Η ψυχοθεραπευτική δράση της Επικούρειας φιλοσοφίας

1. Η ψυχοθεραπευτική δράση της Επικούρειας φιλοσοφίας Χρήστος Γιαπιτζάκης Δρ. Ιατρικός Γενετιστής, Βιολόγος-Οδοντίατρος Μέλος της Ομάδας Φίλων Επικούρειας Φιλοσοφίας «Κήπος των Αθηνών»

2. Η ψυχοθεραπευτική δράση της Επικούρειας φιλοσοφίας ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ «Προς Μενοικέα» (Δ.Λ. Χ 122) «Ούτε όταν είναι κάποιος νέος δεν πρέπει να αμελεί να φιλοσοφεί, ούτε όταν είναι γέρος δεν πρέπει να κουράζεται να φιλοσοφεί. Διότι ούτε ανώριμος είναι κανείς ούτε υπερβολικά ώριμος για την υγεία της ψυχής. Εκείνος μάλιστα που λέει ότι δεν έχει χρόνο να φιλοσοφήσει ή ότι έχει περάσει ο χρόνος για φιλοσοφία είναι όμοιος με εκείνον που λέει ότι δεν έχει χρόνο να ευτυχήσει ή ότι έχει περάσει η ώρα της ευτυχίας. Κατά συνέπεια, πρέπει να φιλοσοφούν και ο γέρος και ο νέος. Ο πρώτος, ενώ γερνάει, για να χαίρεται τα αγαθά σαν νέος με την ευχάριστη ανάμνηση του παρελθόντος, και ο δεύτερος, αν και νέος, να είναι συγχρόνως ώριμος αφού δεν θα φοβάται το μέλλον. Πρέπει λοιπόν να μελετάμε εκείνα που φέρνουν την ευτυχία, διότι όταν είναι αυτή παρούσα έχουμε τα πάντα, ενώ όταν λείπει η ευτυχία κάνουμε τα πάντα για να την αποκτήσουμε».

3. Η ψυχοθεραπευτική δράση της Επικούρειας φιλοσοφίας • Μέρη ομιλίας • Τρόποι κατανόησης της φύσης / αλήθειας • Μέθοδος Επίκουρου / Επιστήμης • Επικούρεια θεραπεία της ψυχής • Ψυχοθεραπευτική διδασκαλία στον Κήπο • Σύγχρονες απόψεις Νευροβιολογίας • και Ψυχολογίας(Βιολογικής-Γνωσιακής)

4. Τρόποι κατανόησης της φύσης / αλήθειας • (Σκοπός) • Αποκάλυψη θεϊκήΜάντεις/Προφήτες • και Πίστη (Αιώνια Ζωή ) Ιερείς/Ποιητές • Ορφικοί / Ιουδαιο-Χριστιανο-Ισλαμ • Νόηση (Γνώση) Ίωνες φιλόσοφοι / Δημόκριτος • Ανάμνηση (Αρετή) Πυθαγόρας / Πλάτων • Παρατήρηση Αριστοτέλης • και Λογική Τελεολογία • (Ευτυχία) • Λογική Τελεολογία (Αρετή) Στωικοί / Πανθεϊστές • Παρατήρηση  Επίκουρος • και Αναλογικός συλλογισμός / Επιστήμη • (Ευτυχία)

5. Ο Πλατωνισμός αποτελεί το βασικό φορέα εκείνης της φιλοσοφικής πορείας, που οδήγησε στη Θεολογίατου Δυτικού κόσμου • Η Επικούρεια φιλοσοφίαείναι το απόγειο εκείνης της φιλοσοφικής πορείας, που οδήγησε στην Επιστήμητου Δυτικού Κόσμου.

