TÜRKİYE’NİN İLK BİLGİ BÖLGELERİ PROJESİ

1. Tarım-gıda kümeleri platformu ile ekonomik büyümeye ve zenginliğe doğru uzun dönem ortak araştırma ve yenilik stratejisi ProjesiyleBölgenin Uzun Dönemli Uluslar arası işbirliği , Sektör ve Teknoloji Stratejisi ve Faaliyet Planı Oluşturulmaktadır. TÜRKİYE’NİN İLK BİLGİ BÖLGELERİ PROJESİ

2. AGFORISE PROJESİ:Proje Bütçesi: 918.000 AvroProje Süresi: 36 AyProje Ortakları: Mersin , Regino Emilia Romagna (İtalya), Murcia (İspanya) illerinden toplam 13 kurum

3. 17 Temmuz 2008 Versay Avrupa Birliği Bakanlar arası toplantısında “TARIM-GIDA” Avrupa birliğinin 2020 Yılına Yönelik Stratejik Vizyonunda BİRİNCİ ÖNCELİKLİ KONU BAŞLIĞI olarak belirlenmiştir.

4. Kararın Açıklaması: Otomotiv, Enerji, Sağlık, Havacılık ve Uzay, Bilgi ve İletişim Teknolojileri, Kimya vb. birçok sektörde büyük oyuncu olan ülkeler belli olmuş sektörde taşlar yerine oturmuştur.Tarım-Gıda Sektörü yeni ekonomik mücadele alanlarının başında belirlenmiştir. Çünkü belli bir üretim bandı olmadan ekilebilir alanları olan her ülke az veya çok belli bir üretim kapasitene sahiptir.Ancak gelişen teknoloji ile birim alanda çok düşük maliyete çok yüksek verimlilikte, yüksek kalitede ürün üretmek, küme modellerinin uygulanması ile yüksek ölçekli üretim ve uluslararası patent düzenlemeleri ile de pazar hâkimiyeti mümkün olmuştur.Dolayısıyla yeni ekonomik mücadele alanı Tarım Gıda Sektörü olacaktır

5. PROJE FAALİYETLERİ • Gerçekleşen ve Devam Eden Proje Faaliyetleri: • Lobi ve Network Çalışmaları (Devam Etmektedir): • Mersin ili Avrupa Birliği üyesi ve Aday ülkelerden 34 bölgenin 100 üzerinde İleri teknoloji,yerel yönetim ve Sanayi ve ticaret örgütlerinin dahil olduğu Avrupa’nın Gelecekte Tarım Gıda Teknolojisi konusunda omurgasını oluşturacak olan Food Cluster Initiative çalışma ağına dahil olmuştur.

6. FOOD -CLUSTER

7. PROJE FAALİYETLERİ • Mersin ilinin yapılacak olan projelerden ihtiyaç duyduğu payı alabilmesi, projelerine doğru ortakları bulabilmesi, Mersin ilinin tanınırlığının sağlanması, AB nezdinde hazırlanacak projeler için lobi gücü elde edilmesi şimdiye kadar aşağıdaki toplantılara katılınmış ve bir kısmı organize edilmiştir. • Şubat 2009 Türkiye -Mersin Food Cluster Toplantısı • (FİNANSÖR AGFORISE)) (katılımcı sayısı 500 ) • Nisan 2009 Çek Cumhuriyeti Prag Research Connection (stant açıldı AGFORISE tanıtıldı)( 2.000 araştırmacı ve kurum temsilcisi) • Haziran 2009 İspanya - Murcia (Agforise 2. Proje ilerleme toplantısı yapıldı) (FİNANSÖR AGFORISE) • Ekim 2009 Hollanda- Wageningen Food Cluster Toplantısı( FİNANSÖR AGFORISE) ( 1.500 araştırmacı ve kurum temsilcisi) • Kasım 2009 İtalya -Bologna (AGFORISE 3. ilerleme toplantısı R2B toplantısı ile birlikte gerçekleştirildi) ( 600 araştırmacı ve kurum temsilcisi) (FİNANSÖR AGFORISE)

8. Lobi ve Network Çalışmaları Şubat 2009 Mersin Food Cluster Toplantısı (Finansör AGFORISE)

9. Lobi ve Network Çalışmaları Nisan 2009 Prag Research Connection (AGFORISE tanıtıldı) 9

10. Prag Konferans Dökümanları Nisan 2009 Prag Research Connection (AGFORISE tanıtıldı) 10

11. Lobi ve Network Çalışmaları Haziran 2009 Murcia (Agforise 2. Proje ilerleme toplantısı yapıldı)

12. Lobi ve Network Çalışmaları Ekim 2009 Wageningen Food Cluster Toplantısı( Fianasör AGFORISE)

13. Lobi ve Network Çalışmaları Kasım 2009 Bologna (AGFORISE 3. ilerme toplantısı R2B toplantsı ile birlikte gerçekleştirildi)

