อาหารเพื่อการป้องกัน & ควบคุมโรคจากวิถีชีวิต

1. ดร.สุกัญญา เจริญวัฒนะ คณะวิทยาศาสตร์การกีฬา มหาวิทยาลัยบูรพา บางแสนชลบุรี Tel/Fax; 038-390045 อาหารเพื่อการป้องกัน&ควบคุมโรคจากวิถีชีวิต

2. หัวข้อ • วิถีชีวิตที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค • โรคไม่ติดต่อที่ป้องกันได้ • อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่?

3. วิถีชีวิตที่เสี่ยงต่อการเกิดโรควิถีชีวิตที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค เคยตั้งคำถามกับชีวิตหรือไม่ว่า ทำสิ่งเหล่านี้เพื่ออะไร? • กินอะไรซ้ำๆ • ทำอะไรแบบเคยชิน • ได้ยินอะไรก็เชื่อ • เบื่อแล้วก็หยุดซะงั้น

4. ผลการวิจัยพบว่าถ้าอยู่ในกลุ่มเพื่อนหรือคนใกล้ชิดที่อ้วนมักเป็นปัจจัยทำให้อ้วนผลการวิจัยพบว่าถ้าอยู่ในกลุ่มเพื่อนหรือคนใกล้ชิดที่อ้วนมักเป็นปัจจัยทำให้อ้วน

5. โภชนาการเพื่อสุขภาพ:ภาวะโรคอ้วนโภชนาการเพื่อสุขภาพ:ภาวะโรคอ้วน อ้วนคืออะไร ? ความอ้วนคือ..... • การที่มีเนื้อเยื่อไขมัน สะสมมาก จากการเพิ่มขนาดของเซลใหญ่ขึ้น

6. อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่?อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่? สารอาหารที่ทำให้อ้วนมี 3 ชนิดคือ

7. โภชนาการเพื่อสุขภาพ:ภาวะโรคอ้วนโภชนาการเพื่อสุขภาพ:ภาวะโรคอ้วน Endermologie (MFB,1995)

8. โภชนาการเพื่อสุขภาพ:ภาวะโรคอ้วนโภชนาการเพื่อสุขภาพ:ภาวะโรคอ้วน เซลล์ของไขมันสามารถขยายขนาด

9. โภชนาการเพื่อสุขภาพ:ภาวะโรคอ้วนโภชนาการเพื่อสุขภาพ:ภาวะโรคอ้วน FAT CELL เซลล์ไขมันมีการเปลี่ยนแปลง 2 ชนิดคือ HYPERTROPHY การเพิ่มขนาดของเซลไขมัน 1 เซลล์มีขนาดใหญ่ขึ้น เกิดในช่วงอายุมากกว่า 13 ปี HYPERPLASIA การเพิ่มปริมาณเซลไขมัน จาก 1เป็น 2 ในช่วงอายุ 8-12 ปี

10. โภชนาการเพื่อสุขภาพ:ภาวะโรคอ้วนโภชนาการเพื่อสุขภาพ:ภาวะโรคอ้วน รูปร่างของคนแบ่งเป็น 2 ประเภทคือ ลูกแพร์ แอปเปิ้ล Type of Morphology (MFB, 1999)

11. วิถีชีวิตที่เสี่ยงต่อการเกิดโรควิถีชีวิตที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค ปัจจัยเสี่ยงที่เปลี่ยนแปลงไม่ได้ • เพศ • อายุ • พันธุกรรม

12. วิถีชีวิตที่เสี่ยงต่อการเกิดโรควิถีชีวิตที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค รู้จริงหรือเปล่ากับสิ่งเหล่านี้ • หลีกเลี่ยงอาหารไขมันสูง • เลิกบุหรี่ • ออกกำลังกายอย่างสม่ำเสมอ • ทำจิตใจให้ผ่องใส

13. วิถีชีวิตที่เสี่ยงต่อการเกิดโรควิถีชีวิตที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค อาหารทำให้อ้วนและหลอดเลือดอุดตัน : SFA

14. วิถีชีวิตที่เสี่ยงต่อการเกิดโรควิถีชีวิตที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค อาหารไขมันอิ่มตัวสูงทำให้อ้วนและหลอดเลือดอุดตัน

