PRZEJŚCIOWA NIEPAMIĘĆ OGÓLNA

1. PRZEJŚCIOWA NIEPAMIĘĆ OGÓLNA TGA Transient Global Amnesia Małgorzata Potocka Magda Karwacka

2. PAMIĘĆ Czynność poznawcza umożliwiająca chwilowe lub trwałe zachowanie właściwości i znaczenia informacji, co pozwala ją dokładniej zinterpretować, włączyć w system własnej wiedzy oraz skuteczniej wykorzystać.

3. Pamięć Ma trzy składowe: • Zapamiętywanie • Przechowywanie • Odtwarzanie

4. Pamięć bezpośrednia (ultrakrótka, sensoryczna) – informacje docierające do mózgu zatrzymywane są przez czas 0,5-1 s i ulegają zapomnieniu. a) ikoniczna – w zakresie wzroku b) echoiczna – w zakresie słuchu Uznawana jest za wstępna fazę spostrzegania ( pamięć sensoryczna – rejestr sensoryczny)

5. Pamięć krótkotrwała ( operacyjna ) - informacje pozostają w pamięci kilka sekund do kilkudziesięciu minut. Pamięć długotrwała ( trwała ) -bezterminowe zmagazynowanie informacji ( przyswojone pojęcia po ich wielokrotnym powtarzaniu )

6. Pamięć deklaratywna ( explicite, epizodyczno/semantczna, późna ) – obejmuje informacje jawne, dostępne świadomości i możliwe do zwerbalizowania. a) semantyczna – właściwości i znaczenie obiektów i relacje między nimi. b) epizodyczna – właściwości, znaczenia i relacje wiążące wydarzenia ( rejestracja zdarzeń i ich związek z określonym miejscem i czasem ) c) autobiograficzna – doświadczenia dotyczące własnej osoby.

7. Pamięć niedeklaratywna ( implicite, proceduralna, wczesna ) – pamięć ukryta nieuświadamiana sobie, obejmująca rozmaite wzorce umiejętności percepcyjnych i uczestnicząca w procesach torowania, uwrażliwiania i habituacji śladów pamięciowych. Gromadzona od urodzenia, prawdopodobnie z większym udziałem struktur podkorowych.

8. NIEPAMIĘĆ AMNEZJA – utrata możliwości odtwarzania wspomnień z jakiegoś odcinka czasu. - całkowita - fragmentaryczna - pełna - cząstkowa - trwała - przemijająca - krótkotrwała - długotrwała - wsteczna - następcza

9. Niepamięć wsteczna Amnesia retrograda Rozciąga się wstecz od momentu zadziałania czynnika powodującego nagłą utratę lub zaburzenie świadomości do ostatnich rzeczywistych wspomnień poprzedzających to wydarzenie. Okres ten zwykle się skraca wraz z odzyskaniem zdrowia choć rzadko całkowicie.

10. Niepamięć następcza Amnesia anterograda ( pourazowa ) Rozciąga się od momentu pełnego ustąpienia zaburzeń świadomości do chwili odzyskania zdolności ciągłego zapamiętywania zachodzących wydarzeń.

11. Przejściowa niepamięć ogólna Transient global amnesia – TGA ( franc. Ictus amnesique ) Po raz pierwszy opisana przez Fishera i Adamsa 1958 ( 1964 ) roku. Nagła, przejściowa utrata możliwości zapamiętywania przeżyć aktualnych ( niepamięć następcza ) oraz wsteczna utrata pamięci w odniesieniu do wydarzeń z ostatnich dni, tygodni lub nawet lat (niepamięć wsteczna). Czasowe zatrzymanie funkcji pamięci, które nie koresponduje ze zmianami morfologicznymi.

12. Przejściowa niepamięć ogólna - dotyczy głównie osób w średnim wieku i starszych, szczyt w 7 dekadzie życia - częściej u mężczyzn - trwa od 2 do 12 h - najczęściej 6, 7 h - najczęściej zaczyna się w godzinach przedpołudniowych - częściej w miesiącach lipcu i sierpniu - częstość zachorowania: średnio 5/100000 rocznie

13. Przemijające obustronne zaburzenie funkcji hipokampa, wzgórza, zakrętu obręczy lub kory oczodołowo czołowej. Przemijająca dysfunkcja krążenia limbiczno – hipokampowego decydującego w powstawaniu pamięci (głęboka hipoperfuzja w obu płatach skroniowych podczas trwania epizodu TGA potwierdzona badaniem SPECT )

14. Cechy charakterystyczne: • Nagły początek schorzenia. • Luka pamięciowa pokrywająca okres zaburzeń. • Zachowana orientacja co do własnej osoby. • Niepamięć wsteczna i następcza. • Zachowana zdolność wykonywania złożonych czynności, liczenia, rozpoznawania rodziny i przyjaciół. • Powtarzanie tych samych pytań w charakterystyczny sposób podczas trwania napadu w celu zorientowania się w sytuacji ( dezorientacja lub lęk, tendencja do powtarzania 1 lub kilku pytań ) • Brak objawów ubytkowych. • Brak uchwytnych zmian organicznych w OUN mogących być przyczyną takich zaburzeń pamięci. • Łagodny przebieg. • Ustępuje bez śladu.

15. KRYTERIA DIAGNOSTYCZNE • Istnienie świadka napadu. • Niepamięć wsteczna. • Brak zaburzeń świadomości, dobra orientacja chorego co do własnej osoby. • Ograniczenie zaburzeń poznawczych do samej pamięci. • Brak objawów ogniskowych. • Nieobecność padaczki. • Ustępowanie objawów w ciągu 24 h.