6. Τρόποι κατανόησης της φύσης / αλήθειας • Μέθοδος Επίκουρου / Επιστήμης ΠαρατήρησηΑισθήσεις – Έννοιες (Προλήψεις) – Συναισθήματα (Πάθη) – Ενόραση (Φανταστική επιβολή της διανοίας) Κατανόηση ΦύσηςΆτομα & Κενό – Τυχαίο – Εξέλιξη Ελεύθερη βούληση με ΦρόνησηΕλευθερία – Γνώση - Υπευθυνότητα Επιλογή Ηδονής-Αποφυγή ΠόνουΕπιθυμίες Φυσικές και Αναγκαίες Επιθυμίες Φυσικές και Μη Αναγκαίες Επιθυμίες Μη Φυσικές και Μη Αναγκαίες Επιλογή Ηρεμίας-Αποφυγή ΦόβουΑναγνώριση Παράλογων Φόβων ΕυδαιμονίαΑπονία και Αταραξία

7. Κανών - Φυσική – Ηθική είναι αλληλένδετα στη φιλοσοφία του Επίκουρου «Δεν είναι δυνατόν να απαλλαγεί από τους φόβους για τα σημαντικότερα ζητήματακάποιος που δεν γνωρίζει τη φύση του σύμπαντος, αλλά πιστεύει σε αυτά που αναφέρουν οι μύθοι. Κατά συνέπεια, δεν είναι δυνατόν να απολαμβάνουμε ολοκληρωμένες τις ηδονές χωρίς τη Φυσιολογία (τη μελέτη της Φύσης και την επιστημονική γνώση)». Επίκουρος (Κύρια Δόξα XII)

8. Η Επιστήμη (Φυσιολογία) είναι μέσο για την ευδαιμονία των ανθρώπων • Με στόχο τη βέβαιη γνώση • ο Επίκουρος θέτει • τις βάσεις της Πειραματικής Επιστήμης • που βασίζεται στη διατύπωση πολλών θεωριών και αποδοχής της θεωρίας που υποστηρίζεται από τα πειραματικά δεδομένα παρατήρησης των φαινομένων «Δεν πρέπει να μελετούμε τη Φύση με αξιώματα κενά περιεχομένου και αυθαίρετους νόμους, αλλά όπως απαιτούν τα φαινόμενα. Διότι η Ζωή μας δεν έχει ανάγκη από παραλογισμό και ανόητες δοξασίες, αλλά από ηρεμία». Επίκουρος (Προς Πυθοκλέα)

9. Η Επιστήμη (Φυσιολογία) είναι μέσο για την ευδαιμονία των ανθρώπων • Με στόχο τη βέβαιη γνώση • ο Επίκουρος θέτει • τις βάσεις της Πειραματικής Επιστήμης • που βασίζεται στη διατύπωση πολλών θεωριών και αποδοχής της θεωρίας που υποστηρίζεται από τα πειραματικά δεδομένα παρατήρησης των φαινομένων «Όταν κάποιος δέχεται μία εξήγηση και απορρίπτει μια άλλη, ενώ και οι δύο επεξηγούν όμοια ένα φαινόμενο, είναι φανερό ότι και απομακρύνεται από την επιστημονική προσέγγιση και καταρρέει σε μύθους». Επίκουρος (Προς Πυθοκλέα)

10. ΟΕπίκουροςσυνδύασε την ατομική Φυσικήτου Δημόκριτουκαι την αισθησιοκρατική Βιολογίατου Αριστοτέλη • διόρθωσε τις μεταξύ τους ασυμβατότητες και • δημιούργησε μια εξαιρετικά συνεκτικήΦυσιολογία • που αποδείχθηκε σωστή • με τα δεδομένα • της σύγχρονης Επιστήμης Κόσμοι στο Σύμπαν Εξέλιξη ειδών Σφαιρική Γη Άτομα

11. Η Επιστήμη (Φυσιολογία) είναι μέσο για την ευδαιμονία των ανθρώπων • Για την απόκτηση βέβαιης γνώσης • ο Επίκουρος χρησιμοποιεί • Δύο Αξιώματα • Δημιουργία μέσω σπερμάτων • Νόμος της πλήρους αναλογίας • Τον ΚανόναΕπιβεβαίωσης ή Μη Αμφισβήτησης • με τα κριτήρια της αλήθειας • Αισθήσεις • Έννοιες («προλήψεις») • Συναισθήματα («πάθη») ηδονής – οδύνης • Διορατική σύλληψη του νου • («φανταστική επιβολή της διανοίας»)

