leqcia #1

1. leqcia #1 gansaxilveliTemebi: sanivTosamarTliscnebadaadgilisamoqalaqosamarTalSi; sanivTosamarTlisgamijvnavaldebulebiTisamarTlisgan sanivTosamarTlisprincipebi sanivTogarigeba; abstraqciisprincipi. sanivTouflebebiscnebadasaxeebisamoqalaqosamarTalSi; sanivTomoTxovnebisamoqalaqosamarTalSi.

2. sanivTo samarTali sanivTo samarTali - warmoadgens im normaTa erTobliobas, romlebic awesrigeben pirTa urTierTobebs nivTebTan. sanivTo samarTali – awesrigebs nivTebisadmi mimarTul samarTlebriv urTierTobebs, romlebic SeiZleba iyos statikuri (mag. mesakuTris uflebebi) da aseve dinamiuri anu Seexebodnen maTi Secvlis stadias (mag. nivTis gadacema). sanivTo samarTali – absoluturi uflebaa – es niSnavs, rom absoluturi uflebis matareblis winaSea yvela piri, sanivTo uflebis Sinaarsia nivTze batonobis uflebamosileba (mag. sakuTrebis ufleba). valdebulebiTi ki – relatiuri (SefardebiTi) – es niSnavs, rom relatiuri uflebis matareblis winaSea gansazRvruli piri, anu relatiuri ufleba uzrunvelyofs gansazRvruli pirebis uflebamosilebas sxvaTa mimarT (mag. qiravnobis SemTxvevaSi).

3. magaliTad – myidveli, romelsac gamyidvelisgan nivTi jer ar miuRia, uflebamosilia gamyidvelisagan moiTxovos nivTis gadacema an zianis anazRaureba. xolo mesakuTres ki SeuZlia moiTxovos nivTis ukan dabruneba nebismieri pirisgan, vinc mesakuTris nebis winaaRmdeg flobs am nivTs. • amas ewodeba sanivTo uflebaTa sasarCelo dacvis absoluturoba – e.i. sanivTo ufleba, romelic yvelas mier unda iqnes cnobili, misi xelyofis SemTxvevaSi reagirebs yvela xelyofis winaaRmdeg vindikaciisa da negatoruli sarCelis uflebiT, valdebulebiT-samarTlebrivi ufleba ki sarCelis SesaZleblobas mxolod movalis winaSe iZleva. • absoluturi – urTierToba myardeba samarTlis normatiuli nebis safuZvelze xolo • SefardebiTi – urTierToba myardebs monawileTa nebis safuZvelze.

4. sanivTo uflebis Sinaarsi – kanonis normatiuli nebiT ganisazRvreba. • sanivTo ufleba sajaroobiT xasiaTdeba • sanivTi uflebas axasiaTebs midevnis (miyolis) Tviseba. • sanivTi uflebas axasiaTebs specialuroba. • sanivTo uflebebi – prioritetuli uflebebia sxva uflebebTan (valdebulebiT uflebebTan) SedarebiT (giravnoba, ipoTeka). • sanivTo uflebis farglebi gacilebiT farToa, vidre valdebulebiTis. • sanivTo uflebas axasiaTebs abstraqtuloba.

5. sanivTouflebisSinaarsi – kanonisnormatiulinebiTganisazRvreba es imas niSnavs, rom sanivTo uflebaTa wre kanoniT amomwuravadaa gansazRvruli (numerus Clausas-sprincipi). arsebobs imdeni sanivTo ufleba ramdenic kanoniTaa aRiarebuli: sakuTreba, aRnagoba, servituti, uzufruqti, giravnoba, ipoTeka. valdebulebiTi samarTali ki Tavisufalia aseTi imperativobisagan. mxareebs ufleba aqvT dadon iseTi xelSekrulebebic, romlebic marTalia kanoniT ar arian gaTvaliswinebulni, magram ar ewinaaRmdegebian mas. aseve, valdebulebiT samarTalSi mxareebs TviTon SeuZliaT gansazRvron uflebebi maT mier dadebuli xelSekrulebebidan gamomdinare.

6. sanivTo ufleba sajaroobiT xasiaTdeba sanivTo ufleba iseT formaSi hpovebs gamoxatulebas, rom igi advilad xelmisawvdomia dainteresebuli pirisaTvis. sanivTo uflebaTa registracia xdeba sajaro reestrSi. rasac ver vityviT valdebulebiT uflebebze. da ramdenadac reestris monacemebis mimarT moqmedebs utyuarobisa da sisrulis prezumfcia, (reestris Canawerebi iTvleba sworad, sanam ar damtkicdeba maTi uzustoba), amdenad sanivTo samarTalSi keTilsindisieri SemZeni ukeTaa daculi vidre valdebulebiTSi. sajaro reestris monacemebis mimarT moqmedebs utyuarobisa da sisworis prezumfcia - rac gulisxmobs imas, rom sajaro reestris monacemebi iTvleba namdvilad, sworad iqamde, sanam ar damtkicdeba maTi uzustoba, arasworoba. sanivTo samarTalSi - ivaraudeba, rom reestris Canaweri namdvilia, valdebulebiT samarTalSi - aseTi varaudi ki mflobelis keTislsindisierebazea damokidebuli

7. sanivTiuflebasaxasiaTebsmidevnis (miyolis) Tviseba es imas niSnavs, rom sanivTo ufleba mihyveba nivTs roca igi sxva piris xelSi gadadis. magaliTad: Tu nivTze sakuTrebis ufleba servitutiT an giravnobiTaa datvirTuli, nivTs axali mesakuTris xelSic igive mdgomareoba eqneba. Tumca unda avRniSnoT, rom, valdebulebiT-samarTlebrivi uflebebic analogiurad gadacemadia. magaliTad -ijara an qiravnoba, rac gulisxmobs, rom mesakuTris Secvlisas, axali mesakuTre Caanacvlebs Zvel mesakuTres da igi gaxdeba saijaro an qiravnobis urTierTobis monawile mxare.