16. ETIOPATOGENEZA Patogeneza TGA w chwili obecnej jest niejasna. Istnieją kilka teorii próbujących wytłumaczyć powstawanie tego zjawiska: • Naczyniowa • Padaczkowa • Migrenowa • Psychologiczna

17. Teoria naczyniowa 1) TGA jako odmiana przejściowych ataków niedokrwiennych –TIA ( teoria zakrzepowo - zatorowa ).Badania porównujące trzy grupy ( TGA, TIA i grupa kontrolna ) wykazały, iż pacjenci z TGA nie mają zwiększonego ryzyka chorób naczyniowych w porównaniu do grupy kontrolnej, w odróżnieniu od pacjentów z TIA. Badania TK i MRI podczas trwania napadu i po – prawidłowe. 2) Przepływ wsteczny w żyle szyjnej wewnętrznej stwierdzono u 72% chorych z TGA w badaniu USG dopplerowskim.

18. Teoria padaczkowa TGA jako częściowy napad padaczkowy ( skroniowy ) lub zjawisko analogiczne do porażenia ponapadowego Todda. Badania obejmujące dużą liczbę pacjentów z TGA wykazały, iż występuje u 7% przypadków. U tych pacjentów badania EEG w czasie snu ujawniały wyładowania padaczkowe w okolicach skroniowych.

19. Teoria migrenowa Przyczyna TGA jako skurcz tętnic kręgowo – podstawnych o mechanizmie migrenowym. Badania epidemiologiczne oraz badania SPECT i PET potwierdzają tę teorię.

20. Teoria psychologiczna Za tą teoria przemawia fakt , iż wiele przypadków TGA jest poprzedzone silnym stresem psychicznym lub fizycznym, zmęczeniem, współistnieje z zespołem stresu pourazowego. U 50 % przypadków stwierdzono osobowość neurotyczną. 40 % reagowało podobnie podczas ataku paniki.

21. Czynniki sprawcze??? • 1)idiopatyczny. • 2) TIA • 3)napad padaczkowy( częściowy złożony) skroniowy. • 4)uraz czaszkowo – mózgowy, wstrząśnienie mózgu. • 5)Leki: preparaty oksacholinowe, pochodne benzodiazepin oraz ketaminy, diklofenak, digoxin. • 6)migrena. • 7)guzy płata skroniowego. • 8)wodogłowie • 9)przelot samolotem odrzutowym. • 10)stosunek płciowy. • 11)marihuana, amfetamina, alkohol. • 12)kapiel w zimnej wodzie. • 13)prowadzenie samochodu. • 14)czerwienica prawdziwa. • 15)angiografia naczyń mózgowych ( zwłaszcza kręgowych ). • 16)Przetrwały otwór owalny. • 17)Wada zastawkowa.

22. DIAGNOSTYKA 1.TK, MRI prawidłowe 2. EEG podczas trwania epizodu niewielkie zwolnienia w odprowadzeniach skroniowych. Po ustąpieniu – prawidłowe. Wg niektórych źródeł bez odchyleń od normy. 3. USG dopplerowskie – bez zmian w naczyniach czaszkowych 4. SPECT, PET – podczas napadu hypoperfuzja oraz hypometabolizm w obu płatach skroniowych i we wzgórzu. Po ustąpieniu napadu w normie.

23. SPECT, PET Ostatnie badania pokazały spadek wychwytu tlenu przez tkankę mózgową prawidłowy przepływ w lewej korze przedczołowej skroniowej i jądrze soczewkowatym, a w lewej korze potylicznej prawidłowy wychwyt tlenu i spadek przepływu mózgowego. Podobny obraz występuje w migrenie. Zmiany te zaobserwowano po 19 h po ustąpienia objawów TGA. Badanie kontrolne po 3 tyg. Było prawidłowe.

24. Przejściowa niepamięć ogólna • Bardzo rzadka w młodym wieku, jeśli wystąpi trzeba liczyć się z możliwością wystąpienia padaczki. • Nietypowo krótkie napady trwające poniżej 1 h związane są ze znacznym ryzykiem rozwoju padaczki

25. Przejściowa niepamięć ogólna • Powtórne wystąpienie należy do rzadkości • Nie ma sposobów przerwania napadu • Nie ma sposobów zapobiegających powstaniu napadu • Nie ma leczenia

26. Przejściowa niepamięć ogólna Uważa się, iż TGA jest raczej manifestacja różnych niekorzystnych procesów w OUN, niż pojedynczym zespołem ze znaną etiopatogenezą.

27. Opis przypadku • Pacjent lat 75. Chory podaje, że nie pamięta co się z nim działo pomiędzy godziną 8 rano a około godziną 15. Utrzymuje, że rano obudził się w pełni świadomy, zdrowy. Twierdzi, że według otoczenia (żona i siostra) w godzinach, podczas których trwał incydent wykonywał on swoje zwykłe codzienne czynności. Posłał łóżko, ubrał się, umył, ogolił, wyprowadził psy na spacer. Około godziny 11 zadzwonił do żony, którą wyraźnie zaniepokoił stan zdrowia pacjenta, ponieważ wezwała pogotowie. Z doniesień żony wie również, że podczas ataku miał zaburzoną pamięć wsteczną – nie wiedział, co robił dnia poprzedniego. Około godziny 15 „obudził się’’ na Oddziale, czuł się dobrze, wieczorem zgłaszał uczucie „ciężkiej głowy”. • Pacjent dotychczas zdrowy, nie przypomina sobie, żeby taki incydent kiedyś się już zdarzył. W okresie poprzedzającym zachorowanie neguje zawroty głowy, bóle głowy, nudności. Zapytany o krótkotrwałe zaburzenia widzenia, dwojenie, zaburzenia czucia, równowagi również odpowiada przecząco.