14. Lobi ve Network Çalışmaları • Avrupa Komisyonunca ve Proje Konsorsiyumunca Belirlenen Gelecek 5 aylık Toplantı Programımız: • WIRE Avrupa Yenilikçi Bölgeler Toplantısı (15-16. Mart İspanya) • Food Cluster 5. Resmi Toplantısı (5. Mart, Yunanistan ) • Agforise 4. İlerleme Toplantısı (14 Haziran ,Mersin)

15. PROJE FAALİYETLERİ 2. Gent Üniversitesinin ( Belçika ) danışmanlığında ve geliştirdiği metodoloji takip edilerek Mersin , Regina Emilia Romagna, Murcia illerinin teknolojiye dayalı ekonomiye geçişte Zayıf ve Güçlü yanlarının kaşı karşıya oldukları Fırsat ve Tehditlerin belirmesi için Firma ve Araştırmacı SWOT analizleri yapılmıştır.

17. FİRMALAR GÜÇLÜ YÖNLER : • Bölgenin bakliyat açısından dünya çapındaki itibarı: Mersin, dünya bakliyat fiyatlandırılmasında, kuru bakliyat ürünleri fiyatını belirleyecek konumdadır. Yüksek kaliteli ürünleri tüm dünyada büyük itibara sahiptir. Kuru bakliyat piyasası, lokomotif etki ile girdiği tüm piyasalara diğer pazarları da beraberinde getirir. Bakliyat piyasasında fiyat-belirleyici bir rolü vardır. • Yüksek Kalitenin düşük işçilik maliyeti: Mersin bölgesi, iklim, deniz ve yüksek miktarda iş imkânı gibi nedenlerden ötürü sürekli göç almaktadır. Göç eden nüfusun doğum oranı da yüksektir. Bu nedenle genç nüfus artmakta ve tüm sektörlerdeki açıklar doldurulmaktadır. Ticaretin sıklığı nedeniyle, çalışan nüfus işin ayrıntılarını çabucak öğrenmektedir. Uygun fiyata birçok vasıfsız işçi, orta sınıf personel ve uzaman bulunmaktadır. • Tarımsal Tecrübe: Nüfusun %58’i tarım ve gıda sektöründe bulunmasından ve yıllardır tarım alanında çalışan bir kitle olduğundan tarımsal faaliyetlere yatkınlık bulunmaktadır. • İleri Ticari Kültür: Bölgenin tarıma yatkınlığı doğal tarımsal ve ticari kaynaklarından gelmektedir. Mersin hem liman hem de tarım şehri olduğundan, şehirdeki işletmeciler iç ve dış ticarete yönelmiştir. Aynı zamanda, 1882’de kurulan İstanbul Ticaret Odası’nın ardından kurulan ilk odalardan olan ve 1886 ‘da kurulan Mersin Ticaret Odası şehirdeki ticaret kültürünü desteklemektedir. • Firmaların limon, domates, salatalık ve muz, şeftali, üzüm, çilek, kayısı ürünlerindeki mevcut markalama altyapısı: Mersin, coğrafik ve iklimsel koşulları sayesinde, limon, domates, salatalık, muz, çilek ve kayısı ürünleri konusunda üretim ve ıslah tecrübesine sahiptir. Bu kapsamdaki tanınmışlığı, itibarı ve kalitesi şehrin bu ürünlerde hızlı markalaşması yolundaki katalizör olacaktır.