8. sanivTiuflebasaxasiaTebsspecialuroba es imas niSnavs, rom sanivTo uflebebi SesaZlebelia mxolod konkretulad gansazRvruli nivTebis mimarT. amitom aq zogadad ki ar saubroben nivTebze/qonebaze, aramed akonkretebn maT. magaliTad – “avTos aqvs uzufruqtis ufleba benos qonebaze” – es gamonaTqvami arasworia, magram Tu vityviT, rom “avTos aqvs uzufruqtis ufleba benos sacxovrebel saxlze” – es ukve marTebuli gamonaTqvami iqneba.

9. sanivTo uflebebi – prioritetuli uflebebia sxva uflebebTan es imas niSnavs, rom maT Soris koliziis SemTxvevaSi, upiratesoba eZleva sanivTo uflebas. magaliTad - Tuki saxezea ramdenime kreditori, romelTa moTxovnac unda dakmayofildes gansazRvruli sagnidan, maSin upiratesoba eniWeba im kreditors, romelsac giravnobis ufleba aqvs am saganze. rac Seexeba TviT sanivTo uflebaTa Soris kolizias, aseTi kolizia SesaZlebelia mxolod erTi rangis uflebaTa Soris. magaliTad - Tu erTi da igive sagani ramdenimejeraa datvirTuli ipoTekiT, prioritetiT sargeblobs pirveli ipoTekari.

10. sanivTo uflebis farglebi gacilebiT farToa, vidre valdebulebiTis sanivTo da valdebulebiTi uflebebi erTmaneTisagan gansxvavdeba nivTis sargeblobis Tavisuflebis farglebiT. magaliTisTvis - erTmaneTs SevadaroT qiravnoba (ijara) da uzufruqti. uzufruqts axasiaTebs garantirebuloba (sajaro reestriT), uzufruqtuars gaaCnia meti uflebebi, uzufruqti midevnebis TvisebiT xasiaTdeba da sxva, vidre ijaras an qiravnobas. Tumca unda avRniSnoT, rom valdebulebiTi uflebebic uaxlovdeba sanivTo uflebebs Tavisi sargeblobis farglebiT, amitom mkveTri mijnis/zRvris gavleba am bolo periodSi rTuli xdeba.

11. sanivTo uflebis abstraqtuloba es gulisxmobs, rom sanivTo garigeba gamocalkevebulia mis safuZvlad arsebuli kauzaluri garigebisagan. amaze dawvrilebiT qvemoT visaubrebT.

12. sanivTo samarTlis principebi ganvixiloT sanivTo samarTlis principebi: • absoluturobis principi – yoveli sanivTo ufleba ganixileba, rogorc nivTze piris batonobis ufleba, romelic aRiarebulia da daculia yvelas mier; • numerus Clausas-s principi – urTierTobis monawileebs SeuZliaT nivTze batonobis mxolod is formebi (uflebebi) gamoiyenon, romlebic dadgenilia kanoniT; • midevnebis principi – qonebis faqtobrivi gadacema ar iwvevs sanivTo uflebaTa Sewyvetas, aramed isini ucvleli SinaarsiT mihyvebian mas (giravnobiT an ipoTekiT datvirTuli nivTs gayidvisas, es orive sanivTo ufleba gadahyveba Tan axali mesakuTris xelSic) • sajaroobis principi – avaldebulebs urTierTobis monawileebs, rom uZrav nivTTan dakavSirebuli yvela sanivTo ufleba Seitanon reestrSi;

13. sanivTosamarTlisprincipebi • sisrulisa da utyuarobis principi– gamoixateba reestrisadmi sajaro ndobaSi, misi sisworis prezumfciaSi. • sanivTo moTxovnaTa prioritetulobis principi – reestrSi registrirebul uZrav qonebaze arsebuli uflebebi, maTi samarTlebrivi mniSvnelobis Sesabamisad, gansazRvruli rigiT aris ganlagebuli. am uflebaTa Soris pirvel adgilze dgas sakuTrebis ufleba; aseve aRnagobis uflebidan warmoSobili anazRaurebis moTxovnis ufleba. • specialurobis (gansazRvrulobis) principi – am principis Sesabamisad, sanivTo uflebaTa mflobeli, am uflebaTa sagani da Sinaarsi, aseve erT obieqtze ramdenime uflebis arsebobis SemTxvevaSi am uflebaTa rangi zustad unda iyos gansazRvruli da mesame pirTaTvis naTlad gasagebi;

14. sanivTo samarTlis principebi specialurobis principi gulisxmobs, rom sanivTo uflebebi arseboben mxolod calkeul nivTebze. es niSnavs, rom sanivTo garigebebi SeiZleba mxolod individualurad gansazRvrul nivTebs Seexebodnen, rac gvareobiT gansazRvrul nivTebze sanivTo garigebebis arsebobas gamoricxavs. magaliTad: biblioTeka, rogorc mTliani ekuTvnis mesakuTres, magram sakuTreba arsebobs mxolod calkeul wignebze. magaliTad: uzufruqti konkretul qonebaze – avTos miwis nakveTze da ara avTos qonebaze zogadad. • kauzalurobis da abstraqciis principi – am principiT sanivTo-samarTlebrivi urTierTobebi damoukidebelia valdebulebiT-samarTlebrivi garigebebis miznebisa da mdgomareobisagan (garigebis safuZvlisgan);

