Op maat werken aan taal

2. Op maat werken aan taal Over de invoering van Muiswerk op de Emmausschool in Rotterdam Rob Royen, ICT-coördinator, leerkracht, taalwerkgroeplid

3. Programma workshop Korte introductie Inhoudelijke informatie Muiswerk Woorden Inhoudelijke informatie Muiswerk Begrijpend Lezen Gebruik van deze programma’s Waarom digitaal leren? Muiswerk anno 2014 Vragen en opmerkingen

4. Een korte introductie Katholieke basisschool in het Nieuwe Westen, in Rotterdam Delfshaven Drie jaar lang onderwijskansenschool, daarna taalpilotschool Extra onderwijstijd voor leerlingen die op cito op c/d-niveau zitten, voor begrijpend lezen en woordenschat Zoektocht naar geschikte software: uitdagend, zelfcorrigerend, inhoudelijk sterk Wij kwamen uit bij Muiswerk Woorden en Muiswerk Begrijpend Lezen Geselecteerde leerlingen werkten 2x drie kwartier extra aan o.a. Muiswerk

5. De programma’s in een notendop woorden Een didactische basisregel is dat het leren van woorden nooit in één keer gebeurt (Verhallen & Verhallen, 1994). Op de eerste plaats moet kennisgemaakt worden met de betekenis van nieuwe woorden (semantiseren). Dat kan gebeuren door de betekenis van die woorden uit te leggen. In de Muiswerk-programma’s is echter gekozen voor een meer actieve kennismaking. De leerlingen zien plaatjes en moeten zelf uitvinden welk woord bij elk plaatje hoort. Vervolgens moet voldoende geoefend worden om ervoor te zorgen dat zij die betekenis ook onthouden (consolideren). Ten slotte moet ook nagegaan worden of zij de betekenissen werkelijk kennen (controleren). De thema's van Woorden 1-2-3 zijn opgebouwd volgens deze drieslag van semantiseren, consolideren en controleren. De thema’s in woorden 1-2-3 Muiswerk Woorden 1 – 2 – 3 400 – 600 – 1000 woorden Drie toetsen, op basis daarvan wordt het oefenprogramma samengesteld

6. De programma’s in een notendop begrijpend lezen Tien deelvaardigheden: een tekst selecteren; een strategie bepalen voor het lezen van déze tekst; betekenis van woorden en woordgroepen achterhalen; relaties leggen binnen de tekst; relaties leggen buiten de tekst; structuur van de tekst herkennen; tekstsoort herkennen; onderwerp van tekst bepalen; doel van tekst vaststellen; de tekst beoordelen.

7. Groep 6: • manieren van lezen • onderwerp • bedoeling van de schrijver • soorten teksten • moeilijke woorden afleiden • moeilijke woorden opzoeken • voorspellend lezen • Groep 7: • verwijswoorden • hoofd- en bijzaken • hoofdgedachte • mening, reden, conclusie • oorzaak en gevolg • kritisch lezen • Groep 3: • informatie reproduceren; • informatie afleiden; • antecedenten van voornaamwoorden benoemen; • chronologie van een verhaal vaststellen; • thema vaststellen • Groep 4: • informatie reproduceren; • informatie afleiden (moeilijke woorden); • antecedenten van voornaamwoorden benoemen; • chronologie van een verhaal vaststellen; thema vaststellen; • verhaal beoordelen op waar of niet waar; leuk, spannend, mooi. • Groep 5: • informatie reproduceren; • informatie afleiden (moeilijke woorden, oorzaak-gevolg); • antecedenten van voornaamwoorden en enkele voegwoorden benoemen; • chronologie van een verhaal vaststellen; hoofd- en bijzaken onderscheiden; thema vaststellen; • verhaal beoordelen op waar of niet waar, leuk, spannend, mooi; • doel van enkele teksten bepalen. Welke aspecten van begrijpend lezen worden geoefend?

8. Na de taalpilot… De Muiswerkprogramma’s worden stapsgewijs geïntegreerd in het lesprogramma In de klas: schakelgroep, met instromers uit alle windstreken, werken op maat met voornamelijk Muiswerk Woorden In het ICT-lokaal: een halve groep leerlingen werkt gedurende een half uur 1x per week aan Muiswerk Begrijpend Lezen of, wanneer de leerkracht dit beter vindt, aan Muiswerk Woorden

9. Waarom digitaal leren met Muiswerk? Adaptiviteit. De computer kan aard en het tempo van het lesmateriaal automatisch aanpassen aan het ontwikkelingsniveau van de leerling. Dat is een vorm van individualisering, los van de aandacht van de leraar. Responsiviteit. De computer kan veelvuldig bekrachtigend of correctief reageren op gegeven antwoorden. Diagnostische waarde. Antwoorden kunnen geregistreerd worden voor latere inspectie (wat in de praktijk helaas zelden gebeurt). Motivationele waarde. Werken met de computer is voor veel leerlingen motiverend. Innovatieve waarde. De computer kan dingen aanbieden die via andere leermiddelen niet mogelijk zijn.

10. Situatie anno 2014: Een groot deel van de collega’s heeft een workshop gevolgd over Muiswerk Online Ouders hebben een workshop gevolgd tijdens een educatieve ouderavond Alle groepen 4 t/m 8 werken met de programma’s van Muiswerk Heeft u vragen over Muiswerk? Nieuwsgierig naar Muiswerk Online?

11. Dank voor uw aandacht