18. FİRMALAR ZAYIF YÖNLER : • Küçük ölçekli işletmeler, verimsizlik: Küçük ölçekli işletmeler yeterli derecede AR&GE yatırımı yapmamaktadır. Bunlar genellikle yatırım yapamayıp kapasite artışı sağlayamayan aile işletmeleridir. Bu işletmeler, bir firmayı kurumsallaştırmaya götüren markalaşma, müşteri memnuniyeti, kalite ve izlenebilirlik tesisleri gibi adımları atamayan firmalardır. • Firma ve Araştırmacı arasındaki İletişim Problemi: Tedarik zincirindeki firmalar uzman AR&GE personeli ile iletişim kurmamakta ve danışmanlık hizmeti almamaktadırlar. Bu nedenle, ürün kalitesinde ve kapasitede gerileme, hasat sonrası kayıplarda artış gibi sorunlarla karşılaşmaktadırlar. • Uluslar arası pazar araştırması ve girişimcilikte eksiklikler: Üretim, pazara endeksli şekil alması gereken bir yatırım işi olmasına rağmen, hedef pazardaki bilgi eksikliği nedeniyle üretim ve satış arasında uyum eksikliği görülür. Hedef pazardaki her ürüne yönelik kapsamlı ve devamlı AR&GE çalışması yoktur. Gıda ve Tarım pazarında, pazara yönelik günlük fiyatlara kaliteli ve sürekli erişim çok önemlidir. • Organizasyon Eksikliği: Çok parçalı araziler ve küçük işletmeler bölgenin organizasyonu ve işbirliği yetenekleri konusunda eksikliklere neden olmaktadır. • Taze meyve ve sebze işletmelerinin yıllık yerine mevsimlik çalışmaları: Pazar talebine göre işletilmeyen bahçe ürünleri, yıl içinde genellikle birkaç ay boyunca artış göstermektedir. Yoğun aylardan sonra ise, yılın belli aylarında azalan pazar talebi nedeniyle bu işletmeler gönülsüz olarak izne ayrılmak zorunda kalmaktadırlar. Mersin’in coğrafik özellikleri, akıllı planlama ile aynı kalitede ürünün yılın 12 ayı boyunca üretimine izin verir. Maalesef bu konu ile ilgili geniş kapsamlı AR&GE projeleri mevcut değildir.

19. FİRMALAR FIRSATLAR: • Müşteri taleplerindeki değişim, Nişler ve ulusal, kaliteli ürünler (ekolojik, organik meyve vb.) Kalkınmaya yönelik talep artışı: Son zamanlarda müşteri eğilimleri görsel kaliteden çok içsel kalite üzerine yoğunlaşmıştır ve işlevsel ürün talebi giderek artmaktadır. Şimdi bir ürünü tüketirken, tüketici kolesterolünü düşünmekte ve kalp sağlığı için içsel kaliteye önem vermektedir. Kalite sistem sertifikalarına yönelik sıkı denetim müşterileri sertifikalı ürünlere yöneltmekte; kimyasal kullanmadan üretilen organik ürünlere olan talep ise her geçen gün artmaktadır. Bu ürünlere yönelik talep iç ve dış piyasada artmaya devam etmektedir. Monoton bir hayattan sıkılan modern insanlar, yeni heyecanlar ve tecrübeler aramaktadır. Bölgesel ürünler sadece bir bölgeye ait ürünler olduğundan, başka bölgelerde bulunmazlar. Bugün, özellikle turizm bölgelerinde değişik kültürlerin ürünleri cazip olarak kabul edilmektedir. Bölgemiz yöresel ürün bakımından oldukça zengindir. Yerel lezzetlerimizden bazıları cezerye, şalgam, kerebiç, tantuni, Silifke yoğurdu, Erdemli Avgadı tulum peyniri, Kütdiken limonu, Anamur muzu, Mut kayısısı, Tarsus üzümü, Adana Kebabı, yayla domatesi, Adanalıoğlu biberi, Silifke çileği, Silifke böğürtleni vb.dir. İlerleme ve müşteri odaklı AR&GE çalışmalarıyla geniş otantik ürün yelpazesi yaratılabilir. • Tüketici alışkanlıkları ve AR&GE çalışmalarının yayınlanması konusunda medyanın etkisi: Tüketici alışkanlıklarını şekillendirmede medya etkin bir araçtır. Medyanın gücü bölgesel ürünler için büyük fırsat olarak görülmektedir. İşletmeler tek başlarına AR&GE çalışmalarını yaymakta yeterli değildir. Medyanın da dâhil olduğu projelerin yayınlanması durumunda, tüketici talebi oluşturulacaktır. Hükümetin bölgeyi turizm bölgesi ilan etmesi tarım ve gıda sektöründe yeni ve değişik fırsatlar yaratacaktır. Otellere verilecek desteklerle, yüksek sermayeli otel zincirleri kısa sürede bölgede yer almaya başlayacaktır. Düzenli ve büyük tedarikçilerle işbirliği içinde olan bu tür işletmeler, bölgedeki küçük işletmeleri bir çeşit sistem geliştirmeye ve kurumsallaşmaya mecbur edecektir.