12. «Η ευδαιμονία είναι ευχαρίστηση, η οποία προκαλείται από την επίτευξη ενός στόχου».Αριστοτέλης (384-322 πχ) • Με αυτό το σκεπτικό περιορίζονται οι ευτυχισμένες στιγμές • Οι ευτυχισμένες στιγμές ταυτίζονται με την ικανοποίηση των πιοδυσπρόσιτων επιθυμιών • Οι άνθρωποι βιώνουν συχνά ως δυστυχία την αδυναμία ή την αποτυχία υλοποίησης της οποιασδήποτε επιθυμίας, ανεξάρτητα αν είναι αναγκαία ή ανόητη

13. «Το θέμα δεν είναι τι φέρνει την ευτυχία αλλά τι είναι ευτυχία»Επίκουρος (341-270 πχ) «Ευτυχία είναι η κατάσταση κατά την οποία δεν υπάρχει πόνος του σώματος και ταραχή της ψυχής» (Παρατήρηση ανθρώπινης φύσης αντικειμενικά) «Όπως ηΙατρικήδεν ωφελεί καθόλου εάν δεν θεραπεύει τις αρρώστιες του σώματος, έτσι καιηΦιλοσοφίαδεν ωφελεί εάν δεν θεραπεύει τα πάθη της ψυχής»

14. Ο Επίκουρος αντιλήφθηκε ότι η ευτυχία είναι εφικτή μέσω της αντικειμενικής γνώσης και της φρόνησης Αναγνώρισε τη σημασία των συναισθημάτων και των ενστίκτων(μίλησε και για το άλογον μέρος της ψυχής, δηλαδή το υποσυνείδητο) Η φρόνηση είναι ο ρυθμιστής των πάντων και βοηθά στην ικανοποίηση των ανθρώπινων φυσικών αναγκών, στην απελευθέρωση από τους παράλογους φοβους και στη συναισθηματική ισορροπία (με ελεύθερη βούληση) Συναισθηματική ασφάλεια παρέχει η φιλία, που είναι αυτοσκοπός και βάση τηςευτυχισμένης ζωής (δίδαξε άνδρες ΚΑΙ γυναίκες όλων των τάξεων) • Επικούρεια θεραπεία της ψυχής

15. Ψυχοθεραπευτική διδασκαλία στον Κήπο • Ο Κήπος ήταν μια αταξική κοινωνία φίλων • που περιλάμβανε άνδρες και γυναίκες • κάθε ηλικίας και τάξης • ελεύθερους και δούλους • Φιλόδημος ο Γαδαρηνός • “Περί Παρρησίας” • Περιγραφή της μεθόδου διδασκαλίας των Επικουρείων • ψυχοπαιδαγωγική • ψυχοθεραπευτική

16. Ψυχοθεραπευτική διδασκαλία στον Κήπο • “Περί Παρρησίας”Φιλόδημος ο Γαδαρηνός Ρωμαϊκή Επικράτεια 1ος αιώνας πx

17. “Περί Παρρησίας”Φιλόδημος ο Γαδαρηνός • Σημειώσεις από τις παραδόσεις του Ζήνωνα του Σιδώνιου διευθυντή του Κήπου της Αθήνας (περίπου 100-90 πx) • Ο Φιλόδημος δίδαξε στο Ηράκλειο (Herculaneum) επιφανείς Ρωμαίους όπως τον Οράτιο, τον Βιργίλιο και (ίσως) τον Λουκρήτιο • Δυσκολία εγχειρήματος ανάγνωσης • 93 τμήματα • 24 στήλες α και β (λείπει το μεσαίο τμήμα) • 16 μικρά κομμάτια άγνωστης θέσης

18. Διδασκαλία και Ψυχοθεραπεία στον Κήπο • Πρόθεση Επικουρείων • «Με πολλή πεποίθηση θα νουθετήσουμε τους άλλους και τώρα και όταν διαπρέψουμε όσοι έτσι απότομα γεννηθούμε από τους καθηγητές. • Αλλά το ενωτικό και το πιο σημαντικό είναι ότι • θα πειθαρχούμε στον Επίκουρο, σύμφωνα με τον οποίο επιλέξαμε να ζούμε, καθώς και στην παρρησία, την ελεύθερη έκφραση γνώμης». • Φιλόδημος ο Γαδαρηνός(Περί Παρρησίας 45)