15. sanivTo garigeba • sanivTo garigeba mimarTulia sanivTo uflebis warmoSobis, Secvlisa da Sewyvetisaken • sanivTo garigebebi kanonis normatiuli nebiT ganisazRvreba (valdebulebiTSi saxelSekrulebo Tavisuflebis principi moqmedebs) • sanivTo garigeba mimarTulia valdebulebiTi urTierTobis (sesxi) Sesasruleblad (giravnoba, ipoTeka) • sanivTo garigebebia – moTxovnis daTmoba, valis gadakisreba

16. valdebulebiT-samarTlebrivi da sanivTo-samarTlebrivi garigebani valdebulebiT da sanivTo samarTlebrivi garigebaTa klasifikacia germanuli samoqalaqo samarTlis Taviseburebaa da igi ucnobia sxva qveynebis kerZo samarTlisaTvis. • valdebulebiTia garigeba – romelic mimarTulia valdebulebiTi urTierTobebis warmoSobis, Secvlis an Sewyvetisaken. mag: yidva-gayidva, Cuqeba, gacvla da a.S. • valdebulebiTi garigebebi - iseTi garigebebia, romelTa meSveobiTac erTi piri sxva piris mimarT gansazRvrul valdebulebebs kisrulobs. – misi samarTlebrivi Sedegi gansazRvruli moqmedebis Sesrulebis an arSesrulebis valdebulebaa. • sanivTo samarTlbrivi (gankargviTi) garigebebia – romlebic mimarTulia sanivTo uflebebis warmoSobis, Secvlis an Sewyvetisaken. mag: sakuTrebis gadacema

17. ganvixiloT sanivTo anu gankargviTi garigebani, romelsac qarTuli samoqalaqo samarTali rogorc bevri sxva qveynis samarTali, calke ar gamoyofs da romelTan dakavSirebulia axal mesakuTreze sakuTrebis gadasvlis sakiTxi. mag: mesakuTris amgvar gankargvas warmoadgens nivTis gadacema, sakuTrebis datvirTva mesame pirTa sasargeblod romelime SezRuduli sanivTo uflebiT (uzufruqti, ipoTeka an girao), moTxovnis daTmoba. valdebulebiTi da gankargviTi garigebebis samarTlebrivi Sedegi gansxvavebulia: • gankargviTi garigeba iwvevs samarTlebrivi mdgomareobis Secvlas da warmoSobs absolutur uflebas • valdebulebiTi garigeba ki warmoSobs valdebulebas mxolod am garigebis monawileTa mimarT, anu relatiur uflebebs.

18. valdebulebiTis dros - erT pirs SeuZlia ramdenime valdebulebis kisreba maSinac ki, roca maTi Sesruleba ar SeuZlia • sanivTo garigebis dros – pirs erTi uflebis gadacema mxolod erTxel SeuZlia, vinaidan am uflebis gankargvis Semdeg igi kargavs gankargvis uflebamosilebas. magaliTad: • sanivTo (gankargviTi) garigebis dros - erTi da igive nivTi SeiZleba ramdenjerme gaiyidos; amiT gamyidveli yoveli myidvelis winaSe valdebulia nivTis gadacemisTvis, magram mas SeuZlia es valdebuleba mxolod erTxel Seasrulos. Tuki man nivTi erTxel ukve gadasca sxvas, maSin misi sakuTreba ukve gadasulia myidvelze da amiT igi kargavs gankargvis uflebamosilebas. adrindeli gankargva, Tu is ukve ganxorcielebulia gamoricxavs mogvianebiT gankargvis namdvilobas.

19. sanivTo garigeba mimarTulia sanivTo uflebis warmoSobis, Secvlisa da Sewyvetisaken • sanivTo garigebebi kanonis normatiuli nebiT ganisazRvreba – anu es niSnavs, rom marTalia mxareebi Tavisufalni arian imaSi, saerTod dadeben Tu ara sanivTo garigebas, magram misi Sinaarsis gansazRvraSi ZiriTadad imperatiul danawesebs emorCilebian (sakuTreba, aRnagoba, uzufruqti, ipoTeka da a.S.) • valdebulebiT garigebebSi saxelSekrulebo Tavisuflebis principi moqmedebs – es niSnavs, rom urTierTobis monawileebs SeuZliaT kanonis farglebSi Tavisuflad dadon xelSekrulebebi da gansazRvron maTi Sinaarsi.

20. sanivTo garigebaTa Taviseburebani kargad vlindeba SezRudul sanivTo uflebebTan – aRnagobis (uzufruqtis, servitutis, giravnoba Tu ipoTeka) ufleba sanivTo garigebis safuZvelze dgindeba, romelic ideba uZravi qonebis mesakuTresa da meore mxares Soris da es ar warmoadgens valdebulebiT garigebas. • sanivTo garigebis safuZvelzeve xdeba sanivTo uflebaze uaris Tqma – mag: uZravi nivTis sakuTrebaze uari saWiroebs nebis gamovlenas amis (uaris) Taobaze gancxadebis saxiT da am gancxadebis registracias sajaro reestrSi. • sanivTo garigebas warmoadgens moTxovnis daTmoba – aq sakmarisia martooden SeTanxmeba Zvelsa da axal kreditors Soris – anu moxdeba urTierTobis monawileTa Canacvleba da ar icvleba mxareTa urTierT-valdebulebani.