20. FİRMALAR FIRSATLAR: • Bilgi ve iletişim teknolojileri ile kısalan AR&GE süreçleri: Bugün, ileri teknoloji makine ve cihazlarla AR&GE süreleri büyük ölçüde kısalmıştır. DNA çalışmaları, nanoteknoloji ürünleri ve sürdürülebilir enerji kaynaklarının kullanımı AR&GE projelerinin maliyetini ve sürecini kısaltacaktır. Teknolojik altyapıları ve eğitimli uzmanlarıyla bölgedeki üniversiteler ve araştırma kurumları birer Fırat olarak karşımıza çıkmaktadır. Bugün bölgesel, ulusal ve AB fonu hibeli çok sayıda AR&GE desteği uygun proje tekliflerini beklemektedir. • Güçlü ekoloji ve üretim potansiyeli: Mersin’de toplam 400,000 hektar tarımsal alan bulunmaktadır. 2009 yılında yeni tesislerin de tamamlanmasıyla 135,000 sulama yapılmış tarımsal alan 150,000’e ulaşacaktır. Sera tarımı için 125,000 dekarlık tarım alanı kullanılmaktadır. Mersin’in kuzeyinde Toros Dağları uzanır. Kuzeyden gelen soğuk havaya karşı kalkan görevi gören dağlar, Mersin’i soğuk hava ve dondan korur. Güneye bakan yamaçlar ve Mersin’in tüm düzlük alanları tarımsal üretime son derece elverişlidir. Örneğin, en düşük ortalama sıcaklık 8 °C’dir. Birkaç yıldan beri görülen don sayısı 5-6 günden ibaret olup ve sıcaklık yaklaşık -2, -3 °C’dir. Bu değerler sera ısıtma maliyetleriyle beraber AR&GE maliyetlerini de düşürmektedir. • Güçlü lojistik yapı ve deneyim: Mersin Limanı toplam iskele uzunluğu, liman alanı, maksimum derinlik, işçi sayısı, gemi kapasitesi ve konteynır depolama arazi kapasitesi yönünden Türkiye’nin bir numaralı limanıdır. 2007’deki verilere göre İzmir Limanı’nın konteynır elleçleme değerlerini geride bırakmıştır. Mersin’in serbest bölgesi, limanı, demir yolu, kara ve hava yolu bağlantıları, güçlü TIR filoları, gelişmiş lojistik kültürü ve insan kaynakları vardır.

21. FİRMALAR TEHDİTLER: • Yüksek enerji maliyetleri, tarımsal üretimde alternatif enerji konusunda AR&GE eksikliği: Küresel krizle daha da önemli hale gelen enerji kaynaklarının bir gün biteceği gerçeği, alternatif enerji arayışını beraberinde getirmiştir. Bölgemiz en çok enerji tüketen bölgelerden biridir. Ne yazık ki, tarım ve gıda işletmelerinin yüksek enerji maliyetlerini düşürecek alternatif enerji çalışmaları yetersizdir. Gelecekte bu teknolojileri kullanan ülkelerle rekabet etmek zorlaşacaktır. • Yetersiz kontrol ve denetim: KOBİ’lerin tescil, ürün kontrolü ve üretim-işletim deneyimleri yetersiz gelmeye başladı ve bu durum bölgenin hâlihazırdaki itibarına yönelik bir tehdit oluşturmaktadır. • Rakip üreticilerin artan üretim kapasitesi: Rakip üreticilerin atan üretim kapasitesi mevcut pazarların korunması konusunda tehdit oluşturmaktadır. • Mersin odaklı Gıda- Tarım Politikaları eksikliği: İhracata yönelik ürün numunesi üretimi, planlaması, koordinasyonu ve faaliyeti konusunda tarımsal politikalar bulunmamaktadır. • Firmalar arasındaki iç piyasa rekabetinin dış rekabetin önüne geçmesi: KOBİ’ler dış rekabet için gerekli olan enerjilerini, kendi aralarında iç piyasada rekabet ederek harcamaktadırlar. Ancak, uyum yeteneği geliştirilmelidir. ABD, Çin, Hindistan, Brezilya ve Arjantin’e baktığımızda, küresel Pazar içinde yer almada bu yetenek bize çok güzel fırsatlar sunacaktır.

