Kabinetsdoelstelling Schoon & Zuinig 2020

1. Samenwerken aan klimaatvriendelijke koeling Beleid “Schoon & Zuinig” en de rol van het MJA / ROB programma Ir. Maus Dieleman, SenterNovem, ROB programma. www.senternovem.nl/robIng. Wouter Wienk, SenterNovem, MJA programma. www.senternovem.nl/mja 15 oktober 2008

2. Kabinetsdoelstelling Schoon & Zuinig 2020 • CO2 reductie van 30% • Duurzame opwekking: 20% • Efficiency verbetering van 30% Gaat niet vanzelf! ACTIE • Samenwerking tussen (rijks)overheid, bedrijfsleven en burgers. • SenterNovem speelt hierbij een belangrijke rol door: kennis, informatie, financiële ondersteuning bedrijven, steun lagere overheden en burgers.

3. Mogelijkheden om koel/vriesinstallaties te verbeteren. Wat biedt SenterNovem? • Nieuwe ideeën, zoals het energieneutrale vrieshuis van de toekomst (EOS programma) • Energiebesparing, energie efficiency verbetering (MJA) • Uitfasering R22, promotie natuurlijke koudemiddelen (ROB) • Grondstofbesparing, schadelijke stoffen (M&T)

4. MJA: Meer Jaren Afspraken Energie-EfficiencyMJA3 2005-2020 30% efficiency verbetering • Convenant tussen Industrie en Overheid • Vrijwillig maar niet vrijblijvend • Effectief en efficiënt inzetten van energie • Ondersteuning door o.a. • Kennis en informatie (bedrijven en bevoegd gezag) • Software • Energiezorg • Begeleiding ketenprojecten • Gebruikersgroepen • Bedrijvendagen • Energie Efficiency Plannen (EEP)

5. Praktijkvoorbeeld Procesefficiency MJA Vleessector • Gebruikersgroep Koeling (9 bedrijven) • Potentieel besparing: • 1,3 miljoen kWh (€130.000) • 100.000 m3 aardgas (€40.000) • Terugverdientijden van de investeringen 2-4 jaar. Koel- en vrieshuizen (Nekovri) • Energy Alert invoeren + actieve ondersteuning bedrijfsvoering • Handboek Energie Efficiency en de bouwwijzerBouwwijzer • Actuele digitale versie van 1 en 2 ( webapplicatie)

6. Praktijkvoorbeeld Ketenefficiency MJA Reductie kwaliteitsverlies in de gesneden groenteketen Aanleiding • Productuitval in de keten tot 20% tussen groentesnijder en supermarkt Doel • 50% verlenging houdbaarheid gesneden groenten in de hele keten • Afvalreductie van 35% Resultaat • Keten-vers model (temperatuur, gassamenstelling, respiratie) • Verlenging houdbaarheid mogelijk • Afvalreductie mogelijk van 33% en stijging verkoop producten met 5% http://www.senternovem.nl/mja/dke/pilotprojecten/index.asp

7. ROB: Reductie overige broeikasgassen (niet-CO2) Onderdeel koelen en vriezen Koudemiddelen: • Uitfasering HCFK’s (ozon aantasting) • Overstap naar HFK’s overslaan (broeikas effect) • Voorkeur voor de natuurlijke koudemiddelen NH3, CO2 CFK’sHCFK’sHFK’sCO2/NH3 ‘’Win-Win’’ situatie: energie-efficiënt en milieu vriendelijk. Nieuwe koel- en vrieshuizen met NH3-CO2 koelsystemen, succesvol vanaf 2000.

8. ROB programma Het ROB programma subsidieert koel/vries-projecten die: • HFK koudemiddelen vermijden • Energievoordeel opleveren ROB website biedt: - Good Practice Guide • Rapport Bouwwijzer voor koelvrieshuizen, incl TEWI rekenprogramma • Koelen met ammoniak (uitgebreide brochure: regelgeving, ROB demonstratieprojecten) • Informatieblad InfoMil L45 Regelgeving voor koelinstallaties

9. Resultaten bij Kloosterboer • 20% energiebesparing • 48% CO2-reductie ROB programma Demonstratieproject: NH3-CO2 koel/vriesinstallatie

10. ROB subsidievoucher: Indienen tot en met 15 oktober. 50% subsidie (maximaal €5000)voor korte haalbaarheidsstudies naar vervanging R22 door natuurlijke koudemiddelen.Doelgroep: bedrijven met koel/vriesinstallaties, visserijschepen, supermarkten. SenterNovem UtrechtBezoekadresCatharijnesingel 593511 GG Utrecht Telefoon: (030) 239 34 93 Telefax: (030) 231 64 91PostadresPostbus 8242 3503 RE Utrecht Ir. Maus Dieleman Tel: 030 – 2393764Mobiel: 06-53928948 E-mail: m.dieleman@senternovem.nl www.senternovem.nl