21. sanivTo garigeba xSirad mimarTulia valdebulebiTi urTierTobis (sesxi) Sesasruleblad (giravnoba, ipoTeka) – giravnoba, ipoTekis dros ar arsebobs damoukidebeli interesi, garda valdebulebis Sesrulebis (sesxis dabruneba) uzrunvelyofisa. • sanivTo garigebebi gvxvdeba memkvidreobiT samarTalSic – samemkvidreo wilis daTmoba swored sanivTo garigebas warmoadgens. germanul samarTalSi sanivTo garigebebs gankargviT garigebebs uwodeben, radgan igi iwvevs samarTlebrivi mdgomareobis Secvlas da warmoSobs absolutur uflebas, maSin roca valdebulebiTi garigeba warmoSobs valdebulebebs mxolod am garigebis monawileTa Soris, anu warmoSobs relatiur uflebas. B

22. qarTuli sanivTo garigeba - ar emTxveva germanul samarTalSi arsebul sanivTo garigebas, romelic abstraqciis principis gamoxatulebas warmoadgens. qarTulma kanonmdeblobam uari Tqva abstraqciis principze, romelic dualistur sawyisebzea agebuli. am principis mixedviT, nasyidobisas ideba ara marto valdebulebiT-samarTlebrivi, aramed sanivTo-samarTlebrivi garigeba, rac am nivTis gadacemaSi gamoixateba. qarTuli samarTali xelSekrulebis Tvisobrivad erTianobis gzas daadga. amitom qarTul kanonmdeblobaSi saxezea martooden valdebulebiT-samarTlebrivi nasyidobis garigeba. ganvixiloT detalurad abstraqciis principi:

23. abstraqciis principi sanivTodavaldebulebiTsamarTlebriviurTierTobebisgamijvnayvelazenaTladSegviZliaabtraqciisproncipzeganvixiloT. abstraqciisprincipinasyidobismagaliTzegavarCioT. “sakuTrebisgadasvlis” cnebaarsebiTadsamkiTxvazepasuxisgacemasgulisxmobs: • gamyidvelsadamyidvelsSoris(inter partes)urTierTobaSiundaganisazRros, (a) Turodemdeagamyidveliuflebamosili, miiRossargebeliqonebidan, anurodidangadadisessargebelimyidvelzedaaseve (b) TurodidangadadismyidvelzenivTisSemTxveviTdaRupvisriski.

24. 2. (Egaomnes) niSnavsimfaqtisdadgenas, romelTanacarisdakavSirebulinivTisgankargvisuflebamosilebisgadasvlagamyidvelidanmyidvelzedaromlisSemdeggamyidvelivaldebuliaardauSvassakuTrebisgadacemamesamepirze. 3. dasadgenia, TuramimarTebaundaarsebobdesgamyidveliskreditorsadaSemZensSoris, e.i. ramoculobiTundagadavidesgamyidvelisqonebispasuxismgeblobakreditoriswinaSemyidvelisqonebaze. saqonlismoZraobagamyidvelidanmyidvelzesaboloodmaSinarisdasrulebuli, rocasaxezearogorcpirveli, (inter partes)asevemeore (Egaomnes)faqti. principuliproblemamaincarisgamyidvelidanmyidvelzenivTisgankargvisuflebamosilebisgadacemadaaqedangamomdinare, myidvelispasuxismgeblobismoculobagamyidveliskreditoriswinaSe.

25. sakiTxi, Tu romeli winapirobebis arsebobisas gadadis gayiduli nivTis sakuTreba myidvelze, sxvadasxva qveynebSi gansxvavebulad wydeba. romanul qveynebSi da Common Law–s qveynebSi sakuTreba gadadis yidva-gayidvis xelSekrulebis dadebis momentSi. sxva qveynebi amiT ar kmayofildebian da damatebiT moTxoven, rom gayiduli nivTi fizikurad gadavides mesakuTreze da mxolod amis Semdeg warmoiSoba sakuTreba. germaniis sk-is mixedviT, qonebis gadacemisTvis damatebiT saWiroa “mxareTa gansakuTrebuli saxelSekrulebo Tanxmoba”, rom gayidul nivTze sakuTreba amieridan gadadis sxvaze. amgvar Tanxmobas germanul samarTalSi “sanivTo xelSekrulebas” anda “sanivTo SeTanxmebas” uwodeben, romelic gansxvavdeba yvela im SeTanxmebisagan, rasac mxareebi yidva-gayidvis xelSekrulebaSi aRweven: anu

26. yidva-gayidvisxelSekrulebiTgamyidveli, uwinaresyovlisa, valdebuliagadascesnivTi, maSinrocasanivToxelSekrulebaSiigiaRasrulebs am valdebulebas (anugadascems) – am xelSekrulebaSiigimyidvelTan “erTiania”, romamieridanmyidveliiqnebamesakuTre. sakuTrebisgadasvlis am meTods “abstraqciisprincipi” ewodeba, xolosanivTixelSekrulebas – “abstraqtulisanivToxelSekruleba”. abstraqtulisanivToxelSekrulebisTaviseburebaimaSia, romigidamoukidebeliavaldebulebiTixelSekrulebisnamdvilobisagan– esniSavs, rommyidveli, romelic “nivTobrivad” SeTanxmdagamyidvelTandamisganfizikuradmiiRogayidulinivTi, principulad am nivTzesakuTrebasSeiZensmaSinac, rocayidva-gayidvisxelSekrulebaTavidanvebaTiliiyo an SemdgomiSedavebisgziTmoiSala an sxvasafuZvliTmiCneuliabaTilad: anu

