Tıpta Uzmanlık Eğitimi ve Çalışma Süreleri

1. Tıpta Uzmanlık Eğitimi ve Çalışma Süreleri Mehmet Zileli Ege Üniversitesi Nörolojik Cerrahi İzmir

2. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları Türk Nöroşirürji Derneği 2 yıllık bir çalışma ile “Türk Nöroşirürji Yeterlik Kurulu” nu oluşturmuş ve tüzüğünü yapmıştır. Avrupa Uzmanlık Dernekleri Federasyonu (Union Européenne Des Médecins Spécialistes = U.E.M.S.) nun nöroşirürji birimi ile uyumlu bir tüzük yapılmıştır. Bu kurul 2 kez Yeterlik sınavı yapmıştır

3. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları • Eğitim merkezinin / Eğiticilerin yetersizliği • Eğitime ayrılan sürenin kısalığı Rutin yüklerin fazlalığı “Asistanlık köleliktir” anlayışı • Çalışma sürelerinin uzunluğu • Uzmanlık sınavları ile ilgili sorunlar • Uzmanlık bitince iş bulma kaygısı

4. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları • Eğitim merkezinin / Eğiticilerin yetersizliği • Eğitime ayrılan sürenin kısalığı Rutin yüklerin fazlalığı “Asistanlık köleliktir” anlayışı • Çalışma sürelerinin uzunluğu • Uzmanlık sınavları ile ilgili sorunlar • Uzmanlık bitince iş bulma kaygısı

5. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları1-Eğitim merkezinin / Eğiticilerin yetersizliği • Çözüm: • Eğitim merkezleri yeterli alt yapı ve öğretim üyesi olmadan asistan eğitimi yapamamalıdır. Bunun en iyi yolu da “Yeterlik Kurulları” nın işletilmesidir. • Yeterlik kurulları eğitim merkezlerini ziyaret ederek yeterlik belgesi vermelidir. • Yeterlik belgesi alamayan programlar asistan alamamalıdır.

6. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları1-Eğitim merkezinin / Eğiticilerin yetersizliği • Çözüm: • Örnek: Nöroşirürji eğitimi • Yıllık 300 ameliyat sayısı için bir asistan alınmalıdır • Ameliyathanede mikroskop, C-kollu skopi, yüksek hızlı drill ve ameliyat mikroskopuna monte edilmiş video monitör olmalıdır. • Kurumda nöroanestezist, nöropatolog olmalıdır. • Kendisine ait yoğun bakım yatakları olmalıdır.

7. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları1-Eğitim merkezinin / Eğiticilerin yetersizliği • Sorun: Yeni açılan her üniversiteye alt yapısına ve ülke ihtiyaçlarına bakılmaksızın asistan kadrosu verilmektedir. • Yetersiz alt yapıya ve öğretim üyesine sahip tıp fakülteleri uzmanlık eğitimini en fazla bozan kurumlar olmaktadır. Bir sınav bile gerektirmeden alınan Yrd.Doç. ünvanı, bir üniversite hastanesine yeni asistanlar alınmasına olanak sağlamaktadır. • Çözüm: Kadro tespitleri mutlaka Uzmanlık Dernekleri’nin de önerisi alınarak yapılmalıdır. Gelişmiş üniversitelerin öğretim üyesi kadroları, yeni açılan üniversitelerin eksiklerini karşılamak için kullanılabilir (kardeş üniversite) • Örnek: İngiltere’de nöroşirürji eğitim kliniklerinin toplam sayısı 37 dir. Profesör sayısı ise 11 dir. Türkiye de sadece Ankara’da 21 profesör vardır.

8. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları1-Eğitim merkezinin / Eğiticilerin yetersizliği • Sorun: Üniversite hastanelerinde asistan eğitiminde bir alt yapı standardı yok. Üniversite kurulur kurulmaz alınan kadrolar alelacele doldurulmakta, bazen öğretim üyesi olmayan bölümler uzman yetiştirebilmektedir. • Çözüm: Öğretim üyesi, eğitim ve alt yapı standardı yetersiz olan bölümlerin eğitim yetkisi tamamen veya kısmen iptal edilmelidir.

9. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları1-Eğitim merkezinin / Eğiticilerin yetersizliği • Sorun: Üniversitelerde yan dal veya doktora programları da alt yapı ve ihtiyaca bakılmadan açılmaktadır. Yan dal uzmanlık programları abartılarak temel eğitim zayıflatılmaktadır. • Çözüm: Doktora ve yan dal uzmanlıkları kesinlikle YÖK, TÜBİTAK, TÜBA nın uluslararası değere sahip bilim adamlarından kurulu komisyonlarınca değerlendirilmeli, önerilmeli ve denetlenmelidir.

10. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları • Eğitim merkezinin / Eğiticilerin yetersizliği • Eğitime ayrılan sürenin kısalığı Rutin yüklerin fazlalığı “Asistanlık köleliktir” anlayışı • Çalışma sürelerinin uzunluğu • Uzmanlık sınavları ile ilgili sorunlar • Uzmanlık bitince iş bulma kaygısı

11. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları2-Eğitime ayrılan sürenin kısalığı • Rutin yüklerin fazlalığı • Asistanlık köleliktir anlayışı • Çözüm: • Asistanın rutin yükleri azaltılmalı, “işleri yaptırmak için değil, eğitim için” asistan alınmalıdır. • Büyük kliniklerin rutin işleri için pratisyen hekimleri çalıştırmak düşünülebilir. • Evrak doldurmak, radyolojiden filmleri almak gibi işler diğer sağlık personeli ve sekreterler ile görülmelidir. Sekreter ve hemşire eksikliğini asistanlar tamamlamamalıdır.

12. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları2-Eğitime ayrılan sürenin kısalığı • Çözüm: • Asistanların araştırma – tez hazırlama için rutinden ayrılabildiği bir eğitim programı geliştirilmelidir. • Hazırlanmış olan “Uzmanlık Tüzüğü” çıkarılmalı, rotasyon süreleri tekrar düzenlenmelidir.

13. Uzmanlık Eğitimi SüresiBeyin ve Sinir Cerrahisi • Tüzükteki metin • Süre: 5 yıl • Genel cerr. uzmanları için 3 yıl • (10 ay nöroloji) • Rotasyon: • 6 ay genel cerrahi • 10 ay nöroloji • 2 ay anesteziyoloji • 1 ay patoloji • Danıştaydaki metin • Süre: 6 yıl • Rotasyon: • 8 ay genel cerrahi (2 ay acil servis) • 6 ay nöroloji • 3 ay radyoloji • 3 ay patoloji • 2 ay anesteziyoloji • Derneğin görüşü • Süre: 6 yıl • Rotasyon: • 3 ay genel cerrahi • 2 ay acil servis • 3 ay pediatrik cerrahi • 3 ay nöroloji • 3 ay pediatrik nöroloji • 1 ay nöropatoloji • 1 ay nöroradyoloji

14. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları • Eğitim merkezinin / Eğiticilerin yetersizliği • Eğitime ayrılan sürenin kısalığı Rutin yüklerin fazlalığı “Asistanlık köleliktir” anlayışı • Çalışma sürelerinin uzunluğu • Uzmanlık sınavları ile ilgili sorunlar • Uzmanlık bitince iş bulma kaygısı

15. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları3-Çalışma sürelerinin uzunluğu • Çözüm: • ABD de haftalık çalışma süresi 80 saat • Avrupa’da yeni öneri 48 saat • Nöbetlerin eğitime katkısı olduğu bir gerçektir. Ancak gün aşırı nöbet tutmaktan vazgeçilmesi gerekir. • Öneri: ayda en fazla 8 nöbet ≈ 80 saat • Bazı uzmanlık dallarında nöbetlerin bir kısmı “icap nöbetine” dönüştürülebilir. • Fazla çalışma saatleri uygun şekilde ücretlendirilmelidir. Mevcut nöbet ücretleri çok yetersizdir.

16. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları • Eğitim merkezinin / Eğiticilerin yetersizliği • Eğitime ayrılan sürenin kısalığı Rutin yüklerin fazlalığı “Asistanlık köleliktir” anlayışı • Çalışma sürelerinin uzunluğu • Uzmanlık sınavları ile ilgili sorunlar • Uzmanlık bitince iş bulma kaygısı

17. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları4-Uzmanlık sınavları ile ilgili sorunlar • Çözüm: • Merkezi bir sınav (yeterlik =board sınavı) her eğitim merkezinde yapılan sınavın yerini almalıdır. • Tez jürileri yerel olabilir ve merkezi sınavın sözlü aşamasından 3-6 ay önce toplanabilir.

18. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları • Eğitim merkezinin / Eğiticilerin yetersizliği • Eğitime ayrılan sürenin kısalığı Rutin yüklerin fazlalığı “Asistanlık köleliktir” anlayışı • Çalışma sürelerinin uzunluğu • Uzmanlık sınavları ile ilgili sorunlar • Uzmanlık bitince iş bulma kaygısı

19. Uzmanlık Eğitiminin Sorunları5-Uzmanlık bitince iş bulma kaygısı • Çözüm: • Her işimizde olduğu gibi plansız personel yetiştirilmesi burada da olmaktadır. • DPT verileri kullanılmalı ve birçok uzmanlık dalında asistan eğitimi durdurulmalı veya yavaşlatılmalıdır.

20. Uzman Hekim Sayısı • Gelişmiş ülkelerde yeni uzman hekim ihtiyacı yılda %2 oranında artmaktadır. • Nöroşirürji uzmanı sayısı: • ABD’de 81.000 kişiye • Almanya da 133.000 kişiye • Fransa’da 200.000 kişiye • İngiltere’de 372.000 kişiye • Türkiye’de 56.000 kişiye 1 nöroşirürji uzmanı düşmektedir. Ülkemizde yaklaşık 1250 nöroşirürji uzmanı vardır. Ayrıca şu anda mevcut 460 nöroşirürji asistanı 3-4 yıl içinde bu sayıyı 1700 lere çıkaracaktır. 3-4 yıl sonra bu oran 44.000 kişiye 1 nöroşirürji uzmanı olacaktır. İdeal sayı 100.000 kişiye 1 nöroşirürji uzmanıdır.