ d¹y ng-êi” ®Ó gãp phÇn h×nh thµnh gi¸ trÞ ®¹o ®øc t×nh c¶m, ph­¬ng ph¸p øng xö cña häc sinh ®èi víi céng ®ång. Gi¸o dôc ®¹o ®øc chÝnh lµ gãp phÇn x©y dùng nh©n c¸ch lµnh m¹nh víi søc ®Ò kh¸ng c¸i xÊu trong x· héi. Ngoµi nh÷ng ho¹t ®éng trong bé m«n v¨n häc th× t«i cßn nhËn thÊy r»ng tr-íc thùc tr¹ng ®¹o ®øc xuèng cÊp cña häc sinh nãi chung vµ t×nh h×nh cã chiÒu h-íng gi¶m sót vÒ ®¹o ®øc cña häc sinh Trµng An nãi riªng th× viÖc gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh lµ mét ®ßi hái cÊp b¸ch kh«ng ph¶i cña riªng tr-êng Trµng An mµ lµ cña toµn x· héi nh-ng ®Ó gi¸o dôc ®¹o ®øc cho c¸c em cã hiÖu qu¶ th× yÕu tè tËp thÓ gi÷ vai trß hÕt søc quan träng. C«ng t¸c gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh chØ ®¹t kÕt qu¶ tèt khi nã cã sù t¸c ®éng ®ång thêi cña c¸c lùc l-îng gi¸o dôc: Nhµ tr-êng, gia ®×nh vµ x· héi. Bëi con ng-êi sinh ra vµ lín lªn trong m«i tr-êng gia ®×nh vµ x· héi. §ã lµ n¬i diÔn ra qu¸ tr×nh gi¸o dôc con ng-êi. TÊt nhiªn lµ ë tõng m«i tr-êng ®Òu cã néi dung vµ ph-¬ng ph¸p gi¸o dôc kh¸c nhau. §Æc biÖt gia ®×nh gi÷ mét vÞ trÝ ®Æc biÖt ®èi víi sù h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn nh©n c¸ch con ng-êi ngay tõ tuæi Êu th¬. Qua lêi ru cña mÑ, t×nh th-¬ng yªu, tÊm g-¬ng vµ lêi khuyªn b¶o cña «ng bµ, cha mÑ, anh chÞ. Gia ®×nh lµ mét hÖ thèng b¶o trî tèt nhÊt cho mçi c¸ nh©n b¶o ®¶m an toµn cho tuæi trÎ ph¸t triÓn vµ lµ m«i tr-êng ®Ó ®-îc ch¨m sãc an ñi, ®éng viªn. Nh©n c¸ch lèi sèng cña häc sinh ®-îc h×nh thµnh, nu«i d-ìng tõ c¸i n«i gia ®×nh. Cæ ng÷ cã c©u “ë nhµ ph¶i thãi, gia ®-êng khái lo” nghÜa lµ nÕu ®øa trÎ ngoan, tèt ë trong gia ®×nh th× sÏ “MiÔn dÞch ®-îc víi c¸i sèng ngoµi ®êi”. Gia ®×nh cßn lµ mét trong nh÷ng céi nguån t¹o ra gi¸ trÞ ®¹o lý, nh©n c¸ch v¨n hãa con ng-êi, lµ tr-êng häc ®Çu tiªn, lµ n¬i h×nh thµnh vµ ph¸t triÓn c¸c gi¸ trÞ ®¹o lý b¶n s¾c con ng-êi. NÕu sau khi häc xong bµi häc vÒ lßng nh©n ¸i häc sinh vÒ nhµ ®Þnh cho mét bµ ¨n xin n¾m g¹o hay mÊy ngh×n tiÒn lÎ th× bÞ mÑ ph¶n ®èi, thËm chÝ c¸c em cßn thÊy cha mÑ m×nh cßn thiÕu t«n träng yªu th-¬ng «ng bµ… th× liÖu bµi häc cña thÇy c« ®èi víi nh÷ng em häc sinh Êy liÖu cã cßn ®¸ng tin kh«ng?. Do ®ã ph¶i coi träng vai trß gi¸o dôc d¹y dç cña gia ®×nh. Cßn nhµ tr-êng cã chøc n¨ng chuyªn tr¸ch vÒ gi¸o dôc, lµ n¬i thanh niªn ®-îc häc hái nh÷ng kiÕn thøc v¨n hãa, khoa häc kü thuËt th«ng qua sù h-íng dÉn cña gi¸o viªn vµ c¸c c«ng cô nh- ch-¬ng tr×nh s¸ch gi¸o khoa vµ thiÕt bÞ d¹y häc. Cho