27. abstraqciis principi sanivTo SeTanxmeba aq “abstarqtulia”, radgan igi nivTis fizikurad gadacemasTan erTad sakuTrebis gadasvlas iwvevs maSinac ki, roca namdvili yidva-gayidvis xelSekruleba ZalaSi ar Sesula anda mogvianebiT dakarga Zala. cxadia, rom aseT SemTxvevaSi myidvels ara aqvs nivTis SenarCunebis ufleba, e.i. man sakuTreba SeiZina “samarTlebrivi safuZvlebis gareSe” da “usafuZvlo gamdidrebis” normebis Sesabamisad, ukanve unda daubrunos igi gamyidvels, e.i. vindikaciis safuZvels Seadgens ara sanivTo-samarTlebrivi moTxovna, aramed valdebulebiT-samarTlebrivi. germanul samarTalSi es wesi moqmedebs rogorc yidva-gayidvis, ise Cuqebis, gacvlis dros, anu iq, sadac sakuTrebis gadasvlas aqvs adgili.

28. yvela am SemTxvevaSierTmaneTisagangansxvavdeba “ZiriTadigarigeba” anu “kauzalurigarigeba” da “aRsrulebisgarigeba” (sakuTrebisgadacema). ZiriTadigarigebisbaTilobismiuxedavad, SeiZleba “abstraqtuli” “aRsrulebisgarigeba” namdviliiyosdaSesabamisad, myidvelmasakuTrebaSeiZinos. SeZenilisakuTrebaZiriTadixelSekrulebisbaTilobisSemdegavtomaturadarubrundebaZvelmesakuTres (gamyidvels). “abstarqtulisanivToxel-bis” moZRvrebapirvelad XIX ssganviTarda. manamde (abstraqciamde)ganmtkicebuliiyoSexeduleba, romnivTisgadacemisTvissaWiroaori ram: • titulus- Si igulisxmebodanamdvilisamarTlebriviurTierToba, rogoricaa, mag. yidva-gayidvisxel-ba • modus - niSnavdanivTisfizikurgadacemas.

29. titulus-modus –sTvis ucxo iyo sanivTo xel-ba. Tu ar arsebobda namdvili titulus (yidva-gayidvis xel-ba), maSin, nivTis gadacemis miuxedavad, SemZeni mesakuTre ver gaxdeboda. titulus-modus moZRvreba gavrcelebuli iyo prusiisa da avstriis samoqalao kodeqsebSi. abstraqciis principi savinma ganaviTara. igi aRniSnavda, rom nivTis gadacema, romelic yidva-gayidvis xel-bas mosdevs Tan, ar aris mxolod faqtobrivi aRsrulebis faqti, aramed moicavs specialur sakuTrebis gadasvlis sanivTo xel-bas. savinis azriT, sanivTo xel-bis abstrahireba unda momxdariyo, ZiriTadi yidv-gayidvis garigebisagan. maSinac ki, roca gansazRvruli sagani erTi mxaridan yidva-gayidvis xelSekrulebis aRsasruleblad gadadis, xolo meore mxaris mier miiReba rogorc saCuqari (anu cdomilebis safuZvleze), mxareTa es cdomileba ar Seexeba maT mier dadebul sanivTo xel-bas da amitom, ar gamoricxavs sakuTrebis gadacemas.

30. cdomilebis safuZvelze SeZenili sakuTreba iTvleba SemZenis sakuTrebad. gamsxvisebels, romelmac Secdomis safuZvelze dakarga nivTi, SeuZlia mesakuTrisagan (axali) misi ukan moTxovna sxva safuZvliT. abstraqciis principis daqvemdebarebas moZrav nivTebsac upirebdnen. abstraqciis principi gierkes mier seriozuli kritikis qveS moeqca, radgan igi ucxo iyo realuri cxovrebisTvis. gaumarleblad Tlidnen adamianebis mier erTian urTierTobad gagebuli urTierTobebis daqucmacebas ramdenime nawilad. magaliTad: maRaziaSi vyidulobT raime moZrav nivTs, romlisTisac vixdiT fuls da es nivTi gadmogvecema Cven. Znelia am dros ifiqro im sam proceduraze rac axlavs am nasyidobas:

31. daido da Sesrulda valdebulebiT-samarTlebrivi xel-ba – nasyidobis xelSekruleba; • amave dros, valdebulebiT-samarTlebrivi xel-bis garda dadebulia sanivTo xelSekruleba, riTac nivTi myidvelis unda gadaeces fizikurad; • am ori garigebis garda, ganxorcielda samarTlebrivi qmedeba - nivTis gadacema gierke Tvlida, es aris mxolod fiqcia, romelsac urTierTobebis garTulebis garda sxva sikeTe ar moaqvs. kritikis miuxedavad, abstraqciis principi bevr samoqalaqo kodeqsSi hpovebs adgils. mag: germanul sk-Si moZrav nivTze sakuTrebis gadatanisTvis nivTis gadacemis garda, aucilebelia rom mesakuTre da SemZeni SeTanxmdnen imaze, rom sakuTreba unda gadavides; igive wesi moqmedebs miwis nakveTzec im gansxvavebiT, rom sanivTo SeTanxmebas aq “daTmoba” hqvia da gadacemis adgils ikavebs saadgilmamulo wignSi registracia.