19. Διδασκαλία και Ψυχοθεραπεία στον Κήπο • “Περί Παρρησίας”Φιλόδημος ο Γαδαρηνός • Επικούρεια μέθοδος διδασκαλίας : • παρρησία σε φιλικό περιβάλλον • ψυχοθεραπεία • Νουθεσία (Νουθέτησις):Συμβουλή – Παραίνεση για Φρόνηση και Ορθοπραξία με στόχο την Ευδαιμονία • Πάθη: συναισθήματα (κριτήρια αλήθειας) • φυσικά και αναγκαία (κατά αντιστοιχία με τις επιθυμίες) • Κακίαι: συναισθήματα υπερβολικά και αυτο/ετερο-καταστροφικά που οδηγούν στην ταραχή (δυστυχία) και οφείλονται • σε προδιάθεση χαρακτήρα – λανθασμένες απόψεις & πράξεις • (λόγω αφροσύνης και κενοδοξίας) • Δήγματα: αναστάτωση ψυχής – αρχική χωρίς συνείδηση & φρόνηση

20. Διδασκαλία και Ψυχοθεραπεία στον Κήπο • “Περί Παρρησίας” Φιλόδημος • Αναφορά στις μεθόδους που χρησιμοποιούσαν • οι καθηγητές και οι διαφορετικές αντιδράσεις • των διαφόρων μαθητών • στην κριτική με παρρησία • (της ψυχής θεραπεία) • Μεγάλη έμφαση στη συμμετοχή όλων σε μια διαδικασία κοινής εκτίμησης και αλληλοδιόρθωσης (συνεχής αυτοκριτική και κριτική σε φιλικό περιβάλλον) • Τέσσερα σημεία διορθωτικής πρακτικής: • Αυτοδιόρθωση • Διόρθωση από άλλους • Οι μαθητές αναφέρουν σφάλματά τους σε καθηγητές για να διορθωθούν • Οι καθηγητές διορθώνουν ο ένας τον άλλο

21. Διδασκαλία και Ψυχοθεραπεία στον Κήπο “Περί Παρρησίας” Φιλόδημος • Κεφάλαια με υπογραμμισμένους τίτλους • Εάν οι καθηγητές θα ανακοινώνουν δικά τους προσωπικά θέματα στους μαθητές τους • Εάν θεωρούμε ότι κάποιος θα κάνει λάθος ακόμη και αν χρησιμοποιήσει τέλειο συλλογισμό • Εάν θα μιλάμε με παρρησία και σε εκείνους που δεν υποφέρουν την ειλικρινή κριτική και σε εκείνους που οργίζονται εύκολα • Πώς θα χειριστούμε εκείνους που οργίστηκαν μαζί μας λόγω της παρρησίας μας • Εάν κάποιος είναι ευνοϊκά διατεθειμένος απέναντί μας – Εάν κάποιος έχει υπερβολικά καλή θέληση • Εάν κάποιος διορθώσει τα σφάλματα που παρατηρήσαμε ακόμη και αν δεν έχει τελειοποιηθεί σε όλα – Εάν θα εκτιμήσει και θα ευχαριστήσει εμάς και άλλους για τη βοήθειά μας • Εάν ένας καθηγητής θα αναφέρει τα σφάλματά του στους φίλους του με ειλικρίνεια

22. Διδασκαλία και Ψυχοθεραπεία στον Κήπο “Περί Παρρησίας” Φιλόδημος • Κεφάλαια με υπογραμμισμένους τίτλους • Πώς θα αναγνωρίσουμε εκείνον που έχει δεχθεί την κριτική της παρρησίας με ευχαρίστηση από εκείνον που υποκρίνεται • Πώς θα ξεχωρίσουμε την ειλικρίνεια που προέρχεται από έναν ευγενικό χαρακτήρα και εκείνη που προέρχεται από ένα χυδαίο χαρακτήρα • Πώς γίνεται ότι, ενώ αναγνωρίζουν οι μαθητές ότι κάποιοι ανάμεσά τους είναι πιο ευφυείς και ειδικότερα κάποιοι είναι καθηγητές, αλλά παρόλα αυτά δεν δέχονται την κριτική με παρρησία • Γιατί οι γυναίκες δεν δέχονται ευχάριστα την παρρησία; • Γιατί οι αξιωματούχοι και οι πλούσιοι δέχονται λιγότερο εύκολα την παρρησία; • Γιατί οι γέροντες ενοχλούνται περισσότερο από την παρρησία;