23. ARAŞTIRMACILAR GÜÇLÜ YÖNLER : • AR&GE Enstitülerinin Sayısı ve Altyapısı: 2 Üniversite, 5 Araştırma Enstitüsü ve üniversitelere bağlı kolejler AR&GE altyapısını güçlendirmektedir. Bunlardan bazıları gıda alanında uzmanken, diğerleri taze meyve ve sebze üretimi ve depolanması konusunda uzman olup çalışmalar üretmektedirler. • AR&GE Enstitülerinin Firmalarla İşbirliği Talebi: AR&GE enstitüleri araştırmacıları yürüttükleri araştırmaların ticarileştirilmesini talep etmekte ve araştırmalarını özel sektörle kullanmak istemektedirler. • Kaliteli Araştırmacıları Potansiyeli: Kalite araştırmacıları, Mersin’in coğrafik ve iklimsel koşullarının elverişli olduğu yerlerde yetiştirilen veya yetiştirilecek olan ürünlerin yetiştirme, geliştirme, depolama, yetiştirme teknikleri, biyoteknoloji ve tarımsal ekonomileri konusunda uzamandırlar. • Gen kaynaklarının Uygun Depolanması: Bölgedeki araştırma enstitüleri ve üniversiteler uzun süredir gen kaynakları toplamakta ve depolamaktadır. Bölgedeki tesisler gen kaynaklarının güvenli şekilde depolanmasına elverişli olup hâlihazırdaki gen kaynakları oldukça zengindir. • Kaliteli Tarımsal Araştırma Potansiyeli: Üretilen ve üretilecek olan ürünler ile tarımsal bölgelerin yüksek verimliliğini sağlama konusunda gerekli çalışmalar yürütülmektedir. Araştırma enstitüleri tarafından geliştirilen çeşitler ve teknolojiler onlara itibar katmıştır.

24. ARAŞTIRMACILAR ZAYIF YÖNLER : • AR&GE Enstitülerindeki Psikolojik Engeller: AR&GE enstitülerinin önünde yasal veya kanuni hiçbir engel olmamasına rağmen, şimdiye kadar istenen düzeyde koordinasyon sağlanamamış belirlenen ortak hedeflere yönelik uzun dönem AR&GE çalışmaları yürütülmemiştir.   • Ürüne ve Bölgeye Özgü Temel AR&GE Planı Eksikliği: Mersin’deki gıda ve tarım faaliyetlerine yönelik AR&GE faaliyetlerini düzenleyecek temel bir plan yoktur. Mevcut temel planların AR&GE kısımlarına verilen önem oldukça zayıftır. • Özellikle Niş Ürünlerle ilgili Yeterli Sayıda Uzman ve Araştırmacı Asistanı olmaması: Mersin’de hizmet verecek kalite uzman araştırmacı sayısı yeterli değildir. Tıbbi, aromatik, işlevsel ürünler ve organik tarım gibi niş ürünler üzerine araştırma yürüten uzman araştırmacı sayısı yetersizdir. • Sektör ve AR&GE Enstitüleri arasındaki İletişim ve Bilgi Akışı Eksikliği: Araştırma enstitüleri arasında bağlantı ve bilgi akışı sağlayacak hiçbir mekanizma bulunmamaktadır. Bu bağlamda hiçbir gündem ve görev tahsisi olmadığından elde edilen hiçbir bilgi yayılamamaktadır. • AR&GE Kuruluşlarının Kurumsallaştırılamaması: AR&GE çalışmaları yürüten kuruluşlar henüz kurumsallaşma süreçlerini tamamlamamışlardır. Bu nedenle, araştırmacılar için uygun iş koşulları sağlanamamaktadır.