32. amrigad, germanuli samarTlis mixedviT, sakuTrebis SesaZenad ar kmara mxolod xel-bis (valdebulebiT-samarTlebrivi nasyidobis garigeba) dadeba, aramed aucilebelia sanivTo xel-bac, rac gulisxmobs mxareTa SeTanxmebas gadascen nivTi. ZiriTadi (valdebulebiTi) xel-bis baTilad aRiarebis SemTxvevaSi, sanivTo xel-bis (gadacema nivTis) ZaliT mesakuTred mainc axali SemZeni rCeba. xolo yofili mesakuTre moiTxovs nivTis dabrunebas ara vindikaciis sanivTo uflebis (sxvisi mflobelobidan nivTis gamoTxova) safuZvelze, aramed usafuZvlo gamdidrebiT miRebuli qonebis vindikaciis valdebulebiT-samarTlebrivi moTxovnis safuZvelze. sxva qveynebis samoqalaqo samarTali ar cnobs abstraqciis princips (amgvar dayofas) da yidva-gayidvis xel-ba da nivTis gadacema ganixileba rogorc erTiani aqti.

33. saqarTvelossamoqalaqokodeqsismixedviT: • ნასყიდობის ხელშეკრულებით გამყიდველი მოვალეა გადასცეს მყიდველს საკუთრების უფლება ქონებაზე, მასთან დაკავშირებული საბუთები და მიაწოდოს საქონელი. abstraqciisprincipi, anuigiveracvaldebulebiT-samarTlebrivigarigebebisdasanivTo-samarTlebrivigarigebebiserTmaneTisgangayofisprincipi, dResaRiarebuliarogorcmecnierebaSi, isepraqtikaSic. abstraqciisprincipisgardaarsebobssakuTrebisgadacemisori forma: • sakuTrebaSeiZlebagadavides–“wmindaxelSekrulebisprincipiT”anumxolodvaldebulebiT-samarTlebrivixel-bissafuZvelzeda • valdebulebiT-samarTlebrivixel-biT, magramrealuraRsrulebasTanmWidrokavSirSi (erTianobisprincipisadagadacemisprincipiskavSirianuoriveerTmaneTTankavSirSiganixilebaerTirogorcmTliani)

34. pirveli forma - “wminda xel-bis principi” ganmtkicebulia safrangeTis, romanul da skandinaviis qveynebis samarTalSi. safrangeTis code civil-is Tanaxmad, yidva-gayidvis xel-ba ZalaSia da sakuTreba myidvelze gadadis im wuTidan, roca mxareebi SeTanxmdnen nivTze da mis fasze, maSinac ki, roca nivTi jer ar gadacemula da fasi jer ar gadaxdila. yidva-gayidvis xel-ba ukve TavisTavad iwvevs sakuTrebis gadasvlas. frangi avtorebis azriT, yidva-gayidvis xel-ba aris valdebulebiTi garigeba da gamyidveli valdebulia gadasces myidvels sakuTreba am valdebulebiTi xel-bis safuZvelze (da ar aris saWiro sanivTo garigeba germanulisgan gansxvavebiT). • “wminda xel-bis” erT-erTi Sedegia is, rom nivTis SemTxveviTi daRupvis riski warmoiSoba ara nivTis gadacemis momentidan, aramed xel-bis dadebis momentidan.

35. SemTxveviTidaRupvis risks principuladatarebsmesakuTre. mesakuTrekiyidva-gayidvisxel-bisdadebismomentidanarisaxalimyidveli. • myidvelma am “wmindaxel-bis” ZaliTundagadaixadosnivTisRirebulebamaSinac, kirocaigimasrealuradarmiuRia. • Tuxel-babaTiliaandagamyidvelimoiTxovsfasisgadauxdelobisgamo am xel-bismoSlas, sakuTrebarCebagamyidvelTanandaubrundebamas, Tu is ukvegadacemuliaaxalmyidvelze. saqarTvelossamoqalaqokodeqsismixedviT: ნივთის შემთხვევით დაღუპვის რისკის გადასვლა • გაყიდული ნივთის გადაცემასთან ერთად მყიდველზე გადადის ნივთის შემთხვევითი დაღუპვის ან გაფუჭების რისკი, თუ მხარეები სხვა რამეზე არ შეთანხმებულან.

36. frangulisgangansxvavebiTprusiissamarTalisakuTrebisgadasvlisaTvismoiTxovdayidva-gayidvisxel-bisgardanivTisgadacemasac, e.iaqmoqmedebs“erTianobisprincipi” (araviTaridayofayidva-gayidvisxel-basadasanivTogarigebas -nivTisgadacemas - Soris). prusiulisamarTlismixedviT, SeZenisgarigebasuwodebdnen “titulus”, xologadacemaski “modus”. “titulus” da“modus” erTadgadascemdnensakuTrebas. mxolod “titulus”-iTmyidvelimoipovebdamxolodnivTismiRebisuflebasdaarasakuTrebas, da “modus”-is SemdegmyidveliukvesruluflebianimesakuTrexdeboda.