23. “Περί Παρρησίας” Φιλόδημος Αλλοπρόσαλλη συμπεριφορά «Ο Τιμοκράτης έλεγε ότι και αγαπά τον αδελφό του όσο κανείς και τον μισεί όσο κανείς. Διότι πολλά από τα αντίθετα πάσχουν και πράττουν οι ψυχές, που δεν μπορούν να αντιληφθούν το ωφέλιμο» (ΧΧb). Βοήθεια «Λόγω των καλών (ιδιοτήτων μας) θα συμβάλλουμε στην αλλαγή του χαρακτήρα των φίλων με τη συζήτηση» (43). Σωτηρία «Μπορούμε να σωθούμε μέσω των άλλων» (36).

24. “Περί Παρρησίας” Φιλόδημος Διδασκαλία με φρόνηση «Ο σοφός δεν συμπεριφέρεται με οργή προς τους μαθητές» (2). Κατανόηση «Πώς θα μισήσει (ο σοφός) εκείνον που κάνει λάθη χωρίς να βρίσκεται σε απόγνωση, γνωρίζοντας ότι και ο ίδιος δεν είναι τέλειος και θυμίζοντας στον εαυτό του ότι όλοι συνήθως κάνουν λάθη;» (46) Νουθεσία «Δεν θα θεωρηθεί ότι ο σοφός μιλά σε ανίατο ασθενή. Και δεν θα επικοινωνήσει με όλους αλλά με μερικούς (δηλαδή με όσους εκούσια αποδεχθούν τα λόγια του)» (84Ν). Αξιέπαινη στάση «Αλλά ας αποφύγουμε και τη σεμνοτυφία. Διότι δεν θα θεωρηθεί συκοφάντης κάποιος που επιθυμεί να διορθωθεί ο φίλος του, όταν δεν είναι τέτοιος αλλά αληθινός φίλος για το φίλο του» (50).

25. “Περί Παρρησίας” Φιλόδημος Πειθώ με παράδειγμα «Να πείθουμε και με τις πράξεις και όχι μόνο με τα λόγια» (16). Διαφορά Επικούρειων με Κυνικούς «Είναι δυνατόν να ξεχωρίσουμε τη φύση κάποιου που μιλά με παρρησία λόγω ευγενικού χαρακτήρα από κάποιον με μοχθηρό χαρακτήρα. Ευγενικός είναι καθένας που πάντα έχει καλή πρόθεση, φιλοσοφεί συνετά και διαρκώς, είναι μεγαλόψυχος, αδιάφορος για τη δόξα, καθόλου πολιτικάντης, απαλλαγμένος από φθόνο, αναφέρεται μόνο στο θέμα συζήτησης και δεν ξεφεύγει από αυτό για να προσβάλλει ή να διαπομπεύσει ή να περιφρονήσει ή να βλάψει, ούτε χρησιμοποιεί ασελγείς εκφράσεις ή κολακείες.Ούτε είναι ασυγκράτητος στη γλώσσα, ούτε μεμψίμοιρος, διότι δεν είναι ανόητος ώστε να θυμώσει ακόμη και αν κάποιος τον βλάψει ελάχιστα, ούτε είναι ευερέθιστος, ούτε τραχύς, ούτε πικρόχολος. Αλλά αυτός που έχει τα αντίθετα χαρακτηριστικά είναι λόγω μοχθηρίας (που μιλά με παρρησία)» (Ιa,Ib,IIa).