25. ARAŞTIRMACILAR FIRSATLAR : • Elverişli İklim Koşulları Sayesinde Düşük AR&GE Maliyetleri: Bir mevsimde 3 ürün yetiştirebilme fırsatı AR&GE çalışmalarına üç kat fazla hız kazandırmıştır. Benzer bir ülkede 3 yılda kat edilecek gelişim, bölgemizde bir yılda tamamlanabilmektedir.   • Ulusal Kapsamda Özel Sektör AR&GE Ortaklık Projeleri Desteğinin Artması: Genel olarak, AR&GE projeleri hükümet sübvansiyonuna bağlıdır. Son zamanlarda sayı ve tanımda artış kaydedecek birçok özel sektör işbirliğine ihtiyaç duyulmaktadır. İşin aslı, bu konular belirlenmiş ve firmaların ilgilerini çekmekte, firmalar ile araştırma enstitüleri arasındaki etkileşimi ve iletişimi teşvik etmektedir. Bu nedenle araştırmacılar sektöre özgü sorunları daha iyi anlayabilecek ve sektöre yardımcı olacak projeler geliştirebileceklerdir. • Çukurova Kalkınma Ajansı’nın Hibelerinde Bölgeye Öncelik Tanıması: Kalkınma Ajansı, bölge ile ilgili projelere hibe şeklinde destek sağlayan önemli bir kurumdur. Yalnızca bölgenin sorunları üzerine AR&GE projelerini desteklemesi önemli bir fırsattır. Bölge tarım ve gıda AR&GE desteği konusunda iyi bir kaynak olarak kabul edilmektedir. • Bölgesel Kalkınmaya Yönelik AB Desteği: Bölgesel kalkınmaya yönelik AB desteğinin AR&GE projeleri için büyük bir fırsat olduğu açıktır. AR&GE sonucunda uluslar arası konsorsiyumda yürütülecek çalışmalar, özellikle Çin, Hindistan, Brezilya, Arjantin ve ABD ile şüphesiz daha iyi rekabet ortamı sağlayacak ve dünya piyasasında pastadan daha büyük paylar alınmasına yardımcı olacaktır. • TUBİTAK Desteği: Bilimsel araştırmalardaki önemli katkılarıyla TUBITAK, AR&GE çalışmalarının önünü açan kurumlardan bir tanesidir. Bu enstitü çalışmalar için lisans ücreti ödemekte, bu durum araştırmacılar tarafından takdir edilmektedir. TUBITAK paydaş kurumlara uzun vadeli projelerinde ortak destek sağlayarak onları AR&GE çalışmalarına teşvik etmekte ve AR&GE’nin kurumsallaştırılmasına katkı sağlamaktadır. Üniversitelerden farklı olarak TUBITAK, temel araştırma yürütmenin yanı sıra, kapsamı genişletecek uygulamalı projeleri ve inovasyonları sektörden önce teşvik etmektedir.

26. ARAŞTIRMACILAR TEHDİTLER : • AR&GE Enstitülerindeki Psikolojik Engeller: Enstitüler arası iş birliği eksikliği farazi engellerin oluşmasına sebep olmuştur ve bu da AR&GE çalışmalarının devamı için büyük bir tehdit olarak görülmektedir. • Bölgede uygulamalı araştırmaya yönelik motivasyon eksikliği: Doktora ve master dereceleri motive edilmedikçe hiçbir uzmanlığa ulaşılamayacaktır. AR&GE personeli genellikle doktora veya master öğrencilerinden oluşmaktadır. Doktora öğrencileri kariyerlerinde bir engel oluşturacağını ve araştırma personelinin sürekliliği sorunundan kaynaklanan kişisel hakları ile ilgili problemler yaşayacaklarını hissettiklerinde AR&GE’yi cazip bulmamaktadırlar. Bölgemizdeki araştırma personeli sayısı olması gerekenin altındadır. • KOBİ’lerle ortak eylem sağlanamaması, Ortak AR&GE eksikliği: Sektörde çok sayıda KOBI bulunduğundan, lüzumsuz yerel ikmaller oluşmakta bu da AR&GE projelerine katkıyı önlemektedir. KOBİ’ler birbirlerine rakip gözüyle baktıklarından, AR&GE çalışmaları yürütmek veya oluşturmak için ortak eylemde bulunamamaktadırlar. • Özel Sektörün AR&GE’ye Yeterli Destek Sağlayamaması: KOBİ’lerdeki “Yetersiz Sermaye” ve büyük ölçekli firmaların kibirli “Ben her şeyi bilirim” yaklaşımının sonucunda, tarım-gıda sektörü AR&GE konusuna gerekli önemi hiçbir zaman verememiştir. Ancak, AR&GE katkılarının başlangıcından buyana, özel sektörün AR&GE’ye yönelik ilgisi artmaktadır ancak bu da ihtiyaç duyulan seviyenin hala altında kalmaktadır. • AR&GE Enstitülerine Yönelik Turizm Tehdidi: Bölgede yerleşik AR&GE alanlarının oluşu turizm sektörünün dikkatini çekmektedir. Oldukça değerli topraklarda kurulan AR&GE enstitüleri, turizm yatırımcılarının politik baskılarına maruz kalmaktadır.

27. PROJE FAALİYETLERİ 3. Mersin , Regina Emilia Romagna ve Murcia illerinin Teknolojiye dayalı ekonomiye geçişleri için SWOT analizlerinin sonucuna göre yine Gent Üniversitesinin danışmanlığında 3 ilin için ayrı ayrı tüm sektör paydaşlarının katılımı ile SOR stratejik yol haritası belgesi hazırlanmıştır. Stratejik yol haritasındaki her cümle bir çok proje ve çalışmaya işaret olup aynı zamanda ilerde AB fonlarının kullanılmasında gerekçe teşkil edecektir.