37. daskvnis saxiT:“abstraqciis principis” warmoSobis erT-erTi mizezi iyo sakuTrebiT urTierTobaTa garantirebulobisa da usafrTxoebis uzrunvelyofa, kerZod, rogorc myidvelis, aseve gamyidvelis dacva moulodneli da SemTxveviTi faqtebisagan. miuxedavad amisa, “abstraqciis principi” mravalgzis iyo kritikis sagani, da amis safuZveli iyo is, rom erTiani aqtis amgvari orsafexurovani dayofa (valdebulebiT-samarTlebrivi da sanivTo-samarTlebrivi) ucxoa normaluri adamianuri fsiqikisaTvis. rac Seexeba “wminda xelSekrulebis princips”, igi gamoirCeva TvalsaCino simartiviT. igi gamyidels xelsayrel pirobebs uqmnis imiT, rom nivTis SemTxveviT daRupvis riski uSualod xel-bis dadebis momentidan gadadis myidvelze, miuxedavad imisa, gadavida Tu ara nivTi masze. “wminda xelSekrulebis principiT”, myidvels ar SeuZlia nivTis gamoyeneba, vidre ar moipovebs mflobelobas (anu sanam ar gadaecema).

38. ramdenad gamarTlebulia maSin is, rom axali myidveli ukve nivTis SemTxveviTi daRupvis riskis matarebelia im momentSic, sanam nivTi mas gadascemia mflobelobaSi? “wminda xelSekrulebis principi”, aseve nakleb yuradRebas aqcevs – sakuTrebis garegnul niSans, rac gulisxmobs mflobelobis Secvlis samarTlebriv Sedegebs. magaliTad: franguli samarTali or myidvels Soris upiratesobas aniWeba imas, vinc pirvelma miiRo mflobeloba, (oRond keTilsindisieri myidvelia) miuxedavad imisa, rom “wminda xel-ba” man ufro gvian daido vidre realurad (xel-biT) pirvelma myidvelma. “abstaraqciis principsac” gaaCnia Tavisi nakli, rac gamoixateba imaSi, rom gamyidvels ara aqvs saTanado sanivTo dacva rodesac xel-ba baTilad miiCneva, anu myidveli mainc mesakuTred miiCneva. am dros gamyidveli mimarTavs valdebulebiT-samarTlebriv saSualebebs nivTis dasabruneblad, e.i. usafuZvlo gamdidrebis normebis Sesabamisad.

39. anu abstraqciis principis safuZvelze uZravi qonebis nasyidobis xelSekruleba praqtikulad efuZneba or garigebas: pirveli garigeba (valdebulebiT-samarTlebrivi garigeba) - gulisxmobs SemZenisaTvis uflebis warmoSobamde valdebulebiTi Sinaarsis moqmedebebis ganxorcielebas – nivTis gadacemasa da nasyidobis fasis gadaxdas, xolo meore garigeba (sanivTo garigeba) – gulisxmobs valdebulebiT-samarTlebrivi garigebis anu pirveli garigebis Sesrulebis Semdeg, garigebis obieqtze (uZravi qoneba) sakuTrebis uflebis warmoSobas.

40. uflebebis cneba • ufleba warmoadgens – kerZosamarTlebrivi urTierTobis elements. kerZo samarTlis mecnierebis istoria icnobs uflebis mravalgvar ganmartebas: • i. baroni uflebad miiCnevda - “batonobas, romelic samarTlis normis safuZvelze ekuTvnis gansazRvrul pirs (an ramodenime pirs) konkretul saganze maTi interesebis dakmayofilebis mizniT”. • b. vindSaidis ganmartebiT – “ufleba warmoadgens marTlwesrigis mier miniWebul nebis Zalauflebas an nebis batonobas” • l. enekcerusis ganmartebiT – ufleba warmoadgens marTlwesrigis mier calkeuli pirisaTvis miniWebul Zalauflebas; Tavisi mizniT ufleba aris adamianis interesebis dakmayofilebis saSualeba”.

41. h. broqsisganmartebiT– “kerZosamarTlebriviuflebiscnebisqveSmoiazrebakerZosamarTlismiercalkeulipirisaTvisminiWebuliZalaufleba”. am gansazRvrebidan h. broqsigamoyofsuflebisSinaarsisSemadgenel 4 arsebiT elements: • uflebayovelTvisminiWebuliasamarTlis, kanonismier. Sesabamisad, ararsebobsufleba, rodesacraimeuflebamosilebagamomdinareobsarasamarTlidan, aramed – zneobidan, moralurimoTxovnidan. • uflebaundaekuTvnodespirs; • uflebaarise.w. “nebisZalaufleba”, romelicgulisxmobsuflebismflobelisaTvisTavisiSexedulebiTmoqmedebasda • uflebismizaniaadamianisinteresebisdakmayofileba.

42. uflebis saxeebi kerZosamarTlebrivi uflebis Sinaarsis garkvevisTvis gansakuTrebuli mniSvneloba eniWeba uflebaTa klasifikacias. l. enekcerusis mixedviT arsebobs uflebaTa klasifikacia 2 sxvadasxva niSniT: • uflebaTa klasifikacia maTSi arsebuli samarTlebrivi batonobis bunebis mixedviT da • uflebaTa dayofa maTi miznebis mixedviT

43. pirvel niSniT klasifikaciaSi l. enekcerusi gamoyofs 3 saxis uflebas: • batonobis ufleba – aq moiazreba gansazRvrul obieqtze samarTlebrivi Zalaufleba an masze gareSe zemoqmdebis gamoricxva • moTxovnis ufleba – aq avtori gulisxmobs gansazRvruli piris mimarT moqmedebis an moqmedebis ganxorcielebisagan Tavis Sekavebis moTxovnis uflebas. • uflebrivi mdgomareobis Secvlis ufleba – aq igulisxmeba iseTi samarTlebrivi Zalaufleba, romlis saSualebiTac uflebis dadgena, Sewyveta an Secvla SeiZleba ganxorcieldes an Tavad uflebamosili piris mier an aRniSnuli Sedegi dgeba uflebamosili piris interesebSi TviT am ukanasknelis nebis gareSec. mag: Secilebis ufleba, xelSekrulebidan gasvla, xel-bis vadamde Sewyvetis ufleba da sxva.