26. “Περί Παρρησίας” Φιλόδημος Αρνητικότητα «Πώς (ορισμένοι άνθρωποι), ενώ αναγνωρίζουν ότι κάποιοι είναι πιο συνετοί από τους ίδιους και μάλιστα (είναι) και καθηγητές, δεν υποφέρουν την ειλικρινή κριτική από αυτούς;» (ΧΧa) «Διότι συμβαίνει και αυτό: όταν μερικοί ούτε αντιλαμβάνονται τα σφάλματά τους ούτε αναγνωρίζουν αυτό που τους ωφελεί, αυτό τους κάνει να μην εμπιστεύονται (τον σοφό)» (1). Οι Ηθικά τυφλοί είναι παράλογοι (όπως ο Ξέρξης που διέταξε να μαστιγώσουν τη...θάλασσα) και δεν αισθάνονται την ανάγκη να θεραπευτούν και να γίνουν καλύτεροι άνθρωποι (δηλαδή ατάραχοι και ευτυχείς μεταξύ φίλων).

27. “Περί Παρρησίας” Φιλόδημος Κρυψίνοια «Αλλά και η κρυφή πράξη αναγκαστικά είναι εξαιρετικά εχθρική, οπωσδήποτε. Αυτός που δεν αναφέρει (πράγματα) είναι φανερό ότι τα αποκρύπτει και από τον καλύτερό του φίλο. Και δεν υπάρχει κανένα πλεονέκτημα για τον κρυψίνου. Διότι τίποτα δεν παραμένει κρυφό» (41). «(Ο κρυψίνους δεν δέχεται την ειλικρίνεια), ακόμη και εάν αποδεικνύουμε με υπολογιστικό συλλογισμό ότι, μολονότι πολλά και καλά προέρχονται από τη φιλία, τίποτα δεν είναι τόσο σημαντικό όσο το να έχει κάποιος έναν (άνθρωπο) στον οποίο θα πει αυτά που κρύβει στην καρδιά του και εκείνος θα ακούσει τα λόγια του. Διότι η (ανθρώπινη) φύση επιθυμεί διακαώς να αποκαλύψει σε κάποιους αυτά που σκέπτεται» (28).

28. Διδασκαλία και Ψυχοθεραπεία στον Κήπο • “Περί Παρρησίας” Φιλόδημος • παρρησία σε φιλικό περιβάλλον • ψυχοθεραπεία • Σωτηρία • «Μπορούμε να σωθούμε μέσω των άλλων». • ΔΙ’ ΑΛΛΗΛΩΝ ΣΩΖΕΣΘΑΙ

29. Σύγχρονες απόψεις Επιστήμης • (Ψυχολογία – Νευροβιολογία)

30. American Journal of Psychotherapy62:1-17, 2008 Proc. Nat. Acad. Sci. USA 107:4499-4504, 2010 Neurology 77(10):1000-1004, 2011 Depiction of the neuroscientific principles of human motion 2 millennia ago by Lucretius Jonathan A. Hyam, David J. Paterson, Tipo Z. Aziz, Alexander L. Green Abstract Titus Lucretius Carus was an ancient Roman philosopher of the Epicurean school whose epic poem On the Nature of Things described numerous aspects of the natural world. In fact, much contemporary scientific understanding is consistent with or inspired by his work. Among Lucretius's contributions to neurology were his descriptions of epileptic seizures, sleep, and his theory of vision. This report identifies how Lucretius's description of human motion recognized the fundamental principles understood by contemporary neurologists and neuroscientists, namely the importance of the mind and intelligence in determining whether to move, in the initiation of motion and its effect on the rest of the body; the importance of mental imagery and perception of the motor task's nature and workload in addition to the necessary systemic changes occurring in parallel with the muscle activity. Lucretius was the first commentator to introduce into Epicurean poetry the concept of such a mechanism consisting of a logical order of processes which are still consistent with modern concepts. • Σύγχρονες απόψεις Επιστήμης (Ψυχολογία – Νευροβιολογία)

31. Μελέτες της σύγχρονης Ψυχολογίας επιβεβαιώνουν τον Επίκουρο Οι άνθρωποι βιώνουν την ευτυχία όταν: • ΈχουνκαλύψειΒιοτικές ανάγκες (τροφή, στέγη) • ΈχουνΦρόνηση, Συναισθηματική ισορροπία • Έχουναίσθημα Ελευθερίας και Ασφάλειας • ΈχουνΦίλους και Αγαπημένα πρόσωπα ΔΕΔΟΜΕΝΑ

34. Οι διαφημίσεις προβάλλουν ηδονικές καταστάσεις με φίλους, χαλάρωση, ασφάλεια κλπ. προσπαθώντας να τις συνδυάσουν με ένα καταναλωτικό προϊόν. Στο συγκεκριμένο παράδειγμα σημασία έχει η ηδονή του φιλικού και χαλαρού περιβάλλοντος και όχι το διαφημιζόμενο ποτό...