nªn ng­êi lµm c«ng t¸c gi¸o dôc ph¶i nhËn thøc ®óng ®¾n “Gi¸o dôc lµ sù nghiÖp cña quÇn chóng”. KÕt qu¶ gi¸o dôc cßn tïy thuéc vµo sù tham gia tÝch cùc cña c¸c ngµnh, c¸c cÊp, c¸c lùc l-îng x· héi. Tr¸ch nhiÖm gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh lµ nhiÖm vô cña mäi thµnh viªn Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 25 https://skknhay.com/

26. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” trong nhµ tr-êng. Gi¸o dôc ®¹o ®øc lµ mét qu¸ tr×nh th-êng xuyªn liªn tôc diÔn ra ë mäi lóc, mäi n¬i. Mét giê d¹y trªn líp kh«ng chØ ®¬n thuÇn lµ truyÒn thô kiÕn thøc khoa häc cho häc sinh mµ cßn gi¸o viªn cho c¸c em nh÷ng hµnh vi cö chØ, t×nh c¶m nh©n sinh quan thÕ giíi quan khoa häc. II.3. Ch- ¬ng III: Ph- ¬ng ph¸p vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu: II.3.1 Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu: II.3.1 Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu: 1. Nghiªn cøu lý luËn: - Nghiªn cøu ®Ó n¾m ®-îc nh÷ng kiÕn thøc vÒ t©m lý gi¸o dôc häc vµ nh÷ng quan ®iÓm ®-êng lèi cña §¶ng. - T×m hiÓu c¸c v¨n b¶n cña bé gi¸o dôc - Tµi liÖu “T- t-ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc” vµ mét sè tËp san “V¨n häc vµ tuæi trΔ cã liªn quan ®Õn vÊn ®Ò nghiªn cøu. - T×m hiÓu vÒ môc tiªu cña c¸c bµi häc, m«n häc n¾m ®-îc ®Æc tr-ng cña tõng bé m«n ®Ó cã h-íng gi¸o dôc ®óng ®¾n. - Nghiªn cøu mét sè bµi viÕt cña c¸c tiÕn sÜ t©m lý 2. Ph- ¬ng ph¸p quan s¸t: - Nh×n nhËn thùc tr¹ng cña c«ng t¸c gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh cña tr-êng THCS Trµng An 3. Ph- ¬ng ph¸p thùc nghiÖm: - Gi¸o viªn ®-a nh÷ng vÊn ®Ò gi¸o dôc ®¹o ®øc g¾n vµo viÖc thiÕt kÕ bµi d¹y cô thÓ vµ thùc nghiÖm trong c¸c giê lªn líp vµ ho¹t ®éng ngoµi giê. 4. Tæng kÕt rót kinh nghiÖm cña ®ång nghiÖp vµ b¶n th©n: II.3.2. KÕt qu¶ nghiªn cøu: II.3.2. KÕt qu¶ nghiªn cøu: VÒ phÝa häc sinh ®· cã chiÒu h-íng ph¸t triÓn tèt vÒ mÆt t×nh c¶m ®¹o ®øc, c¸c em rÌn luyÖn ®-îc kü n¨ng giao tiÕp, kü n¨ng tù nhËn thøc ®óng sai tõ viÖc hiÓu vµ vËn dông ®-îc mét sè kiÕn thøc ph¸p luËt trong cuéc sèng hµng ngµy. N¨m häc nµy kh«ng cã häc sinh vi ph¹m nghiªm träng vÒ ®¹o ®øc. §· gi¸o dôc ®-îc cho c¸c em lßng nh©n ¸i, c¸c em biÕt yªu th-¬ng vµ chia sÎ. ChÝnh v× vËy mµ trong n¨m häc 2009- 2010 ë 2 líp mµ t«i trùc tiÕp phô tr¸ch gi¶ng d¹y ®· ®¹t kÕt qu¶ xÕp lo¹i ®¹o ®øc nh- sau: Tæng sè HS 35 Trung b×nh 0 Líp Tèt Tû lÖ % Kh¸ Tû lÖ % Tû lÖ % 8A 33 94,3% 2 5,7% 0 9A 35 35 100% 0 0 0 0 Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 26 https://skknhay.com/

27. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” §iÒu ®ã chøng tá r»ng nÕu gi¸o viªn quan t©m vµ thùc hiÖn tèt vÊn ®Ò gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh ë mäi n¬i trong giê häc còng nh- trong ho¹t ®éng th× ch¾c ch¾n kÕt qu¶ tu d-ìng vµ rÌn luyÖn cña c¸c em sÏ cã nh÷ng chuyÓn biÕn râ rÖt. III. KÕt luËn vµ kiÕn nghÞ Qua qu¸ tr×nh thùc hiÖn ®Ò tµi t«i ®· rót ra mét sè l-u ý trong nguyªn t¾c gi¸o dôc ®¹o ®øc cho häc sinh nh- sau: Muèn x©y dùng nh©n c¸ch cho häc sinh th× tr-íc hÕt ng-êi thÇy cÇn ph¶i t«n träng nh©n c¸ch c¸c em. Chóng ta t«n träng c¸c em, cã lßng tin víi c¸c em sÏ cã t¸c dông ®éng viªn c¸c em kh«ng ngõng v-¬n lªn trong häc tËp vµ rÌn luyÖn ®¹o ®øc. Thø hai: Trong c«ng t¸c gi¸o dôc ®ßi hái thÇy c« ph¶i cã lßng yªu th-¬ng häc sinh, biÕt chia sÎ vµ ®ång c¶m víi c¸c em. Thø ba: Gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh ph¶i phï hîp víi ®Æc ®iÓm løa tuæi häc sinh trung häc c¬ së, kh«ng nªn yªu cÇu c¸c em nh÷ng vÊn ®Ò g× qu¸ cao sang mµ ph¶i biÕt tr©n träng tõ nh÷ng biÓu hiÖn vµ viÖc lµm nhá nhÊt, b×nh dÞ nhÊt. Thø t-: Trong c«ng t¸c gi¸o dôc ®¹o ®øc th× ng-êi thÇy còng ph¶i cã nh©n c¸ch mÉu mùc, mçi thÇy c« ph¶i thùc sù lµ mét tÊm g-¬ng ®¹o ®øc tù häc vµ s¸ng t¹o. Thø n¨m: Ph¶i ®¶m b¶o sù nhÊt trÝ cao vÒ yªu cÇu gi¸o dôc ®¹o ®øc gi÷a c¸c thµnh viªn trong néi bé nhµ tr-êng vµ sù thèng nhÊt phèi hîp gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh gi÷a gi¸o viªn bé m«n, gi¸o viªn chñ nhiÖm, gi÷a gia ®×nh- nhµ tr-êng vµ x· héi. Tãm l¹i: Trong ph¹m vi ®Ò tµi nµy t«i chØ muèn gióp cho gi¸o viªn bé m«n x¸c ®Þnh ®óng ®¾n tÇm quan träng cña c«ng t¸c gi¸o dôc ®¹o ®øc häc sinh ë nhµ tr-êng ®Ó cã kÕ ho¹ch hoµn chØnh, cã sù quan t©m ®óng mùc trong viÖc gi¸o dôc häc sinh. Tõ ®ã tËp thÓ s- ph¹m cña tr-êng thÊy ®-îc nhiÖm vô quan träng nµy ®Ó ngoµi viÖc d¹y ch÷ tèt cßn ph¶i l-u t©m hÕt lßng gi¸o dôc c¸c em ph¸t triÓn toµn diÖn c¶ tµi lÉn ®øc. Tuy thêi gian nghiªn cøu ®Ò tµi cßn ng¾n vµ ë ph¹m vi hÑp nªn viÖc ®¸nh gi¸ phÇn nµo cßn h¹n chÕ. V× vËy, t«i mong muèn ®-îc c¸c ®ång chÝ l·nh ®¹o, c¸c b¹n bÌ ®ång nghiÖp ®ãng gãp ý kiÕn trao ®æi ®Ó ®Ò tµi ®-îc ®Çy ®ñ h¬n, cã Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 27 https://skknhay.com/

28. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” gi¸ trÞ thùc tiÔn l©u dµi gãp phÇn bÐ nhá vµo viÖc thùc hiÖn nghÞ quyÕt ®¹i héi X vµ nghÞ quyÕt TW khãa IV, khãa X lµ ph¶i “Kh¾c phôc t×nh tr¹ng mÊt c©n ®èi trong gi¸o dôc ®µo t¹o cïng víi sù ph¸t triÓn vÒ sè l-îng, chó träng n©ng cao chÊt l-îng gi¸o dôc toµn diÖn coi träng c¶ 3 mÆt: D¹y ch÷, d¹y nghÒ, d¹y lµm ng-êi”. §Æc biÖt cÇn coi träng gi¸o dôc lý t-ëng, phÈm chÊt ®¹o ®øc, lèi sèng lÞch sö truyÒn thèng v¨n hãa cña d©n téc. X©y dùng mét líp ng-êi võa “hång” võa “chuyªn” ®ñ b¶n lÜnh vµ n¨ng lùc thùc hiÖn c«ng cuéc C«ng nghiÖp hãa, hiÖn ®¹i hãa ®Êt n-íc theo con ®-êng XHCN. T«i xin ch©n träng c¶m ¬n! Trµng An, ngµy 05 th¸ng 05 n¨m 2010 Ng- êi viÕt Bïi ThÞ Dung Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 28 https://skknhay.com/

29. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” IV. Tµi liÖu tham kh¶o- phô lôc IV.1 Tµi liÖu tham kh¶o 1. T- t-ëng Hå ChÝ Minh vÒ gi¸o dôc 2. TËp san gi¸o dôc 3. S¸ch gi¸o khoa Ng÷ v¨n 8- tËp I, II- NXB gi¸o dôc 4. S¸ch gi¸o viªn Ng÷ v¨n 8- tËp I, II- NXB gi¸o dôc 5. S¸ch gi¸o khoa Ng÷ v¨n 9- tËp I, II- NXB gi¸o dôc 6. S¸ch gi¸o viªn Ng÷ v¨n 9- tËp I, II- NXB gi¸o dôc 7. Mét sè c¸c tËp san “V¨n häc tuæi trΔ- NXB gi¸o dôc 8. Mét sè bµi viÕt cña c¸c tiÕn sÜ t©m lý IV.2. Phô lôc I. PhÇn më ®Çu: Trang 1 I.1. Lý do chän ®Ò tµi: Trang 1 I.2. Môc ®Ých nghiªn cøu: Trang 2 I.3. Thêi gian vµ ®Þa ®iÓm: Trang 3 I.4. §ãng gãp lý luËn, thùc tiÔn Trang 3 II. Néi dung: Trang 4 II.1. Ch-¬ng 1: Tæng quan Trang 4 II.2. Ch-¬ng 2: Néi dung vÊn ®Ò nghiªn cøu Trang 5 * Bµi so¹n minh häa: Bµi 30- Bè cña Xi M«ng Trang 11 II.3. Ch-¬ng III: Ph-¬ng ph¸p vµ kÕt qu¶ nghiªn cøu Trang 26 II.3.1. Ph-¬ng ph¸p nghiªn cøu Trang 26 II.3.2. KÕt qu¶ nghiªn cøu Trang 26 III. KÕt luËn- KiÕn nghÞ Trang 27 IV. Tµi liÖu tham kh¶o vµ phô lôc Trang 29 V. NhËn xÐt cña héi ®ång khoa häc c¸c cÊp Trang 30 Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 29 https://skknhay.com/

30. §Ò tµi: “Gi¸o dôc t×nh c¶m ®¹o ®øc häc sinh th«ng qua bé m«n Ng÷ V¨n” V. NhËn xÐt cña héi ®ång khoa häc c¸c cÊp V.1. NhËn xÐt cña héi ®ång khoa häc cÊp tr- êng: ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... V.2. NhËn xÐt cña Phßng Gi¸o dôc vµ §µo t¹o HuyÖn §«ng TriÒu ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... V.3. NhËn xÐt cña Héi ®ång khoa häc cÊp TØnh: ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... ...................................................................................................................... Gi¸o viªn thùc hiÖn : Bïi ThÞ Dung- Tr-êng THCS Trµng An 30 https://skknhay.com/