15. (สถาบันวิจัยโภชนาการมหิดล, 2545) ปริมาณวิตามินซีในผลไม้ 100 กรัม (ต่อ)

16. การทำงานของสารต้านอนุมูลอิสระเช่น วิตามิน A,C, E

17. การเปรียบเทียบผลไม้สดและแห้ง 100กรัม(สถาบันวิจัยโภชนาการมหิดล, 2545)

18. วิถีชีวิตที่เสี่ยงต่อการเกิดโรควิถีชีวิตที่เสี่ยงต่อการเกิดโรค เป้าหมายสำคัญทางคลินิกของ การปรับพฤติกรรม • วิเคราะห์สิ่งแวดล้อมที่เอื้อให้เกิดความเสี่ยง • เรียงลำดับขั้นการปฏิบัติแบบค่อยเป็นค่อยไป • ใช้สิ่งแวดล้อมสังคมและกายภาพเป็นตัวช่วย • มีเทรนเนอร์ให้ปรึกษาเมื่อมีปัญหา

19. โภชนาการเพื่อสุขภาพ:ภาวะโรคอ้วนโภชนาการเพื่อสุขภาพ:ภาวะโรคอ้วน BMI = BW (kg.) [HT(m.)]2 Figure Mortality and BMI ACSM (2001). ACSM's Resource Manual for Guidelines for Exercise Testing and Prescription, 4th ed., pg 7.

20. โรคไม่ติดต่อที่ป้องกันได้โรคไม่ติดต่อที่ป้องกันได้ โรคไม่ติดต่อคืออะไร คือโรคที่ไม่ได้เกิดจาก เชื้อโรคโดยตรง และส่วนใหญ่เกิดจากพฤติกรรม การดำเนินชีวิตและพันธุกรรม

21. โรคไม่ติดต่อที่ป้องกันได้โรคไม่ติดต่อที่ป้องกันได้ โรคอ้วน เบาหวาน ความดันโลหิตสูง • ทำให้หลอดเลือดเสื่อมเร็วขึ้น • เกิดขึ้นกับหลอดเลือดทั่วร่างกาย แต่ที่จะมีปัญหามาก ก็คือหลอดเลือดที่ตา ไต สมอง และหัวใจ • เป็นต้นเหตุสำคัญของอัมพาต ไตวาย และโรคหัวใจขาดเลือด • การควบคุมระดับน้ำตาล ในเลือดและความดันโลหิตให้อยู่ในเกณฑ์ปกติ จะช่วยชะลอการดำเนินโรคได้

22. อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่?อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่? เป้าหมายหลัก

23. อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่?อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่? ตารางแสดงอัตราส่วน ความเสี่ยงคลอเลสเตอรอล ตัวเลขที่คำนวณมีค่าต่ำกว่า 4.5 จะแสดงว่ามีความเสี่ยงต่ำในการเป็นโรคหลอดเลือดหัวใจตีบ

24. อาหารทะเลที่มีคลอเลสเตอรอลสูงอาหารทะเลที่มีคลอเลสเตอรอลสูง ปริมาณ 100 กรัม (1 ขีด)(สถาบันวิจัยโภชนาการมหิดล, 2545)

25. โรคไม่ติดต่อที่ป้องกันได้โรคไม่ติดต่อที่ป้องกันได้ ความดันโลหิตสูงและโรคหัวใจ • ผู้ที่ดื่มมากกว่า 3 หน่วยสุราทุกวันมีโอกาสความดันโลหิตสูงเป็นปัจจัยเสี่ยงทำให้เกิดโรคหัวใจ และโรคหลอดเลือดสมอง • ผู้ที่ดื่มครั้งละมากกว่า 8 หน่วยสุราต่อครั้งจะมีโอกาสเป็นโรคหัวใจมากกว่าคนปกติ 2 เท่า ผู้ดื่มสุราเป็นปริมาณมากและเรื้อรังจะมีโอกาสเป็นโรคหัวใจวาย