28. SOR MERSİN • 17 Temmuz 2008 Versay Avrupa Birliği Bakanlar arası toplantısında “TARIM-GIDA” Avrupa Birliğinin 2020 Yılına Yönelik Stratejik Vizyonunda BİRİNCİ ÖNCELİKLİ KONU BAŞLIĞI olarak belirlenmiştir. Bu karar da dikkate alınarak Tarım- Gıda Sektöründ “Teknolojiye dayalı ekonomik modele” geçiş için önümüzdeki 10 seneyi kapasayn gerekli yapısal değişikleri içeren her bir cümlesi bir çok çalışma ve proje olacak olan yol haritası çıkartılmıştır. • Stratejimiz 2 yada 3 en önemli fırsat ve tehdit üzerinde durularak gerçekleştirilmiştir.

29. ARAŞTIRMACILAR Stratejik Hedef 1: Mevcut AR-GE alt yapısı ve insan kaynağını kullanarak (O3:139, O4: 143), araştırmacı - firma iş birliğini geliştirecek AR-GE finans kaynaklarından (O2: 151) fayda sağlamak. Araştırmacı ve firmalar finans kaynakları ve mevcut imkanlar hakkında bilinçlendirilecektir. Araştırmacılar ve firmalar arasındaki iş birliği için yasal ve yönetsel çalışmalar yapılacaktır. Araştırmacı ve iş adamalarının sosyal buluşma imkanlarının mevcut Tarım-Gıda platform aracılığı ile sağlanacaktır.Bütün bunlar yapıldığında AR-GE faaliyetleri için mevcut araştırmacı potansiyelimiz kullanılarak firma-araştırma kurumu arasındaki işbirlikleri geliştirilecek ve yapılan araştırmaların çıktılarının ekonomiye kazandırılması sağlanacaktır.

30. ARAŞTIRMACILAR Stratejik Hedef 2: Koordinasyon(W1:34), kurumsallaşamama(W5:20), kurumlar arası psikolojik engellerin kaldırılması (T1:19) için AR-GE kurumlarının firmalarla iş birliği yapma isteği (S2:22). Araştırmacıların çıktılarının firmalar tarafından kullanılabilir hale gelmesi ve bu süreçte oluşacak yönetim ve koordinasyon boşluğunun doldurulması için Kurumsallaşma, koordinasyon ve iletişim konularında karar vericiler ve teknik personelin kapasite artırımına yönelik çalışmalar planlanacak, Kurumlar arası iletişimin ve engellerin kaldırılmasına yönelik sosyal aktiviteler düzenlenecektir, AR-GE konusunda Mersin’de gerçekleşecek faaliyetlerin stratejik hedefler çerçevesinde gelişmesinin ilin en üst düzey yöneticileri (Valilik, TAGEM, Rektörlük, Ticaret ve Sanayi Odası, gibi) tarafından koordinasyon ve takibi için gerekli bilgilendirmeler yapılacaktır, Mevcut mevzuatın incelenerek kurumsallaşma konusunda işletilmeyen mevzuat varsa işler hale getirilecek. Eğer mevcut mevzuat kurumsallaşma ve koordinasyon için yeterli değil ise ilgili Bakanlıklara düzenleme yapılması konusundaki ihtiyaç iletilecektir.

31. ARAŞTIRMACILAR Stratejik Hedef 3: Özel sektörün AR&GE (T4: 142) eğilimini arttırmak ve işletmeler ile AR&GE firmaları (W4: 29) arasındaki iletişimi geliştirmek için Ar-Ge kurumlarının firmalarla işbirliği yapma talep ve isteklerinin buluşturulması(S2: 23). Tarım-Gıda platformu, Tarım –Gıda teknoparkı, Tarım Organize İhtisas Bölgeleri gibi araştırmacı ve firmaların birlikte yer alabilecekleri ortak platformların ve fiziksel oluşumların kurulumu desteklenecek, Firma ve araştırmacıların birlikte yararlanabilecekleri AR GE fonları hakkında düzenli olarak bilgilendirilecektir. Bu platformlarda ortak projelerin geliştirilmesi ve il genelinde gerçekleştirilmesi için teşvik mekanizmalarının geliştirilmesine çalışılacaktır.