35. Ο Επίκουρος αναγνώρισε τη Φύση του Ανθρώπου Νευροβιολογία- Βιολογική Ψυχολογία Εγκέφαλος Συσχέτιση Δομής και Λειτουργίας

36. Εγκέφαλος του ανθρώπουΠροϊόν της Εξέλιξης ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΝΟΗΣΗ ΕΝΣΤΙΚΤΑ

37. Εγκέφαλος του ανθρώπουΠροϊόν της Εξέλιξης ΣΥΝΑΙΣΘΗΜΑ ΝΟΗΣΗ ΕΝΣΤΙΚΤΑ

38. Επιθυμίες κατά τον Επίκουρο • Φυσικές και αναγκαίες (νερό) • Φυσικές και μη αναγκαίες (σαμπάνια) • Μη φυσικές και μη αναγκαίες (ματαιοδοξία) Σύστημα Επιθυμιών (ντοπαμίνη) Εγκέφαλος Ερπετών ΕπιθυμίακαιΕυχαρίστηση ΔΕΝ συνδέονται Σύστημα Ηδονής (ενδορφίνη) Εγκέφαλος Θηλαστικών • Ηδονή κατά τον Επίκουρο • Συγγενική στη φύση μας • Αντίθετη του πόνου

39. Φρόνηση κατά τον Επίκουρο • Μεγαλύτερη αρετή • Ικανοποιεί τις Φυσικές και αναγκαίες επιθυμίες • Αντιμετωπίζει ψυχοθεραπευτικά φόβους και άγχος Σύστημα Νόησης (συνάψεις) Εγκέφαλος Πρωτευόντων ΝοητικήκαιΣυναισθηματική Εκτίμηση της Κατάστασης Σύστημα Φόβου-Άγχους (σεροτονίνη) Εγκέφαλος Θηλαστικών • Φόβος &αντίδοτα Επίκουρου • Φόβος αγνώστου • (γνώση της φύσης) • Φόβος θανάτου (κατάργηση αισθήσεων)

40. Η Διδασκαλία του Επίκουρου ήταν η πρώτη ψυχοθεραπεία Γνωσιακή Ψυχολογία Διαχείριση Πληροφοριών - Εσωτερική Νοητική Κατάσταση Επίκουρος: «Όπως η Ιατρική δεν ωφελεί καθόλου εάν δεν θεραπεύει τις αρρώστιες του σώματος, έτσι και η Φιλοσοφία δεν ωφελεί εάν δεν θεραπεύει τα πάθη της ψυχής». Ίρβιν Γιάλομ: «Όσο περισσότερα μαθαίνω για αυτόν τον εξαιρετικό Αθηναίο στοχαστή, τόσο πιο έντονα αναγνωρίζω τον Επίκουρο ως τον πρώτο υπαρξιακό ψυχοθεραπευτή»

41. Η ψυχοθεραπευτική δράση της Επικούρειας φιλοσοφίας ΕΠΙΚΟΥΡΟΣ «Προς Μενοικέα» (Δ.Λ. Χ 135) «Αυτές και παρόμοιες σκέψεις να κάνεις μέρα και νύχτα, μόνος σου και με τους ομοίους σου, και ποτέ δεν θα ταραχθείς ούτε όταν είσαι ξύπνιος ούτε στον ύπνο σου. Και θα ζήσεις σαν θεός ανάμεσα στους ανθρώπους. Γιατί καθόλου δεν μοιάζει με θνητό ζώο ο άνθρωπος που ζει ανάμεσα σε αθάνατα αγαθά».

42. Ευχαριστώ για την προσοχή σας!