26. โรคไม่ติดต่อที่ป้องกันได้โรคไม่ติดต่อที่ป้องกันได้

27. โรคไม่ติดต่อที่ป้องกันได้โรคไม่ติดต่อที่ป้องกันได้ แอลกอฮอล์ (ต่อ) • แอลกอฮอล์ถูกดูดซึมเข้าสู่กระแสเลือดแล้ว บางส่วนจะเข้าไปในปอดแล้วขับออกมาทางลมหายใจ • จึงตรวจวัดปริมาณแอลกอฮอล์ในเลือดโดยทางหายใจ • ดื่มเบียร์ 10 แก้ว หรือไวน์ 2 ขวด ต่อให้นอนหลับไปนานถึง 8 ชั่วโมง ก็ยังมีปริมาณแอลกอฮอล์ตกค้างอยู่ในกระแสเลือดมากเกินขีดที่กฎหมายอนุญาตให้ขับขี่ยวดยานได้ • ตับจะใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง ในการย่อยสลายแอลกอฮอล์ 10 กรัม

28. โรคไม่ติดต่อที่ป้องกันได้โรคไม่ติดต่อที่ป้องกันได้ โรคตับ • ไขมันจับที่ตับ Fatty liver พบได้บ่อย • ตับอักเสบ พบร้อยละ 10-35 ของผู้ดื่มสุรามาก • ตับจะใช้เวลาประมาณ 1 ชั่วโมง ในการย่อยสลายแอลกอฮอล์ 10 กรัม • ร้อยละ 10-20 จะเป็นตับแข็ง ผู้ที่ดื่มสุราและไม่ค่อยรับประทานอาหารจะมีโอกาสเป็นตับแข็งสูงและมะเร็งตับ

29. แอลกอฮอล์ (ต่อ) อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่? ดื่มเท่าไหร่ จึงพอดีสำนักงานอาหารแห่งชาติออสเตรเลียให้นิยาม "ขนาดดื่มมาตรฐาน" (standard alcoholic drink หรือเรียกย่อว่า sd) หมายถึงปริมาณเครื่องดื่มที่มีแอลกอฮอล์อยู่ 10กรัม 1 ดื่มมาตรฐานได้แก่ • เบียร์แอลกอฮอล์ต่ำ แก้วใหญ่ 425 ม.ล., • เบียร์ธรรมดา แก้วกลาง 285 ม.ล., • ไวน์ แก้วเล็ก 100 ม.ล., • เชอร์รี่ แก้วเล็ก 60 ม.ล., • เหล้า 1 เป๊ก 30 ม.ล.

30. อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่?อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่? ร่างกายของเราต้องการสารอาหารอะไร?

31. อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่?อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่? • อาหารคือสิ่งที่เรารับเข้าสู่ร่างกายมี 5 หมู่ได้แก่เนื้อสัตว์, ข้าว&แป้ง,ไขมัน,ผักและผลไม้ • สารอาหารคือสารเคมีที่เป็นส่วนประกอบในอาหารได้แก่ โปรตีน, คาร์โบไฮเดรต, ไขมัน,วิตามินและเกลือแร่

33. ระยะเวลาและปริมาณการเปลี่ยนสารอาหารเป็นน้ำตาลระยะเวลาและปริมาณการเปลี่ยนสารอาหารเป็นน้ำตาล

34. อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่?อาหารวิเศษมีจริงหรือไม่? สัดส่วนของอาหารที่ต้องรับประทาน 100% คาร์โบไฮเดรต(60%) ไขมัน(25 %) โปรตีน(15 %) ปริมาณสารอาหาร ที่มีอยู่ในร่างกาย 1. น้ำมีร้อยละ 60-65 2. โปรตีนร้อยละ 20 3. ไขมันร้อยละ 10 4. คาร์โบไฮเดรต มีน้อยกว่าร้อยละ 1 5. เกลือแร่ร้อยละ 4

35. McDONALD’S Nutritional Information Center, 2004

36. McDONALD’S Nutritional Information Center, 2004

37. น่องไก่ 1 ชิ้น 280 กิโลแคลอรี่ ขนมกรุบกรอบ 1 ถุง 170 กิโลแคลอรี่ วิ่งประมาณ 1 ชั่วโมง วิ่ง 20 นาที น้ำอัดลม 1 กระป๋อง 240 กิโลแคลอรี่ พิซซ่า 1 ชิ้น 219 กิโลแคลอรี่ ว่ายน้ำ ครึ่งชั่วโมง ว่ายน้ำ ครึ่งชั่วโมง