44. uflebis saxeebi meore niSniT kalsifikaciisas gvaqvs: • piradi uflebebi • saojaxo uflebebi • qonebrivi uflebebi – sanivTo uflebebi, uflebebi aramaterialur sikeTeze, valdebulebiT-samarTlebrivi uflebebi, samemkvidreo uflebebi.

45. ganvixiloT sanivTo uflebebi: l. enekcerusi ganasxvavebs batonobis da SeZenis sanivTo uflebebs: • batonobis sanivTo uflebebi – uflebamosil pirs aniWebs nivTze batonobis uflebas da Sesabamisad, aniWebs nivTze zemoqmedebis ganxorcielebis an sxva piris mier masze zemoqmedebis ganxorcielebis gamoricxvis uflebamosilebas. mag: sakuTrebis uflebas, sakuTrebis uflebis msgavss miwis nakveTiT sargeblobis uflebebs, SezRuduli sargeblobis uflebas (servituti), giravnobisa da ipoTekis uflebebs. • SeZenissanivTo uflebebis – meSveobiT xorcieldeba nivTze sakuTrebis uflebis an sxva sanivTo uflebis SeZena (napovarze sakuTrebis uflebis miReba, nivTze mierTebuli Semadgeneli nawilebis mikuTvnebis ufleba da sxva).

46. uflebis saxeebi Tanamedroveklasifikaciaxorcieldeba 2 ZiriTadiniSnismixedviT: • uflebebisdayofacalkeuliminiWebulisamarTlebriviZalauflebisSinaarsismixedviTda • uflebebisdayofavaldebulipirispirovnebismixedviT.

47. samarTlebrivi Zalauflebis Sinaarsis mixedviT ganasxvaveben Semdegi 4 saxis uflebebs: • piradi uflebebi – romlebic calkeul adamians rogorc pirovnebas ekuTvnis (ssk-is 18 muxlSi aRniSnuli piradi araqonebrivi uflebebi). • batonobis uflebebi – romlebic uflebamosil pirs gansazRvrul saganze aniWebs absolutur da uSualo batonobis Zalauflebas, rogoricaa sakuTrebis ufleba, SezRuduli sanivTo uflebebi (aRnagoba, uzufruqti, servituti). 3. moTxovnis uflebebi – romlebic pirs aniWebs uflebamosilebas, sxva gansazRvruli pirisagan moiTxovos moqmedebis Sesruleba an moqmedebis Sesrulebisagan Tavis Sekaveba. 4. uflebrivi mdgomareobis Secvlis uflebebi – romlebic uflebamosil pirs aniWebs uflebamosilebas, damoukideblad anu sxva piris monawileobis gareSe, moaxdinos zemoqmedba arsebul uflebriv mdgomareobaze, (mag: Secilebis ufleba, xelSekrulebidan gasvla, xel-bis vadamde Sewyvetis ufleba da sxva). pirTa mimarT.

48. uflebis saxeebi uflebebis dayofa valdebuli piris pirovnebis mixedviT: • absoluturi – iseTi uflebebia, romlebic moqmedebs yoveli piris mimarT. • relatiuri - iseTi uflebebia, romlebic moqmedebs mxolod erTi an SezRuduli raodenobis pirTa mimarT.

49. absolutur – uflebas Seesabameba mxolod saerTo valdebuleba yoveli adamianisa, romlebic mdgomareobs uflebamosili piris samarTlebriv batonobaSi SeWrisagan Tavis SekavebaSi. • relatiur – uflebas Seesabameba gansazRvruli piris gansakuTrebuli valdebuleba. aqedan gamomdinare: • absoluturi ufleba - SeiZleba dairRves nebsimieri piris mier, xolo • relatiuri ufleba - ki mxolod valdebuli piris mier. • absoluturi uflebebi– sanivTo uflebebia – sakuTrebisa da SezRuduli uflebebi, giravnoba, ipoTeka • relatiuri uflebebi – ki valdebulebiT-samarTlebrivi uflebebia

50. relatiuri uflebebi - valdebulebiT-samarTlebrivi uflebebia, magram gamonaklisis saxiT kanoni iTvaliswinebs sanivTo-samarTlebriv Sedegebsac: mag: qiravnobis urTierToba wminda valdebulebiT-samarTlebrivi urTierTobaa gansazRvrul pirebs Soris (gamqiravebeli da damqiravebeli), Tumca samoqalaqo brunvis stabilurobis interesebma ganapiroba qiravnobis urTierTobis SenarCunebis aucilebloba damqiraveblis gardacvalebis an gaqiravebuli nivTis gasxvisebis SemTxvevaSi, anu sxva pirebze - Camnacvleblebzec gavrceldeba qiravnoba, rogorc valdebulebiT-samarTlebrivi urTierToba.