32. FİRMALAR Stratejik Hedef 1: Hızla gelişen ve değişen uluslararası ( W:28) tarım- gıda ürünleri piyasalarında faaliyet gösteren firmaların rekabet gücünü artırmak için firmalar arası örgütlenme ( W:28) çalışmaları ve hedef pazarlara yönelik üretim planlaması yapılması (T: 164). Mersin’in mevcut iklimsel, tarımsal ve lojistik bakımından güçlü yönleri dikkate alınarak uluslararası ve ulusal Tarım-gıda piyasalarında hızla gelişen ve değişen pazar koşullarının analiz edilmesi ve orta- uzun vadede Mersin’in rakiplerinin ve hedef pazarlarının tanımlanarak ve bu hedef pazarlara erişim için firmaların ve ilgili paydaşların katılımı ile erişim için yöntemlerin tanımlanması gerçekleştirilecektir. Bunun için gereken eylem planı hazırlanacaktır. Rekabet gücünün korunması açısından hedef pazarlardaki tüketici trendlerinin takip edilmesi , gerekli kalite ve standartlarla ilgili olarak sektördeki tüm aktörlerin düzenli olarak bilgilendirilmesi sağlanacaktır. Bu çerçevedeki çalışmalar Mersin firmalarının işbirliği ve eşgüdümü içerisinde çalışmaları sağlanarak tetikleyici etkinliklerin ilgili kurumlar, meslek örgütleri ve platformlarca yapılması sağlanacaktır.

33. FİRMALAR Stratejik Hedef 2: Markalaşma potansiyeli taşıyan tarım-gıda ürünlerinde markalaşmaya yönelik olarak firmalar arası işbirliği (S:25) ve örgütlenmenin geliştirilmesi (W:28), Mersin’in markalaşma odaklı tarım-gıda politika eksikliklerinin giderilmesi (T: 150). Mersin Tarım-Gıda Platformunun tarım gıda sektöründe yürütmekte olduğu kümelenme çalışmaları kapsamında ortak markalaşma faaliyetleri geliştirmesi ve tanıtım stratejisi, kalite ve standardizasyon vb. çalışmalara liderlik etmesi sağlanacak. Yürütülecek Mersin marka çalışmalarının tarım-gıda sektörünün merkez kurumlarınca (İl Tarım Müdürlüğü, Mersin Valiliği, TAGEM, Mersin Ticaret ve Sanayi Odası, vb.) oluşturulacak politikalarda dikkate alınması sağlanarak ve mevcut bölgesel finansman kaynaklarının Mersin markasının oluşturulması, geliştirilmesi faaliyetleri desteklenecektir. Ortak marka için kapsamlı bir mevzuat incelemesi yapılacak, bu amaçla kar amacı gütmeyen bir oluşumca desteklenecektir.Bu doğrultuda ilgili yasal ve yönetsel yapılanmanın kanun koyucular ve karar vericiler tarafından yapılması için gerekli çalışmalar yapılmalı

34. FİRMALAR Stratejik Hedef 3: KOBİlerin (W:22) marka şemsiyesi altında toplanması ve bu markayı kullanan küçük işletmelerin marka (S: 26) standart ve kalitesinin denetim, kontrollerinin yapılması (T:148). Kobilerin ortak marka şemsiyesi altında toplanması için bilinçlendirme, kapasite artırımı etkinliklerinin düzenlenmesi ve teşvik edilecek, tarım-gıda kümesinin markalaşma hedefi altında teknolojik bazlı üretim yapan (teknolojik dayalı katma değerli ürün üreten) kobilerin denetim ve kontrolünü sağlayacak kar amacı gütmeyen ortak sektörel dış ticaret sermaye şirketi altında toplanması sağlanacaktır.

35. GELECEK BAŞLANACAK PROJE FAALİYETLERİ 4.SOR dökümanın hayata geçmesi için JAP(Ortak Harekat Planı)hazırlanması çalışması Şubat ayı itibarıyla başlamıştır 12 ay sürecektir. 5.Uluslar arası Tarım Gıda Platformunun Kurulması 6.JAP (Ortak Harekât Planı) gerçekleşmesi için Avrupadaki kurumlar ile Proje deki ilerdeki kurumların eşleştirilmesi ve Kurumlar arası işbirliği çalışması 10 ay sürecektir.

36. TEŞEKKÜR EDERİMAhmet ZAHTEROGULLARIAGFORISE Proje KoordinatörüE-posta: azahterogulları@mersinozelidare